مي‌خواست شهامت جنگ از بعد مديريت
2_ بازار اقتصاد پدر با
جهان 2002
نفت نگاه
اقتصاددان نگاه
مي‌خواست شهامت جنگ از بعد مديريت
"دلاري هزار پنج فروشنده" مقاله به پاسخ در
عادلي محمدحسين
ابتدا همان از كه سياست اين مخالفين و شد متوقف دلارها فروش 5000 هفته سه از پس
و مستقيم رانت‌خواري بساط و شدند خوشحال بسيار بودند كشيده نشان و خط آن براي
ماند پهن همچنان غيرمستقيم
شناخت و كافي تحقيق بدون تخصصي ، حوزه يك در ويژه به تاريخ از بخشي ارزيابي و نقد
نقدي نمي‌تواند بي‌ترديد بررسي مورد تاريخي برهه ويژه شرايط و "نقد موضع" از لازم
از تاثيرپذيري شائبه كه آن به رسد چه.شود قلمداد "كارشناسانه" و "منصفانه"
عملكرد بر مروري" مقاله.باشد ميان در نيز شفاهي يافته‌هاي و "رقبا" موضع‌گيري‌هاي
بانك عملكرد از وارونه بلكه نادرست كاملا تصويري "انقلاب از بعد مركزي بانكداري
.است كرده ارائه جانب اين تصدي دوره 68- سال‌هاي 73 بين مركزي
استفاده فرصت از كشور مالي و پولي دستگاه‌هاي عملكرد نقادانه طرح از استقبال ضمن
اختصار به را زير نكات كشورمان اقتصادي تاريخ از عملكرد شدن روشن منظور به كرده
.مي‌دارم تقديم
را ارقامي خود تحليل و مطلب ارائه در علمي روش از استفاده بدون مذكور مقاله - 1
به دولت بدهي ارز ، نرخ تورم ، نرخ نقدينگي ، نظير اقتصادي شاخص‌هاي برخي مورد در
همه درباره كند مشخص را معياري اينكه بدون و كرده ذكر خام صورت به بانكي سيستم
ميليارد هزار از 20 مذكور دوره در نقدينگي كه شده ذكر مثلا.است كرده قضاوت آنها
بسيار مقدار اين كه گرفته‌اند نتيجه و يافته افزايش ريال ميليارد هزار به 52 ريال
چه در نقدينگي عملكرد يا و عددي چه با مقايسه در مقاله كه نيست معلوم.است نامناسب
يا و قبل سال‌هاي در نقدينگي رشد آيا كرده‌اند؟ تصور زياد را مذكور رشد دوره‌اي
همين به ارقام همه درباره قضاوت متاسفانه !كرده‌اند ملاحظه را دوره اين از بعد
كنيم ارائه مقايسه براي معياري اينكه براي مختصر اين در ما.است گرفته صورت شيوه
تا انقلاب پيروزي از اول دوره.مي‌كنيم بررسي دوره سه در را مذكور شاخص‌هاي عملكرد
از بعد سال‌هاي سوم دوره و است مقاله نظر مورد دوره كه 68- دوم 73 دوره سال 68 ،
.مي‌سازد فراهم خوانندگان همه براي را مقايسه امكان كم دست كار اين1373
دوره در نقدينگي سالانه رشد بدانيم صحيح را مقاله ارقام اگر نقدينگي مورد در - 2
بود ريال ميليارد معادل 6/2578 سال 57 در نقدينگي.مي‌شود درصد معادل 9/29 68- 73
در درصد رشد 57 معني به افزايش اين.رسيد ريال ميليارد به 2/18753 سال 68 در كه
به 7/249110 ريال ميليارد از 9/61843 نقدينگي 73- دوره 79 در.مي‌گردد سال
هم با را ارقام همان.مي‌باشد ساليانه رشد درصد معادل 50 كه رسيد ريال ميليارد
- دوره 73 در مقاله ادعاي برخلاف نقدينگي رشد كه درمي‌يابيد سادگي به.كنيد مقايسه
برجسته‌اي ركورد از نظر اين از دوره اين و شده كنترل و مهار دوره‌ها همه از بيش 68
.است برخوردار انقلاب از بعد سال‌هاي طول در
صرفنظر.است كرده ذكر درصد را 6/20 68- دوره 73 در ساليانه تورم نرخ مقاله - 3
توجه ديگر دوره‌هاي در ساليانه تورم نرخ به.نيست ما قبول مورد رقم اين اينكه از
57- دوره 68 طي گرفته قرار مقاله استناد مورد كه مصرفي كالاهاي بهاي شاخص.كنيم
ميانگين طور به 74- دوره 79 در شاخص همين است بوده درصد معادل 27 ميانگين طور به
قضاوت برخلاف.كنيم مقايسه هم با را دوره سه است كافياست رسيده درصد به 6/25
مشاهده 68- دوره 73 در تورم نسبي مهار در را مركزي بانك درخشان عملكرد مقاله
.مي‌كنيم
بار اين بانكي سيستم و مركزي بانك از دولت استقراضي و تكليفي تسهيلات مورد در - 4
به مطلب شدن روشن براي است رسيده خود حد بالاترين به كه شده ادعا ارقام ذكر بدون
سال 57 در بانكي سيستم به دولت بدهي.مي‌كنيم رجوع بانكي سيستم به دولت بدهي ارقام
