گروه شهري-توي تحريريه نشسته ام و همزمان كه دارم اين گزارش را مي نويسم، نگاهم گاهي از روي كاغذ سر مي خورد و خيره مي ماند به پنجره. هواي تحريريه زياد سرد نيست، اما آن بيرون آدم ها تند تند راه مي روند و در هواي آلوده زمستاني نفس مي كشند. آسمان خيابان آفريقا چندان آبي نيست؛ خاكستري شده. همكاران در حال گفت وگو درباره آلودگي هوا هستند: كدود است؟ نه. مه است.»
- چه قدر آلوده!
نه. انگار زمستان آلوده اي است. سخت نفس مي كشيم. طبق آمار، سه ميليون خودرو در تهران وجود دارند كه از اين تعداد، سالانه تنها 500 هزار خودرو، آن هم يك بار براي معاينه فني، اقدام مي كنند. بانك جهاني هم آمار تأسف برانگيزي را ارائه مي كند: كخسارات آلودگي هوا در ايران از 1/7 ميليارد دلار در سال 2001 به 8 ميليارد دلار در سال 2006 رسيده كه اين رقم تا ده سال آينده به 16 ميليارد دلار افزايش پيدا مي كند.»
مجري طرح كاهش آلودگي هواي تهران در همين رابطه از درصد بالاي آلودگي هوا از طريق مصرف بنزين مي گويد: ك۸۹ درصد آلودگي هواي تهران به دليل مصرف بنزين توسط خودروهاي سبك است كه اين رقم عامل ايجاد 41 ميليون تن گاز گلخانه اي در سال است كه البته اين رقم علاوه بر 16 تن ذرات لاستيك و 7 تن آزبست لنت ترمزهاست!» اما رشيدي، مديرعامل شركت كنترل كيفيت هواي تهران، عقيده دارد كه اين شركت تا به حال فعاليت هاي زير را در زمينه سوخت خودروها انجام داده است: كاصلاح كيفيت سوخت هاي قبلي و استفاده از سوخت هاي گازي جايگزين.»
امي كه مجري طرح كاهش آلودگي هواي تهران است، عقيده دارد كه بايد از تردد خودروهاي دودزا جلوگيري شود و بر اساس مواد 4 و 5 قانون نحوه جلوگيري از آلودگي هوا، تردد اين خودروها ممنوع است. بر همين اساس، سازمان حفاظت محيط زيست طبق قانون جلوگيري از آلودگي هوا و آيين نامه هاي آن، از ابتداي سال 79 اقدام به كنترل آلودگي همه خودروهاي توليدي كرده است. همچنين براي حل مشكل خودروهاي فرسوده، به خصوص جلوگيري از انتشار منوكسيد كربن ناشي از اين خودروها، اقدام به كاستفاده از مبدل كاتاليزوري، تعمير و بهسازي خودروها و از رده خارج كردن خودروهاي فرسوده» كرده است.
پرسشي كه در اينجا پيش مي آيد، اين است كه مگر خروج موتورسيكلت ها و ميني بوس هاي فرسوده چه قدر در كاهش آلودگي هوا مؤثر است؟
امي، مجري طرح كاهش آلودگي هوا مي گويد كه خروج كامل موتورسيكلت هاي دو زمانه و ميني بوس هاي فرسوده تنها نيم  درصد در كاهش آلودگي هواي تهران مؤثر بوده، در حالي كه طرح جامع معاينه فني خودروها حدود 20 درصد در كاهش آلودگي هواي پايتخت تأثير دارد. در اين ميان، شركت كنترل كيفيت هواي تهران برنامه هاي خود در اين راستا را كايجاد مراكز معاينه فني خودرو با كمك خودروسازان و برنامه براي معاينه خودروهاي سنگين و برنامه ريزي هاي لازم براي جلوگيري از تردد خودروهاي سبك» معرفي كرده بود. اما اخيراً رشيدي، مجري طرح، گفته است كه در اين طرح، خودروهاي فرسوده و غيرفرسوده تهران، مي توانند با تعويض قطعات موتور به استانداردهاي آلايندگي يورو 2 برسند، اما با وجودي كه در سال گذشته سازمان مديريت موافقت خود را با اجراي اين طرح اعلام كرده است، متأسفانه تاكنون بودجه اي به آن اختصاص نيافته است؛ هم چنين علي رغم اين كه امكانات معاينه فني سه ميليون خودرو وجود دارد، اما تاكنون اين امر محقق نشده است.با توجه به خطرات مرگبار آلودگي هوا كه مي تواند سلامت جسمي، روحي و رواني شهروندان را دچار مشكل كند، اختصاص نيافتن بودجه براي اجراي اين طرح، چندان قابل قبول نيست. شايد جالب باشد كه بدانيد آلودگي هوا مي تواند باعث كاهش دقت بينايي تان شود، توان كاري تان را كم كند و شما را به انواع بيماري هاي قلبي، ريوي و عصبي مبتلا كند.
