پنجشنبه ۴ خرداد ۱۳۸۵ - سال چهاردهم - شماره ۳۹۹۴ - May 25, 2006
اعتباري اندك براي مرمت ارگي كهن
گروه شهري- غلامرضا رفيع: بالاخره پس از سالها انتظار، متوليان ميراث فرهنگي فرياد ساحل نشينان كوير و فرهنگ دوستان اين مرز و بوم را شنيدند و به ضرورت حفظ و مرمت قلعه بياضه (بياذه) اين يادگار عهد ساساني واقع در ۵۳ كيلومتري جنوب شرقي خور و بيابانك از توابع شهرستان نائين پي بردند.
خبرها حاكي است اخيراً  بودجه و اعتباري هر چند اندك براي مرمت و بازسازي اين ارگ تاريخي و جلوگيري از تخريب بيشتر آن اختصاص يافته است.
اميد مي رود با تخصيص بودجه سالانه و اعتبارات مورد نياز و تلاش مسئولان ذي ربط، جغد ويراني براي هميشه از بام اين اثر كهن برخيزد و قلعه بياضه حيات دوباره و شهرت و عظمت ديرينه خود را بازيابد و همچنان در برابر بلاياي طبيعي استوار بماند و از اين رهگذر بنايي ارزشمند از مجموعه خشتي كشور در دل كوير حفظ شود.
قلعه بياضه در روستايي به همين نام قرار دارد. اين بناي چند طبقه و خندق عريض و عميق و مجموعه خشتي گسترده و به هم پيوسته پيرامون آن، نمونه بارزي از يك ارگ و دژ كويري است كه با برخورداري از ساباط ها، پاياب هاي سرپوشيده،  قنات ها، حسينيه و مسجد جامع قديمي و امام زاده واقع در روستا و نخلستان هاي انبوه از ديرباز مورد توجه گردشگران داخلي و خارجي بوده و چند سالي است كه سفر به اين روستاي كويري از سوي گروه هاي گردشگري و تحقيقاتي به ويژه مراكز دانشگاهي افزايش يافته است.
اين قلعه باستاني برخوردار از سبك معماري ساساني، قرن ها به عنوان دژ مستحكم و تسخير ناپذير كوير مركزي ايران كاركردهاي گوناگون دفاعي و مسكوني داشته و در دوره اسماعيليه پايگاه مستحكم ياران و هواداران حسن صباح بوده است. اتاق هاي متعدد و طبقات مختلف قلعه تا همين چند سال قبل به عنوان محل نگهداري اموال و انبار غله روستاييان مورد استفاده قرار مي گرفت.
رد پاي روستا و قلعه باستاني بياضه را در اسنادي مانند احسن التقاسيم، صورت  الارض ابن حوقل، سفرنامه ناصرخسرو و آثار ديگري از جمله سندي موسوم به جنگ نامه امام زاده ابومحمد ابراهيم(ع) كه در همين روستا مدفون است، با نام هايي همچون: بيادق، بياذق، مفازه، پياده، بياذه و بياضه مي توان ديد.
ناصرخسرو شاعر و نويسنده اسماعيلي مذهب حدود هزار سال پيش، هنگام عبور از مسير نائين به طبس در اين روستا و به گفته خودش در «پياده» توقف داشته و در سفر نامه خود از قلعه كهن آن ياد كرده است.
علاوه بر اين در دوره هاي معاصر بسياري از جهانگردان غربي مانند «سون هدين» ، «آلفونس گابريل» و «مك كرگور» هنگام عبور از كوير مركزي ايران سري به اين روستا زده و در مواردي به تفصيل از آن سخن گفته اند.