افزايش اينرسيد ريال ميليارد به 10/14683 سال 68 در كه بود ميليارد معادل 5/1435
.مي‌باشد سال در درصد معادل 83 ميانگين طور به
افزايش اينرسيد سال 73 در ريال ميليارد به 9/40860 سال 68 رقم 68- دوره 73 در
سال رقم 73- يعني 78 بعدي ساله دوره 5 در.مي‌باشد درصد ساليانه 35 رشد معني به
ميانگين طور به دوره اين رشد.يافت افزايش سال 78 در ريال ميليارد به 9/117116 73
ما براي را صحيح قضاوت دوره سه رشد ارقام مقايسه.مي‌باشد سال در درصد معادل 37
مردود و مذموم با مركزي بانك 68- دوره 73 در كه مي‌نمايد اضافه.مي‌سازد روشن
انقلاب از بعد بار نخستين براي مركزي ، بانك توسط بودجه كسري تامين سياست شمردن
تصويب به را آن و مطرح اعتبار و پول شوراي در را دولت استقراض براي سود نرخ اعمال
.مي‌شد تلقي دولت استقراض راه سر بر بازدارنده مكانيزم يك عنوان به كار اين.رسانيد
را خود بدهي‌هاي بازپرداخت كه شد خواسته دولت از بار نخستين براي هم باز علاوه به
سال‌هاي 70 مصوبات اين.درآمد اجرا به بعدها كه كند پيش‌بيني سنواتي بودجه‌هاي در
در بانك صحيح و جسورانه جهت‌گيري بر تاريخي معتبر سند اعتبار و پول شوراي و 69
.مي‌شود تلقي دولت استقراض مقابل
همواره كه است موضوعي دو دلاري هزار پنج اصطلاح به فروش و ارزي بدهي‌هاي - 5
همه كوبيدن براي چماقي مثل جانبه همه تحليل يك بدون و ناقص و كم اطلاعات براساس
است بسيار ناگفتني‌ها باره اين در.مي‌گيرد قرار استفاده مورد دوره آن دست‌آوردهاي
چند نكاتي به تنها.مي‌طلبد ديگري مجال و نمي‌گنجد مختصر اين در آن بسط و شرح كه
.مي‌شود اشاره
كاسه همه بدهي دلار ميليارد رقم 30 ذكر با كه نيست اين انصاف بدهي‌ها مورد در
شكل و سنگين مسئوليت اتفاقا استقراض چرخه در كه شكست دستگاهي سر بر را كوزه‌ها
اين در است بوده دارا جنگ از بعد ويژه شرايط در هم آن خارجي منابع از را آن تامين
.كرديم آغاز كجا از دريابيم تا بدانيم را سال 68 يعني كار شروع ارزي كسري بايد خصوص
پيش‌بيني را رقمي چه برنامه بپرسيم و كنيم رجوع برنامه‌ريزي دستگاه به بايد سپس
به بايد آن از پس.است بوده برنامه از خارج اعتراض مورد استقراض آيا.بود كرده
بود؟ كرده تصويب را استقراض ارقام مجلس آيا بپرسيم و كنيم رجوع قانون و مجلس مصوبات
دستگاه‌هاي نوبت گاه آن است؟ كرده عمل مصوبه‌ها اين از خارج مركزي بانك آيا
و نفت بحث اين بر علاوه كرده‌اند؟ چه مالي منابع اين با كه مي‌رسد مصرف‌كننده
مهم بسيار عوامل عنوان به ديگر سوي از كشور خارجي روابط و سو يك از نفتي درآمدهاي
مجموع.كنيد توجه ارقام به حال.كنيم فراموش نبايد را مالي فشار فضاي ايجاد در
برنامه.بود دلار ميليارد معادل 9/12 سال 68 ماه شهريور در مركزي بانك ارزي كسري
براي ارزي هزينه دلار ميليارد مي‌كرد ، 130 سپري مجلس در را خود تصويب مراحل كه اول
اوليه سال‌هاي در كه بود كرده پيش‌بيني همچنين.بود ديده كشور مختلف بخش‌هاي
مالي تامين به مكلف مركزي بانك.بود خواهد بيشتر هزينه‌ها و كمتر درآمدها برنامه
برنامه آخر سال دو غيرنفتي و نفتي درآمدهاي كه اميد اين به بود اول سال‌هاي كسري
و هزينه‌ها ارقامكند جبران را برنامه اول سال‌هاي استقراض و يافته افزايش
گرفت صورت اسلامي شوراي مجلس در تمام‌تر چه هر حرارت با استقراض ويژه به و درآمدها
را تعهدات مجموع كه ديگر ارزي تبصره‌هاي بلكه دلار ميليارد تنها 120 نه بالاخره و
كه كرد فراموش زودي اين به نبايد.رسيد تصويب به مي‌رسانيد ، دلار ميليارد به 136
در تسريع و افزايش براي همواره مجلس تخصصي كميسيون‌هاي برخي و اجرايي دستگاه‌هاي
بانك توان حد در مقاومت.مي‌دادند قرار فشار تحت را مركزي بانك ارزي منابع تخصيص
نكرد ، پيدا تحقق نفتي درآمدهاي ميان اين در.نيست انكار قابل خصوص اين در نيز مركزي
شد سخت‌تر اقتصادي تحريم‌هاي وضعيت و گرفت شدت كشورمان بر بين‌المللي سياسي فشار