شركت كنترل كيفيت هوا در سال 1372 تأسيس شده است و تاكنون توانسته دو پروژه بزرگ بين المللي در زمينه آلودگي هواي تهران را به انجام برساند. اما امسال دفتر طرح جامع كاهش آلودگي هواي تهران با فراز و نشيب هاي زيادي روبه رو بود؛ چرا كه از سويي برخي از ايستگاه هاي سنجش آلودگي هواي تهران در نقاط پرتردد شهر دچار اختلال شده بودند و از سوي ديگر دفتر طرح جامع از عدم تخصيص بودجه براي اجراي طرح گله مند بود؛ تا جايي كه كار به استعفاي مجري طرح، فتح الله امي، منجر شد و دفتر طرح تا آستانه تعطيلي هم پيش رفت. البته استعفاي او هيچ گاه پذيرفته نشد، اما شركت كنترل كيفيت هوا همچنان به اثرات مهلك يك ميليون و 645 هزار تن آلاينده  كه از منابع متحرك به هواي تهران وارد مي شوند، تأكيد و محورهاي ضروري كاهش آلودگي هوا را اين چنين تقسيم بندي مي كند: كتوسعه فضاي سبز، كنترل وسايل نقليه از طريق جايگزيني وسايل نقليه عمومي به جاي وسايل نقليه شخصي و خروج خودروهاي فرسوده، كنترل صنايع از طريق احداث صنايع در خارج از شهر، تغيير در سوخت صنايع، تغيير در مراحل عمليات توليد محصول نهايي و نصب دستگاه هاي كنترل مواد آلاينده در قسمت هاي مورد نياز فرآيند توليد.»
ظهر شده است. بايد گزارش را تحويل دهم. آفتاب از پنجره افتاده است روي برگه گزارشم. اما هنوز آسمان آبي نيست. رنگ جديد آسمان، خاكستري روشن. شهر آلوده است.

امروزه آلودگي هوا به عنوان يكي از كاهنده هاي عمر انسان تلقي مي شود. حل مشكل آلودگي هوا، از آنجا كه با سلامتي انسان گره خورده، بسيار مهم است. اما هنگامي كه پرونده كاهش آلودگي هواي تهران ميان جريان كعدم تخصيص بودجه» پنهان مي شود و سلامتي شهروندان به خطر مي افتد، علامت سؤال بزرگي در ذهن شكل مي گيرد. با توجه به اين كه سازمان حفاظت محيط زيست و شركت كنترل كيفيت هوا از متوليان حل اين مشكل هستند، انتظار مي رود كه برنامه جامع كاهش آلودگي هواي تهران سرعت بيشتري را در رسيدن به نقطه قابل قبول طي كند؛ اما انگار اين بار هم كبودجه» حرف اول را مي زند!

