مناسبت ها كه سر مي رسند، قبل از هر چيز نگاه هايمان را به صندلي هاي خالي مي كشانند، ياد خانه هايي مي افتيم كه با هيچ حسرتي پر نمي شوند.
۱۶ آذر امسال، روز دانشجو در حالي فرا مي رسد كه همين چند روز پيش يكي از دانشجويان رشته حسابداري دانشگاه علامه طباطبايي، بر اثر سكته قلبي در كلاس درس درگذشت. اين در حالي است كه كارشناسان، بارها و بارها بر ضرورت تدوين پرونده پزشكي دانشجويان و احداث مراكز بهداشت در دانشكده ها تاكيد كرده اند.
واقعيت هاي انكارناپذير
به دنبال درگذشت يكي از دانشجويان ترم اولي دانشگاه علامه طباطبايي، دكتر طباطبايي- معاون دانشجويي دانشكده مديريت - اظهار كرد: تشكيل پرونده پزشكي براي دانشجويان ورودي جديد جزء برنامه هاي دانشگاه قرار دارد ولي بنده اطلاعي ندارم كه براي اين دانشجو پرونده اي تشكيل شده بود يا نه! البته خيلي زود معلوم شده بود كه دانشجوي مرحوم داراي سابقه بيماري قلبي بود، آيا نمي شد فارغ از همه كمبودهاي بودجه و بروكراسي هاي اداري با تجهيز حداقل دانشكده ها به وسايل امدادي و تأسيس خانه هاي بهداشت از وقوع اين حادثه جلوگيري كرد؟
دكتر طباطبايي با اشاره به نبود خانه بهداشت در دانشكده مي گويد: دانشگاه داراي خانه بهداشت است اما متأسفانه مشكل، پراكندگي هاي اين دانشگاه است، زيرا خانه بهداشت اين دانشگاه در خيابان عباس آباد بوده و دانشكده هاي دانشگاه فاقد خانه بهداشت است و مسلماً ايجاد خانه بهداشت در دانشكده ها امري ضروري است كه بايد مورد توجه قرار بگيرد.
دكتر محمود ملاباشي - معاون دانشجويي وزارت علوم - نيز پيش از اين اظهار كرده بوده كه وزارت علوم ،متولي بهداشت و درمان ندارد، اما با اين حال برخي از دانشگاه ها بنا بر نيازهاي دانشجويي مراكز بهداشتي و درماني ايجاد كرده اند.
سوزني در انبار كاه
ظاهراً هيچ گونه تعريفي از حوزه بهداشت و درمان در وزارت علوم وجود ندارد و دانشگاه ها بنابر ميزان اعتبارات، احساس نياز و سياست گذاري هاي كلي خود و آن هم به گونه اي كاملاً متفاوت اقدام به راه اندازي مراكز بهداشت كرده اند.
دكتر كشوري - متولي امر بهداشت و درمان دانشجويان در وزارت علوم مي گويد: در حال حاضر در كشور دانشگاه هايي وجود دارند كه از بهترين خدمات بهداشتي - درماني بهره مندند و در عين حال برخي از دانشگاه ها نيز وجود دارند كه از ارايه خدمات اوليه بهداشتي و درماني محروم هستند. او علت توزيع نامناسب اين خدمات را نبود سياست گذاري كلان در سطح وزارتخانه  مي داند و خاطر نشان مي كند: علي رغم نبود تفاوت زياد در ارايه خدمات دانشجويي به دانشگاه ها، ارائه خدمات بهداشتي درماني در دانشگاه ها، اختلاف چشمگيري با يكديگر دارد.
شناسنامه گمشده سلامت
لزوم تشكيل پرونده سلامت براي عموم جامعه و به خصوص دانشجويان دانشگاه ها به عنوان قشري تأثيرگذار بر آينده نظام، امري غيرقابل انكار است. مدتي است كه بحث تشكيل پرونده سلامت دانشجويان مطرح است اما تاكنون اين طرح به مرحله اجرا گذاشته نشده است.
