اقتصاد در مبادله هزينههاي
مالي واسطهگران تشكل در نابساماني
استانهادر فناورياطلاعات توسعهو شوراهاي تشكيل
اقتصاد در مبادله هزينههاي
در خدمات و كالا توليدكنندگان رفتار بررسي به كه خرد سطح در چه اقتصادي تئوريهاي اغلب
توليدكنندگان جمعي رفتار كه كلان سطح در چه و ميپردازد) صنعت حداكثر يا (بنگاه محدوده
پيششرطهايي و فروض مبناي بر ميدهد ، قرار تحليل مورد را اقتصادي بخشهاي گستره در
اجرا در را تئوريها اثربخشي پيششرطها و فروض اين از برخي فقدان. است شده استوار
بهكارگيري يابد ، عموميت و شده وسيعتر فروض اين فقدان كه ميزاني به ميدهد تقليل
ازجمله. ميگردد مواجه بيشتري ابهام با نظر مورد اهداف به نيل جهت تئوريها اين عملي
توليد و سرمايهگذاري به مربوط تئوريهاي پايه كلان و خرد سطح دو هر در كه محوري فروض
مبادله هزينه بودن ناچيز فرض است استوار آن بر
فرآيند از مبادله هزينه كلاسيك ، تعريف در. ميباشد اقتصاد در
(Transaction Cost)
شفاف و عيني بهصورت هنگامي هزينهها اين. ميشود ناشي دارايي و مالكيت حقوق انتقال
تمركززدايي مبادلات ، همچنين و خصوصي داراييهاي مالكيت ، حقوق از كه ميشوند نمايان
نوع اين ميشود ، اتخاذ متمركز شكل به تصميمات اغلب كه تمركزگرا اقتصادهاي در. ميگردد
استيگلر. ميگيرند خود به را اداري هزينههاي قالب تنها و نميباشد رويت قابل هزينهها
فرآيند در كه را هزينههايي كه است معتقد و دارد زيبايي تعبير مبادله هزينه تعريف در
. دارد نام مبادله هزينه ميشود صرف فراگير دانش به كامل ناداني از انتقال
اتخاذ اقتصادي كلان سياستهاي درقالب حاضر حال و گذشته در كه سياستهايي بر مروري با
سطح در توليدكنندگان و سرمايهگذاران توسط كه اقتصادي رفتارهاي در تعمق همچنين و گرديده
اساسي نقش تصميمگيري در كه موثر و مهم عامل يك همواره ميپذيرد ، شكل اقتصادي بنگاههاي
موثر عامل اين. است نگرفته قرار جدي عنايت مورد يا و شده سپرده فراموشي به داشته
به رو اقتصادي فعاليتهاي مختلف دروجوه كه است كشور اقتصاد در مبادله هزينههاي
متغيرهاي آينده پيشبيني ميان شكاف كه ميرود شمار به دلايلي ازجمله لذا و است افزايش
پيشبيني مدلهاي تمامي در كه چرا. است نموده وسيعتر آن عملي تحقق ميزان با را اقتصادي
نبوده اينچنين اقتصادي واقعيتهاي در كه درحالي است مستتر مبادله هزينه بودن ناچيز فرض
. است
كشور امروز شرايط در آن مصاديق تبيين و ايران اقتصاد در مبادله هزينههاي تحليل موضوع
تبيين و تحليل در اجتماعي- اقتصادي صاحبنظران و است برخوردار فوقالعادهاي اهميت از
دعوت محترم صاحبنظران از همينجا در. نمايند ايفا بسزايي نقش ميتوانند مصاديق اين
آمادگي اعلام يا و ارائه مكتوب بهصورت موضوع اين پيرامون را خود ديدگاههاي كه ميشود
. شود مصاحبه آنها حضوريبا بهصورت تا نمايند
مالي واسطهگران تشكل در نابساماني
چند شكايتآميز نامه يك از نسخهاي اقتصادي نشريات از يكي خبرنگار پيش سال يك حدود
وزير به را سرمايهگذاري شركت يك مالي سوءاستفاده و كلاهبرداري درمورد خراساني شهروند
. داد دارايي و اقتصاد
بود ، مصاحبه مشغول ديگر روزنامه و نشريه چند نمايندگان با همزمان كه مظاهري طهماسب
مالي بازار فراموشخانه توي هزار در انگار نامه اين. داد خود همراهان از يكي به را نامه
. رفت يادها از كلي به ايران
بازار ساماندهي به نسبت تا بودند خواسته وزير از خود نامه در خراساني شهروند چند
به نهايت در كه گفتند سخن جرياني از خود شكايتنامه در آنها كند اقدام ايران سرمايه
و نابساماني به اشاره با آنها. بود شده منجر آنان سرمايه تومان ميليارد چند فرار
