كلانشهرها راهنجات عمومي نقل و حمل توسعه
واگذارشود شهرداري بايدبه زيرساختهايشهري مديريت
كلانشهرها راهنجات عمومي نقل و حمل توسعه
و برقي سريعالسير قطارهاي مانند هايي زيرساخت ايجاد بر را اولويت شهرها ، از بسياري
گذاشتهاند هوايي
صحيح برنامهريزي يك كارگيري به كه است داده نشان كشور درمورد 37 جهاني بانك تحقيقات
كارآمدتر بسيار شهري اقتصاد به كمك و ترافيكي ازدحام كاهش براي جبر به توسل خلاف بر
.است بوده
گوناگوني دليلهاي به هم آن هستند ، شخصي ماشينهاي خريد و انتخاب دنبال به هميشه مردم
اين و قبيل اين از دلايلي و روزمره كارهاي در تسريع و سهولت اجتماعي ، موقعيت چونكسب
راهها ، شبكه توسعه و تعريض ميگذارد باقي شهرها روي پيش كه را راهي تنها رفتار
ماشينهاي براي خيابانها ظرفيت عمل اين تابواسطه است خيابانها و شريانها بزرگراهها ،
ايجاد بر را اولويت شهرها ، از بسياري كه چند هر يابد ، افزايش شده خريداري و شده توليد
و گذاشتهاند هوايي و برقي سريعالسير قطارهاي هاييمانند زيرساخت
به لزوم صورت در و دادهاند قرار پايينتري اولويتهاي در را راهها شبكه توسعه و تعريض
به مربوط امور شهرهايي ، چنين در كه است داده نشان بيشتر بررسيهاي.ميورزند مبادرت آن
به داشته ، دنبال به را مناسبي سرمايه بازگشت همچنين ميشود ، اداره خوبي به نقل و حمل
.است شده شخصي ماشينهاي از استفاده كاهش موجب و نموده كمك شهري اقتصاد
سريعالسير مسيرهاي ايجاد به نسبت)برنگزينند را مناسب راهحلهاي قبيل اين شهرها اگر
انتخاب را راحتتر گزينه مردم كه است طبيعي ،(ننمايند اقدام...و برقي قطارهاي مانند
نيز را اجتماعي موقعيت مانند ديگري امتيازات راحتي ، بر علاوه ايشان براي كه كرد خواهند
سواريهاي خريد افزايش با شهرهايي چنين در كه است دليل همين به و داشت خواهد دنبال به
درآسيا توسعه درحال شهرهاي در را آن بارز نمونههاي.ميشويم روبهرو مردم سوي از شخصي
و حمل سيستمهاي حتي و است پايين آنها راههاي شبكه در حركت سرعت كه كرد مشاهده ميتوان
.برخورداراست شخصي سواريهاي به نسبت پايينتري بسيار سرعت از آنها عمومي نقل
كه است بوده فرضيه اين برپايه بيشتر نقل و حمل بهينهسازي گذشته دهههاي در علاوه ، به
مفيد شهري اقتصاد براي مجموع در راهها شبكه و خيابان در سريعالسير مسيرهاي ايجاد
انبوه نقل و حمل سيستمهاي براي نوع اين از زيرساختارهايي احداث كه حالي در بود ، خواهد
.دارد دنبال به اقتصادي زيانهاي ،(ريلي سيستمهاي ويژه به)
و راهها شبكه بيشترين داراي كه شهرهايي كه دادهاند نشان شده جمعآوري آمار و دادهها
ميدهند اختصاص نقل و حمل سامانه رابه ملي ثروت از زيادي بسيار سهم هستند ، خيابانها
ملي ثروت از سهم كمترين هستند ، ريلي خطوط بيشترين داراي كه شهرهايي كه است درحالي اين
.(درصد تا 8 5)دادهاند اختصاص امر اين به را
دارد ، رواج آنها نقل و حمل درشبكه شخصي ، خودروهاي از استفاده كه شهرهايي بين مقايسه