انتظار مورد همكاري از و كرده عقبنشيني كشورها دولتي بيمه‌هاي كه شد موجب و
است؟ مركزي بانك توجه اتفاقات اين همه مسئوليت آيا پرسيد بايد حال.كنند خودداري
دلار ميليارد زير 30 محدوده در را بدهي‌ها مجموع كه شد موفق خود تلاش با بانك
كه حاليست در ايناست كشور داخلي ناخالص توليد درصد حدود 26 رقم اين.نگهدارد
غيرنفتي توسعه حال در كشورهاي براي داخلي ناخالص توليد به خارجي خالص بدهي نسبت
در نسبت اين.مي‌باشد درصد حدود 40 نفتي توسعه حال در كشورهاي براي و درصد حدود 32
.داشت قرار مناسبتري محدوده در ايران براي مقايسه
بر و ابتدا از بانك سياست كه دانست بايد ابتدا دلاري هزار پنج فروش مورد در - 6
غيررسمي و رسمي نرخ حدود 12 به شهريور 68 در كه را ارز نرخ تعدد كه گرفت قرار اين
و افراد گرچه سياست اين.برود پيش نرخ يكسان‌سازي سمت به و داده كاهش مي‌رسيد
بر مي‌بردند سود مختلف مابه‌التفاوت‌هاي از سال‌ها كه را كشور رانت‌خوار نهادهاي
درمي‌آورد حركت به جهت اين در را آنها تبليغاتي اهرم‌هاي و مي‌شورانيد بانك عليه
و داشت لازم شهامت كه بود چنان جنگ پايان در كشور اقتصادي وضع.نبود چاره‌اي اما
يافت كاهش ارز نرخ تعدد تدريج به بنابراين.مي‌شد تصحيح غلط مناسبات اين مي‌بايست
توسط ارز اداري تقسيم بساط و شده نرخي تك ارز سال 73 ابتداي از شد مقرر آنكه تا
از ابتداي 73 تا سال 68 ماه شهريور از ارز نرخ.شود برچيده و كاهش حداقل به دولت
كه سال در درصد از 4 كمتر نوساني يعني اين.بود رسيده تومان به 158 تومان حدود 138
سياست اجراي آغاز در و ميان اين در.مي‌كرد كم‌نظيري نسبي ثبات از حكايت
كردن وارد هدف با ارز فروش طرح كشور صنعتي دستگاه‌هاي از يكي ارز نرخ يكسان‌سازي
طرح با اساسا بانك.داد را دلار هزار پيشنهاد 40 و مطرح را صنعت بخش يدكي قطعات
تصويب را دلار هزار ده مبلغ تصميم‌گير ذيربط ستاد نهايتا اما.بود مخالف مذكور
دلار فروش 5000 اجراي با "ارز انتقال بدون" به موسوم واردات توقف شرط با بانك.كرد
.كرد موافقت
.داشت جريان نگران‌كننده نوسان بدون سال آن ماه آبان تا سال 72 ابتداي از طرح اين
بيشتر بانك‌ها خريد ميزان يا و بود متوازن بانك‌ها فروش و خريد روزها از بسياري در
از همواره اما بود ، بيشتر بانك نرخ گاهي يا و يكسان بازار و بانك در ارز نرخ.بود
ماه مرداد اواخر در جديد دولت تشكيل از بعد.بود برخوردار تحسيني و توجه قابل ثبات
يعني بانك محوري شرط و داد جلسه تشكيل جديد تركيب با تصميم‌گير ذيربط ستاد 72
صورت بانك شديد مخالفت علي‌رغم كار اين.كرد لغو را ارز انتقال بدون واردات كنترل
اين.درآورد اجرا به را مذكور واردات ممنوعيت لغو بانك از غير ديگري دستگاه.گرفت
سوي از ارز براي تقاضا كار اين با.پيوست وقوع به ماه 72 مهر اواسط در كار
به تومان صدرو 160 از ارز نرخ.يافت افزايش شدت به "ارز انتقال بدون" واردكنندگان
راه‌حل‌هاي با و واردات توقف به بانك نظر علي‌رغم مرحله اين در.رسيد تومان 175
افزايش ادامه و سو يك از نرخ تثبيت.گرديد تثبيت تومان سطح 175 در ارز نرخ ديگر
زمان از.شد آزاد بازار و بانك بين نرخ اختلاف باعث ديگر سوي از واردات تقاضاي
بانك‌ها جلوي زيادي صف‌هاي سه‌هفته حدود مدت به آبان‌ماه نيمه در اختلاف اين بروز
ارز فروش هفته سه از بعد آن نتيجه در كه گرديد ، تشكيل اختلاف اين از استفاده براي
درواقع.گرديد متوقف ارز نرخي يك سياست كه بود اين اتفاق مهمترين.شد متوقف
خوشحال بسيار بودند كشيده نشان و خط آن براي ابتدا همان از كه سياست اين مخالفين
.ماند پهن همچنان غيرمستقيم و مستقيم رانت‌خواري بساط و شدند
لغو سياست ريخت به‌هم را ارزي نظام عمدتا كه آنچه مي‌كنيد ملاحظه بنابراين
دستگاه‌هاي يا دستگاه را آن مسئوليت كه بود "ارز انتقال بدون" واردات ممنوعيت
ماه هفت ارزي نظام واردات محدوديت و كنترل وجود با زيرا داشتند عهده به ديگري