دكتر زاهدي اصل - جامعه شناس - معتقد است: تشكيل پرونده سلامت دانشجويان در بدو ورود به دانشگاه و ادامه اين مسير با نظارت مستمر بر وضعيت دانشجو، حتي در مقاطع بالاتر، كمك شاياني به زندگي بهتر وي در جامعه خواهد كرد.
وي با بيان اينكه تشكيل شناسنامه سلامت براي تمامي مراحل زندگي افراد ضرورت دارد، تصريح مي كند: در كنار تشكيل شناسنامه سلامت افراد جامعه، خلاء وجود نوعي پرونده سلامت اجتماعي براي دانشجويان به گونه اي كه با بهره گيري از نيروهاي متخصص و خبره از قبيل روانشناسان، مشاورين و جامعه شناسان، آن را تدوين كرد، كاملاً محسوس است.
زاهدي در خصوص شاخص هاي پرونده سلامت دانشجويان نيز مي گويد: اين پرونده بايد از بخش ها و سرفصل هاي مختلفي با حضور متخصصين و صاحبنظران مربوطه تشكيل شود.
از حرف تا عمل
مدتي است كه در دانشگاه هاي مختلف، طرح پايش سلامت دانشجويان جديد الورود با هدف بررسي سابقه پزشكي و بهداشتي دانشجويان در جهت بيماريابي و كشف نيازهاي درماني آنها مطرح شده است.
اين طرح، اهداف جزئي تري نظير انجام معاينات جامع پزشكي و اقدامات پاراكلينيكي براي ارزيابي سلامت و كشف بيماري هاي احتمالي، بيماريابي و شناسايي دانشجويان در معرض خطر و نيازمند مراقبت هاي ويژه به منظور استفاده در فوريت هاي پزشكي جهت ارائه خدمات بهتر، اجراي برنامه هاي آموزشي بهداشت و مراقبت هاي پزشكي مورد نياز دانشجويان و ايجاد ارتباط اوليه پزشك با دانشجو و جلب اعتماد و تقويت اين ارتباط در طي سال هاي تحصيلي به صورت پزشك خانواده را نيز دنبال مي كند.
اين طرح قرار است كه طي مراحلي از جمله تشكيل پرونده پزشكي براي هر دانشجو، معاينات پزشكي اوليه و دوره اي شامل اخذ سوابق بيماري از دانشجو و انجام معاينات كامل (قلب و عروق، فشارخون، ريه، قد ، وزن و...)، بينايي سنجي، واكسيناسيون (شامل واكسن هاي كزاز و ديفتري معاينات تكميلي و در صورت نياز انجام راديوگرافي، سونوگرافي، آزمايشات، اكوكارديوگرافي، معاينات تخصصي و... به اجرا گذاشته شود.
اين دانشجويان پراسترس
كارشناسان مي گويند دانشجويان به دلايل متعدد، استرس ها و فشارهاي رواني زيادي را بسته به موقعيت هاي آموزشي تجربه مي كنند؛ مهاجرت جهت تحصيل، جدايي از شبكه هاي خانواده و دوستان و از دست دادن نسبي حمايت هاي عاطفي اجتماعي، درگير شدن در روابط اجتماعي جديد، حجم دروس و برنامه هاي دانشگاهي و دوره خاص سني همگي از عواملي هستند كه براي دانشجويان در برهه هاي مختلف استرس زا بوده و مي تواند آنها را مستعد ناراحتي هاي رواني و جسماني كند.
اين در حالي است كه دكتر فريبا زراني - معاون دفتر مركزي مشاوره وزارت علوم، تحقيقات و فناوري- از تهيه پرونده سلامت روان دانشجويان از مهر ماه خبر داده بود و گفته بود: مراكز مشاوره سعي دارند در ابتداي سال تحصيلي، دانشجويان را از نظر سلامت روان نيز دسته بندي كنند و پرونده سلامت روان دانشجويان از مهر ماه تهيه مي شود!