اين ايجاد شرايط كه بودند خواسته وزير از سرمايهگذاري صندوقهاي تشكيل در بينظمي
. كنند تبيين را صندوقها
از گوشهاي سرگردان ، سرمايهگذار هزاران شكايتنامه به پاسخ در ميتوانست وزير آيا
سازد؟ آشكار را صندوقها اين تشكيل قانونمندي
است گرفته جاي ايران اقتصاد در بزرگ سرمايهگذاري شركت از 50 بيش حاضر درحال ميگويند
. كردهاند جذب سرمايه تومان ميليارد و 500 سهامدار ميليون دو از بيش شركتها اين كه
كل شمار آنها از برخي اما نيست كارشناسان مطالعات محور قولها نقل اين نادرستي و درستي
عقيده به. ميدانند شركت از 500 بيش را) بزرگ و كوچك از اعم (سرمايهگذاري شركتهاي
نيز نظارتي هيچ ندارد ، وجود ايران در شركتها اين ايجاد براي خاصي ضوابط كه درحالي آنها
كردهاند جذب را مردم سرمايه از تومان ميلياردها موسسات اين. نميگيرد صورت آنها كار بر
. است مانده غيرشفاف و نامشخص آنها سرمايهگذاري حتي يا و پولي عمليات اما
كل درصد حاضر 19 درحال كه طوري به دارد بورس در گستردهاي حضور مالي واسطهگري صنعت
انجام صنعت اين در فعال شركتهاي توسط بورس امسال معاملات كل درصد و 13 سهام بازار ارزش
. است شده
كه سنگيني وزن بهدليل موسسات اين و است شركت بورس 19 طبقهبندي در شركتها اين تعداد
فعاليت نوع ميكنند نوسان دچار را سهام شاخص مستقيم بهطور دارند ، بورس معاملات روي
عادي سهام بهويژه مالي داراييهاي نگهداري و فروش خريد ، شامل عمدتا كه شركتها اين
اين سياستهاي و عملكرد شدن پراهميتتر موجب عملا است ، بورس در شده پذيرفته شركتهاي
صنعت توسعه موسسه كل دبير" هيبتي فرشاد "دكتر. است شده سهامداران نزد شركتها
صنعت اين در فعاليت به را سرمايهگذاران كه عاملي اصليترين "است معتقد سرمايهگذاري
اين سرمايهگذار به و شده ايجاد پرتفوي تشكيل سايه در كه است امني حاشيه ميكند ، تشويق
". كند منتقل را ريسك مديريت سرمايهگذاري در تنوع با كه ميدهد را امكان
بهرهمند لازم تحقيقات و ابزارها از مالي واسطهگر شركتهاي كه است لازم ترتيب اين به
. سازند برآورده را خود سهامداران انتظارات بتوانند تا باشند
تعداد كه شدهاند برخوردار جايگاهي چنان از دنيا در سرمايهگذاري شركتهاي حاضر درحال
با و درزمينهها فعاليت امكان بهدليل و كرده جذب خود به را سرمايهداران از زيادي
. آورند بهوجود را سرمايهگذاري شركتهاي خانواده توانستهاند مختلف اهداف
ايران در پيشينه مالي ، واسطهگري
سرمايهگذاري. "برميگردد دهه 1340 به ايران در سرمايهگذاري شركتهاي فعاليت سابقه
هيبتي فرشاد دكتر. است سال 1345 در صنعت اين فعال و رسيده ثبت به شركت نخستين"
البرز
چند دنيا ، در سرمايهگذاري صنعت كه درحالي "ميگويد و ميكند تاييد را نكته اين نيز
". كرديم آغاز تازه ما بود ، گذاشته سر پشت را فعال دوره
جمع به نيز بهشهر صنايع توسعه و صنعتيملي گروه سال چند فاصله عرض در و ترتيب اين به
با ايران ملي سرمايهگذاري سال 1354 در. پيوستند ايران سرمايهگذاري شركتهاي نخستين
طي هرچند يادشده شركت چهار. شد بورس وارد و تشكيل سهام فروش و خريد درزمينه فعاليت هدف
اصلي شكلگيري اما كردند دنبال هم را خاصي توسعه طرحهاي بورس در حضور بر علاوه مدت اين
. برميگردد دهه 70 آغازين سالهاي به آنها
و نقش طبيعتا و يافت افزايش سرمايهگذاري شركتهاي شمار هفتاد دهه نخست سالهاي در
شركتهاي كه طوري به ;داد نشان بيشتري افزايش بورس معاملات در نيز آنها تاثيرگذاري
درصد و 2/18 سهام تعداد لحاظ به را معاملات كل درصد از 40 بيش دهه 70 در سرمايهگذاري
. كردند خود آن از را معاملات ريالي ارزش
