نيست كاغذ خزرتكه
سفيد فيل تاكتيك
سياست حاشيه
نيست كاغذ خزرتكه
1_ كاليوژني ويكتور با گفت‌وگو
شهيدي هنگامه
را آنها و مي‌آيند نوين ايده‌هاي با جديدي افراد ديگر سال ده نكنيم حل را خزر مشكل اگر
كند رااتخاذ آذربايجان و تركمنستان با دوگانه مذاكرات روند هم ايران مطرح‌مي‌كنند
علي‌رغم ساحلي كشور پنج براي آن عادلانه حقوقي رژيم تدوين و خزر درياي در مناقشه سال ده
ختم توجهي قابل نتيجه به هنوز راستا اين در مختلف نشست‌هاي برگزاري و كشور پنج هر تلاش
در خود ويژه نماينده به‌عنوان را "كاليوژني ويكتور" پوتين آنكه از پس برخي‌ها.است نشده
انداختند او گردن به را خزر حقوقي رژيم بن‌بست‌هاي و مشكلات مسئوليت كرد منصوب خزر امور
از پيش.دارد قرار روسي "اويل لوك" نفتي شركت فشار تحت حد از بيش "كاليوژني" كه گفتند و
.كنند بازداشت اختلاس اتهام به را او بود قرار پيش ماه چند نيز
اين
داشت برعهده را روسيه انرژي و سوخت وزارت مسئوليت كه زماني در كه بود اين اتهامش
نام به را داشته تعلق خودش به كه را "يوگوس" و "ن.نك" ،"گازپروم واستوگ" شركت‌هاي
سياست‌هاي به متمايل روسي سياستمداران جمله از "كاليوژني".است كرده ثبت مختلفي افراد
.مي‌شود محسوب او جدي منتقدين از روسيه دوماي معاون "ژيرنوفسكي ولاديمير" كه آمريكاست
نسنجيده‌اش اظهارات برخي خاطر به را "كاليوژني" پوتين ، كه كرد پيشنهاد حتي "ژيرنوفسكي"
.كند بركنار
***
منابع سر بر "واشنگتن" و "هكو" ميان توافق به شما از من سوال اولين كاليوژني آقاي*
.برمي‌گردد شد انجام "روسيه" به "بوش" سفر آخرين در كه مركزي آسياي و خزر درياي انرژي
جديد نقشه ترسيم و "اوپك" نفت توليدكننده كشورهاي سازمان حذف ضرورت بر توافق اين در
گذشته چهاردهه نفتي نقش آينده در روسيه كه داد وعده "پوتين" به "بوش" و شد تاكيد نفتي
كرد پيشنهاد روسيه به عراق اشغال براي تصميم در نيز همين براساس و كند بازي را عربستان
نفتي قراردادهاي "مسكو" روسيه ، نفتي چاه‌هاي و پالايشگاه‌ها بازسازي در مشاركت ازاي در
به دسترسي براي روسيه اخير تلاش‌هاي آيا.كند لغو را "بغداد" با خود گذشته دهه چند
است؟ امپراتورمابانه بلندپروازي اين راستاي در خزر در فوري مصالحه
شما كساني چه و آورده‌ايد دست به كجا از را اطلاعات و اخبار اين شما كه مي‌كنم تعجب من
كافي اندازه به روسيه امروز.بود نخواهد و نيست نبوده ، اينگونه.مي‌كنند خبري تغذيه را
به احتياج ما.كند بازسازي را خود نفت چاه‌هاي و پالايشگاه‌ها كه دارد مالي منابع
كه است اين ديگر نكته گفته‌اند؟ شما به را اينها كساني چه.نداريم آمريكا كمك و مساعدت
خود همكاري به اما نيست سازمان اين عضو اگرچه و مي‌كرده همكاري "اوپك" با همواره روسيه
اما ندارد ارتباطي من به چون نمي‌شوم وارد من هم عراق بحث مورد درداد خواهد ادامه
عراق در نظامي دخالت با همواره روسيه است ، ديگري چيز عوامل و علل آنجا در كه مي‌گويم
بگوييد خود اطلاعاتي منابع به شما.است مشخص و شفاف موضع يك اين و مي‌كند مخالفت
.باشد درست اطلاعات اين نمي‌كنم فكر من كه چرا بدهند شما به دقيق‌تري اطلاعات
نماينده شما اينكه به توجه با اما نمي‌كنم درك را شما شدن برآشفته دليل من كه هرچند *
.مي‌كنم آغاز را "خزر" مسائل درخصوص بحث هستيد خزر درياي به مربوط امور در "پوتين" ويژه
عقد با شده آغاز پيش سال ده حدود از كه خزر حقوقي رژيم به مربوط مذاكرات روند
وارد خزر بستر همجوار بخش‌هاي تقسيم براي "كرملين" در آذربايجان و روسيه موافقتنامه
آيا پيش مدتي در قزاقستان با مشابهي موافقتنامه امضاي به توجه با.شد جديدي مرحله
تركمنستان و ايران مواضع گرفتن نظر در بدون "باكو" و "آستانه" ،"مسكو" كه گفت مي‌توان