سال هاست در حال شنيدن جملاتي نظير سقوط درختاني چون صنوبر يا چنار در خيابان هاي شهري يا معابر عمومي در اكثر استان هاي كشور در نشريات يا رسانه هاي گروهي هستيم. در اكثر موارد، اين حوادث با خسارت مالي و جاني همراه است و در بعضي موارد فقط به خسارات مالي اشاره مي شود. اخيراً نيز يكي از درختان چندساله غيربومي صنوبر در يكي از شهرستان هاي استان گيلان روي خودرويي كه پارك شده بود سرنگون شد كه خوشبختانه خسارت جاني نداشت. متاسفانه در سال قبل نيز در شهرستان رشت درختي از جنس چنار شرق روي خودروي ديگري سرنگون شد و خساراتي به بار آورد.
مسأله سقوط درختان دست كاشت در خيابان ها و درج آن در نشريات براي اولين بار نبوده و آخرين بار نيز نخواهد بود. هر ساله متاسفانه چنين اتفاقات ناخواسته اي در استان هاي مختلف به وقوع مي پيوندد، به طوري كه حدود چندين سال پيش نيز چنين رويدادي در مركز استان مشهد اتفاق افتاد و تعدادي از درختان سپيدار كاشته شده در حاشيه خيابان روي خودروها سقوط كردند كه زيان هايي را به همراه آوردند.
امروزه به دليل زندگي ماشيني،  ارزش درختكاري در طراحي شهري بيش از گذشته محسوس است. خوشبختانه به علت تنوع آب و هوايي همراه با تنوع گياهي بسيار غني در كشور و مهمتر از همه بيش از 50سال تجربيات ارزنده درختكاري از سوي سازمان جنگل ها و نهايتا دسترسي به رسانه هاي گروهي، به نظر نمي رسد كه سازمان هاي اجرايي كه به روز هستند و شبكه اي اطلاع رساني را در خدمت دارند، در انتخاب گونه مشكل داشته باشند.
بديهي است آگاهي از سرشت اكولوژيك گونه درختي و پارامترهاي محيطي و مهمتر از همه نقش آن گونه در طراحي شهر مي تواند هدايتگر كارشناسان مجري در منطقه باشد.
به طوري كه مي دانيد در جهان هستي، گياهان نيز همانند انسان ها، جانوران و ميكروارگانيسم ها (باكتري، ويروس و...) موجودات زنده اي هستند كه شاخص زيست يعني تغذيه، تنفس، رشد(حركت)، توليدمثل و نهايتا مرگ در تمامي آنها به طور محسوس مشاهده شده و تداوم دارد. درختان نيز در مجموعه گياهي، داراي مشخصات حياتي فوق هستند و زمان بهره برداري متغير و محدودي دارند كه ما جنگلبان ها در علم جنگل به آن كزمان برداشت» مي گوييم. زمان برداشت با توجه به نوع درخت، اقليم، حاصلخيزي خاك (محل كاشت)، فاصله كاشت، عمليات داشت و اهداف مديريتي، متغير است. به عنوان مثال مي توانيم بگوييم عمر متوسط سياه پوستان بومي در آفريقا با توجه به فقر رفاهي نسبت به سياه پوستان مهاجرت داده شده به آمريكا بي اندازه كمتر است و يا مقاومت صنوبرهاي بومي شمال ايران مانند سفيدپلت از نظر شرايط محيطي نسبت به انواع وارداتي آنها به كشور خيلي بيشتر است.
در هر صورت مي توان گفت در هر مكاني كه شرايط و امكانات زيست محيطي مناسب  گونه باشد، درختان عمر طبيعي خود را به پايان خواهند رساند كه ما اين دوره را كزمان بهره برداري فيزيولوژيك» مي ناميم. البته دانش جنگلداري چنين اجازه نابخردانه اي را به ما جنگلبانان نمي دهد كه ما درختان خودرو يا دشت را بدون دخالت فني و اقتصادي به حال خود رها كنيم؛ به جز در مواردي كه هدف از كاشت، زيباسازي محيط، تلطيف هوا، جلوگيري از آلودگي هاي محيطي و صوتي در اطراف شهر يا پارك هاي داخل شهري يا ايجاد باغ هاي گياه شناسي به منظور تاسيس مجموعه هاي درختي و نهايتا درختكاري خطي در حاشيه خيابان ها با هدف ايجاد فضاي سبز بوده باشد كه در آن صورت كنترل سالانه درختان از سوي متخصصان آفات و بيماري هاي گياهي همراه با فرم دهي و آرايش درختان بسنده خواهد بود.