.بود گذاشته پشت‌سر را خود موفق اجراي
دوره‌هاي به نسبت بيشتري نسبي ثبات از 68_ دوره 73 در ارز نرخ حال اين با _ 7
پايان در كه بود تومان حدود 138 ماه 68 شهريور در ارز نرخ.است بوده برخوردار ديگر
ميانگين طور به تغيير اين.رسيد تومان حدود 251 به شهريورماه 73 در اينجانب دوره
در.كرد رشد برابر ارز 197 نرخ 57_ دوره 68 در.مي‌باشد سال در درصد معادل 16
.بود برخوردار درصد سالانه 35 معادل رشدي از نيز 73_ دوره 79
نسبت اينجانب دوره واپسين به را آن مقاله كه مركزي بانك استقلال مورد در _ 8
انتشار با سال 1369 در بار نخستين براي موضوع اين كه كنم يادآوري بايد مي‌دهد
.گرديد مطرح "مركزي بانك استقلال بر درآمدي" عنوان تحت اينجانب توسط كتابي
تا اعتبار و پول شوراي كه طوري به شد دفاع آن از توان حد در دوره اين در خوشبختانه
.داشت قرار مركزي بانك اختيار در دوره اين پايان
بهبود از نشان اغلب بود شده اتخاذ سياست‌هاي نتيجه كه اقتصادي ديگر شاخص‌هاي _ 9
بعدا نه و داشت سابقه نه انقلاب از بعد دوران در موارد برخي در.داشت پيشرفت و
ميانگين با 68_ دوره 72 در كشور داخلي ناخالص توليد رشد نمونه عنوان به.شد تكرار
صادرات.مي‌آيد به‌شمار انقلاب از بعد دوران سالانه رشد بالاترين درصد سالانه 3/7
به 8/4 سال 1368 در دلار ميليارد يك از ارزي سياست‌هاي نتيجه در نيز كشور غيرنفتي
و قبل كشور اقتصاد تاريخ در غيرنفتي صادرات رقم اين.رسيد سال 73 در دلار ميليارد
صادرات اخير سال‌هاي در آمده عمل به تلاش‌هاي علي‌رغم.است بي‌سابقه انقلاب از بعد
.است رسيده دلار ميليارد به 3/4 تنها سال 1380 در غيرنفتي
كرده اينجانب تحصيلي حال شرح به نادرستي اشاره مقاله كه اين به توجه با _ 10
از فوق‌ليسانس اخذ از بعد و انقلاب از قبل اينجانب كه هستم توضيح اين از ناگزير
دوره و شدم آمريكا عازم علمي هيات بورسيه‌ممتازعضو عنوان به تهران دانشگاه
نيواسكول دانشگاه و بروك استون در نيويورك ايالتي دانشگاه‌هاي در را خود دكتراي
.ماند ناتمام دكتراي‌ام رساله كشور به بازگشت و انقلاب پيروزي با.كردم سپري
دانشگاه‌هاي از يكي با را خود رساله كه داشت آن بر را من آمريكا به بازگشت دشواري
دكتراي درجه و گذرانده نيست هم مكاتبه‌اي دانشگاه ضمنا كه دهلي‌نو در هند معتبر
ناتمام دكتراي و بازگشته آمريكا به مجددا سال چند از پس اما.كنم اخذ را خود
.آمدم نايل ديگري دكتراي درجه اخذ به و كرده تمام را خود گذشته
هنوز كه بگويم بايد اما نمي‌دانم مبرا خطا از را خود گرچه مي‌كنم اضافه پايان در
تلاش حاصل كه را زمان آن متعدد ابتكارات و پويايي و مي‌كنم فكر دوران آن به كه هم
مي‌آورم خاطر به بود كارشناسان و اقتصاددانان دست‌اندركاران ، از بسياري گروهي
دوران آن شرايط و چارچوب در شده اتخاذ سياست‌هاي از بسياري كه دارم اعتقاد
امروز سياست‌ها همان از بسياري كه خرسندم اين از.بودند مثمرثمري و درست سياست‌هاي
.مي‌شوند پيگيري وافتخار قوت با نيز
:پي‌نوشت‌ها
گزارش از بانكي سيستم به دولت بدهي مصرفي ، كالاهاي بهاي شاخص نقدينگي ، ارقام.1
.است شده اخذ 1357_ سال‌هاي 1377 به مربوط مركزي بانك سالانه اقتصادي
استخراج سال‌ها اين به مربوط مركزي بانك آمارگرهاي از 78_ سال‌هاي 80 ارقام2
.است شده
.است گرديده اخذ اول برنامه قانون ارزي جدول از اول برنامه به مربوط آمار.3
.شود رجوع مركزي بانك اقتصادي ساليانه گزارش به داخلي ناخالص توليد آمار4
برنامه سال‌هاي در مركزي بانك پرداخت‌هاي موازنه جدول از غيرنفتي صادرات آمار.5
.است شده گرفته اول
2_ بازار اقتصاد پدر با
هستيد سوسياليست شماها
بيطرف منصور:مترجم
بود باري اولين اين مي‌آيد نظر به بود؟ چه سوييس اجلاس در هايك نقش فريدمن آقاي &
مي‌كرديد؟ ملاقات را او شما كه
در و بود آمده شيكاگو به او كه زماني.بودم كرده ملاقات را او اين از پيش من نه ،