پيشرفته عمومي نقل و حمل سيستم از كه شهرهايي مقابل در استراليا و آمريكا مانند
شهرهاي و كانادايي اروپايي ، كشورهاي مانند (دوم گروه)ميكنند استفاده ريليوهوايي
تعلق نقل و حمل سامانه به كه هزينهاي نظر ، از(هنگكنگ و توكيو سنگاپور ، )آسيايي ثروتمند
:است متفاوت ميگيرد ،
وتعريض توسعه و احداث هزينه سرانه استراليا ، و مانندآمريكا اول گروه شهرهاي در*
در هزينه سرانه از بالاتر درصد ميزان 76 به بزرگراهها و راهها شبكه و خيابانها
و احداث هزينه سرانه كه طوري به است بوده (آسيايي و اروپايي كشورهاي)دوم گروه كشورهاي
دوم گروه كشورهاي در دلار برابر 127 در دلار برابر 223 اول گروه كشورهاي در توسعه
.ميباشد
كشورهاي در شده صرف هزينه نصف معادل حملنقل سيستم هزينههاي دوم ، گروه كشورهاي در*
و ميرسد مصرف به نقل و حمل بخش در هزينهها اول 72درصد گروه كشورهاي در است ، اول گروه
.ميباشد معادل 37درصد ميزان اين دوم گروه كشورهاي در
دوم گروه كشورهاي از بالاتر درصد رانندگي 56 حوادث ميزان اول گروه كشورهاي در *
هزينههاي درصد و 31(نفر هزار صد هر ازاي در مورد مقابل 8/8 در (ميباشد7/13مورد
در ديگر عبارت به.ميرسد مصرف به وخصوصي عمومي نقل و حمل سيستمهاي براي عملياتي
لزوم.است اول گروه كشورهاي از پايينتر نقل و حمل بخش هزينه سرانه دوم گروه كشورهاي
به مرور و عبور بهبود منظور به راهها وتوسعه احداث خصوص در نمودن هزينه نحوه در تغيير
:است شده تعريف زير شرح
و شود وضع سنگينيبايد وعوارض ماليات شود دنبال راهها شبكه احداث صرفا شهري در اگر -1
اطراف ، شهرهاي در سنگين ، ماليات پرداخت از استنكاف منظور به نيز مردم جهت همين به
توسعه خود اين كه گزيد خواهند سكني پراكنده صورت به شهر بيرون و اقماري شهركهاي
در عمراني اقدامات حجم افزايش موجب مهمتر همه از و داشت خواهد دنبال به را شهر بيرويه
.شد خواهد وجادهها خيابانها بزرگراهها ، احداث خصوص
زيرزميني ريلي سريعالسير عمومي نقل و حمل سيستم يك ايجاد شهري ، گيران تصميم اگر و -2
شهر ترافيك وضعيت بهبود حل راه تنها و دانسته غيرممكن يا و دسترس از دور را روزميني يا
و احداث براي هزينهاي صورت اين در بدانند ، راهها شبكه توسعه و تعريض گسترش ، در را
.شد خواهد تحميل جامعه محروم طبقه ويژه به و مردم بر راهها شبكه توسعه
-شمالي و غربي -شرقي اتصالات بتواند كه حدي تا راهها شبكه و بزرگراهها وگسترش توسعه
و توسعه هدف كه نكنيم فراموش.بود خواهند مفيد سازد فراهم را مهم دسترسيهاي و جنوبي
يكي عنوان به تنها ترافيكي وضعيت بهبود به كمك تنها شهر درون در راهها شبكه گسترش
شخصي خودروهاي بيشتر فروش به كمك خاطر به يقين به كه آن مهمتر و ميباشد موثر ازعوامل
محيط تخريب موجب آن غيراصولي و بيرويه توسعه ديگر سوي از و نيست شده ، توليد سواري و
.شد خواهد اجتماعي ارتباطات قطع و شهري منظر و بافت زيست ،