مطمئناً عامل خاك، يكي از عوامل اصلي استقرار درختان دست كاشت و يا خودرو به صورت درختكاري و يا جنگل كاري محسوب مي شود، ولي فاكتورهاي مختلفي در استقرار و يا عدم استقرار گونه هاي درختي در هر منطقه وجود دارد كه متاسفانه مجريان امر اين مسائل را در نظر نداشته و تنها به سبزشدن، سايه افكني و رشد سريع درختان در ايجاد فضاي سبز اكتفا مي كنند. حال اگر همه عوامل مثبت و يا منفي تاثيرگذار، براي همه گونه هاي كاشته شده در مسير خيابان هاي شهري يكسان فرض شود، علت سقوط حداقل صنوبر و چنار را مي توان چنين استدلال كرد: الف: كاشت درختان صنوبر در حاشيه خيابان ها در داخل شهر به دلايل زير متداول نيست.
۱ - زمان بهره برداري كوتاه مدت:
درختان صنوبر طبعاً سريع الرشد بوده و در سال هاي اوليه، رشد بسيار زيادي دارند (5-3 متر در سال اول در محلي مناسب) ولي ديرزيستي آنها نسبت به درختان جنگلي ديگر كمتر است؛ در نتيجه با پيشرفت سن، دچار پوسيدگي ساقه (يا اصطلاحاً درون قرمزي) مي شوند و مقاومت خود را مقابل بادهاي شديد و يا طوفان هاي پاييزي از دست مي دهند يا واژگون و يا از محل پوسيدگي كه داخلي است و به آساني ديده نمي شود، شكسته مي شوند.
۲ - سيستم ريشه:
ريشه هاي صنوبر به دو صورت عمودي و افقي رشد مي كند. تك ريشه عمودي آن نيمه عميق و كم رشد است. ريشه هاي جانبي آنها معمولاً دورديفي اند كه به علت رشد و پيشروي در خاك هاي فقير(جهت غذايابي)، به ويژه در خاك هاي شني و ماسه اي، سبب مسدودشدن مجاري آب، فاضلاب،  تخريب پي ساختمان ها و حتي موزاييك و روكش بتني مي شوند.
۳ - نورپسندبودن گونه :
تمامي گونه هاي سريع الرشد مانند صنوبر، بيد، اكاليپتوس و... شديداً نورپسندند و نسبت به سايه بردبار نيستند. اين امر سبب مي شود كه درختان كاشته شده در داخل شهر به علت وجود ساختمان هاي بلند و در نتيجه عدم دريافت نور به طور يكنواخت، حالت سيلندريك خود را از دست داده و يكسويه به سمت نور بيشتر گرايش پيدا كنند. تداوم اين گرايش و كج شدن آنها به ويژه در فصل غيرفعال (اواسط پاييز و زمستان) كه دوره رويش سالانه  درخت نيز پايان مي گيرد و شيره گياهي هم در آوندها جريان ندارد، خطر شكستگي و سقوط را به همراه خواهد داشت. اين پديده در بعضي از درختان صنوبر كاشته شده در خيابان هاي شهري استان گيلان به چشم مي خورد (سقوط درختان چندين ساله سپيدار در خيابان اصلي شهر مشهد حدود چندين سال پيش نيز مويد اين گفتار است).