قلعه و روستاي بياضه در دوره هاي گذشته به دليل موقعيت سوق الجيشي همواره از اهميت بسياري برخوردار بوده است، به گونه اي كه در دوره اي از ناامني و هجوم نايب حسين كاشي و قشون او به صفحات كوير در سالهاي ۱۳۲۸- ۱۳۲۷ هجري قمري تمام قلاع منطقه از نائين تا طبس سقوط كرد ولي مهاجمان با وجود به توپ بستن قلعه از تسخير آن عاجز ماندند تا جايي كه ماشاءالله خان پسر سرشناس نايب حسين سرمست از فتوحات گذشته با اصرار بر ماندن نيروهايش در منطقه تا تسخير آخرين دژ كوير در نامه اي تهديدآميز خواستار تسليم روستاييان شدند ولي آنان به پشتوانه استحكامات موجود و آمادگي دفاعي و موقعيت استراتژيك قلعه در قطعه شعري به وي اين گونه پاسخ دادند كه:
يا ما سر خصم بكوبيم به سنگ
يا او سر ما به دار سازد آونگ
القصه در اين سراچه پر نيرنگ
يك كشته به نام به كه صد زنده به ننگ
بالاخره مهاجمان در برابر پايداري قلعه نشينان مجبور به ترك منطقه شدند.

تنها اثر به جا مانده در خرمشهر هيچ گاه بازسازي و مرمت نشد
ايسنا: به گفته مدير اداره كل ميراث فرهنگي و گردشگري آبادان و خرمشهر، موزه خرمشهر كه يكي از جاذبه هاي گردشگري اين شهر به شمار مي رفت، در زمان جنگ تحميلي به صورت كامل تخريب شد و اثري از آن باقي نماند.
علي هاچم بچاري در خوزستان، گفت: قصر «فيليه» اين شهر نيز تقريبا تنها اثر به جا مانده در خرمشهر است كه بيش از دوسوم آن در زمان جنگ تحميلي نابود شده است.
وي افزود: تاكنون فقط يك بار محوطه اين قصر پاكسازي و خاكبرداري شده است؛ ولي آن هم به دليل تخليه گل هاي لايروبي شده رودخانه در محوطه بازسازي شده قصر، عمليات بازسازي از بين رفت.
او اظهار داشت: قصر فيليه از جمله آثار ثبت شده ملي است و پس از جنگ، هيچ گاه بازسازي و مرمت نشده و به حال خود رها شده است.
هاچم بچاري در ادامه گفت: حريم قصر فيليه هنوز مشخص نيست و مالكان محل درباره نوع مالكيت اين اثر اعتراض دارند.
وي تصريح كرد: طرح بازسازي و مرمت اين بناي ارزشمند آماده و تنظيم شده است و در صورت تخصيص اعتبارات لازم، عمليات آن آغاز مي شود.

رئيس سازمان غيرانتفاعي همياري صنعتگران:
صنايع دستي پلي براي نزديكي ملل است
«ديويد اكانر» رئيس سازمان غيرانتفاعي همياري صنعتگران
(aid to Artisans)، يكي از شركت كنندگان در كنفرانس بين المللي گردشگري و صنايع دستي بود. به همين بهانه، خبرگزاري ميراث فرهنگي و گردشگري، با وي گفت وگويي داشته است كه از نظرتان مي گذرد.
* نظر شما درباره نخستين كنفرانس گردشگري و صنايع دستي در ايران چيست؟
- كنفرانس بسيار خوبي برگزار شد و با تاكيد بر رابطه مستقيم بين صنايع دستي و گردشگري بحث ها و تبادل نظرات بسياري انجام شد، به خصوص روز دوم كنفرانس كه سخنراني هاي جالبي در ارتباط با محصولات صنايع دستي صورت گرفت. به طور كلي اين نوع كنفرانس ها ديد جهان را نسبت به صنايع دستي و جاذبه هاي گردشگري ملل مختلف روشن مي كند و سبب برقراري رابطه و بالارفتن اطلاعات عمومي ملت ها مي شود.
