كشورهاي:توليد ظرفيت افزايش منظور به
ميليارددلار خاورميانه 106 نفت‌خيز
دارند نياز
سرمايه
دلار ميليون راه‌آهن100 با بار حمل
صرفه‌جويي‌انرژي
دلار ميليون سالي850 بنزين قاچاق
عسل ماه اوپك‌پايان
كشورهاي :توليد ظرفيت افزايش منظور به
ميليارددلار خاورميانه 106 نفت‌خيز
دارند سرمايه‌نياز
خاورميانه نفت‌خيز كشورهاي آينده سال طي 18 گرفته صورت پيش‌بيني‌هاي طبق نفت گروه
ميليارددلار حدود 106 خام ، نفت جهاني عرضه تامين‌كننده منابع مهمترين به‌عنوان
خبرگزاري گزارش براساسدارند نياز خود توليد ظرفيت توسعه براي سرمايه‌گذاري
نفت‌خام توليدكننده عربي كشورهاي ساير و متحده امارات حاضر حال در (خليج اخبار)
حدود 20 هستند ، نيز نفت‌خام صادركننده عربي كشورهاي سازمان عضو كه فارس خليج حوزه
در مي‌رود انتظار ولي داده‌اند اختصاص خود به را نفت‌خام جهاني عرضه از درصد
برخي اقتصاد توانايي عدم و كشورها از برخي توليد ظرفيت كاهش به باتوجه و بلندمدت
.يابد افزايش درصد از 30 بيش به رقم اين نفتي بيشتر درآمدهاي جذب در كشورها
صادركننده عربي كشورهاي سازمان توسط گرفته صورت مطالعات:است حاكي گزارش اين
گاز و نفت توليد در درصد تا 5/2 سالانه 2/1 رشد به باتوجه كه مي‌دهد نشان نفت‌خام
گاز و نفت براي تقاضا پاسخگوي مي‌تواند آينده سال تا 30 جهان فعلي ذخاير دنيا ،
همچنين و نفت مخازن ظرفيت توسعه در تكنولوژي‌ها پيشرفت به باتوجه البتهباشد
ذكر ارقام از بيشتر بسيار دنيا نفت‌خام ذخاير مي‌رود انتظار برداشت ، ضريب افزايش
افزايش موجود ذخاير از برداشت ميزان تنها نه تكنولوژي پيشرفت با كه چرا.باشد شده
.مي‌شود شناسايي نيز جديدي ذخاير بلكه مي‌يابد
سال‌هاي طي نفت‌خام براي تقاضا رشد كه مي‌دهد نشان شواهد:مي‌افزايد گزارش اين
منطقه.شد خواهد تامين خاورميانه منطقه كشورهاي توليد افزايش طريق از بيشتر آينده ،
كشورهاي سازمان عضو كه را عراق و امارات كويت ، سعودي ، عربستان كشور چهار خاورميانه
از منطقه اين نفت‌خيز كشورهاي.مي‌شود شامل هستند نيز نفت‌خام صادركننده عربي
ارزان‌تر منطقه دراين نفت‌خام توليد هزينه و هستند برخوردار خوبي هيدروكربن ذخاير
خاورميانه منطقه نفت‌خام توليدكنندگان بلندمدت و مدت ميان در لذا است نقاط ساير از
.بود خواهند برخوردار بين‌المللي بازارهاي در مناسبي موقعيت از
روزانه عراق و كويت امارات ، عربستان ، كشور چهار حاضر حال در گزارش ، اين براساس
به توافق‌هاي به باتوجه حجم اين البتهميكنند توليد نفت‌خام بشكه ميليون حدود 14
حدود 4 كشورها اين توليد واقعي ظرفيت و مي‌شود توليد اوپك اعضاي بين آمده عمل
.است سطح اين از بيشتر بشكه ميليون
افزايش براي خاورميانه منطقه كشورهاي شده ، انجام مطالعات طبق:مي‌افزايد گزارش اين
حدود ميلادي ، سال 2020 تا تقاضا رشد به پاسخگويي منظور به خود نفت‌خام توليد ظرفيت