۴ - نياز غذايي:
در دنيا درختان صنوبر به درختان پرتوقع و هميشه نيازمند معروفند كه اين امر ناشي از رشد سريع بافتها و تبديل دريافتها به مواد اوليه چوبي است. بنابراين با توجه به سرشت گونه، درختان جهت زنده ماني به ويژه در خاكهاي فقير و غيرمقاوم شهرهاي ساحلي كه متأسفانه عامل بازدارنده شوري نيز در آنها براي صنوبرها بالا است، مجبور به گسترش ريشه هاي جانبي و سطحي به منظور دستيابي به مواد غذايي مورد نياز حتي در فواصل 7-6 متر هستند و اين حالت در تضعيف و آسيب پذيري درختان و تخريب مسير مؤثر خواهد بود.
۵ - پراكندن بذرها:
درختان گونه صنوبر اساساً دو پايه هستند، يعني گلهاي نر روي پايه هاي منفرد نر و گلهاي ماده روي پايه هاي منفرد ماده قرار دارند. طبعاً دستگاه زايشي گياه (گلهاي ماده) روي پايه ماده قرار دارد. بديهي است كه تخمك درون تخمدان پس از لقاح با گرده يا پولنبه صورت سلول تخم پس از تكامل به صورت بذر همراه با پوشش سفيد كرك دار كه بيشتر براي انتشار دانه به كار مي رود، به منظور استقرار و توليد يك نهال جديد صنوبر در اواسط بهار در هوا پخش مي شود، ولي متأسفانه به جاي استقرار روي خاكهاي آبرفتي در خانه هاي مسكوني محيط پراكنده مي شوند كه ضمن ايجاد آلودگي محيط زيست سبب حساسيت و يا بيماري هاي آلرژي زا در بعضي از افراد مي گردند.
۶ - برگريزان و خزان برگها:
صنوبرها جزو درختان خزان كننده هستند و دخالت خزان كنندگي در آنها، در صورتي كه به علت كم آبي دچار خزان زودرس نشده باشند، معمولاً در نيمكره شمالي از اواسط تابستان آغاز و با توجه به نوع صنوبر تا اواسط يا اواخر پاييز تدريجاً ادامه دارد كه اين حالت سبب كثيف شدن هميشگي خيابان مي شود كه نياز به تميز كردن مداوم آن با كار بيشتر دارد.
البته موارد ياد شده صرفاً به منظور عدم استفاده از گونه صنوبر در طراحي شهري صادق است. ولي به طور اعم صنوبر و صنوبركاري در دنيا، در كشورهاي واقع در نيمكره شمالي به ويژه كشورهاي جهان سوم كه بنابه دلايلي غني از جنگلهاي فقير هستند، در راستاي توليد چوب و تأمين مواد اوليه صنايع سلولزي و تخته خرده چوب، صنايع اره كشي و جعبه سازي، صنايع لايه بري و كبريت سازي اهميت ويژه اي دارد.
بديهي است شناسايي درختان صنوبر به عنوان يك گونه پربازده و متعاقباً نهضت صنوبر كاري در تداوم كشت چوب در سطح بين الملل را بايد ثمره تلاش دانشمندان و دوستداران طبيعت در اروپا كه مزه تلخ جنگلهاي ويرانگر اول و دوم جهاني را با تمام وجود چشيده و اكثر اراضي مزروعي، جنگلها و تأسيسات زيربنايي خود را از دست داده و فقر و گرسنگي را كاملاً لمس كرده بودند دانست. زيرا آنها به منظور جبران نابودي ناشي از جنگ و با آگاهي به مشكل دسترسي به منابع انرژي فسيلي پايان پذير و نهايت حفاظت از منابع طبيعي تجديد شونده كه امروز واژه هايي نظير توسعه پايدار، حفظ محيط زيست و تنوع زيستي را به دنبال دارد، بر آن شدند كه در آوريل سال 1947 ميلادي يعني دو سال بعد از پايان جنگ دوم جهاني،  جلسه اي به عنوان كهفته بين المللي صنوبر» در پاريس برگزار كنند، كه بعدها به ككميسيون بين المللي صنوبر» شهرت يافت. كميسيون ياد شده هر چهار سال در يكي از كشورهاي عضو تشكيل مي شود. كشور ما در سال 1334  خورشيدي ميزبان اين نشست بود. فعاليت تحقيقاتي صنوبر در دنيا و كشور ما هنوز نيز ادامه دارد.
