|
تصوير نخستين ساختارهاي عالم
پرتوهايي كه نزديك تر به زمان مهبانگ منتشر شده اند، انتقال به سرخ بيشتري دارند و در طول موج هاي بلندتري آشكار مي شوند
|
|
|
پارس اسكاي: رصدخانه فضايي فروسرخ با تاييد نتايج رصدهاي قبلي، نشانه هايي از نخستين ريزكهكشان هاي عالم را به دست آورد.
مشاهدات جديد تلسكوپ فضايي اسپيتزر نشان داده است پرتوهاي فروسرخ بسيار ضعيفي كه اين تلسكوپ پيش از اين آشكار كرده بود، از نخستين ساختارهاي تشكيل شده در عالم ساطع شده اند. تحليل آخرين داده هاي ارسالي اسپيتزر مشخص كرد اين پرتوهاي تكه تكه در پهناي آسمان پخش شده است و از خوشه هاي اجرام درخشان و بسيار عظيمي منتشر شده است كه بيش از 13 ميليارد سال نوري با ما فاصله دارند. دكتر الكساندر كاشلينسكي، كيهان شناس مركز پروازهاي فضايي گدارد ناسا در اين مورد مي گويد: توان تلسكوپ هاي ما به قدري افزايش يافته است كه ما مي توانيم به مرز جهان قابل رويت نزديك شويم و تصويري واضح از اولين مجموعه ساختارهاي تشكيل شده در عالم تهيه كنيم. اجرامي كه در جديدترين تصاوير اسپيتزر يافته ايم، بسيار بسيار درخشانند و با اجرامي كه در روزگار فعلي عالم وجود دارند، كاملاً متفاوتند.
اخترشناسان مي گويند: اين اجرام ستارگان اوليه اي هستند كه بيش از يك هزار برابر خورشيد جرم داشته اند، و يا سياه چاله هاي بسيار پراشتهايي كه ابرهاي عظيم گازي را مي بلعيده اند و انرژي فراواني را آزاد مي كرده اند. اگر اين اجرام به واقع همان ستارگان اوليه باشند، آنگاه ساختار مشاهده شده مي تواند نخستين ريزكهكشان عالم باشد كه جرمي كمتر از يك ميليون جرم خورشيد دربردارد. كهكشان راه شيري كه حدود يكصد ميليارد ستاره را در خود جاي داده است، احتمالاً از برخورد چنين ريزكهكشان هايي در 12.5 تا 13 ميليارد سال پيش به وجود آمده است. اين بررسي جديد به دنبال نتايج سال گذشته پرسروصداي كاشلينسكي و همكارانش انجام شده است و در آن، پنج بخش مختلف آسمان طي صدها ساعت فعاليت رصدي مورد فضا، زمان و ماده در سيزده ميليارد و هفتصد ميليون سال پيش طي انفجاري بسيار مهيب كه به مهبانگ مشهور شده است، آغاز شد. كشف تابش زمينه كيهاني در نيمه قرن بيستم و نيم قرن رصدهاي متعدد اين تابش، بخصوص تلاش هاي دكتر جان مثر، برنده جايزه نوبل فيزيك در سال 2006 و يكي از همكاران كاشلينسكي، اين موضوع را كاملاً تاييد كرده است. مدل مهبانگ نشان مي دهد كه جهان تا چندصد ميليون سال پس از انفجار بزرگ تاريك بود و هنوز ستارگان اوليه شكل نگرفته بودند. از اين بازه زماني به عصر تاريكي جهان ياد مي شود.
كاشلينسكي و همكارانش با استفاده از رصدخانه فروسرخ اسپيتزر به بررسي تابش زمينه كيهاني پرداختند. اين تابش كه در تمام آسمان پراكنده است، مربوط به پايان عصر تاريكي عالم و ظهور نخستين ساختارها در جهان است. بخشي از اين پرتوها مربوط به فعاليت هاي ستارگان يا سياه چاله هاي بسيار دوري است كه باوجود آن كه در محدوده نور مريي يا فرابنفش منتشر شده اند، اما انبساط فضا-زمان آنها را به قدري كشيده است كه اين پرتوها تنها در محدوده فروسرخ و راديويي ديده مي شوند. بخش ديگر تابش زمينه كيهاني از پرتوهاي ستارگاني تشكيل شده است كه جذب غبار شده و مجدداً به شكل پرتوهاي فروسرخ تابيده شده است.
|