مطابق تحقيقات محققان درباره وضعيت سلامت رواني دانشجويان دانشگاه تهران، 3/16 درصد دانشجويان مورد بررسي، مشكوك به اختلال رواني بودند كه بيشترين فراواني مبني بر موارد مشكوك به اختلال رواني در دانشجويان دانشكده روانشناسي و كمترين فراواني در دانشجويان دانشكده هنرهاي زيبا مشاهده شده بود. در اين ميان، شيوع موارد مشكوك به اختلال رواني در دانشجويان با رتبه كنكور و شغل پدر آنها داراي ارتباطي معني دار بود ولي با معدل ديپلم، شركت در المپياد و شغل مادر، هيچگونه ارتباط معناداري نداشت.
البته تاكنون درباره وضعيت سلامت روان دانشجويان و شيوع اختلالات رواني در آنان مطالعه جامع در سطح كشوري صورت نگرفته است.
با اين اوصاف لزوم وجود پرونده سلامت روان كه به شناسايي و پيگيري اختلالات رواني دانشجويان بپردازد و به درمان مؤثر آنها كمك كند به شدت به چشم مي خورد، زيرا بدون شك، رسالت اصلي مؤسسات آموزشي و دانشگاه ها، شكوفايي بهينه توانايي ها و حفظ و ارتقاي سلامت جسمي - رواني دانشجويان است و اين امكان تنها در سايه برخورداري از سلامت رواني و جسماني مطلوب ميسر مي شود.
روانشناسان ياري كنيد
دكتر غلامعلي افروز - رئيس سازمان نظام روانشناسي و مشاوره كشور - وجود يك روانشناس توانمند به ازاي هر پانصد دانشجو را ضروري  دانسته و معتقد است: وجود روانشناس به گونه اي كه در طول تحصيل دانشجو، مشكلات احتمالي ناشي از افت تحصيلي، آسيب پذيري فردي، اجتماعي، تحصيلي و رواني او را به مسير صحيح هدايت كند، الزامي است.
افروز همچنين با اشاره به لزوم دقت  بر صحت سلامت رواني و جسماني دانشجويان برخي رشته هاي خاص، يادآور مي شود كه در رشته هايي از قبيل روانشناسي، داروسازي، پزشكي و پرستاري كه خروجي هاي آنها بايد از سلامت كامل روح و جسم برخوردار باشند، گزينش صحيح در خصوص دانشجويان ورودي الزامي است.
وي خاطر نشان مي كند: تشكيل بانك اطلاعاتي سلامت شخصيتي براي همه افراد جامعه از قبيل محصلين و دانشجويان امري ضروري و غيرقابل انكار است، به طوري كه مشاورين و روانشناسان متخصص و طراز اول مربوطه با حفظ تمامي موازين علمي و اخلاقي و پايبندي به منشور اخلاقي نظام روانشناسي جمهوري اسلامي به خدمت رساني و رسيدگي مستمر به وضعيت افراد مربوط به خود داشته باشند.
سلامت، حق مسلم ماست
دكتر بازرگان - معاون دانشجويي دانشگاه خواجه  نصيرالدين طوسي - در رابطه با تشكيل پرونده سلامت براي دانشجويان تشكيل پرونده سلامت براي دانشجويان بايد در راستاي خدمت رساني مطلوب تر به آنها باشد، چرا كه ايجاد چنين شناسنامه اي به منظور رفع اتهام هاي احتمالي از دانشگاه، چندان منطقي به نظر نمي رسد.
سال هاست كه كارشناسان از لزوم تدوين پرونده سلامت و برپايي خانه هاي بهداشت در دانشكده ها و دانشگاه ها صحبت مي كنند و اين كه وزارت علوم هم بايد متوجه مسئوليت سنگين خود در خصوص مركز بهداشت و درمان دانشگاهي باشد.