.بودم ديده را او مي‌كرد سخنراني "بردگي راه" كتاب مورد
بود؟ چه هايك نقش &
آن به بايد كه را افراد و كرده سازماندهي را آن او.بود اجلاس مسئول او همه از اول
بخش و شود تامين اجلاس اين مالي مسئله تا كرد كمك او.بود كرده انتخاب مي‌آمدند جا
در اجلاس اين كه بود خاطر همين به بود ، شده تامين سوئيس از كمك‌ها اين از مهمي
.بود شده برگزار سوئيس
افتتاح را اجلاس سخنران يك با ابتدا در او بود ، بحث مورد اجلاس در او نقش تاكنون
برنامه ديگري افراد با همراه هايككرد ترسيم بود مغزش در كه را چه آن و كرد
طور به بحث‌ها انتهاي تا ابتدا از و بود كرده تنظيم را نشست‌ها موضوعات و عملياتي
.مي‌كرد شركت آنها در موثر خيلي
كوره از "ميزس خون" مرتبه يك مي‌كنم فكر.است بوده داغ خيلي خيلي ، بحث‌ها اين&
.بود رفته در
كه افرادي آن در كه بود درآمد توزيع بحث اواسط دربود رفته در كوره از او بله ،
مانند افرادي.داشتند شركت مي‌ناميد "بشر مساوات" طرفدار يا سوسياليست سختي به شما
تمامي" زد فرياد و شد بلند ميزس.من خود و نايت فرانك استيگلر ، جورج روبينس ، ليونل
خيلي ديدگاه‌هاي كه بود فردي ميزس.بيرون رفت اتاق از و "هستيد سوسياليست شماها
.نداشت را تحمل تاب ديدگاه‌ها تفاوت به نسبت حال اين با داشت قوي
بود؟ داشتني دوست شخصا او آيا بود؟ چگونه هايك شخصيت &
و حقيقت به جدا او.بود ناب روشنفكر يك او.بود داشتني دوست غايت به مرد يك هايك
(ميزس) او.مي‌كرد فرق خيلي ميزس با زمينه‌ها اين در او.مي‌داد نشان علاقه فهم درك
جدل آن درباره مي‌خواست و مي‌كرد قبول را تفاهم عدم هايك.نداشت رفتارها اين از
فرهنگ با خيلي مهمان يك موقعيتي هر در او.مي‌كرد بحث و مي‌خواست را آن دلايل كند ،
تمامي در مسلط چهره يك سال‌ها او كه بگويم جرات به بايد من و.بود روشنفكر و
.بود "پرلين مونت" نشست‌هاي
بود؟ چگونه شما روي بر كينز مينارد جان تاثير &
.بودم خوانده ديگري فرد هر مانند را او "پول و بهره اشتغال كلي تئوري" كتاب من خوب
.بودم ديده كينز از خوب خيلي كار يك اين از پيش من كه بگويم است بهتر البته
سال 1924 در و بود نوشته او كه كتابهايي مهمترين از يكي من ، نظر از في‌الواقع ،
كه او كلي تئوري از اساسا مي‌كنم فكر من كه بود "پولي اصلاح اثر يك" شد منتشر
.است بهتر خيلي شد چاپ بعدا
"تئوري" موقع آن در و مي‌كردم نگاه كينز به ليسانس دانشجوي يك عنوان به من خوب ، و
زمان آن عمومي جو از بخشي آن.مي‌زد حرف آن درباره كسي هر.بود بحث مورد او كلي
كار خزانه‌داري اداره در كه را خودم خاطرات و مي‌گردم بر گذشته به كه زماني.بود
.بودم كينز طرفدار مي‌كردم فكر آنچه از بيش كه مي‌بينم مي‌كنم مرور و مي‌كردم
كه نكته اين بر تاكيد با او موقع آن در بود؟ گذاشته تاثير من روي او آيا خوب ،
برابر در پول كميت به كمي توجه ويژه به و قراردارد پولي سياست برابر در مالي سياست
.بود گذاشته زيادي تاثير مي‌كرد بهره نرخ
داشته‌ايد؟ شخصي برخورد او با شما آيا چطور ، شخصي لحاظ از &
به را مقاله‌اي بودم رفته كه بود زماني داشتم او با من كه برخوردي تنها كينز؟ با
برگرداند و نپذيرفت را آن او البته كه بدهم ، بود سردبيرش او كه "اكونوميك" مجله
.نداشتم برخوردي او با اين از بيش
بود؟ چه مقاله آن رد دلايل &
نقد بود ، كمبريج و لندن دانشگاه استاد كه را پيگو توسط شده نوشته مقاله آن خوب ،
من نقد با او و داده نشان پيگو به را مقاله‌تان كه نوشت من براي كينز و.مي‌كرد
.است گرفته آن رد به تصميم كينز او لذا و نبوده موافق
.داد جواب آن به پيگو و شد چاپ "اكونوميكس" مجله فصل‌نامه در نهايتا مقاله
بود؟ چه شما شك اولين چرا؟ و كرديد ارتباط قطع كينز عقايد با شما زماني چه &
و پول روي بر و رفتم شيكاگو دانشگاه به كه زماني.بود جنگ از بعد كوتاهي مدت
زماني ، چه بگويم نمي‌توانم دقيقا.كردم شروع را كارم اقتصادي سيكل با آن ارتباط
