با اينكه سال هاست كارشناسان نظام سلامت تاكيد دارند كه ريشه بسياري از كاستي هاي موجود در ارائه خدمات بهداشتي و درماني، در پايين بودن سرانه سلامت در كشور ماست؛ با اينكه در اكثر كشورهاي توسعه يافته و بسياري از كشورهاي در حال توسعه و حتي همسايه ما، 10تا 15 درصد از درآمد ناخالص ملي به بهداشت و درمان تعلق مي گيرد و اين رقم در كشور ما تنها كمي  بيش از 5 درصد است؛ با اينكه هم اكنون سهم مردم در پرداخت هزينه هاي درماني بيش از 55 درصد است، درحالي كه اين رقم تا پايان برنامه چهارم توسعه بايد به 30 درصد تقليل يابد و بالاخره با اينكه مدت هاست كارشناسان از ضرورت افزايش سرانه سلامت سخن مي گويند، اين ضرورت هربار در پيچ و خم هاي اختصاص بودجه به بخش هاي مختلف كشور، مورد بي مهري قرار مي گيرد. اين بار اما، فرصتي طلايي براي جبران عقب ماندگي ها پيش آمده است.
تصويب فوريت لايحه برداشت يك ميليارد دلار از ذخيره ارزي براي نظام سلامت كشور در مجلس شوراي اسلامي، اين اميدواري را براي مردم و دست اندركاران بهداشت و درمان كشور بوجود آورده كه با اختصاص بودجه لازم، اين بيماري مزمن نظام سلامت كشور درمان شود. لايحه هم اكنون در كميسيون برنامه و بودجه مجلس در حال بررسي است كه پس از تصويب در صحن علني مجلس براي تصويب نهايي به شوراي نگهبان ابلاغ خواهد شد.
در لايحه ارائه شده، از مجموع 900 ميليارد تومان پيشنهادي وزارت بهداشت، 470 ميليارد تومان به حقوق معوقه پرسنل و 200 ميليارد تومان به جايگزيني بيمارستان هاي فرسوده با بيش از 50 سال قدمت (در حال حاضر به دليل كسري بودجه، 6 هزار و 500 پروژه در كشور نيمه كاره اند و نيازمند 100 هزار ميليارد تومان بودجه هستند تا پروژه هاي نيمه تمام با پيشرفت هاي 30 تا 70 درصد سروسامان پيدا كند.) اختصاص خواهد يافت. همچنين قرار است 30 ميليارد تومان براي تامين هزينه هاي درماني تحمل ناپذير بيماران و 200 ميليارد تومان براي اجراي برنامه هاي آموزشي و تحقيقاتي در نظر گرفته شود.
رشد كسر بودجه: از 2 تا 40درصد
دكتر امين لو ، معاون پارلماني وزارت بهداشت در گفت وگو با همشهري مي گويد: به طور معمول آخر هر سال دانشگاه هاي علوم پزشكي كسري هاي خود را در بخش بودجه اعلام مي كنند كه اين كسري ها تا 2سال قبل در حد متعارفي بود و كسري 15 تا 20 ميليارد توماني دانشگاه ها اعلام مي شد؛ اما با انباشته شدن كسري بودجه، زماني كه بودجه سال 84 در مجلس بررسي مي شد برآوردها نشان داد نظام سلامت حدود 340 ميليارد تومان كسري دارد كه مجلس پذيرفت بر اساس ماده 20قانون بودجه، كسري 348ميليارد تومان از محل متمم بودجه تامين گردد. زماني كه بودجه 85 ابلاغ شد هم همان اتفاق تكرار شد. بر اساس برآورد سازمان مديريت و بررسي هايي كه در مجلس انجام شد، ملاحظه شد كه 450 ميليارد تومان نسبت به نيازهاي قابل پيش بيني كه برآورد شده دوباره با كسري مواجه شده. با اين اوصاف اما امكان افزايش سقف بودجه در مجلس فراهم نشد و در نتيجه از اولين روز سال 85 مشخص بود كه با اين كسري نمي توان مجموعه را اداره كرد. در دانشگاه هاي علوم پزشكي، حدود 40 درصد كسري وجود داشت كه در مقايسه با چند درصد در سال هاي گذشته قابل قياس نيست و به سادگي نمي توان آن را تامين كرد.
دكتر امين لو ادامه مي دهد: اين مسئله توسط دانشگاه به مجلس منعكس شد كه خوشبختانه با توجه و عنايت مجلس به سلامت ملت، مشخص شد تنها جايي كه مي توان اين كسري را جبران كرد، حساب ذخيره ارزي است. بر اين اساس، انتظار داريم براي سال آينده دولت و سازمان مديريت در زمان تنظيم لايحه برآورد صحيحي داشته باشند كه اواسط كار مجبور به استفاده از متمم و اصلاحيه نباشيم و برنامه ريزي و سياستگذاري متوليان و مسئولان حوزه سلامت كشور تحت الشعاع دغدغه هاي كسري بودجه قرار نگيرد.