دكتر كشوري - دبير دومين گردهمايي روساي مراكز بهداشت و درمان دانشگاه هاي كشور- معتقد است: وزارت علوم بايد متوجه مسئوليت سنگين خود در خصوص مراكز بهداشت و درمان دانشگاه ها كه در ارتباط مستقيم با دانشجويان هستند، باشند.
وي حساسيت هاي ايجاد شده براي دانشجويان در خصوص اهميت مراكز بهداشت و درمان را كم و ناكافي مي داند و مي گويد: مركز بهداشت و درمان در دانشگاه ها، بسيار كمتر از حد مورد نياز هستند و اين در حالي است كه دانشجويان متوجه حق مسلم خود از اين مراكز نبوده اند.

اين روزها هر چند از جنون گاوي خبري نيست و آنفلوآنزاي مرغي در حال پاك شدن از ذهن مردم است، اما به نظر مي رسد باز هم با خيال راحت نمي شود گوشت خورد چرا كه به تازگي معلوم شده گوشت هاي مرغ آلوده به سالمونلا يا همان باكتري عامل بيماري تب تيفوئيد(حصبه) در حال افزايش اند.
وزارت كشاورزي آمريكا اخيرا اعلام كرده كه نوعي از سالمونلا كه پيش از اين در تخم مرغ يافت مي شد، اكنون گوشت مرغ ها را نيز آلوده كرده و بايد هر چه زودتر تصميمي  براي مبارزه با اين آلودگي اتخاذ شود. مسئولان اين كشور مي گويند از سال 2000 تا 2005 تعداد موارد مثبت آلودگي يافت شده در گوشت مرغ به چهاربرابر رسيده و هم چنان در حال افزايش است. آنها مي گويند با وجود آنكه موارد گزارش شده، از ابتلا به اين بيماري در سال هاي اخير كاهش يافته است اما آلودگي موجود در گوشت مرغ افزايش چشمگيري داشته و هنوز شواهد علمي  براي نشان دادن بهترين راه مبارزه با اين آلودگي هم كافي نيست.
هر سال در آمريكا 40هزار نفر مبتلا به تب تيفوئيد يا حصبه شده و حدود 600نفر جان خود را از دست مي دهند.
سالمونلا وارد مي شود
سالمونلا نوعي باكتري است كه به افتخار كاشف آن سالمون ، اين نام را به خود گرفته است. سالمونلا مي تواند از راه خوردن غذاي آلوده به مدفوع حيوانات به انسان منتقل شود. اين غذاها معمولا منشأ حيواني دارند؛ مثلا گوشت و شير گاو و گوسفند، گوشت مرغ و تخم مرغ. اما هر نوع غذايي از جمله سبزيجات هم ممكن است به اين باكتري آلوده شوند و نكته مهم اينجاست كه غذاي آلوده به سالمونلا ظاهر و بوي طبيعي دارد.
اگر افرادي كه با غذا سروكار دارند، دست هاي خود را مرتب نشويند، اين باكتري به سادگي به غذاها منتقل خواهد شد. و اما خبر خوش اينكه پخت كامل غذاها، اين باكتري را مي كشد.
باكتري سالمونلا در روده بعضي از حيوانات زندگي مي كند و بنابراين حيوانات خانگي هم مي توانند ناقل اين ميكروب باشند. به همين دليل بايد پس از تماس با حيوانات خانگي، دست ها را به خوبي شست و اين موضوع را به ويژه به كودكان يادآوري كرد.
شناسنامه تيفوئيد
خوردن غذاي آلوده به سالمونلا حدود 12 تا 72ساعت بعد باعث ايجاد مشكلاتي چون تب، دل پيچه و اسهال غيرخوني مي شود. اين بيماري معمولا بين 4 تا 7روز طول مي كشد. با وجود آن كه اغلب افراد بدون هيچ درماني خودبه خود خوب مي شوند، ممكن است در بعضي از بيماران، اسهال به حدي شديد باشد كه نياز به بستري شدن پيدا كنند.