فرضيه با نظرم به كه كردم مطالعه را واقعيت‌ها من.بود جنگ از بعد كوتاهي مدت اما
.داشت تناقض كينز
جمع كينز فرضيات با كه داد دست احساس اين شما به كه بود مطالعات اين شروع آيا &
نمي‌شود؟
من.بود بزرگي اقتصاددان كينز مي‌كنم فكر من كه كنم تاكيد چيز هر از قبل بگذاريد
نوع يك اين.است مجذوبكننده تئوري يك پول و بهره اشتغال ، عمومي تئوري مي‌كنم فكر
فقط اما دارد گفتن براي حرف زيادي مقدار كه است تئوري اين.است تئوري از درستي
دارد زيادي بالقوه توانايي كه است تئوري اين بنابراين.است شده استفاده آن از جزيي
پيش‌پا فرضيه كه مي‌آيد افرادي ميان از پيشرفت علوم ، تمامي در كه مي‌دانيد شما و
فرضيات و مي‌شوند رد و مي‌گيرند قرار آزمون معرض در فرضيات اين كه مي‌گذارند ،
;بود موثري خيلي فرضيات آن از يكي كينز تئوري من نظر از.مي‌شوند آن جانشين بهتري
غيرقابل واقعيت‌ها با گرفت قرار آزمون معرض در كه زماني فقط.هوشمند خيلي فرضيه يك
.بود تطبيق
از بيشتر اقتصاددان يك عنوان به را كينز من بلكه نيستم ، كينز منتقد من بنابراين ،
يك عنوان به امااست ديگر سوال يك آن سياسي لحاظ از.مي‌كنم تحسين سياست‌مدار يك
.بود بزرگ و نابغه اقتصاددان يك كينز اقتصادادن
جهان 2002
نصير رضايي غلامرضا
3_ مي‌گيرد تصميم اروپا
تاييد مورد اروپا اتحاديه در عضويت براي قبرس نيمه‌يوناني صلاحيت فقط اگر به‌خصوص
به كشور مهمترين و پرجمعيت‌ترين كه بود ، خواهد استان تنش ديگر منبع.گيرد قرار
سابقش ، دولت‌هاي بي‌كفايتي و نخوت دليل به.است منطقه در سياسي جغرافياي لحاظ
متقاضيان ديگر از باشگاه نظر مورد مطلوب وضعيت به رسيدن زمينه در لهستان
.شود اتحاديه وارد "اول موج" نتواند دارد احتمال و است عقبافتاده
انتخابات بهار در.مي‌كند سنگين‌تر را بحران تهديد سايه اروپا انتخاباتي تقويم
سوسيال صدراعظم شرودر گرهارد پاييز در و شد خواهد برگزار فرانسه جمهوري رياست
لهستان ورود از جلوگيري كشور دو هر جنگيد خواهد مجدد انتخابات براي آلمان دموكرات
اروپا اتحاديه عضو كشورهاي كه است اين امكان يك بنابراين.يافت خواهند دشوار را
شوند ، ماه چند مدت به جديد عضوگيري‌هاي انداختن تعويق به و توقف خواستار بتوانند
كه متقاضياني انگيخت ، برخواهد را متقاضيان ديگر خشم امر اين.شود آماده لهستان تا
اروپا اتحاديه به پيوستن انتظار در دهه يك مدت به كمونيسم فروپاشي زمان از
.بوده‌اند
براي انگلستان دولت.است اروپا انتخاباتي تقويم مراقب نگراني با نيز انگلستان
اول روز در ميانه راست دولت كه زماني خصوص به اقتصاد ، آزادسازي آرمان پيشبرد
.كرد خواهد حساب اسپانيا روي بيفتد ، اروپا اتحاديه چرخشي رياست به ژانويه 2002
بسته مارس 2002 ماه در بارسلونا در اروپا اتحاديه سران اجلاس به كشور اين اميدهاي
بررسي مورد را ليسبون در مارس 2000 اجلاس مصوبات مورد در پيشرفت اجلاس اين.است
تقويت براي جاه‌طلبانه‌اي شده زمانبندي برنامه ليسبون اجلاس در.داد خواهد قرار
بريتانيا.شد تعيين اطلاعات تكنولوژي و انرژي بيوتكنولوژي ، زمينه در اروپايي رقابت
استدلال اين كردن ثابت براي نمايشي به‌عنوان بارسلونا اجلاس از مي‌خواهد اشتياق با
ساختن متقاعد.كرد خواهد استفاده مي‌رود ، انگلستان نئوليبرال روش سمت به اروپا كه
كشور اين آينده انتخاباتي مبارزات در مهم بخش اتحاديه به پيوستن به انگلستان مردم
.داد خواهد تشكيل را
نفت نگاه
قيمت كاهش از نگران بازار
عباسي محمد
پاياني روزهاي در كه گونه‌اي به بود زيادي نوسانات دچار نفت بازار گذشته هفته طي
اين و شد بسته قيمت كاهش همراه نگراني با آمده وجود به مشكلات علت به بازار هفته ،
عوامل كه صورتي در.شود بازار در قيمت افت باعث جاري هفته در مي‌تواند موضوع
سوم جمعه روز دريابد ادامه مي‌تواند توازن عدم اين نشوند كنترل بحران‌زا
قيمت كه داد پايان خود هفتگي معاملات به حالي در نفت بازار (مه 2002 24) خردادماه