* اگر بخواهيد صنايع دستي كشورتان را با صنايع دستي ايران مقايسه كنيد، به چه مواردي اشاره مي كنيد؟
- هر كشوري فرهنگ و تاريخ مربوط به خود را دارد، كه يكي از بارزترين دستاوردهاي فرهنگي هر كشور صنايع دستي آن است. ايران داراي فرهنگي با قدمت هزاران سال است و صنايع دستي آن به راستي نقطه برجسته اي از فرهنگ غني ايران زمين را نشان مي دهد.در مقايسه بايد گفت كه قدمت تاريخي آمريكا بسيار كمتر از ايران است. صنايع دستي كشور من بسيار با آنچه در ايران مي بينيم متفاوت است و بهتر است بگوييم اين دو كشور از لحاظ فرهنگي و هنري قابل قياس نيستند.
* به اين ترتيب آيا مي توان گفت صنايع دستي ايران مي تواند معرف اين كشور به دنيا باشد؟
- بله فكر مي كنم صنايع دستي پلي است كه مي تواند مردم را به يكديگر برساند و تاثيرات بسزايي در ايجاد درك متقابل بين انسان ها دارد و فرهنگ ها به راستي معرف شخصيت ملل هستند. اين فرهنگ است كه وجوديت مردم را مي سازد و به اعتقاد من درك فرهنگ هاي مختلف ما را با مردم دنيا حتي اگر هرگز آنها را نبينيم مأنوس مي كند. پس فكر خوبي است كه صنايع دستي را به عنوان ابزاري براي معرفي كشور به كار ببريد زيرا بيانگر ظرافت و هنر ايراني است.
مردم دنيا اغلب ايران را با فرش ها و قاليچه هايش مي شناسند و شايد از ديگر هنرهاي دستي ما بي خبر باشند، در حالي كه بسياري از اين صنايع بسيار ارزشمند هستند.
* شما به عنوان يكي از رؤساي سازمان بازاريابي و فروش محصولات، چه عاملي را موجب اين بي خبري مي دانيد؟
- بيشتر افراد جامعه بشري از تاريخ ايران آگاهي دارند، اما با صنايع دستي آن بعضي به صورت عمومي و عده اي به طور كاملاً تخصصي آشنا هستند. من نيز كاملاً با شما هم عقيده هستم كه بسياري ايران را با فرش هاي زيبايش مي شناسند و صنعت و هنر دستان ايرانيان در ذهن مردم جهان با فرش تداعي مي شود كه به دليل كيفيت بسيار بالاي فرش هاي ايران است، زيرا بسياري از كشورهاي آسيايي نيز اين صنعت را دارند اما از طرح ها، نقشه ها، رنگ ها و كيفيت فرش ايراني بي بهره اند.
به عقيده من براي عرضه ساير صنايع دستي ايراني، ايرانيان بايد در نمايشگاه هاي هنري و گردشگري ساير كشورها شركت كنند و حتي خود اقدام به برپايي نمايشگاه هايي در زمينه صنايع دستي در داخل و خارج كشور كنند تا مردم را نسبت به ديگر شاخه هاي صنايع دستي خود آگاه كنند و همچنين مطبوعات داخلي و خارجي تاكيد بيشتري روي اين امر داشته باشند.
به اين ترتيب بر تعداد خريداران صنايع ايراني افزوده خواهد شد و اين صنايع دستي بسيار زيباي ايراني جاذب گردشگران خواهد بود زيرا بسياري از مردم به دنبال داشتن تجربياتي از ساير فرهنگ ها هستند و صنايع دستي مشوق آنها براي رسيدن به اين تجربه است.
البته تبليغات بازرگاني نيز در اين زمينه بي تاثير نيست و شايد تبليغات گسترده صرفاً روي فرش ايراني خود دليل عمده اين بي اطلاعي مردم جهان از ساير صنايع دستي باشد كه با تغيير موضع تبليغات اوضاع بسيار بهتر مي شود.