در اين بيماران، عفونت با باكتري سالمونلا مي تواند از راه روده به خون و ساير نقاط بدن منتقل شده و در صورت عدم درمان فوري، حتي ممكن است به مرگ بيمار منتهي شود. شيرخواران، سالمندان و كساني كه سيستم ايمني بدنشان ضعيف شده است بيشتر در معرض خطر قرار دارند.كساني كه دچار اسهال مي شوند، معمولا به طور كامل بهبود مي يابند اما ممكن است تا بازگشت به عادات طبيعي اجابت مزاج به دو،سه ماه زمان نياز داشته باشند. درصد اندكي از افراد نيز پس از ابتلا به اين بيماري ممكن است مشكلاتي نظير درد مفاصل، تحريك چشم ها و سوزش ادرار پيدا كنند كه به اين علائم در مجموع نشانگان رايتر مي گويند.
اين بيماري ممكن است ماه ها يا سال ها به طول انجامد و حتي منجر به التهاب مزمن مفاصل شود كه درمان بسيار مشكلي دارد.
تشخيص و درمان
عوامل و ميكروب هاي زيادي مي توانند موجب ايجاد تب، اسهال و درد شكم در بدن شوند و تشخيص اين كه علت بيماري چيست، بايد در آزمايشگاه و با آزمايش مدفوع فرد بيمار انجام شود. وقتي علت بيماري مشخص شد، آزمايش هاي بيشتر مي تواند به پزشك كمك كند تا نوع آنتي بيوتيك مناسب را براي درمان اين بيماري پيدا كند.
خوشبختانه اسهال ايجادشده به دنبال عفونت با سالمونلا در اغلب موارد خودبه خود خوب شده و معمولا نيازي به مصرف دارو ندارد و تنها بيماراني كه به فرم شديد بيماري مبتلا شده يا به دليل اسهال شديد، آب بدن شان را از دست داده اند، بايد درمان شوند. نحوه درمان اين بيماران نيز به صورت بستري شدن در بيمارستان و دريافت مايعات از راه سرم است. اما اگر علائم ظرف يك يا دو روز رو به بهبود نگذاشتند، مخصوصا اگر همراه تب و لرز و ضعف عمومي شديد بودند، بايد به بيمار، توجه ويژه اي مبذول داشت. گذشته از اينها، به ياد داشته باشيد كه براي درمان نوع خفيف اين بيماري، نيازي به مصرف آنتي بيوتيك وجود ندارد.
چگونه پيشگيري كنيم؟
براي پيشگيري از اين بيماري هيچ واكسني وجود ندارد؛ در عوض نكاتي هست كه مي توان با رعايت آنها از ابتلا به اين بيماري در امان ماند؛ از مصرف فرآورده هاي دامي  خام يا نيم پخته(مانند گوشت، مرغ، يا تخم مرغ) خودداري كنيد. به عنوان مثال، خوردن تخم مرغ به صورت نيم پخته يا عسلي و به ويژه دادن آن به كودكان مي تواند باعث انتقال عفونت و بيماري افراد شود.
هنگام طبخ گوشت و مرغ هم دقت داشته باشيد تا كاملا مغزپخت شوند. همچنين مغز گوشت نبايد پس از پايان طبخ، به صورت رنگي باشد.
نكته ديگر اين كه غذاهاي خام را جدا از غذاهاي پخته نگهداري كنيد چراكه تماس غذاهاي خام با پخته، موجب انتقال آلودگي به آنها مي شود.
قبل از كاركردن با مواد غذايي خام و نيز پس از پاك كردن، شستن يا خردكردن گوشت و مرغ هم دست ها و لوازم آشپزخانه شامل كارد آشپزخانه، تخته گوشت و ظروف به كاررفته را تميز بشوييد. حتي در صورتي كه پس از كاركردن با يك ماده غذايي خام مي خواهيد به غذاهاي ديگري دست بزنيد مثلا اگر پس از خردكردن گوشت قصد پاك كردن مرغ را نيز داريد، دست هايتان را بشوييد.