در اين.شد اعلام دلار ژوئيه 38/25 ماه در تحويل براي برنت شاخص خام نفت بشكه هر
معناي به كه بود دلار تا 55/25 بين 49/25 نرخ اين كاري قبل روز در كه بود حالي
در نيز شاخص‌هايي خام نفت مورد در كاهش اين.بود بشكه هر براي سنت تا 17 كاهش 11
بين 47/24 كاهش سنت با 30 قبل كاري روز به نسبت پنج‌شنبه روز در و داد رخ قبل روز
و سو يك از عرضه احتمالي افزايش دليل به مي‌توان كه بود نوسان در دلار تا 52/24
دانست ، نفت توليدكننده كشورهاي بين هماهنگي بدون عرضه گسترش براي كشورها برخي تلاش
روند اين البتهشود منجر قيمت بيشتر كاهش به هم باز مي‌تواند ادامه صورت در و
اساس بر كه گونه‌اي به بود مشهود روزه يك وقفه با اوپك نفتي سبد مورد در كاهش
سازمان اين نفتي سبد ميانگين (اوپك) نفت صادركننده كشورهاي سازمان دبيرخانه اعلام
خام نفت بشكه هر سنتي افزايش 10 از نشان كه رسيد دلار به 27/24 چهارشنبه روز در
كاري روز سنتي افزايش 15 همراه به افزايش اين البته.داشت را سازمان اين نفتي سبد
(دوشنبه) گذشته كاري هفته ابتداي در كه سبد اين قيمت سنتي كاهش 20 توانست تنها قبل
سنت تنها 5 گذشته كاري هفته پاياني روز به نسبت قيمت و كند جبران را بود داده رخ
(اينترمديت تگزاس وست) "غربي تگزاس متوسط" شاخص سنتي كاهش 10 اما.داشت افزايش
نفت سبد بهاي كه مي‌آورد وجود به بازار در را انتظار اين ژوئن ماه در تحويل براي
.يابد كاهش نيز اوپك
بر مبني ايران اعلام ژانويه ماه ابتداي از نروژ نفت توليد افزايش اعلام
نفت لوله خط احداث با روسيه مخالفت خزر ، درياي در دلاري ميليون سرمايه‌گذاري 300
را كشور اين) اوپك بر عربستان كلي دبير احتمال افزايش مهم‌تر همه از و شمال در
قيمت افزايش براي عرضه ابزار از استفاده عدم و عرضه استمرار زمينه در مي‌توان
حالت در را بازار كه دانست دلايلي مهمترين از مي‌توان را (دانست كشور عملگراترين
مسائل اين كنار در.زد دامن را قيمت‌ها نزولي روند عملا و داد قرار "بكوارديشن"
"وروميانووستي" روزنامه نوشته به) عرضه كنترل سياست رعايت عدم بر مبني روسيه تاكيد
مي‌شود ، منجر بازار در مقطعي عرضه‌اي مازاد به كه كوبا به ونزوئلا نفت تحويل عدم و
خاورميانه بحران كه است حالي در اين.نبود بي‌تاثير چندان كاهش روند اين در نيز
را خود تاثير كه چرا آيد حساب به قيمت افزايش براي عاملي به‌عنوان نمي‌تواند ديگر
تاثير تحت را بازار مي‌تواند آن شدن فروكش تنها و گذاشته افزايش عامل يك به‌عنوان
هفته در عوامل اين كه صورتي دربود خواهد كاهنده تاثير اين بي‌ترديد كه دهد قرار
مطلوب قيمت با هفته آغازين روز تنها نه كه داشت انتظار نمي‌توان نشود كنترل جاري
.بود نخواهد غيرمنطقي چندان بعدي روزهاي ملي قيمت كاهش انتظار بلكه برسد پايان به
اقتصاددان نگاه
جهاني تجارت و جمهوري‌خواهان
*بگواتي جگديش
بر اروپا و آمريكا ميان اختلاف‌نظر نمي‌كنم فكر من مي‌شود ، تصور كه آنچه برخلاف
كه است آن واقعيت.شود منجر طرف دو ميان عيار تمام تجاري جنگ يك بروز به فولاد سر
جهاني تجارت سازمان قوانين با كلي طور به آمريكا متحده ايالات در گمركي نظام
.دارند اذعان امر اين به نيز اروپايي‌ها حتي.است سازگار
روند در محدوديت‌هايي آمريكا رئيس‌جمهور بوش جورج كه است شده موجب چه آن اما
مايل آمريكا جمهوري‌خواهان كه مي‌گردد باز واقعيت اين به شود ، قايل آزاد تجارت
روست اين از.بدهند دست از انتخاباتي حوزه‌هاي برخي در را خود راي‌دهندگان نيستند ،
روي كشاورزي بخش در ويژه به حمايتي تمهيدات اتخاذ به مواردي در حتي بوش جورج كه
.است آورده
جان به را اروپا اتحاديه گسترده مخالفت‌هاي سياستي چنين پيگيري با آمريكا دولت
نوع زمينه در خوبي تجارب زمان گذشت با نيز اروپايي‌ها كه دانست بايد اما است خريده
بازدارندگي تاكتيك نوعي از حاضر حال در آنها اندوخته‌اند ، آمريكا با برخورد