.دارند نياز سرمايه‌گذاري دلار ميليارد 106
از 50 بيش عراق و امارات كويت ، عربستان ، كشور حاضر 4 حال در گزارش ، اين براساس
كشورها اين مي‌رود انتظار و داده‌اند اختصاص خود به را اوپك نفت‌خام توليد از درصد
خود به را دنيا نفت‌خام توليد از درصد از 57 بيش اوپك كه ميلادي سال 2020 تا
.كنند توليد نفت روز در بشكه ميليون از 30 بيش داد ، خواهد اختصاص
كشورهاي نفت توليد ظرفيت آينده سال طي 18 آمده ، عمل به پيش‌بيني‌هاي براساس
ظرفيت مدت اين طيبود خواهد روز در بشكه ميليون حدود 42 فارس خليج حاشيه نفت‌خيز
تا مي‌شود باعث امر ، اين و يافت خواهد كاهش اوپك سازمان عضو كشورهاي از برخي توليد
نفت فعلي ، سطح از بيشتر هستند اوپك سازمان عضو كه فارس خليج منطقه نفت‌خيز كشورهاي
.كنند صادر
كه مطلب اين اعلام با نفت‌خام صادركننده عربي كشورهاي سازمان:است حاكي گزارش اين
داد ، خواهد افزايش را دنيا نفت‌خام ذخاير تكنولوژيك ، پيشرفت‌هاي آينده سال‌هاي طي
.است كرده نفي را جهاني بازارهاي به نفت عرضه راه سر محدوديت اعمال هرگونه
به‌عنوان هيدروكربني ذخاير كافي‌بودن ميلادي سال 1970 از قبل تا تاريخي ، لحاظ به
با كه شده پذيرفته عموما امر اين حاضر حال در ولي.بود نشده مطرح مهم موضوع يك
.يافت خواهد افزايش ذخاير از برداشت ميزان تكنولوژي و فني پيشرفت‌هاي
ظرفيت تكنولوژي پيشرفت‌هاي كه مي‌دهد نشان شده انجام مطالعات:مي‌افزايد گزارش اين
به 1/5 ميلادي سال 2000 در روز در بشكه ميليون سطح 5/2 از را امارات نفت‌خام توليد
نفت‌خام توليد روزانه ظرفيت رابطه همين در.داد خواهد افزايش سال 2020 در ميليون
سال 2020 در بشكه ميليون به 1/22 سال 2000 در بشكه ميليون سطح 4/9 از عربستان
سال طي بشكه ميليون و 5/2 سطح 6/2 از نيز كويت و عراق توليد روزانه ظرفيت.مي‌رسد
.يافت خواهد افزايش سال 2020 طي بشكه ميليون و 8/4 به 5/5 2000
سال 2001 پاياني ماه‌هاي در نفت‌خام صادركننده عربي كشورهاي سازمان پيش‌بيني طبق
در رقم اين.است بوده بشكه ميليارد متحده 8/97 امارات شده اكتشاف نفت ذخاير كل
كويت 5/96 و بشكه ميليارد عراق 5/112 بشكه ، ميليارد عربستان 8/262 كشور مورد
دارند نفت‌خام ذخاير بشكه ميليارد مجموع 6/569 در كشور چهار ايناست بشكه ميليارد
.است دنيا در موجود ذخاير از درصد از 55 بيش رقم اين كه
دلار ميليون 100:بارباراه‌آهن حمل
صرفه‌جويي‌انرژي
.است جهان مصرفي انرژي كل سوم يك از بيش مصرف‌كننده تنهايي به نقل و حمل نفت گروه
نقل و حمل از پس دريايي و ريلي جاده‌اي ، نقل و حمل شده ، انجام مطالعات براساس
به باتوجه لذا.مي‌دهند اختصاص خود به را انرژي مصرف ميزان بيشترين ترتيب به هوايي
را انرژي مصرف ميزان كمترين كه شيوه‌هايي به را ترافيك بايد حمل قابل مواد نوع
.كرد منتقل ريلي حمل‌ونقل همچون دارند
