|
مازيار ميري كارگردان پاداش سكوت:
دين ام را به جنگ ادا كردم
مريم درستاني
پرويز پرستويي درپاداش سكوت
|
|
|
|
|
|
مازيار ميري در آستانه 35 سالگي سومين فيلم بلند خود را با نام پاداش سكوت كارگرداني كرده و آن را به بيست و پنجمين جشنواره فيلم فجر رسانده است. او كه فارغ التحصيل تدوين از دانشكده صدا و سيماست فعاليت سينمايي خود را از سال 75 با كارگرداني فيلم كوتاه آغاز كرد. قطعه ناتمام و به آهستگي فيلم هاي قبلي اين كارگردان جوانندكه براي دومي سال گذشته برنده جايزه نگاه طلايي از جشنواره بين المللي فيلم فريبورگ سوئيس شد و براي اولي در بخش مسابقه بين الملل جشنواره فجر 6 سال پيش ديپلم افتخار گرفت.
پاداش سكوت فيلمي جنگي است كه تا چند روز پيش مراحل توليد خود را پشت سر مي گذاشت و با فشار فراوان به جشنواره رسيد. هر چند كه مازيار ميري گفته نسخه ارايه شده نسخه صفر است. با او درباره اين فيلم به گفت وگو نشستيم.
***
* به آهستگي را آن طور كه قبلاً گفته بوديد از مصراع شعري از فردوسي گرفتيد. به آهستگي مرد توان شد . ظاهرا تحت تأثير رمان به آهستگي اثر ميلان كوندرا هم بوده ايد. پاداش سكوت هم تحت تأثير رمان خاصي است؟
- بله، از يك كتاب نام آن را وام گرفتم.
* حتماً اسم كتاب را نمي گوييد و اين كه تا چه ميزان تحت تأثير آن فيلمتان را ساخته ايد.
- به شما مي گويم اما مي خواهم كه امانت داري كنيد و ننويسيد.
* چرا؟
- چون اين توافقي است ميان من و نويسنده كتاب.
* يعني در پايان فيلم هم نمي خواهيد بنويسيد برداشت آزاد از كتاب[...]؟
- حداقل تا زمان اكران فيلم همين طور خواهد بود. با نويسنده كتاب هم به اين توافق رسيده ايم. اما در اكران فيلم قطعاً از نويسنده و كتاب نام خواهيم برد. چون يكي از سكانس هاي فيلم برداشتي از اين كتاب است.
* طرح فيلم از كجا آمد؟
- من طرحي داشتم كه آن را براي فرهاد توحيدي تعريف كردم، ايشان فيلمنامه را نوشتند همزمان طرح را با محسن علي اكبري در ميان گذاشتم و با او به توافق رسيديم كه اين فيلم را توليد كنيم.
* زمان توليد فيلم به آهستگي ظاهراً برخي دوستان پيشنهاده داده بودند كه از قيد آن بگذريد و به سراغ سوژه هاي ديگر برويد. آيا زمان ساخت اين فيلم هم چنين پيشنهادهاي اميدواركننده اي داشتيد؟
- اتفاقاً در اين كار هم فكر مي كنم زمين و آسمان تلاش كردند تا اين فيلم ساخته نشود، اگر همت و تلاش تهيه كننده نبود، اين كار ساخته نمي شد. موضوع اين فيلم دغدغه محسن علي اكبري بود كه خودش از بچه هاي جنگ است. به خاطر همين همت او هم تا اين مرحله پيش رفت.
* حتماً منظورتان از زمين و آسمان كساني هستند كه فكر مي كنند سينماي دفاع مقدس متعلق به گروه خاصي است؟
- دقيقاً. از زماني كه اين كار مي خواست شروع شود، احساس كردند قرار است جاي آنها گرفته شود در صورتي كه اين ژانر ارث كسي نيست. هر كس به اندازه خودش سهم دارد و بايد درباره اين موضوع به اندازه خود اداي دين كند. من اداي دين كردم. البته من تنها نبودم و دوستان ديگري هم به ما ياري رساندند. مثلاً امير اثباتي به عنوان طراح صحنه و لباس، از ابتداي نگارش فيلمنامه و نوشتن طرح با من بود. او فكرهاي خوبي داشت؛ فكري كه ما با آن توانستيم سكانس اصلي فيلم را كه تا حالا در سينماي ايران تجربه نشده بود، عملي كنيم.
* منظورتان همان سكانس انتهايي فيلم است كه زير آب فيلمبرداري شده؟
- بله امير اثباتي براي اين صحنه يك استخر ساخت چون در اين فصل امكان نداشت بتوانيم در رودخانه اروند اين صحنه را فيلمبرداري كنيم. با اين طراحي ديديم كه مي شود با دوربين 35 ميليمتري صحنه هاي زيرآب را فيلمبرداري كرد.