* رئيس سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري ايران در سخنراني خود اعلام كرد كه ميراث فرهنگي ايران متعلق به همه جهان است. نظر شما درباره اين جمله چيست؟
- اين عصر، عصر جهاني شدن است و ما همه در يك دهكده كوچك جهاني زندگي مي كنيم. من نيز همانند ايشان معتقدم كه ميراث فرهنگي و گردشگري يك كشور متعلق به همه مردم جهان است و به راستي تاريخ ايران به همه دنيا تعلق دارد اما من فكر مي كنم دنياي امروز كه دنياي گردشگري، ارتباطات و اطلاعات است ما را تبديل به يك جامعه بزرگ كرده است و وظيفه هريك از ماست كه در مورد يكديگر بدانيم و فرهنگ هايمان را به اشتراك بگذاريم.
* آنچه نظر شما را در اين نمايشگاه به خود جلب كرد و آن را به عنوان سوغات از ايران به همراه خواهيد برد، چيست؟
- منسوجات و مس كاري ها جزء شاخص هاي هنر ايراني هستند و من آنها را به همراه خواهم برد.
نمايشگاهي كه در كاخ گلستان برپا شده نيز در واقع جلوه اين هنر است و تنوع مصنوعات و شاخه هاي هنر ايراني را نمايان مي كند.
* براي برجسته شدن صنعت گردشگري ايران چه پيشنهادي داريد؟
- لازمه بهبود و توسعه صنعت گردشگري ايران اين است كه مردم دنيا با اين كشور و مقاصد گردشگري آن آشنا شوند. مردم ايران ميهمان نوازاني خوب براي گردشگران هستند و من فكر مي كنم همين اخلاق ايرانيان اگر در خارج از مرزهاي كشور به مردم شناسانده شود بزرگترين عامل براي توسعه گردشگري و جذب گردشگر خواهد بود.

كاهش قيمت سيمان و آهن تأثيري بر قيمت تمام شده مسكن ند ارد
004752.jpg
ايسنا: كاهش قيمت سيمان و آهن به واسطه واردات آن به كشور تأثير محسوسي بر قيمت تمام شده مسكن نخواهد داشت.
عطاءالله آيت اللهي رئيس جامعه مهندسان مشاور ايران- درباره آزادسازي واردات سيمان و آهن و تأثير آن بر قيمت تمام شده مسكن، گفت: متعادل نبودن بازار عرضه و تقاضا باعث مي شود كه كالا قيمت طبيعي خود را از دست داده و قيمت آن افزايش يابد.
او افزود: در شرايط فعلي كه ميزان توليد مصالح ساختماني كمتر از نياز بازار است، واردات سيمان و آهن موجب كاهش قيمت اين مصالح در كشور مي شود. آيت اللهي بيان كرد: ميزان كاهش قيمت اين مصالح نيز به ميزان واردات آهن و سيمان به كشور بستگي دارد، به طوري كه هرچه ميزان واردات بيشتر شود، قيمت ها نيز با كاهش بيشتري مواجه خواهند شد. وي تصريح كرد: فولاد و سيمان از مصالح عمده صنعت ساخت و ساز محسوب مي شوند كه با واردات اين مصالح به كشور و كاهش قيمت آن چهار تا پنج درصد از قيمت واحدهاي مسكوني كاسته خواهد شد.
رئيس جامعه مهندسان مشاور ايران گفت: اما اين كاهش قيمت سيمان و آهن در كاهش قيمت تمام شده مسكن محسوس نخواهد بود.

منارجنبان را بايد جزو عجايب معماري دنيا دانست
004749.jpg
خبرگزاري ميراث فرهنگي و گردشگري: ايران با وجود داشتن ميراث فرهنگي غني، به دليل نبود توجه كافي به صنعت گردشگري و جهانگردي هنوز در اين زمينه به كمال مطلوب نرسيده است.
مدير اتحاديه آژانس داران مالزي ديروز در حاشيه ديدار با رئيس سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري ضمن بيان اين مطلب گفت: ايران كشوري ۴ فصل است كه داراي آب و هواي بسيار خوب، مناظري بي نظير، مردمي خونگرم و رهبراني فهيم دارد.