رسيده‌اند؟ توافق به "خزر" در جديدي حقوقي رژيم تدوين براي
و حقوق با مغاير هيچ‌وجه به آذربايجان و قزاقستان با روسيه دوجانبه موافقتنامههاي
نشده مطرح موارد فقط موافقتنامهها اين.نيست ايران و شوروي قراردادهاي در آن تعهدات
را متقابل و همجوار بخش‌هاي تنها ديگر طرف از و مي‌كنند تنظيم را مذكور قراردادهاي در
طبق.خزر درياي بستر كل نه مي‌گردد شامل هستند متصل توافق‌كننده طرف‌هاي سواحل به كه
خود طرف‌هاي براي كه حالي در موافقتنامهها اين بين‌المللي ، قراردادهاي حقوقي موازين
و نمي‌كند ايجاد حقوقي پيامدهاي ايران جمله از ديگر كشورهاي براي مسلما مي‌باشند ملزم
تجربه بود خوب.باشند تقليد براي خوبي نمونه مي‌توانند موافقتنامهها اين ديگر سوي از
.مي‌شد گرفته كار به هم آن جنوبي بخش در خزر درياي مركزي و شمالي بخش‌هاي در آمده دست به
رژيم.شد خواهد خزر درياي كل بستردر زير منابع از بهره‌برداري مشكل رفع موجب امر اين
شمالي قسمت در كشور سه كه آنچهشد خواهد تعيين خزر كنوانسيون در خزر درياي جديد حقوقي
روند بر كلي ايدئولوژي كه چرا نيست گفت‌وگو پنج‌جانبه روند برخلاف كرده‌اند توافق
ايران كه زمان هر.مي‌دهد تشكيل را شده امضا توافق‌نامه‌هاي اساس و شده تشكيل پنج‌جانبه
توافقات اين و كرد خواهيم موافقت آن با هم برسد ، توافق به آذربايجان و تركمنستان با نيز
.داد خواهد تشكيل را پنج‌جانبه كنوانسيون يك جمع در
...كرده‌ايد آغاز نيز را دريا بستر زير منابع از استفاده اخير توافقات با شما اما *
بدون مي‌توانند ايران و روسيه.است آمده وجود به يافته استقلال تازه كشور سه ببينيد ،
نود الي هفتادنميتوانند جديد كشور به اما دهند ادامه خود حيات به خزر معدني منابع
اين به توجه با و مي‌دهند تشكيل انرژي و سوخت منابع همان را كشورها اين بودجه درصد
توسعه و رشد آنها تا كنند كمك جديد كشور سه اين به برعكس بايد روسيه و ايران فاكتور
.يابند
و بود واقف وضعيت اين به چون روسيه و مي‌كرديم حل را مشكل اين سريع‌تر هرچه بايد ما
هم كه كرديم پيدا مصالحه‌آميز راه‌حل يك ما.است برداشته جهت اين در را اوليه گام
براي را زمينه‌اي امر اين كه است طبيعي و هستند راضي آن از قزاقستان هم و آذربايجان
به روسيه ديپلماسي بزرگ خدمات از كار اين مي‌كنم فكراست آورده فراهم كار شروع
را رفتار همين خود نوبه به هم ايران كه داريم دوست ما و بوده قزاقستان و آذربايجان
ايران عمل ابتكار و شمالي قسمت در روسيه عمل ابتكار با.كند دنبال را سياست اين و داشته
ما.كنيم حل را خزر مشكل بتوانيم شمالي قسمت دستاوردهاي به توجه با خزر جنوبي قسمت در
به زدن حرف از كه ماست آرزوي توصيه اين و مي‌گوييم ايراني طرف به را موضوع اين هميشه
مهم‌تر و است شدني كار اين كه است داده نشان روسيهكنيم عبور عملي و اجرايي طرح‌هاي
دو با را توافقنامه‌ها.نشد برده كار به راه اين در جنگي ابزار و وسايل هيچ كه است اين
.گذاشتيم كامل احترام آنها حاكميت و منافع به ضمن در و كرديم امضا طرف
سابق شوروي فروپاشي از پس كه بود درصد پنجاه نزديك خزر درياي در ايران تاريخي سهم ولي *
در ايران براي آن از كمتر حتي يا درصدي سهم 20 به مربوط بحث‌هاي.شد وارد خدشه آن به
...نيست برخوردار حقوقي مباني هيچ از دريا اين
گفته؟ كسي چه
نبود؟ شوروي جماهير اتحاد و ايران ميان مشترك درياي دريا ، اين شوروي تجزيه از قبل مگر *
بوده شوروي و ايران بين پنجاه‌پنجاه دريا كه بود نشده صحبتي كجا هيچ در و هرگز ولي بله
.نبود پنجاه‌پنجاه معناي به اين اما "شوروي و ايران درياي" بود آمده قرارداد در.است
بپردازيم؟ را شوروي فروپاشي هزينه بايد ما چرا كه است اين من سوال *