شبكه توسعه كه مي‌دهد نشان انرژي مصرف بهره‌وري افزايش در موثر راهكارهاي بررسي
.است گزينه بهترين ريلي نقل و حمل
و راه وزارت آموزش و تحقيقات مركز پژوهشي معاون و مقام قائم ;صفارزاده محمود
ايران در فسيلي سوخت‌هاي مصرف سالانه رشد افزايش روند:مي‌گويد خصوص اين در ترابري
زماني دوره در رقم اين.است بالايي رشد كه بوده درصد حدود 7/8 گذشته سال طي 15
رشد متوسط مدت همين در كه حالي در بوده درصد حدود 7/4 در (19951985) تا 1373 1363
كشور سرانه ناخالص توليد
شاخص به كه مي‌رسيم عدد 9/3 به اخير رقم دو نسبت تعيين بااست بوده درصد 2/1
.است معروف انرژي بهره‌وري
نارسايي نشان‌دهنده ديگر كشورهاي انرژي بهره‌وري شاخص به نسبت عدد اين بودن بزرگ
.است كشورمان در انرژي مصرف الگوي در
ميليون كشورمان 58 در سال 1377 در نفتي فرآورده نهايي 5 مصرف كل:مي‌دهد ادامه وي
درصد بامجموع 6/61 بنزين و گازوئيل مصرف ميان اين در كه بوده مترمكعب هزار و 294
اختصاص خود به نقل و حمل بخش در ويژه به نفتي فرآورده‌هاي مصرف در را سهم بالاترين
توليدي انرژي از (درصد 25) چهارم يك حدود كه است آن از حاكي همچنين آمار ;است داده
.مي‌شود مصرف نقل و حمل بخش در كشور
مصرف ميزان:مي‌گويد جهاني بانك بررسي‌هاي از استفاده با ادامه در صفارزاده دكتر
و ليتر بر 7/6 بالغ ناخالص بار تن هزار يك هر حمل ازاي به ريلي نقل و حمل در انرژي
.است ليتر برابر 33 مزبور شاخص جاده‌اي نقل و حمل براي
ريلي نقل و حمل از استفاده مزاياي مهمترين از يكي سوخت مصرف در صرفه‌جويي بنابراين
.است آن مزاياي ساير بر علاوه
و (اتوبوس) جاده‌اي عمومي ناوگان با مسافر جابه‌جايي در سوخت مصرف وي گفته به
حدود كيلومتر تن هر 1000 جابه‌جايي براي بار ، نقل و حمل در ولي است يكسان راه‌آهن
ميليارد سالانه 16 متوسط حمل به باتوجه رقم اين كه مي‌شود صرفه‌جويي سوخت ليتر 30
صرفه‌جويي سوخت مصرف در ليتر ميليون سال 480 هر راه‌آهن وسيله به بار كيلومتر تن
تومان يارانه‌اي 12 قيمت‌هاي براساس شده صرفه‌جويي سوخت ارزش ترتيب اين به.مي‌كند
قيمت‌هاي به گازوئيل قيمت احتساب با و تومان ميليارد سالانه 8/5 ليتر ، هر ازاي به
تومان ميليارد يا 80 دلار ميليون حدود 100 سالانه سنت ليتر 20 هر بين‌المللي
مصرف از حاصل صرفه‌جويي با ريلي نقل و حمل توسعه اساس براين كه مي‌شود صرفه‌جويي
.گيرد قرار مدنظر دولت توسط پيش از بيش بايد و است بازگشت قابل آن سوخت
وزارت آموزش و تحقيقات مركز جاده‌اي نقل و حمل گروه مدير ;ارجرودي رضايي عبدالرضا
شناخته روش‌هاي:مي‌گويد انرژي بهره‌وري و صرفه‌جويي خصوص در نيز ترابري و راه
مهمترين ازجمله كه دارد نقل‌وجود و حمل بخش در انرژي مصرف سازي بهينه براي شده‌اي
كارآتر شيوه‌هاي از بيشتر استفاده و ونقل حمل شيوه‌هاي در تغيير به مي‌توان آنها