وي ضمن ابراز خوشنودي از سفر به ايران افزود: كشور ايران داراي جذابيت هاي بسياري است اما هنوز نتوانسته در زمينه گردشگري به كمال مطلوب برسد و اين نقصان مي تواند به دليل كم توجهي دولتمردان ايراني به صنعت گردشگري باشد.
وي تصريح كرد: براي بالا بردن سطح صنعت گردشگري، ايران بايد بيش از پيش در مجامع گردشگري جهان معرفي شود تا مردم از كشورهاي گوناگون به اين كشور مسافرت كنند زيرا هر كس فقط يك بار به ايران سفر كند، براي بازگشت دوباره لحظه شماري خواهد كرد، اما از نظر كارشناسانه، بهترين روش براي جذب مردم و دولت ها برگزاري كنفرانس ها و اجلاس هاي مختلف در ايران است.
وي از ديگر عواملي كه مي تواند در ارتقاي صنعت گردشگري ايران نقش بسزايي داشته باشد را بخش خصوصي عنوان كرد و افزود: مالزي در آسيا از لحاظ گردشگري رتبه نسبتاً خوبي دارد زيرا مشاركت بين بخش دولتي و خصوصي را تقويت كرده است و وجود بخش خصوصي را لازمه پيشرفت مي داند.
در اين راستا بخش دولتي مالزي در كنار بخش خصوصي گام برمي دارد و سعي در رشد و ترقي گردشگري دارد.

مطالعات آلودگي ۹ رودخانه مهم كشور آغاز شد
004758.jpg
فارس: مدير كل دفتر بررسي آلودگي آب و خاك سازمان حفاظت محيط زيست از آغاز مطالعه وضعيت آلودگي ۹رودخانه مهم كشور خبر داد.
سروش مدبري گفت: در راستاي طرح جامع كاهش آلودگي رودخانه هاي مهم كشور، مطالعات وضعيت آلودگي ۹رودخانه مهم كشور شامل سفيد رود، كرخه، سيمينه رود، زرينه رود، حله، گرگان رود، هرات و دو رودخانه بين المللي اترك و ارس شروع شده است.
وي اعتبار آغاز اين طرح را ۶۰۰ تا ۷۰۰ ميليون تومان اعلام كرد و گفت: مطالعات بعضي از اين رودخانه ها يكساله به سرانجام مي رسد، اما رودخانه هاي بزرگي مثل سفيدرود طرح دوساله خواهند داشت.
مدير كل دفتر بررسي آلودگي آب و خاك سازمان حفاظت محيط زيست اظهار داشت: پس از اينكه وضعيت آلودگي رودخانه هاي مهم كشور مشخص شد بر اساس آن مي توان ميزان آلودگي و مناطق آلوده رودخانه ها و راهكارهاي رفع آلودگي و وظايف دستگاه هاي مرتبط با آلودگي ها را مشخص كرد.
مدبري تصريح كرد: بعد از اتمام مطالعات، ايستگاه هاي پايش آلودگي روي رودخانه ها نصب شده و به سازمان مركزي متصل مي شود و به طور مرتب پايش لحظه اي مي شوند و در صورت بروز اتفاق، عملكرد فوريتي براي آنها صورت مي گيرد.

بزرگ ترين بناي دوره  اسلامي خاورميانه در تاريخ گم شد
004743.jpg
ايسنا: معاون پيشين سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري خراسان رضوي گفت: مسجد تاريخي زوزن مانند صدها بناي منحصر به فرد ديگر استان، از ديد بخش گردشگري پنهان مانده است.
رجبعلي لباف خانيكي افزود: شايد مسجد زوزن زيبايي برخي از بناها كه چشم هاي ظاهربين را جذب مي كنند، نداشته باشد؛ ولي بدون اغراق بزرگ ترين بناي دوره  اسلامي در خاورميانه است.