بورس در سرمايهگذاري شركتهاي جايگاه
بنگاههاي و سرمايهگذاران بين مالي واسطه نقش حقيقت در كه سرمايهگذاري شركتهاي
هيبتي دكتر. گرفتهاند برعهده را خطيري نقش سرمايه بازار در دارند ، عهده به را توليدي
به خانوادهها پسانداز از را خود اصلي منابع كه اين به باتوجه شركتها اين "است معتقد
بهينهسازي براي ناگزيرند شركتها اين. كنند فعاليت دقيقتر خيلي بايد ميآورند ، دست
". كنند استفاده تخصص صاحبان و كارشناسان از خود پرتفوي ساختار
"است معتقد و ميداند شركتها اين فعاليت اصلي شرط را سرمايه بازار بودن عميق هيبتي
گزينههاي تنوع سرمايه بازار در كه كنند عمل كارآ ميتوانند وقتي موسسات اين
دسترس در نيز موجود گزينههاي تا است لازم حال عين در. باشد داشته وجود سرمايهگذاري
". درآورد اجرا مرحله به را خود استراتژيهاي بتواند سرمايهگذاري مدير تا باشد
ثابت شده ثبت سرمايه را سرمايهگذاري شركتهاي فعاليت اصلي شرط ايران تجارت قانون
.است دانسته قانوني انجاممراحل به منوط را سرمايه ميزان در تغيير هرگونه و كرده اعلام
هيبتي. است مانده محروم باز سرمايهگذاري شركتهاي داشتن از ايران اقتصاد ترتيب اين به
علت اين به. دارد فرق دنيا تمام با ايران در سرمايهگذاري شركتهاي قانون "است معتقد
ماهيت با شركتهايي گاه و نداشتهاند خاصي طبقهبندي شركتها اين تاكنون
اتفاق نيز جريان اين برعكس حتي. است شده شركتها گروه اين فعاليت وارد غيرسرمايهگذاري
".دادهاند قرار توليدي واحدهاي زمره در را سرمايهگذاري شركتهاي يعني است ، افتاده
انجام شركتها اين فعاليت براي مشخصي طبقهبندي بهادار ، اوراق بورس سازمان پيش سال چند
شركتهاي در مديريت اعمال آنها هدف كه شركتهايي اول طبقهبندي اين براساس. داد
سرمايهپذير شركتهاي در آنها سرمايهگذاري ميزان كه شركتهايي دوم و نيست سرمايهپذير
است گونهاي به مالكيت ميزان و آورده فراهم را موثر نفوذ اعمال يا مديريت اعمال امكان
. باشند داشته يادشده شركت در عضو يك ميتوانند كه
.ميدانند ناقص اما لازم را بورس سازمان طبقهبندي سرمايه ، بازار كارشناسان از بسياري
. باشد خاص معيارهاي براساس بايد سرمايهگذاري شركتهاي طبقهبندي آنها عقيده به
رسميت به را طبقهبندي اين بايد كشور كل در سرمايهگذاري شركتهاي تمام اين بر علاوه
. بشناسند
سرمايهگذاري شركتهاي تعاريف
كارشناسان از گروهي است شده ارائه سرمايهگذاري شركتهاي از متفاوتي تعاريف ايران در
عموم به را خود سهام كه ميشود اطلاق شركتها از دسته آن به مالي واسطههاي معتقدند
سرمايهگذاري بهادار اوراق از متنوعي سبد در را حاصل وجوه و ميكنند عرضه سرمايهگذاران
. ميكنند
به سرمايهگذار كثيري تعداد از را خود مالي منابع مالي موسسات معتقدند نيز ديگري دسته
مديريت سرمايهگذاري صرف خود سهامداران منافع درجهت را حاصل وجوه سپس و ميآورند دست
. ميكنند بهادار اوراق از پرتفويي در حرفهاي شده
مالي واسطههاي را موسسات اين شده ارائه سرمايهگذاري شركتهاي از كه تعريفي سومين
اوراق از متنوعي سبد در را حاصل عوايد و ميفروشند سهام مردم به كه است كرده معرفي
(بدره از متناسبي نسبت نماينده ميشود فروخته كه سهمي هر ميكنند سرمايهگذاري بهادار
.ميكند اداره سهامدارانش طرف از وكالت به سرمايهگذاري شركت كه است بهاداري اوراق) سبد
شركت سرمايهگذاري هدف به ميشود خريداري كه بهاداري اوراق نوع تعريف اين مبناي بر
(Closed-Endfund)ثابت سرمايه با سرمايهگذاري شركت از عبارتند آنها انواع و برميگردد
(غيرفعال سرمايهگذاري صندوقهاي و (Open-Endfund) متغير سرمايه با سرمايهگذاري شركت
Unit Trust).