از همه مهم تر هم اين كه اگر با حيوانات و پرندگان خانگي سروكار داريد، حتما پس از هر بار تماس با آنها دست هايتان را بشوييد. اين توصيه آخر براي پيشگيري از آنفلوآنزاي پرندگان هم حياتي است!

ارتباط بويايي ضعيف
با اختلالات رواني
گروه سلامت- اين كه بتوانيد بوها را درست تشخيص بدهيد، مي تواند نشانه سلامت روان شما باشد. چند روز پيش خبرگزاري فرانسه از سيدني گزارش كرده است، محققان دانشگاه ملبورن دريافته اند بين كاهش حس بويايي و اختلالاتي مثل شيزوفرني و اختلال وسواسي رابطه اي وجود دارد.
در اين تحقيق به۸۱ داوطلب جوان 40كارت نشان داده شد. آنها بايد بوي اين كارت ها را با يكي از چهار بوي قهوه، گل رز، پرتقال و بنزين مطابقت دهند. محققان دريافتند اكثر كساني كه بعدها به يك اختلال رواني دچار شدند در تشخيص بيش از نيمي از بوها مشكل داشتند. يكي از اين محققان در اين باره مي گويد، تشخيص بوها در ناحيه اي به نام قشر پيشاني مغز انجام مي شود كه اتفاقاً مركز قضاوت و ادراك انسان نيز هست. احتمالاً اختلال اين ناحيه مي تواند همزمان هر دو مشكل را به وجود آورد.بنابراين مي توان نتيجه گرفت كه احتمالاً احساس غيرعادي بو نشانه بروز مشكلاتي در ناحيه تفكر مغز است.
فقرا براي ترك سيگار تنها هستند
شايد خيلي از سيگاري ها دوست داشته  باشند دودشان را كنار بگذارند و از ضررهاي بي شمار آن در امان بمانند، ولي بيشتر آنها نمي توانند براي اين كار از كسي كمك بگيرند. تازه ترين تحقيقات نشان مي دهد جوانان و نوجوانان مناطق روستايي و همچنين محلات فقيرنشين آمريكا كمتر از بقيه به امكانات ترك سيگار دسترسي دارند و بنابراين بيشتر سيگاري مي مانند.
پايگاه اينترنتي HealthDay گزارش كرده است سالانه بيش از نيمي از نوجوانان سيگاري براي ترك سيگار اقدام مي كنند اما موفق به اين كار نمي شوند. محققان براي يافتن اين شكست هاي پي در پي، 591 نوجوان سيگاري را در 408 شهر گوناگون آمريكا به صورت اتفاقي انتخاب كردند و پرسشنامه اي را به آنها دادند تا به سؤالاتش پاسخ دهند.
آمريكايي ها هم
آي يو دي را نمي شناسند
اكثر مردم آمريكا چندان آشنايي با وسيله داخل رحمي پيشگيري از بارداري يا همان آي يو دي ندارند. اين حاصل مطالعه اي است كه دانشمندان اين كشور انجام داده اند و آن را در آخرين شماره نشريه طب زنان و زايمان چاپ كرده اند. اين تحقيق مي گويد تنها نيمي از زنان باردار آمريكايي تاكنون فقط اسم آي يو دي را شنيده اند و از كل زنان مورد مطالعه فقط 1/2 درصدشان تا به حال از اين روش براي پيشگيري از بارداري استفاده كرده اند.
مطالعه اي بر روي 190 زن باردار انجام شده كه متوسط سنشان 20 سال بوده و براي مراقبت هاي بارداري به درمانگاه هاي سرپايي مراجعه كرده بودند. جالب آن كه بارداري 91 درصد اين زنان، بنا بر اظهارات خودشان، ناخواسته و بدون برنامه ريزي بوده است. معيار انتخاب روش پيشگيري از بارداري در بيشتر اين زنان، كارآمدي و بي خطر بودن آن بود. وقتي از آنان درباره بارداري بعدي سؤال شد، نيمي شان پاسخ دادند كه زودتر از 4 سال ديگر نمي خواهند باردار شوند و 21درصد آنان تأكيد كردند كه اصلاً قصد بارداري مجدد را ندارند. بنابراين درصد قابل توجهي از آنان به يك روش مطمئن و ايمن براي پيشگيري نياز داشتند.