وي درباره  مسجد زوزن، توضيح داد: اين بنا به دوره  خوارزمشاهي تعلق و در خواف قرار دارد. مسجد زوزن تا حدود زيادي فاجعه  حمله  مغول را نشان مي دهد. هم چنين سير تحول فكري و اعتقادي اين بخش از ايران را نيز در اين مسجد مي توان مشاهده كرد.
اين باستان شناس ادامه داد: مسجد زوزن با داشتن ايواني رو به قبله كه ۳۶ متر ارتفاع و ۱۴ متر دهنه دارد و ساختماني ۱۰ طبقه در آن جاي مي گيرد، بزرگ ترين بناي متعلق به دوره  اسلامي در خاورميانه محسوب مي شود.

چشم انداز
004740.jpg
ارگ بياضه از جمله بناهاي تاريخي است كه طي سال هاي گذشته به دليل بي توجهي و سهل انگاري مسئولان ميراث فرهنگي تا مرز نابودي پيش رفته است. بنايي سر برآورده از كوير كه شبي از شب هاي قرن پنجم ميزبان ناصرخسرو قبادياني شاعر بزرگ يمگاني بوده است.
قدمت بياضه و ارگ آن تا آنجاست كه ناصرخسرو در سفر طولاني خويش در گذر از طبيعت رشك برانگيز كوير از آن با عنوان «پياده» ياد كرده و بر قدمت آن صحه گذارده است.

به مناسبت معرفي باغ هاي ايراني در نمايشگاه ارسباران
باغ هايي گمشده در آيينه تاريخ
004755.jpg
گروه شهري- آرش نهاوندي: «طرح معرفي باغ هاي ايراني» در نمايشگاه فعاليت هاي پژوهشگاه هاي ميراث فرهنگي و گردشگري اجرا مي شود.»
خبرگزاري ميراث فرهنگي، اين چنين از اجراي طرح هاي جديد در قالب معرفي باغ هاي ايراني خبر داد.
در واقع در نمايشگاهي كه از تاريخ اول تا پنجم خردادماه برگزار شده است، موضوع باغ هاي ايراني مجدداً مطرح مي شود، موضوعي كه به رغم اختصاص يافتن بخش مهمي از خبرهاي سايت سي. اچ. ان به آن، در سطح كشور آن چنان كه بايد و شايد مطرح نشده است.
وجود باغ هاي بزرگ و تاريخي نظير باغ هاي چهلستون و شهيد رجايي در اصفهان، باغ و پارك نياوران در تهران، باغ ماهان كه به سان گوهري در وسط بيابان هاي استان كرمان مي درخشد و هزاران باغ تاريخي ديگر در سراسر كشور، لزوم انجام طرح هايي براي ثبت، حفاظت، ساماندهي و گسترش آنها را به مسئولين فرهنگي كشور يادآوري مي كند.
جالب آن كه طي سالهاي اخير و با توسعه صنعت توريسم در ايران شرح و تفاصيلي از باغ هاي ايراني به گوش خارجيان نيز رسيده است.
چنان كه انتشارات« كاسل ايلوستريتد»انگلستان كتاب مصوري را با عنوان« باغ هاي ايران »درباره تحولات باغ هاي ايراني از نظر ساخت، روش هاي آبياري و نوع گياهان را در تاريخ ۹ فوريه ۲۰۰۶ به زبان انگليسي منتشر كرده است.
پنه لوپه هوبهاوس نويسنده ايرلندي اين كتاب، استاد دانشگاه و معروف ترين باغ شناس، طراح باغ و محقق تاريخ باغ هاي جهان است. انتشار كتاب هايي از اين دست درباره باغ هاي ايراني از سوي استادان خارجي نشانگر اهميت جهاني باغ هاي ايراني است كه در نوشته هاي بزرگان از آن به عنوان الهام بخش باغ هاي شرقي ياد شده است.