هزينه براي سلامت، سرمايه گذاري است
دكتر شاهين محمد صادقي، عضو كميسيون بهداشت و درمان مجلس با اشاره به اينكه 80 درصد بار درمان كشور بر دوش بيمارستان هاي دولتي است، مي گويد: در حالي كه بيمارستان هاي خصوصي با اين همه ادعا و هزينه هاي زيادي كه از مردم دريافت مي كنند، تنها 20درصد خدمات را ارائه داده و بيشتر خدمات از سوي بيمارستان هاي دولتي انجام مي شود، لذا دولت بايد حمايت بيشتري از اين بيمارستان ها كند. وي مي افزايد: مجلس اعتقاد دارد كه هزينه كردن براي سلامت افراد، سرمايه گذاري است، در حالي كه برخي مسئولان ما فكر مي كنند هزينه كردن براي بخش بهداشت و درمان پول هدر رفتن است. به گفته وي، تامين سلامت افراد با هزينه اي كه در كارهاي جاري كشور صرف مي شود متفاوت است؛ بنابراين براي سلامت افراد، تربيت آنان در آموزش و پرورش و آموزش عالي هر نوع هزينه اي خرج شود، سرمايه گذاري محسوب مي شود.
محمد صادقي تصريح مي كند: برداشت يك ميليارد دلار از حساب ذخيره ارزي براي كسري هاي وزارت بهداشت و درمان امري واجب است و با تصويب يك فوريت آن در مجلس ضرورت آن مشخص شده كه در راستاي تامين سلامت افراد، تامين سلامت جامعه و ارتقاي زندگي مردم است. عضو كميسيون بهداشت و درمان مجلس با يادآوري اينكه بر اساس آمار ارائه شده از سوي وزارت بهداشت، براي حقوق 3 ماه پاياني سال پرسنل وزارت بهداشت مشكل جدي وجود دارد، گفت: چنانچه وزارت بهداشت و درمان بخواهد از محل درآمدهاي خود حقوق پرسنل را پرداخت كند، قطعا بايد از غذاي بيمار، دارو و ... هزينه كند كه اين امر قطعا مناسب نيست و بايد كاري كرد تا اعتماد مردم جلب شود نه اينكه هزينه خوراك، دارو و ... را بيمار پرداخت كند. محمد صادقي تاكيد مي كند: برداشت اين مبلغ از حساب ذخيره ارزي به اين معنا نيست كه ارزش اين حساب را نمي دانيم، بلكه برخي مواقع چاره اي نيست و با علم به اينكه حساب ذخيره ارزي بايد حفظ شود و پس انداز كشور است، اما به دليل نياز اين بخش و ميزان كسري هاي وزارت بهداشت مجبور شديم تا از اين حساب برداشت كنيم.
پاسخ به مخالفان
دكتر عوض حيدرپور، مخبر كميسيون بهداشت و درمان مجلس نيز مي گويد: وزارت بهداشت در حال حاضر 670ميليارد تومان به پرسنل، شركت هاي دارويي و تجهيزات پزشكي و شركت ها و موسساتي كه وسايل عمومي مي فروشند بدهكار است و بايد اين بدهي را پرداخت كند. بدهي وزارت بهداشت، بدهي دولت است و بايد پرداخت شود و لذا دولت چاره اي ندارد كه بدهي خود را از محل حساب ذخيره ارزي پرداخت كند.
دكتر حيدرپور مي گويد: طي اين مدت كسري بودجه وزارت بهداشت و حتي پولي كه بيمه ها پرداخت كردند نيز به عنوان دستمزد اين گروه هاي نيروي انساني، در بيمارستان ها صرف مايحتاج عمومي و وسايل پزشكي و دارو شده است.
دكتر جهان بخش اميني، ديگر عضو كميسيون بهداشت و درمان مجلس نيز به عنوان يكي از موافقان تصويب اين طرح معتقد است كه كمبود اعتبار در بخش بهداشت و درمان كشور را با چالش هاي جدي مواجه مي كند.
مخالفان تصويب طرح برداشت يك ميليارد دلار از صندوق ذخيره ارزي معتقدند اين صندوق براي كارهاي زيربنايي از جمله اشتغالزايي و سرمايه گذاري اختصاص دارد و براي هزينه هاي جاري تعريف نشده است. عوض حيدرپور، در اين باره مي گويد: مجلس معتقد است كه بودجه بخش سلامت جزو بودجه هاي عمراني است، بنابراين اگر پل سازي، آسفالت خيابان ها و تعمير و ساخت ساختمان هاي ويران شده جزو بودجه هاي عمراني است، چرا درمان انسان ها جزو هزينه هاي جاري محسوب مي شود؟ براي بخش سلامت هزينه كردن و تبديل انسان هاي بيمار به افراد سالم نيز كار عمراني بوده و مجلس به اين امر اعتقاد دارد.