انرژي مصرف كارآيي افزايش نقل ، و حمل تقاضاي كاهش و مديريت ريلي ، حمل‌ونقل همچون
بار ، نقل و حمل در راه‌آهن سهم افزايش رابطه اين در.كرد اشاره..و ونقل حمل در
نصب سرعت ، محدوديت ازجمله ، انرژي مصرف بر تاثيرگذار و محدودكننده قوانين وضع
وسايل كامل ظرفيت از استفاده فني ، معاينه برگه كنترل كاميون‌ها ، كابين روي بادگير
بسيار مي‌تواند كاميون‌ها توسط غيرمجاز بار اضافه حمل از جلوگيري و شهري بين نقليه
.باشد كارساز
انرژي يارانه پرداخت و خودرو سالانه عوارض و نفتي فرآورده‌هاي قيمت بودن ارزان وي
آسايش محيطزيست ، به هنگفت خسارات آمدن وارد باعث را نقل و حمل بخش در دولت توسط
بر نفتي فرآورده‌هاي قيمت كردن منطقي:مي‌گويد و كرده عنوان شده ملي منابع و عمومي
.مي‌آيد حساب به مصرف الگوي اصلاح براي مناسبي ابزار مي‌تواند آن واقعي هزينه مبناي
زمينه در موجود مقررات و قوانين مجموعه بررسي:مي‌كند خاطرنشان پايان در رضايي
در صرفه‌جويي و بهره‌وري مساله به مجموعه اين در كه مي‌دهد نشان كشور حمل‌ونقل
كه ندارد وجود آن در انرژي مصرف بر تاثيرگذار نظرات و نشده توجه انرژي مصرف
جغرافيايي ، عوامل ازجمله كشور مقتضيات و گرفتن‌شرايط نظر در با مي‌شود پيشنهاد
موجود قوانين در نكات‌نيز اين اجتماعي عوامل از ديگر بسياري و منطقه‌اي فرهنگي ،
.شود گنجانيده
دوره 19951985 در سرانه ناخالص توليد تغييرات به انرژي مصرف تغييرات نسبت
|
بهره‌وري شاخص |
رشد متوسط |
توليد رشد متوسط |
كشور نام |
|
9/3 |
7/4 |
2/1 |
ايران |
|
9/0 |
1/3 |
3/3 |
عربستان |
|
1/2 |
5/7 |
5/3 |
فيليپين |
|
4/0 |
3/4 |
9/9 |
چين خلق جمهوري |
|
8/0 |
8/1 |
3/2 |
آمريكا |
|
07/1 |
1/3 |
9/2 |
ژاپن |
|
2/0 |
7/0 |
5/3 |
آلمان |
|
05/1 |
3/2 |
2/2 |
كانادا |
|
9/0 |
8/2 |
9/2 |
تركيه |
|
3/3 |
0/2 |
6/0 |
مجارستان |
|
7/2 |
8/3 |
4/1 |
يونان |
|
05/1 |
0/7 |
7/6 |
اندونزي |
|
4/1 |
0/11 |
7/7 |
مالزي |
|
01/1 |
8/5 |
7/5 |
هندوستان |
|
3/1 |
9/3 |
1/3 |
ونزوئلا |
|
3/1 |
0/3 |
3/2 |
برزيل |
|
5/0 |
5/2 |
8/4 |
مصر |
|
7/0 |
4/1 |
0/2 |
ايتاليا |
|
01/1 |
9/2 |
9/2 |
اسپانيا |
|
12/1 |
9/1 |
7/1 |
مكزيك |
|
3/1 |
3/5 |
1/4 |
پرتغال |
|
3/1 |
0/11 |
7/8 |
جنوبي كره |
|
2/1 |
1/6 |
2/5 |
پاكستان |
دلار ميليون سالي850 بنزين قاچاق
گذشته سال چند طي كشور از خارج به ايران نفت فرآورده‌هاي و سوخت قاچاق نفت گروه
آثار بلكه زده ضربه ما ملي اقتصاد به تنها نه فرآيند اين.است داشته صعودي روندي
.است داشته نيز همسايه كشورهاي اقتصاد بر سوئي
از يكي همسايه ، كشورهاي با محصول اين قيمت اختلاف و ايران بنزين حد از بيش ارزاني
اصلي عوامل
.مي‌شود عنوان بنزين قاچاق بودن پرسود
با ديدار در پاكستان نفتي عالي‌رتبه هيات يك گذشته هفته مطلع ، مقام يك گفته به