پديده سقوط هرازگاه از درختان گونه چنار، كه خوشبختانه از ديرزيستي و نرمش اكولوژيكي مناسب تري نسبت به گونه هاي ديگر خياباني برخوردارند و جزو درختان زود رشد و نور پسند محسوب مي شوند كه در طراحي شهري به ويژه در خيابانها و جاده هاي عريض زياد مورد استفاده قرار مي گيرند، نيز به شرح زير استدلال مي شود.
۱ - برخورد تدريجي ريشه هاي جانبي و فرعي در حين رويش با موانعي نظير جدول بندي هاي جديد الاحداث و آسفالت كه دو عامل از نظر توسعه، جذب مواد غذايي و استقرار عوامل بازدارنده بوده، در كمبود فضاي حياتي، خزان زودرس، ضعف و سقوط درختان به ويژه در سنين كهنسالي نقش دارند.
۲ - عدم كنترل ساليانه ريشه درختان از نظر بيماريها، اثرات منفي حشرات خاكزي و جوندگان با علامت مشخصه نظير پوسيدگي تدريجي ريشه، بريدگي هاي حلقوي شكل در آن و در نهايت عدم تدابير امنيتي و درست كه منجر به سست شدن ريشه و سقوط مي شود.
۳ - انجام هرس نابجا و نارسا در درختان و تراكم شاخه ها در تاج درخت و ايجاد ناهماهنگي بين تاج و تنه كه مي تواند در اثر وزش باد شديد توازن درخت از بين برود، سقوط يا شكستن درخت را سبب شود.
۴ - ايجاد خراشهاي مكانيكي در بدنه درختان به عنوان يادگاري يا برخورد وسايط نقليه شهري كه مي تواند عامل پوسيدگي، شكستگي و سقوط درخت در فصل برگريزان باشد.
به نظر مي رسد كه چنين مشكلاتي نه فقط در استان گيلان، بلكه در اكثر استان هايي كه در حال توسعه و گسترش شهري هستند، به چشم مي خورد كه بايد در آغاز با برنامه ريزي هاي درازمدت و هماهنگي هاي لازم با شركتهاي برق، مخابرات و حتي گاز مسيرهاي كاشت مشخص شود و سپس با تشكيل گردهمايي برگزار شده از سوي شوراي شهر، شهرداري، مسئولين منابع طبيعي و محيط زيست در مورد انتخاب و كاشت گونه هاي متناسب درختي يا درختچه اي، سوزني يا پهن برگ، برگريز يا هميشه سبز در خيابانها، پاركها و يا فضاي خالي شهر تصميم گيري و تشريك مساعي به عمل آيد. بديهي است نظرات فني كارشناسان و متخصصين دست اندركار در اين راستا اهميت ويژه اي دارد كه بايد مدنظر قرار گيرد. زيرا ممكن است رويدادهاي بعدي دامنگير جنگلبان و يا مجريان محترم باشد كه ما جنگلبانها به آن كزمان مصيبت» مي گوييم، ولي جنگلبانان انگليسي و يا آمريكايي در مورد عامل چنين رويدادي در داخل جنگل كه معمولاً شاخه هاي خشك معلق به شوخي اصطلاح كبيوه ساز» را به كار مي برند كه در هر دو صورت ناخوشايند است.
* عضو هيأت علمي مؤسسه تحقيقات منابع طبيعي

ايسنا: پانزدهمين كنفرانس بين المللي آلودگي هوا با محوريت مدلسازي، پايش و مديريت آلودگي هوا از 23 تا 25 آوريل 2007 در كشور پرتغال برگزار مي شود.