خبرگزاري رويترز گزارش كرده است از 50 درصدي كه اسم آي يو دي به گوششان خورده بود، 71 درصد نمي دانستند كه اين وسيله بي خطر است و 58 درصد هيچ اطلاعي از كارآمدي اين روش نداشتند و 13 درصد گفتند كه قصد دارند بعد از اين بارداري مي خواهند از اين روش استفاده كنند.
داروي ضد طاسي
سرطان پروستات را مخفي مي كند
برخي آقايان ممكن است براي به عقب انداختن روند ريزش موهاي شان از دارويي استفاده كنند كه شايد عواقب بدتر از طاسي براي شان داشته باشد. گفته مي شود در سراسر جهان چهار ميليون نفر از داروي فيناسترايد براي درمان ريزش موي سر استفاده مي كنند. حالا تحقيقات جديد دانشمندان نشان داده است اين دارو مي تواند يك علامت مهم در تشخيص سرطان پروستات را به طور كاذب كم كند.
اين علامت مهم، پروتئيني است به نام آنتي ژن مخصوص پروستات يا پي اس آ .(PSA) بالا بودن پي اس آ در خون مي تواند نشانگر سرطان پروستات يا مشكلات ديگر باشد. اما اين دارو به طور مصنوعي مقدار اين شاخص خوني را كم نشان مي دهد و بنابراين ممكن است تشخيص سرطان را به تأخير بيندازد. تا آنجا كه يكي از اين محققان بر اساس مطالعات انجام شده به مردان ميانسالي كه فيناسترايد مصرف مي كنند توصيه مي كند كه عدد پي اس آي خود را در دو ضرب كنند تا اختلاف ناشي از مصرف دارو، جبران شود.

گروه سلامت- امروزه يكي از مهم ترين معضلات سلامت جهان، تغيير سبك زندگي به سوي زندگي ماشيني است كه در آن استفاده از انواع كنترل ازراه دورها و ماشين ها و مصرف پيتزا و ساندويچ، يك افتخار است و در آن، نه از غذاهاي سالم قديمي  خبري هست و نه از فعاليت هاي جسمي. در اين زندگي ماشيني، يكي از دستاوردهاي مهم صنايع غذايي اين است كه مدت هاست كه روغن هاي مصرفي اكثر نقاط جهان به شكل ترانس درآمده اند؛ روغني كه خود يك عامل خطر براي بيماري هاي قلبي محسوب مي شود. اما به تازگي شوراي شهر نيويورك قانوني تصويب كرده كه بر اساس آن، مصرف روغن هاي ترانس در رستوران هاي اين شهر ممنوع مي شود.
قانوني براي سلامت شهروندان
بر اساس اين قانون جديد، كليه رستوران ها و قنادي هاي شهر نيويورك بايد تا 6ماه آينده مصرف روغن هاي ترانس را كنار بگذارند و تا يك سال ونيم ديگر، حتي روغن هاي ترانس داخل انبارهاي خود را نيز معدوم كنند. البته در اين قانون، استثنايي هم وجود دارد كه به رستوران ها اجازه مي دهد تا غذاهاي بسته بندي شده كه ممكن است داراي روغن ترانس باشد را با همان وضعيت بسته بندي شده بفروشند.
بخش ديگري از اين قانون كه خود مي تواند باعث دقت بيشتر مصرف كنندگان به نوع تغذيه شان شود، مي گويد كه همه رستوران ها بايد محتواي غذايي انواع غذاهاي خود را به تفكيك انواع چربي، پروتئين، كالري، كربوهيدرات و ريزمغذي ها در منو هايشان بنويسند.