پاكستان بنزين از پايين‌تر قيمتي با ايران بنزين قاچاق به ايران نفت وزارت مسوولان
.كرده‌اند اعتراض
ايراني ، شده قاچاق بنزين كه صورتي در مي‌رسد فروش به سنت ليتري 50 پاكستان در بنزين
به شد ، نوشته IRANIAN PETROL آنها روي كه بشكه‌هايي در مرز از دور شهرهاي در حتي
.مي‌شود فروخته سنت ليتري 25 قيمت
سود قيمت اختلاف اين ،(ليتر هر ازاي به سنت 6)كشور درداخل بنزين قيمت به باتوجه
.مي‌كند قاچاقچيان نصيب را سرشاري
آذربايجان ، تركيه ، كشورهاي در غيرقانوني طور به ايران بنزين كه مي‌دهد نشان شواهد
قيمتي با كويت ، حتي و ميانه آسياي كشورهاي پاكستان ، افغانستان ، عراق ، ارمنستان ،
.مي‌رسد فروش به محلي بهاي از پايين‌تر
دلار ميليارد حدود 5/6 در گذشته سال در (وارداتي و شده توليد)مصرفي بنزين كل ارزش
، يعني درصد 13) كشور از خارج به محصول اين قاچاق تخميني درصد احتساب با.است بوده
به شده قاچاق بنزين از كمتر اندكي وارداتي ، بنزين ميزان (دلار ميليون به 850 نزديك
.است بوده همسايه كشورهاي
اين قيمت نبودن واقعي را بنزين قاچاق بودن سودآور اصلي دليل كارشناسان از بسياري
.مي‌دانند كشور داخل در محصول
.است ايران برابر چندين فارس خليج حاشيه نفت توليدكننده كشورهاي در بنزين قيمت
دلار ميليارد دو از بيش به سال 1384 در كه بنزين ، واردات افزايشي روند به باتوجه
خواهد خرج نفتي ميادين توسعه براي نفت وزارت ارزي بودجه از مبلغ اين و رسيد خواهد
.بود خواهد روبه‌رو جدي معضلي با كشور شد ،
درصد هفتاد از بيش است معتقد اسلامي شوراي مجلس اقتصادي كميسيون عضو نديمي ، ايرج
.مي‌گيرد صورت هوايي و دريايي جاده‌اي ، نقل و حمل طريق از نفتي فرآورده‌هاي قاچاق
جهاني ، تجارت سازمان:مي‌افزايد ايران سبز قلم با گفت‌وگو در مجلس نماينده اين
را خويش اقتصاد درهاي سوخت ، قاچاق پديده رواج با ما و نمي‌پذيرد عضويت به را ايران
فرآورده‌هاي قيمت كه زماني تا..گشوده‌ايم جهان كشورهاي تمام مقابل در رايگان به
از عمده‌اي حجم نفتي ، فرآورده‌هاي قاچاق با نشود ، برابر مرزها خارج و داخل در نفتي
.مي‌يابد انتقال بيرون به منابع
عسل ماه اوپك‌پايان
در اوپك تصميمات نقش شدن كمرنگ از نشان جهاني بازارهاي تحولات روند نفت گروه
غيرعضو توليدكنندگان ظهور قبيل از بازدارنده عوامل و بوده اعضا ملي منافع تامين
.است شده امر اين تشديد باعث
با:افزود ما خبرنگار با گفت‌وگو در نفت بين‌المللي كارشناس صادقي محمدعلي مهندس
جهت در سازمان اين نقش و (اوپك)نفت‌خام صادركننده كشورهاي سازمان گذشته به نگاهي
تاسيس زمان از كه دهه چهار طي تجديدناپذير انرژي منابع از صيانت و ملي منافع حفظ
طي سازمان اين تصميمات تاثيرگذاري علي‌رغم كرد ، خاطرنشان بايد مي‌گذرد ، سازمان اين