مفاد طبق: "ميگويد سرمايهگذاري شركتهاي از خارجي كشورهاي تعريف درمورد هيبتي دكتر
دائمي تجاري فعاليت كه ميشود اطلاق شركتي به سرمايهگذاري شركت اروپا ، اتحاديه قانون
سرمايهگذاري شركت يا unit Trust ساختار با كه است معامله قابل بهادار اوراق مديريت آن
". ميشود تاسيس مشترك سرمايهگذاري شركتهاي و بسته
به مجاز دارايي مديريت شركت هيچ يادشده قانون ماده 5 به استناد با كه است درحالي اين
. نيست بهادار اوراق از غير امور در فعاليت
مالي ، واسطهگر شركت يك اصلي فعاليت: "ميكند اشاره هم آمريكا در رايج تعاريف به هيبتي
فروش و خريد نگهداري ، تملك ، يا و) دريافتي سودهاي سرمايهگذاري (مجدد سرمايهگذاري
يا تملك به را خود داراييهاي ارزش درصد از 40 بيش كه اين بر مشروط ;است بهادار اوراق
محسوب عمده سهامدار كه تابعهاي شركتهاي بهادار اوراق و دولتي بهادار اوراق تحصيل
". ندهند تخصيص ميشود ،
كه ميداند شركتي را سرمايهگذاري شركت اروپا ، سرمايهگذاري شركتهاي فدراسيون
در خود استراتژيهاي براساس و كرده تجميع را سرمايهگذاران توسط پرداختشده سرمايههاي
. ميدهد تخصيص مشخص داراييهاي و بازارها
ايران در سرمايهگذاري شركتهاي طبقهبندي به نخستينبار براي پيش چندي كه هيبتي فرشاد
به كه جديدي مقررات: ميگويد چين در شركتها اين فعاليت حوزه تعريف درمورد كرد اقدام
شرايطي در را وجوه مديريت تشكيل قانون اين. است بند بر 10 مشتمل شده تصويب چين در تازگي
. دارد قانوني منع يا و نيست منابع انفرادي مديريت به قادر شخص يك كه ميداند مجاز
و مالي داراييهاي انواع در سرمايهگذاري مديريت به مجازند چين در شركتها نوع اين
. بپردازند نيز نشر حقوق و زمين مسكن ، نظير غيرمالي
طبقهبندي سيستمهاي يكياز SNA(ديدگاه از سرمايهگذاري شركت تعريف درمورد هيبتي دكتر
در سرمايهگذاري آنها فعاليت كه شركتهايي: "ميگويد) اقتصادي فعاليتهاي بينالمللي
تعريف اين ميشود ، طبق حاصل سهام انتشار طريق از عمدتا آنها وجوه و است بهادار اوراق
اوراق در معامله به سهام سود و سهام فروش و خريد طريق از درآمد كسب بر علاوه ميتوانند
". بپردازند نيز سرمايهگذاري و مالي امور در مشاورهاي خدمات و ديگران حساب به بهادار
وجود سرمايهگذاري شركتهاي كاري حوزه و فعاليت از ميتواند زيادي تعاريف ترتيب اين به
. باشد داشته
ايران در سرمايهگذاري شركت تعريف
بهعنوان شركتها: است كرده تعريف اينگونه را سرمايهگذاري شركت ايران مركزي بانك
سهام انتشار وسيله به و ميكنند عمل سرمايهگذاران و پساندازكنندگان بين وجوه واسطه
سرمايهگذاري بهادار اوراق در را آن و كرده تجهيز را لازم منابع مالي اسناد ساير يا
. ميكنند
-عام 2 سهامي- 1 باشد داشته را زير شرايط بايد سرمايهگذاري شركت تعريف ، اين مبناي بر
انطباق- مركزي 4 بانك از فعاليت و تاسيس براي مجوز كسب-ريال 3 ميليارد يك حداقل سرمايه
انتشار طريق از منابع تجهيز- مركزي 5 بانك توسط آن تاييد و يادشده مقررات با اساسنامه
بهادار اوراق نگهداري و فروش خريد ، در منابع صرف- سهام 6