باغ هاي ايراني نه تنها سابقه اي تاريخي دارند كه همانند و هم سنگ ابنيه تاريخي باعث جذب جهانگردان داخلي و خارجي به كشور مي شوند، جذب جهانگردان خارجي به كشور از جمله عوامل درآمدزايي است كه مي تواند اتكاي ايران را از درآمد نفت صادراتي كم كرده و به درآمد ارزي آن نيز بيفزايد.
علاوه بر اين گسترش صنعت جهانگردي و به تبع آن جذب توريست به جاذبه هاي طبيعي در سراسر كشور منابع لازم براي حفظ و احياي باغ هاي ايراني را نيز در پي خواهد آورد. اين امر حتي سازمان ميراث فرهنگي و ساير سازمان هاي مربوطه را به ثبت تعداد زيادي از باغ هاي تاريخي كشور كه تاكنون مهجور مانده و در بافت كلانشهرهايي نظير تهران از ديدگان محو شده اند ترغيب خواهد كرد. در اين گزارش تلاش شده تا با گرته برداري از مآخذ سايت سازمان ميراث فرهنگي بخش هاي تاريك تاريخ باغ سازي ايراني روشن شده و لزوم حفظ و احياي آن گوهرهاي ناب طبيعي يادآوري شود.
تاريخ نگاري باغ ايراني
«سميرا ميس » مادي هيچ گاه در كاخ احساس آرامش نمي كرد. او هواي باغ هاي سرسبز هگمتانه را كرده بود، دلش مي خواست باز به سرزمين رويايي ماد بازگردد. سميراميس مادي باور نمي كرد بخت النصر دستور داده تا هفت باغ زيبا در سرزمين بابل با گل ها و گياهان سرزمين ماد برپا كنند.
گل و گياهاني خوشبو كه در قالب چيدماني هندسي از برابر چشمان بينندگان رژه مي رفتند و يادآور اولين اعصار باغداري در ايران بودند، باغ ايراني نه تنها مكاني امن و آرام كه در عين حال جايي است براي تفكر آرام يا مذاكرات فلسفي جايي كه روح خسته آدمي تازه شده و مناظر دلنوازي بر او مكشوف مي شود. باغ ايراني از زمان هاي قديم محور اصلي زندگي ايراني و معماري آن بوده است.
بي شك باغ در چنين اقليم خشكي، همه چيز از آسايش و زيبايي داشت تا عرضه كند. زندگي در ايران به آب وابسته و در واقع آب عامل اصلي حيات است.
ايرانيان به منظور بهره گيري نسبي از منابع آب، با ابداع شيوه هاي نويني (براي آن زمان) كاريز (قنات) عميقي كه از ۸۰ الي ۱۶۰ كيلومتر طول داشتند، حفر مي كردند.در نقش هايي كه روي سفالينه هاي باستاني حك شده نيز طرح هايي از كوه، ابر، بركه، جنگل و پرندگان ديده شده است. طرح هايي نمونه وار از باغ نيز بر سفالينه هاي مكشوفه در سامرا ديده شده اند. اوج باغداري ايراني در عصر باستان را مي توان در باغداري هخامنشيان خلاصه كرد، گزنفون(Yenophon) تاريخ نگار يوناني در كتاب خود به نام (اكونوميگوس) شرحي از باغ سارد را به دست داده و نقل كرده است كه كوروش هخامنشي باغ بزرگي (در محوطه كاخ هاي خويش) ساخته و به دست خود در آن درخت كاشته است.