بنا بر اين گزارش، برگزاركننده همايش مؤسسه فناوري WESSEX از كشور انگليس است كه از سال۱۹۹۳ بنيانگذار اين سلسله از كنفرانس ها بوده و هر ساله يكي از شهرهاي مرتبط با مبحث آلودگي هوا در اروپا يا آمريكا ميزبان برگزاري همايش مزبور است. برخي از همايش هاي گذشته در شهرهاي مكزيكو، بارسلون، هلسينكي، تولوز، جنوا، سانفرانسيسكو، كمبريج و... برگزار شده است.
آلودگي، يكي از معضلات شايع در سراسر جهان است و كنترل آن خصوصا از منظر خطرات آن براي سلامت بشر بيشترين اهميت را دارد. اين سلسله از نشست ها به منظور توسعه فناوري هاي تئوري و تجربي حاصله براي دستيابي به درك بهتر از معضل آلودگي هوا و يافتن يك راه حل مناسب براي آن برگزار مي شود.
هدف از اين كنفرانس، گردهم آمدن متخصصان و محققاني است كه داراي مطالعه و بررسي در زمينه آلوده كننده هاي هوا هستند كه به تبادل اطلاعات از طريق ارائه مقالات و بحث و تبادل نظر در خصوص آن در محدوده گسترده اي از موضوعات مرتبط با بحث آلودگي هوا خواهند پرداخت.
بر همين اساس، مخاطبان اين همايش را محققاني كه در بخش صنعت مشغول به كار هستند، سازمان هاي تحقيقاتي، مراكز دولتي و دانشگاهي كه بر روي پايش، شبيه سازي و مديريت آلودگي هوا فعاليت مي كنند، تشكيل مي دهند.

همشهري آنلاين: لاك پشت 230ساله چيني در باغ وحشي در چين مرد.
باغ وحش استان كشانگهاي» پس از 35سال نگهداري شبانه روزي از لاك پشت پير در نهايت مرگ او را بر اثر كهولت سن اعلام كرد.
اين لاك پشت كه جزو تنها 5عدد گونه كمياب از لاك پشت هاي مسن در دنيا بود بر اثر ابتلا به بيماري كبدي، جان خود را از دست داد.
گفته مي شود اين لاك پشت در سال۱۹۷۱ در استان كيونان» پيدا شده بوده و از آن زمان با دقت بسيار اهالي باغ وحش از او نگهداري مي شد.

آرش نورآقايي- شايد كمي برايتان عجيب باشد ولي كعلي سرد» معتبرترين نام غاري است كه مردم آن را به نام كعلي صدر» مي شناسند؛ غاري كه بزرگترين غار درياچه اي ايران به شمار مي رود و آن قدر زيبا و شگفت انگيز است كه شايد نام كغار موزه» بيشتر برازنده اش باشد.
در سال 1330 نشريات از وجود غاري ناشناخته در نزديكي همدان خبر دادند و از سال 1340 كوهنوردان بازديد و بررسي اين غار را آغاز كردند. البته هنوز هم دانسته هاي علمي اين غار كم نظير در ابهام قرار دارد. با همه اينها غار كعلي سرد» از ديرباز شناخته شده بود به طوري كه با تحقيقات انجام گرفته، معلوم شده است از دوره صفويه براي استفاده از آب غار كه از دهانه كوچك آن سرازير مي شده، به نحو تحسين برانگيزي كانال كشي هايي انجام گرفته بود. اين آب را طي ساليان دراز براي آبياري و كشت و زرع روستاهاي اطراف مصرف مي كرده اند.
غارهاي سراب و سوباشي هم از غارهاي درياچه اي به شمار مي روند كه در محدوده جغرافيايي غار علي سرد قرار گرفته اند و فاصله اندكي با هم دارند.
آب غار كه امروزه روي آن قايقراني مي كنند، زلال با دمايي نزديك به 12 درجه سانتي گراد است. عمق آب در نقاط مختلف غار از چند سانتي متر تا بيش از 10 متر متغير است. در واقع ميزان آن به ريزش هاي جوي كه به سطح ارتفاعات منطقه مي رسد بستگي دارد.