آن مي‌شوند مرتكب اقتصادي كارشناسان از بسياري كه اشتباهي اما مي‌كنند ، استفاده
چنين در.مي‌كنند محدود اروپا و آمريكا ميان تجارت به را جهاني تجارت كه است
سياست ميدان‌هاي در فوتبال توپ همانند سوم جهان كشورهاي از واردات مسئله شرايطي
واقعي بازندگان واقع در.مي‌گيرد قرار استفاده مورد آمريكا متحده ايالات در داخلي
اتحاديه نيز گاهي.هستند سومي‌ها جهان آمريكا و اروپا ميان كنوني اختلاف‌نظر
به مربوط مسائل تجاري قراردادهاي در كه مي‌شود آن خواستار آمريكا سنديكاهاي
جهان كشورهاي ضرر به نيز مسئله اين شود ، لحاظ كار بازار استانداردهاي و محيطزيست
چنين خود داخلي محافل در آمريكايي كارشناسان از برخي گاهي حتي مي‌شود تمام سوم
جهاني تجارت سازمان از را برزيل چون دردسرسازي اعضاي بايد كه مي‌كنند استدلال
.كرد اخراج
آمريكا متحده ايالات برتري‌جويانه تلاش‌هاي آيا كه مي‌كنند مطرح را پرسش اين برخي
كه گفت بايد پرسش اين به پاسخ در مي‌شود؟ محسوب جهاني تجارت گسترش راه سر بر مانعي
بايد متاسفانه.گرفت خواهد خود به فرهنگي بوي و رنگ بيشتر تجاري اختلافات آينده در
كنگره نمايندگان كلي تصور.مي‌شود محسوب الگو يك زمينه اين در آمريكا كنگره كه گفت
مجازات نيستند ، هماهنگ آنها ديدگاه‌هاي با كه را كشورهايي بايد كه است اين آمريكا
.كرد
با شده دستكاري محصولات سر بر نيز اروپا اتحاديه و آمريكا متحده ايالات ميان حتي
نيستند ، مايل فرهنگي نظر از اروپاييهادارد وجود فرهنگي اختلاف ژنتيك علم كمك
اين در را اروپايي‌ها استدلال آمريكايي‌ها كه حالي در كنند ، مصرف را محصولاتي چنين
است ، تجاري امور به فرهنگي مسائل تعميم همانا كه روند اين اگر.نمي‌كنند درك زمينه
اعمال.بود جهاني تجارت نظام پايان انتظار در بايد صورت آن در يابد ، ادامه همچنان
به فرهنگي مسائل تعميم‌دادن پيامدهاي از يكي كشورها ديگر عليه اقتصادي تحريم‌هاي
بايد باشيم داشته شايسته برخوردي احتمالي خطرات با كه آن براي است تجاري عرضه
بايد اصلاحات اين داريم ، نياز اصلاحات ماكنيم اصلاح را جهاني تجارت نظام ساختار
.آن كاهش نه شود ، منجر جهاني تجارت افزايش به كه باشد گونه‌اي به
بسيار و نادرست شيوه‌اي جهاني تجارت سازمان در اختلافات حل شيوه حاضر حال در
معمولا اختلاف‌ها حل براي جهاني تجارت سازمان به مراجعه رو اين از.است مشكل‌ساز
سر بر مانع ايجاد خاطر به را كشوري سازمان اين اگر كه چرا مي‌گيرد صورت ندرت به
.كرد خواهد وضع نيز دلاري ميليارد چندين مجازات احتمالا كند ، محكوم آزاد تجارت راه
است حالي در اين است مرگبار بسيار جهاني تجارت سيستم براي كردن مجازات گونه اين
در آزاد تجارت براي الزام‌آور قوانيني تدوين جهاني تجارت سازمان تاسيس از هدف كه
جهاني تجارت سازمان سوي از شده گرفته نظر در مجازات‌هاي اما است ، بوده جهان
به.باشيم تازه‌اي راهكارهاي جست‌وجوي در بايد ما.دارد همراه به مخربي پيامدهاي
چرا كند ، وارد را محصولات برخي نيست ، مايل دلايلي به بنا كشوري اگر مثال عنوان
به مجبور كشور از خارج در كشور آن به متعلق شركت‌هاي كه كنيم عمل گونه‌اي به نبايد
سازمان در مرسوم مجازات‌هاي از روش اين !شوند ديگر كشورهاي به وارده خسارات جبران
.است كارآمدتر جهاني تجارت
بايد كنند ، وارد آمريكا از ژنتيكي گوشت نيستند ، مايل اروپايي‌ها اگر اساس اين بر
است ، ممكن نيز گاهي البتهبپردازند غرامت اروپا در گوشت نوع اين توليدكنندگان به
فيلم‌هاي يا خوك گوشت توليد درصدد شركت‌ها برخي مثلا.شود سوءاستفاده قاعده اين از
محصولات نوع اين اسلامي كشورهاي كه است طبيعي برآيند ، اسلامي كشورهاي براي مبتذل
موارد اما.مي‌شود خسارت پرداخت به مجبور نتيجه در و نمي‌كنند وارد را
.بود خواهد نادر چنيني اين سوءاستفاده‌هاي
جهاني تجارت كارشناس و كلمبيا دانشگاه استاد (Jagdish Bahagwati) بگواتي جگديش x
.است
|