محمد چگيني باستان شناس طي سخناني كه در دومين روز از همايش باغ ايراني در سال ۱۳۸۳ در موزه هنرهاي معاصر ايراد شد، با اشاره به «پاسارگاد »باغ تاريخي كوروش هخامنشي، آن را قديمي ترين باغي كه در يافته هاي باستان شناسي به دست آمده معرفي كرد:«پاسارگاد پايتخت كوروش پايتختي در محدوده باغ سلطنتي يا در پرديس هاست كه كاوش هاي باستان شناختي سيستمي از آبياري با استفاده از جوي ها و حوضچه را در آنجا نشان داده اند كه كاخ ها را احاطه كرده است. او باغ كوروش را اين چنين تشريح كرده است: پاسارگاد كهن ترين باغ ايراني است. اين باغ شامل چهار كرت است كه با فضاي موجود ساختار يكپارچه دارد، با توجه به بازسازي درختان، آب گذرهاي مستقيمي باغ را تقسيم كرده اند و در واقع يكي از بنيادي ترين عناصر باغ هاي ايراني يعني «چهارباغ در نقشه آن آشكار مي شود» .
اين باستان شناس الگوي چهارباغ را از ماند گارترين ابداعات هخامنشي خواند كه در نوع خود تمثيلي از بهشت (چهارنفر بهشتي) بود و در باغ سازي اسلامي نيز تأثير گذاشت. باغ در عصر ساسانيان نيز بر پايه اصول گذشته شكل گرفت: تركيب هندسي منظم، خيابان هاي عمود بر هم و كرت هاي راست گوشه باغ ها بسيار وسيع بودند- گاه نزديك به ۲۵ كيلومتر مربع مساحت داشتند- و با دقت طراحي و مراقبت مي شدند، در دوران اسلامي، باغ هاي انبوهي كاخ را احاطه مي كرد و از لحاظ معماري به صورت بخشي از آن در نظر گرفته مي شد، به صورتي كه باغ تمامي جوانب اصلي بنا را به صورت قرينه فرا مي گرفت. سراسر محوطه به قطعات مستطيلي تقسيم مي شد كه از ميان آنها جوي هاي كوچكي مي گذشت.
از سده هاي نخستين هجري، باغ سازي به شيوه ايراني به فراسوي مرزها مي رود و به مرور زمان گستره خود را وسيع تر مي كند. باغ هاي زيباي اندلسي(الحمرا) و باغ هاي بابري كشمير نمونه باغ هايي هستند كه تحت تأثير باغ سازي ايراني شكل گرفتند. شيوه باغ سازي در كشورهاي شرقي از باغ سازي ايران الهام گرفته است.
بابرشاه از شاهان مغولي حاكم بر هند شيوه باغ آرايي ايراني را به سرزمين هند برد و باغ هايي در آگرا واقع در شمال هند احداث كرد.
در كتاب تاريخ تمدن- عصر ايمان- ويل دورانت آمده كه باغ به سبك ايراني مورد تقليد ساير ملل قرار گرفت و هم در بين اعراب و مسلمين و هم در هندوستان رواج يافت و در قرون وسطي الهام بخش اروپاييان شد.
در اروپاي قرون وسطي كه در شهرها به باغ و فضاي سبز اهميت چنداني داده نمي شد، بيشتر شهرهاي ايران در محاصره باغ هاي سرسبز بوده اند؛ باغ هاي انبوه و پردرختي كه پناهگاهي براي آسايش ساكنان آنها بوده است. ايرانيان از نظر زيبايي، طراوت و داشتن باغ هاي بزرگ و بي شمار در دنياي آن روز به خود مي باليده اند.

زادبوم
اجتماعي
اقتصادي
دانش فناوري
بـورس
حوادث
خارجي
سياسي
شهر تماشا
سلامت
شهري
دانش
راهنما
ورزش
صفحه آخر
همشهري ضميمه
|  اجتماعي   |   اقتصادي   |   دانش فناوري   |   بـورس   |   زادبوم   |   حوادث   |   خارجي   |   سياسي   |  
|  شهر تماشا   |   سلامت   |   شهري   |   دانش   |   راهنما   |   ورزش   |   صفحه آخر   |  
|   صفحه اول   |   آرشيو   |   شناسنامه   |   چاپ صفحه   |