هستند قادر كه است گونهاي به ريلي سريعالسير ونقل حمل سيستمهاي حركت و عملكرد نوع
نمايند تامين را كمهزينه و سريع نقل و حمل و بگذارند سر پشت راحتي رابه سنگين ترافيك
وسايل از بيشتر چه هر استفاده به مردم اعتقاد و اعتماد بر زمان مرور به خود امر اين و
.افزود خواهد شخصي ، خودروهاي از استفاده كاهش و عمومي نقل و حمل
استراليا مورداك دانشگاه مطالعات:منبع
ساكت فيض مهرك مهندس:مترجم
واگذارشود شهرداري بايدبه زيرساختهايشهري مديريت
(پاياني بخش ) كشور اجرايي نظام در شهري مديريت جايگاه
از گذشته دهههاي طول در تهران شهر توسعه از پيشينهاي ارائه با مقاله ، اين نخست بخش در
سامانهاي ، چنين غياب در كه شد اشاره و رفت سخن شهري پايدار و منسجم برنامهريزي يك نبود
شهري ، فراگير و جامع مديريت جاي به شهري خدمات و منابع در متعدد و گوناگون مديريت
از دفاع در مستنداتي پاياني ، بخش در.است آورده بار به را عديدهاي مشكلات و شده ايجاد
كه است ذكر شايان.است شده ارائه تهران شهر كلان ساماندهي منظور به شهري ، جامع مديريت
توسعه كشورهاي در ويژه به جهان بزرگ شهرهاي در كه سالهاست شهري ، كلاننگر و جامع مديريت
بزرگ شهر در سامانهاي چنين قدر ، هر و بوده همراه خوبي تجربههاي و دستاوردها با يافته
خواهد افزوده آن جبرانناپذير حتي و ريشهدار مشكلات بر شود حاصل ديرتر تهران پرجمعيت و
.شد
هر فرهنگي نيازهاي و دارد محلي جنبه ميگيرد صورت شهرها در كه فرهنگي فعاليتهاي تمامي
ديگر شهر با نيز شهر هر نيازهاي و فرهنگي خدمات طبعا و دارد تفاوت ديگر شهر با شهر
يا ميكند درك بهتر شهر مديريت را تفاوتها اين كه است اين سوال اكنون.است متفاوت
و ضرورتها اين ميتواند بهتر شهر مديريت طبعا ندارد؟ شهر با چنداني ارتباط كه سازماني
فرهنگي فعاليتهاي منطقه ، هر اجتماعي و فرهنگي ويژگيهاي به توجه با و كند درك را نيازها
از - است حياتي و مهم بسيار امري كه -نيز شهروندان آموزش.نمايد بسامان آنجا در را لازم
در خود وظايف با شهروندان تا باشد مديريتشهر اختيار در بايد كه است وظايف همين جمله
نهادي هم اگر ;نمايند ايفا شهروند يك عنوان به را خود وظايف و شوند آشنا محيطشهر قبال
.نمايد عمل شهر مديريت با هماهنگ بايد باشد آن متولي ملي نهادهاي از
ديگر با كه است وظايفي جزو كار اين و است شهري محيطزيست حفظ انتقال ، قابل وظيفه سومين
و آب هوا ، آلودگي از جلوگيري شهر ، تميزي زباله ، جمعآورياست مرتبط شهرداريها وظايف
با برخورد براي را لازم اجرايي قدرت محيطزيست ، سازمان.است شهري مديريت وظايف از خاك
قانون ماده 55 بند 20 اساس بر شهرداري اما ندارد ، اختيار در كوچك آلاينده كارگاه يك
اساسا.است شهري محيطزيست مخرب و آلودهكننده موسسات با برخورد به قادر ها شهرداري
و است پژوهشي -تبليغاتي نهاد يك صرفا و نيست اجرايي دستگاه محيطزيست ، حفاظت سازمان