رحمت الله حافظي، معاون توسعه منابع و مديريت وزارت بهداشت نيز مي گويد: سازمان مديريت و برنامه ريزي معتقد است بيمارستان هاي متعلق به وزارت بهداشت و دانشگاه هاي علوم پزشكي درآمد اختصاصي دارند و مطالبات پرسنل اعم از خدماتي و آموزشي بايد از آن محل پرداخت شود، اين در حالي است كه قانون، تكليف پرداخت حقوق و مزايا را بر عهده دولت گذاشته است. دكتر حافظي ادامه مي دهد: هر ساله درآمدهاي اختصاصي يك وزارتخانه براي محاسبه در بودجه پيش بيني مي شود كه البته معمولا در حد پيش بيني باقي مي ماند. اين ميزان براي وزارت بهداشت در سال 85، يكهزار و 400 ميليارد تومان درآمد اختصاصي پيش بيني شده بود، اما اين درآمد واقعي نيست. زيرا اين درآمد در اصل هزينه اي است كه براي تغذيه بيماران و خريد داروي آنها هزينه مي شود و بازگشت منابعي است كه هزينه شده است. به اعتقاد معاون توسعه منابع و مديريت وزارت بهداشت، اگر اين كسري بودجه به موقع جبران نشود، دانشگاه هاي علوم پزشكي براي پرداخت حقوق پرسنل خود به انحراف كشيده مي شوند و مجبورند از اعتبارات تملك دارايي و سرمايه اي براي پرداخت حقوق پرسنل برداشت كنند، زيرا تاخير در پرداخت حقوق پرسنل بهداشتي درماني در هر شرايطي مجاز نيست و مشكلات نظام سلامت كشور را بيشتر مي كند.

قرص معده
استخوان تان را مي شكند
گروه سلامت- هر قرصي مدت و دوره اي دارد كه اگر آدم بيشتر از اين وقت به آن دل ببندد، ممكن است بلاهايي به سرش بيايد. اين بار محققان دانشكده پزشكي پنسيلوانيا روي داروي امپرازول كار كرده اند. آنها در نشريه انجمن علمي آمريكا نوشته اند در افرادي كه بيش از يك سال از داروهاي مهار كننده پمپ پروتون، مثل امپرازول، استفاده مي كنند، شكستگي هاي لگن بيشتر اتفاق مي افتد. شكستگي هايي غير طبيعي كه نشانه بيماري و ضعف استخوان هاست. بي بي سي گزارش مي كند اين محققان علت اين موضوع را به اين ترتيب توضيح مي دهند كه اين دارو مانع جذب كلسيم در روده مي شود و اين باعث شكنندگي و آسيب پذيري استخوانها در درازمدت مي گردد.اين محققان براي نشان دادن اين نكته، پرونده تعداد زيادي از بيماراني را كه به علت شكستگي در بيمارستان هاي عمومي انگلستان بستري شده بودند، بررسي كردند. بررسي آنها نشان داد كه در افرادي كه بيش از يك سال از اين دسته دارويي استفاده كرده اند، احتمال شكستگي لگن 44 درصد بيشتر از ساير افراد است.لازم به توضيح است كه مصرف اين داروها زير نظر پزشك و در يك دوره درماني كوتاه باعث بروز چنين عوارضي نمي شود.
تغيير آب و هوا براي اگزماي بچه ها مفيد است
شايد اگر بچه هايي كه اگزماي آتوپيك (يك جور حساسيت پوستي) دارند، بروند تعطيلات و آب و هوايي عوض كنند، كمي به حالشان فايده داشته باشد. خبرگزاري رويترز اين را از نتايج تحقيقات دانشمندان نروژي گزارش كرده است. آنها 56 كودك 4 تا 13 ساله مبتلا به اين بيماري پوستي را براي 4 هفته به جزاير قناري فرستادند. در حالي كه كودكاني در وضعيت مشابه آنها در خانه شان در نروژ مانده بودند. هر دو گروه را به مدت 3 ماه پيگيري كردند. بررسي و مقايسه علايم پوستي اين دو گروه از كودكان نشان داد آنها كه به اين جزيره گرمسيري سفر كرده بودند، وضع بهتري پيدا كرده بودند. اين نشان مي دهد تغيير آب و هوا از يك منطقه معتدل به يك آب و هواي گرمسيري يا نيمه گرمسيري احتمالا مي تواند تا حدي به كنترل اين بيماري در كودكان كمك كند.