* شنيده شده كه فيلمبردار خودش كار كرده و هيچ نظارتي بر روي فيلمبرداري او نشده اين درست است؟
- نه، آقاي ساشا ميكه كه تاكنون تجربه اين كار را در آلمان داشته، زير نظر بهرام بدخشاني فيلمبردار فيلم اين كار را كرد، يعني آقاي بدخشاني طراحي تمام پلانها را كرده بود و ساشا ميكه فقط آن را اجرا كرد و انصافاً خوب هم اجرا كرد. ما روزهاي اول فيلمبرداري آن سكانس را گرفتيم، چون بايد روي آن افكت گذاري مي شد و نمي توانيم زمان را از دست بدهيم.
* رضا كيانيان و پرويز پرستويي چطور انتخاب شدند؟
- جستجو در فيلم حرف اول را مي زند و ما بايد سكانس به سكانس و پلان به پلان جلو مي رفتيم لذا چاره اي نداشتيم جز اينكه از بازيگران حرفه اي استفاده كنيم كه توان نگهداري حس خودشان را داشته باشند.
* دغدغه شما در به آهستگي قضاوت درباره آدمها بود در اين كار چه نگاهي داشتيد؟
- در به آهستگي همه دغدغه ام اجتماع و آدمهاي آن بود، آدمهايي كه براي آنها در اجتماع مسائل و مشكلاتي به وجود مي آيد.
اين فيلم هم همان است، فرقي با آن دو فيلم قبلي ندارد. آن دو مضمون اجتماعي داشتند و مضمون پاداش سكوت هم اجتماعي است. موضوع آدمهاي جنگ مدتها ذهنم را به خود مشغول كرده بود اما درون سينماي خودم. اين موضوع را دوستان و همكاران ديگري هم تجربه كرده اند به عنوان مثال ابراهيم حاتمي كيا كه بهترين نمونه آنهاست. نمونه اي كه به خوبي به جنگ و مسائل پس از جنگ مي پردازد. اما من مي خواستم راجع به سينمايي كه خودم مي خواهم، صحبت كنم و فيلم بسازم. در هر حال من دوست داشتم راجع به آدمهايي كار كنم كه اگر آنها نبودند و به موقع مقابل دشمن نمي رفتند ما آرامش كنوني را نداشتيم. من خارج از جناح هاي سياسي و خط كشي هاي روشنفكري فكر مي كنم كه ما مديون آنها هستيم. آن هم در جامعه اي كه باور آدمها كمرنگ شده و همه دارند به خودشان فكر مي كنند.
* فضاي فيلم كاملاً جنگي است؟
- فيلم كاملاً در سال 85 مي گذرد. كاملاً هم امروزي و معاصر است بجز يك سكانس كه فلاش بك است و از كل ماجرا به ما خبر مي دهد. اين كه چه اتفاقي اتفاده و چه بر اين آدم ها از جمله اكبر كه نقش او را پرويز پرستويي بازي مي كند گذشته است. آن وقت خودتان بقيه اش را قضاوت مي كنيد.
* آدمهاي شما در به آهستگي معمولاً كارگر بودند در پاداش سكوت متعلق به كدام طبقه هستند؟
- چيدمان آدمها در به آهستگي را پرويز شهبازي انجام داد. در حال حاضر زندگي مردم در عين آپارتمان نشيني بسيار در هم تنيده شده است و اين چيدمان را شهبازي از فرهنگ و ساختاري كه فعلاً در جامعه وجود دارد، ساخت. اكبر در پاداش سكوت يك بازمانده است. او فعلاً بليت فروش شركت واحد است.آدمي كه سالهاي جنگيده حالا كابوسي ذهنش را اذيت مي كند. مي خواهد بداند چه اتفاقي برايش افتاده، جستجو براي يافتن حقيقت حرف اصلي اين فيلم است.
* با توجه به تم فيلم كه جستجوست، لابد تغيير لوكيشن تان زياد بود؟
بله، ما معمولاً در هر لوكشين يك تا دو روز بيشتر نمي مانديم چون قصه اجازه نمي داد، اين فيلم پرلوكشين است. يك تيم حرفه اي هم كه همه شان دغدغه اين نوع سينما را داشتند دور هم جمع شدند، حتي تيم بازيگري كه تا حالا كمتر دور هم جمع شده بودند اميدوارم پايان فيلم شرمنده آنها نشوم.
* رضا كيانيان چگونه نقشي دارد، او هم بازمانده است؟
- بله او نقش حاج احمد ايرواني را بازي مي كند كه فرمانده يك گروه 11 نفره بوده كه بازمانده جنگ هستند. هر كدام از بازيگران ديگر مثل فرهاد اصلاني، آتيلا پسياني، مهتاب كرامتي هم يك جوري به اين 11 نفر ربط دارند.
* چند نفر از اين 11 نفر بازمانده اند؟
- بعضي شان شهيد شده اند و فقط 5 6 نفر مانده اند. كه هر كدام ويژگي خاص خودشان را دارند.
|