اين بخش قانون براي تمامي  ۲۴هزار رستوران داخل شهر نيويورك لازم الاجراست و بين رستوران هاي زنجيره اي و پيتزافروشي هاي كوچك، هيچ تفاوتي قائل نشده است.
پيش از اين، در شهر شيكاگو هم قانوني در مورد روغن هاي ترانس وجود داشت ولي در شيكاگو استفاده از اين روغن ها ممنوع نيست و فقط محدود شده است؛ يعني رستوران هاي اين شهر مجازند فقط ميزان مشخصي از روغن هاي ترانس را در تهيه غذاهايشان به كار ببرند.
اگرچه اين قوانين، قوانيني شهري هستند، اداره غذا و داروي آمريكا كه اعتبار جهاني در اين زمينه دارد، مدتي است كه قانوني را تصويب كرده كه بر اساس آن شركت هاي توليدكننده مواد غذايي، بايد ميزان روغن هاي ترانس موجود در محصول خود را روي برچسب آن قيد كنند.
اين اقدامات در حالي انجام مي گيرد كه هر شهروند آمريكايي، سالانه 14/2كيلو گرم روغن مصرف مي كند.
بيماري مردم يا ضرر رستوران ها
اجراي قانون اخير البته كار ساده اي نيست چون از همين حالا صداي صاحبان رستوران هاي اين شهر درآمده است. دان فلشلر- سخنگوي انجمن ملي رستوران داران آمريكا- در اين باره مي گويد: من فكر نمي كنم يك موسسه وابسته به شهرداري بتواند چيزي را كه اداره غذا و داروي آمريكا آن را تاييد كرده، ممنوع كند .
با توجه به اين قبيل اعتراضات است كه شوراي سلامت شهرداري نيويورك در اين قانون يك فرصت 6ماهه و يك فرجه يك و نيم ساله در نظر گرفته است. توماس فريدن- عضو اين شورا- در اين باره مي گويد: شورا به دقت، تمام اعتراض ها و شكايات صاحبان رستوران هاي شهر را بررسي كرد.
به همين دليل هم يك فرصت 6ماهه براي ممنوعيت مصرف روغن هاي ترانس در نظر گرفت اما بسياري از شكايات، اين مدت را كم مي دانند و در برخي موارد اصلا چنين ممنوعيتي را غيرمنطقي مي خوانند. اما آنچه براي ما اهميت بيشتري دارد، سلامت مردم شهر است نه چند دلاري كه به جيب عده اي ضرر مي خورد .
روغن ترانس پرطرفدار!
اما اصلا اين روغن ترانس چيست كه اين همه به خاطرش سروصدا به پا شده است؟ روغن ترانس وقتي تشكيل مي شود كه در صنايع روغن سازي، روغن مايع را به روغن جامد تبديل مي كنند. اين تبديل از طريق اضافه كردن هيدروژن به روغن مايع انجام مي شود.
از آنجا كه اين روغن جامدشده بهتر حمل ونقل مي شود و ماندگاري بيشتري دارد، در بين صاحبان صنايع غذايي، رستوران ها، پيتزافروشي ها و حتي شيريني فروشي ها بيشتر طرفدار دارد. در واقع در اكثر نقاط دنيا، از روغن جامدي كه داراي ترانس بالاست، براي سرخ كردن سيب زميني، پختن پيتزا و شيريني استفاده مي شود. حتي عده اي گمان مي كنند وقتي غذا را با روغن جامد مي پزند، خوشمزه تر مي شود تا وقتي آن را با روغن مايع مي پزند.
اين روغن ترانس، از همان بدو ورود به بدن، دشمني خود را با عروق و قلب انسان شروع مي كند. مهم ترين اثري كه اين روغن ها در بدن انسان دارند، افزايش كلسترول بد يا همان LDL و نيز كاهش كلسترول خوب يا همان HDL است. همين دو كار كافي است كه كلسترول در ديواره عروق بدن- به خصوص قلب- رسوب كند و باعث تنگي عروق قلب و افزايش فشار خون و در نهايت، بيماري قلبي-عروقي شود.