سال‌هاي 1973 ، 1979 ، در نفتي شوك چندين ايجاد و جهاني بازارهاي بر گذشته دوره‌هاي
قبلي اثرگذاري و داده دست از را خود قبلي قدرت سازمان اين حاضر حال در و 1997 1986
.است شده كمرنگ نفت جهاني بازارهاي در سازمان اين تصميمات
براي اقدام مصرف‌كننده ، كشورهاي با تعامل به اوپك سازمان عضو كشورهاي ميل صادقي ،
انرژي‌ها ساير جايگزيني
:گفت و كرد ذكر اوپك بازدارندگي عوامل ازجمله را اوپك غيرعضو كشورهاي بيشتر حضور و
مصرف‌كننده كشورهاي يافت ، افزايش به‌يكباره نفت قيمت كه سال 1979 ، نفتي شوك از پس
ذخيره‌سازي‌هاي حجم افزايش و انرژي بين‌المللي آژانس سياست‌هاي از استفاده با
.كردند كمرنگ زمان مرور به را برتراوپك نقش خود ، استراتژيك
طول در ايران:افزود اوپك كلي دبير سمت كسب براي ايران نمايندگي سابقه زمينه در وي
دبير كرسي به دستيابي منظور به جدال و جنگ در همواره اسلامي انقلاب از پس سال 23
.است بوده ناموفق اوپك ، كلي
به‌عنوان ايران نماينده از اوپك عضو عربي كشورهاي حمايت عدم عراق ، با جنگ زمان در
برهه ، اين از پس و بوده اوپك دبيركلي سمت به دستيابي از ايران ناكامي در اصلي عامل
شده باعث سازمان ، اين درون در اعتمادسازي و هم‌آرايي كسب جهت در ايران توانايي عدم
.بماند ناكام اوپك دبيركلي سمت به دستيابي از ايران تا
به نفت صنعت جايگاه در كارآمد ديپلماسي پذيرش عدم كه مطلب اين بيان با صادقي مهندس
(سيلوا آلوارو) انتخاب:افزود است شده منتهي اوپك سازمان در ايران توفيق عدم
نه سازمان اين در جهت‌گيري‌ها كه مي‌دهد نشان اوپك سازمان جديد كل دبير به‌عنوان
عمده كشورهاي منافع تامين راستاي در بلكه عضو ، كشورهاي ملي منافع برآورد مبناي بر
خودش اوليه نقش اوپك سازمان حاضر حال در شك بدون.است آمريكا قبيل از مصرف‌كننده
فرد يك به سازمان اين كل دبير سمت سادگي به كه طوري به است داده دست از را
اعضا تمامي و مي‌شود واگذار بين‌المللي محافل و نفت صنعت در غيرآشنا و غيرمتخصص
.مي‌كنند تبعيت جايگزيني اين از هم با همسو
از بيش بين‌المللي روابط و ملي اقتدار روند در نبايد را اوپك نقش است مسلم آنچه
و اقتدار زمينه‌هاي تا كنند تلاش بايد سازمان اعضاي بلكه كرد ارزشگذاري گذشته
.كنند جست‌وجو سازمان اين اوليه اهداف وراي در را حاكميت
ورشكستگي و سهام ارزش كاهش و بازار ركود به مربوط تحولات شك بدون:داد ادامه وي
پول واحد تنها عنوان به دلار ارزش كاهش و آمريكايي معظم شركت‌هاي از برخي
احتمال از نشان يورو ، پولي واحد با مقايسه در نفت‌خام مبادلات در بين‌المللي
در نفت‌خام براي جهاني بازار تقاضاي مي‌رسد نظر به.است نفت‌خام براي تقاضا افزايش
كمتر قيمت ، افزايش به ميل ليكن باشد همراه افزايش با ميلادي سال‌جاري دوم نيمه
سطح در سال 2002 دوم نيمه طي نفت‌خام براي تقاضا و عرضه بازار و شد خواهد مشاهده
.شد خواهد تثبيت جاري قيمت‌هاي
|