بهادار اوراق بورس سازمان. موسسان نزد شركت سهام درصد حداكثر 40 بودن اختيار در-7
فعاليتهاي بينالمللي طبقهبندي سيستمهاي از يكيديگر"
ISIC(مبنايتعريف همچنينبر
اين را شركتها اين فعاليت)است گرفته قرار استفاده مورد مركزيهم بانك در اقتصاديكه
وام طريق از بجز وجوهي توزيع با ماليعمدتا واسطهگريهاي: "است كرده تبيين گونه
قرضه ، اسناد سهام ، مثل بهادار اوراق در سرمايهگذاري شامل امر اين. ميكند پيدا ارتباط
كه صورتي در- داراييها در سرمايهگذاري و.. و مالي تامين شركتهاي وديعههاي
. ميگيرند قرار طبقه اين در-شود انجام مالي واسطهگريهاي براي عمدتا سرمايهگذاري
ايران در سرمايهگذاري شركتهاي طبقهبندي
تعريف چند شده ، انجام" ايران سرمايهگذاري صنعت توسعه موسسه "در كه مطالعاتي براساس
. است آمده دست به زمينه اين در عمده
نگهداري و فروش خريد ، از شركت ماليات از قبل سود عمده بخش چنانچه اول ، تعريف مبناي بر
: باشد آمده دست به مالي داراييهاي
آنها در كه باشد شركتهايي سهام در شركت داراييهاي ارزش درصد از 40 كمتر اگر)11
. ميگيرند قرار" عمومي سرمايهگذاري شركتهاي "زمره در آنگاه دارد ، وجود موثر كنترل
"زمره در شركت نيايد دست به توليد زنجيره يا صنعت يك در سرمايهگذاري چنانچه) 12
. ميگيرد قرار" تنوعي فعاليت شركتهاي
. ميگيرد قرار" مادر شركت "زمره در شركت دهد رخ يادشده حالت عكس چنانچه) 13
كسب مالي داراييهاي نگهداري و فروش خريد ، محل از ماليات از قبل سود عمده بخش اگر- 2
: نشود
خريد ، از شركت سود درصد از 50 بيش و كند فعاليت به اقدام ساختمان صنعت در چنانچه)21
قرار> ساختماني سرمايهگذاري شركتهاي "زمره در شود ، حاصل املاك اداره و ساخت فروش ،
. ميگيرد
ارزش درصد از 40 بيش و كند اقدام شركتها ساير در سرمايهگذاري به شركت چنانچه) 22
: آنگاه موثردارد كنترل آن در كه باشد شركتهايي در آن دارايي
قرار> تنوعي فعاليت "شركتهاي زمره در آيد ، دست به شركت براي) 12(شرايط اگر) 221
. ميگيرد
. ميگيرد قرار مادر شركتهاي زمره در شركت نشود احراز) 12(شرايط اگر) 222
جمعبندي
شركت نوع چهار ميتوان ايران اقتصاد در موجود شرايط براساس ميگويد هيبتي دكتر
: كرد تعريف سرمايهگذاري
مادر شركت) 3) خاص و محدود بهطور (ساختماني سرمايهگذاري شركت)سرمايهگذاري 2 شركت) 1
. تنوعي فعاليت شركت) 4
سرمايهگذاري شركتهاي برخي "است معتقد طبقهبنديها و تعاريف همين به اتكا با او
و دارند هم نفوذ و كنترل سرمايهپذير ، شركتهاي روي موارد برخي در بانكي نظام به وابسته
". دهد قرار جدي سوال يك مقابل در را آنها ميتواند ويژگي اين
شركتهاي "زمره در را معدن و صنعت و ملت سپه ، سرمايهگذاري شركتهاي هيبتي
از آنها كه است معتقد غدير و ايران ملي بانك شركتهاي درمورد و ميداند" سرمايهگذاري
. ميروند شمار به تنوعي فعاليت و مادر شركتهاي گروه
و ايران ملي بانك سرمايهگذاري شركتهاي پرتفوي ساختار: "ميگويد مورد اين در هيبتي