سازمان اين كه است شده پيشبيني موضوع اين محيطزيست حفاظت قانون در اساس همين بر
.كند واگذار شهرداري به شهرها محدوده در را خود اختيارات ميتواند
و ميشود تلقي محلي مقولهاي زمين شهري ، اقتصاد در.است مسكن و زمين بحث وظيفه ، چهارمين
در نهاد اين و باشد شهرسازي و مسكن وزارت اختيار در تا ملي ، كالايي نه است محلي كالايي
اختيار در بايد دليل همين به و شهري توسعه براي است ابزاري زمين.بگيرد تصميم آن مورد
راه اين از كه است درآمدي دليل به مورد اين در شهرسازي و مسكن وزارت پافشاري.باشد دولت
مسكن بحث كه حالي در نمايد ، تامين را خود سازمان جاري هزينههاي ميتواند و ميكند كسب
.گرفت خواهد صورت شهرداريها توسط ديگري نهاد هر از بهتر آن اداره و است محلي بحثي
شناسايي را قديم بافتهاي شد گفته شهرداريها به كه اين وجود با گذشته سالهاي در متاسفانه
وزارت و نگرفت صورت شهرداريها طرف از عملي هيچ اما بسازند ، مسكن آنها در و كنند تملك و
كسب راه اين از هم خوبي بسيار درآمد و شد كار اين وارد مسكن سازمانهاي تشكيل با مسكن
انتقال بعدي مبحث.ميگرفت قرار شهري مديريت اختيار در بايد درآمد اين كه حالي در كرد ،
و گاز برق ، آب ، توزيع ذخيرهاي ، تاسيساتاست شهر مديران به شهري زيرساختهاي مديريت
اينها همه و گيرد قرار شهري مديريت اختيار در بايد كه است مواردي جزو فاضلاب مديريت
.است شده منجر شهري عمران در ناهماهنگي به امور اين در مديريت پراكندگي.دارد محلي جنبه
به اين و ميشوند حفاري فاضلاب براي بار يك و آب براي بار يك گاز ، براي بار يك خيابانها
.است امور گونه اين در واحد مديريت نبود دليل
.گيرد قرار شهري مديريت اختيار در دارد ضرورت كه است اموري ديگر از شهرها مالي مديريت
توزيع و دريافتها ميان ميتواند چگونه شهرداري است ، ديگري نهاد با شهر مالي مديريت وقتي
محدوده در محلي ماليات كه است امكانپذير موقعي تنها كار اين.كند برقرار تعادل امكانات
اخذ دارايي وزارت توسط دارد ملي جنبه كه مالياتي تنها و باشد شهرداري اختيار در شهرها
تمامي كه كرد ادعا ميتوان و داشت خواهند موثري مالي مديريت شهرداريها صورت اين در.شود
اما ;دارد مالي استقلال شهرداري و نيست متكي دولت مالي منابع به لزوما شهري اقدامات
.شهرداريهاست براي لازم مالي ابزارهاي داشتن استقلال ، اين لازمه
طرح اين در بايد كه است مسائلي ديگر از بحران مديريت و ايمني اجتماعي ، و شهري خدمات
اين شدن عملي صورت در گفت ميتوان نهايت در.گيرد قرار شهري مديريت اختيار در انتقال
شدن قدرتمند سمت به حركت -است كشور سوم پنجساله توسعه برنامه در دولت استراتژي كه -كار
شكلگيري و مردم مشاركت ايجاد براي بسترسازي مردم ، به محلي امور واگذاري محلي ، نهادهاي
مشكلات حل شاهد و گرفت خواهد يافتهاي سازمان و رشد به رو روند توانمند شهري مديريتهاي
.بود خواهيم كشورمان شهرهاي در شهري بحرانهاي و فعلي
نوذرپور علي مهندس
|