مناظر داخل غار بسيار بديع و هواي آن سبك است. درون غار مملو از راه هاي دراز و پرپيچ و خمي است كه در هر گوشه آن زيبايي هاي خيره كننده اي انتظار چشمان مشتاق بازديدكنندگان را مي كشند. تالارهاي بزرگ و باشكوه غار كه گاهي سقف هاي بلندي دارند از شاهكارهاي طبيعت در دل اين غار هستند. هيچ گونه جانداري درون آب غار به چشم نمي خورد و اين آب به خاطر ميزان آهك و سنگيني، قابل شرب نيست. كف غار را لايه اي ماسه آهكي فرا گرفته كه بازمانده رسوبات آب غار مي باشد.

ميراث فرهنگي ـ گردشگري: در راستاي تصويب مناطق نمونه گردشگري در سفرهاي استاني رئيس  جمهوري، چهار منطقه تالاب شادگان، سد كرخه، سد كارون 3 و جزيره مينو براي تصويب به عنوان منطقه نمونه گردشگري به هيأت دولت پيشنهاد مي شوند. از اين مناطق اما تنها تالاب شادگان در رديف مناطق نمونه گردشگري بين المللي پيشنهاد مي شود و ساير مناطق در رديف ملي قرار مي گيرند.
غلام شجاعي، معاون گردشگري سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري استان خوزستان ضمن بيان اين مطلب افزود: كتنها منطقه تالاب شادگان در رديف مناطق نمونه گردشگري ملي پيشنهاد مي شوند و ساير مناطق در صورت تصويب در رديف مناطق نمونه گردشگري ملي قرار مي گيرند.»
به گفته شجاعي، پيش از اين در سفر سال گذشته رئيس جمهوري به خوزستان قرار بود 11 منطقه نمونه گردشگري مصوب شود كه با به تعويق افتادن اين سفر، تعداد مناطق پيشنهادي در حال حاضر به چهار منطقه رسيد.
پيش بيني مي شود با تصويب اين مناطق نمونه گردشگري و تقويت زيرساخت هاي گردشگري استان خوزستان، گردشگري اين استان رونق بيشتري بگيرد.
مناطق نمونه گردشگري
براي نخستين بار در مرداد ماه سال 1383، آيين نامه اجرايي تشكيل و اداره مناطق نمونه گردشگري در شوراي عالي ميراث فرهنگي و گردشگري تصويب شد و بر اساس مفاد اين آيين نامه، سرمايه گذاران مي توانند بدون نياز به دريافت مجوز از سوي سازمانهاي دولتي،  در اين مناطق، امكانات گردشگري ايجاد كنند.
اين امكانات شامل مراكز اقامتي، رستوران، مراكز ورزشي، فرهنگي، هنري، تفريحي، فروشگاه و مراكز توليد صنايع دستي است و مناطق نمونه گردشگري به دليل تسهيلاتي كه براي سرمايه گذاران ايجاد مي كنند و فضاي متنوع و كاملي كه از جهت امكانات در اختيار گردشگران قرار مي دهند، مي توانند عامل مهمي در پيشرفت گردشگري ايران و افزايش گردشگران ورودي باشند.
انواع مناطق نمونه
مناطق نمونه گردشگري به چهار گروه تقسيم شده اند: كبين المللي، ملي، استاني و محلي».
مناطق نمونه  گردشگري بين المللي، مناطقي هستند كه با هدف جذب گردشگران خارجي طراحي و تجهيز مي شوند و حداقل 300 هكتار مساحت دارند.
در سطح ملي مناطق بايد حداقل 100 هكتار مساحت داشته باشند و به گونه اي طراحي و ساخته شوند كه با سليقه  گردشگران ايراني از همه جاي كشور هم خواني داشته باشد.
حداقل مساحت منطقه  نمونه  گردشگري استاني 50 هكتار و براي منطقه  محلي 30 هكتار است.