كوتاهمدت در" سرمايهگذاري "شركت به تبديل و ماهيت تغيير امكان كه است بهگونهاي غدير
بازنشستگي صندوق و رنا سرمايهگذاري شركت دو گرفته صورت مطالعات براساس اما. ندارند را
شركت و شوند منطبق بينالمللي تعاريف با ميتوانند غيرمتنوع پرتفوي با كشوري
قرار طبقهبنديها در سرمايهگذاري "شركت بهعنوان نيز اجتماعي تامين سرمايهگذاري
. ميگيرد
ايران سرمايهگذاريدر شركتهاي ايجاد ساله سابقه 40 عليرغم كه است مشخص ترتيب اين به
دهها بر علاوه و ندارد وجود شركتها اين فعاليت نوع تفكيك براي مدون قانوني همچنان
وجود نيز بزرگ سرمايهگذاري شركت و موسسه چندين مجوز ، بدون سرمايهگذاري كوچك موسسه
. نميگنجد هم ايران تعاريف حيطه در كه دارد
مالي واسطهگران گروه در توليدگرا ماهيتي با سديد گروه چرا كه نيست مشخص مثال بهعنوان
. است گرفته جاي بورس
بسته اقتصاد درمان راههاي از يكي بهعنوان قدرتمند سرمايهاي بازار به توجه شك بدون
توجه بازار اين به كهنميتوان است درحالي اين.است شده پيشنهاد دولتمردان به ايران
. باشد شده تدوين آن نهادهاي فعاليت براي خاصي قانون كه اين بدون كرد ،
بلبشوي "اقتصاد در سرمايهگذاري موسسه صدها كردن رها سرمايه ، بازار كارشناسان عقيده به
وزير به خراساني شهروندان نامه در آن كوچك بسيار نمونه كه دارد زيادي خطرات> ايران
. است شده گوشزد دارايي و اقتصاد
استانهادر اطلاعات
فناوري توسعهو شوراهاي تشكيل
. شد تشكيل استانها سطح در اطلاعات فناوري و توسعه شوراهاي
دستور به شوراها اين: افزود ما خبرنگار با گفتوگو در مطلب اين بيان با فارس استاندار
در اكنون هم كه طرحي بررسي و الكترونيك دولت لايحه تهيه براي رئيسجمهور ويژه نماينده
. است شده تشكيل است مطرح دولت
ايجاد و استانها سطح در وسيع آموزش و فرهنگسازي شوراها اين وظيفه: گفت لاري انصاري
. است كشور سطح در اطلاعات فناوري امر در سياستگذاري و هماهنگي
درزمينه خود نظر زماني دوره يك گذشت از پس كه شدهاند موظف شوراها از يك هر: افزود او
. نمايند مطرح را الكترونيك دولت يك ايجاد
دولت الكترونيك ، يادگيري درخصوص زيادي بحثهاي هماكنون كه اين بيان با فارس استاندار
اين بدون موارد اين كردن پياده: گفت است ، شده مطرح كشور در الكترونيك تجارت الكترونيك ،
. نيست امكانپذير گيرد صورت خصوص اين در مناسبي زمينهسازي كه
.ميخورد چشم به مختلف ادارات در كامپيوتري سختافزار زيادي تعداد اكنون هم: افزود او
را آنها از كردن استفاده چگونه براي لازم آموزشهاي آنها مصرفكنندگان هنوز ولي
. نديدهاند
با را دولتي موسسات و ادارات تمامي هزينهاي صرف با ميتوان راحتي به: داد ادامه او
هنوز كه زماني داشت توجه بايد ولي كنيم مواجه كامپيوتري سختافزارهاي از انبوهي
. ندارد همراه به بهرهاي هيچ كار اين انجام است نگرفته صورت زمينه اين در فرهنگسازي
به كشور پايين سطوح از آموزش و نرمافزارها ايجاد با بايد اول قدم در: گفت لاري انصاري
گفتوگو به الكترونيك دولت درخصوص آن از پس و بپردازيم زمينه اين در بسترهايي ايجاد
.بنشينيم
|