.است جديد روند يك اين.نمي‌كند را كار اين هم هيچ‌كس و بپردازد هزينه نبايد هيچ‌كس
روسيه اگرخداوند نظر از هم و طبيعت نظر از هماست عادلانه كاملا روسيه پيشنهادي اصل
رفتار به راجع مي‌توانستيم وقت آن مي‌گرفت خود براي را دريا از درصد پنجاه
هم درصد حتي 20.دارد درصد تنها 19 روسيه اما كنم صحبت گفتيد شما كه امپراتورمابانه‌اي
.ندارد
از گذشته سال‌هاي در كه كشورهايي مازندران درياي مذاكرات و چانه‌زني فرآيند در اما *
روي بستر زير و بستر روي منابع در دوگانه حقوقي رژيم به امروز مي‌كردند حمايت مشاع رژيم
...آورده‌اند
با جديدي افراد ديگر سال ده تا وقت آن نكنيم حل را خزر مشكل ما اگر.چيست موضوع ببينيد
در بودن مشاع اصل از روسيه هم‌اكنون و مي‌كنند مطرح را آنها و مي‌آيند نوين ايده‌هاي
هم ايران.مي‌كند استفاده اختلاف و بحث مورد مناطق در قزاقستان و آذربايجان با همكاري
.كند اتخاذ آذربايجان و تركمنستان با روابط در را خطمشي همين مي‌تواند
باشد؟ مي‌تواند چه خزر حقوقي رژيم بر دوجانبه توافقات اين تاثيري خوب *
تنها دوجانبه موافقتنامههاي اين و ندارد پنج‌جانبه كنوانسيون روي بر تاثيري هيچ
.كرد حل را خزر مشكلات مي‌توان چگونه اينكه از است نمونه‌اي
و نبوده كارساز ما براي وجه هيچ به روسيه با استراتژيك ، ظاهر به اتحاد خزر مسئله در
تلاش‌هاي به توجه با تغييرات اين و است زده دور خزر قضيه در را ايران نوعي به روسيه
.باشد داشته ما منافع براي روشني چشم‌انداز نمي‌تواند ايران كشيدن انزوا براي آمريكا
ديگران بر پيروزي را خود هدف ساحلي كشور پنج از هركدام كه شده گونه اين دريا اين جريان
.است مناقشه اين اصلي موضوع شدن بازنده و برنده و است داده قرار
كار تركمنستان حوزه در آمده‌ايم ما آيا چيست؟ مي‌زنيم دور را ايران ما اينكه مصاديق *
كنيم؟
اعلاميه‌اي كه مسكو به خاتمي سفر در اما نشد ، امضا بيانيه عشق‌آباد اجلاس در خوب بسيار
در مرزبندي هيچ‌گونه نشود تعيين خزر حقوقي رژيم وقتي تا شدند متعهد طرف دو و شد امضا
بودم ، حاضر آنجا كه من.نبود اين‌طور نه...باشد نداشته حقوقي و قانوني هويت دريا اين
گام‌به‌گام اصل كنيم ، تلاش گام به گام صورت به مشكل حل براي بايد ما كه بود اين بحث
شود حل است حل قابل كه مسائلي نشود تدوين قدم‌به‌قدم خزر درياي رژيم اينكه از است عبارت
مي‌شود چگونه حال شود موكول مناسبتر فرصت يك اصطلاحا آينده به لاينحل مسائل وفصل حل و
ايران مجلس ملي امنيت كميسيون در و آمده ايران به امروز روسيه كرد؟ متهم را روسيه
است ، فهم قابل باز باشد آمده تركمنستان نيامده ، ايران به قزاقستان.مي‌كند سخنراني
به چه براي روسيه امادارند اختلاف ايران با چون است فهم قابل بيايد اگر آذربايجان
پنج‌جانبه راه‌حل يافتن علاقه‌مند روسيه كه است آن نشانگر مسئله اين است؟ آمده ايران
...است
مي‌كند؟ توافق دوجانبه چرا است علاقه‌مند اگر *
منابع از را ايران مثلا اگر.بست را خزر درياي و كرد متوقف را زندگي نمي‌شود چون
استقلال راه كه جديد كشورهاي آن ولي يابد توسعه و رشد چگونه كشور اين كنند محروم انرژي
است؟ درست اين آيا ببنديد؟ را دريا راه مي‌خواهيد آنها براي گرفتند پيش در را
اتحاد طريق از كرد سعي و گرفت پيش در را جديدي روش عشق‌آباد نشست از پس روسيه ببينيد *
..كند امتياز دادن به وادار را ايران و كند تنگ‌تر را ايران به فشار حلقه كشورها برخي با
است؟ آمده ايران به چه براي اكنون پس است اينگونه اگر بگيرد؟ امتياز مي‌خواهد روسيه ،
به كه كنيد كاري توافقات اين با مي‌خواهيد "عشق‌آباد" نشست از پس كه است اين من منظور *
...باشد كم خزر حقوقي رژيم در ايران سهم عملا و شود وارد فشار ايران
اين به ما است؟ آرا اتفاق و ديگران اجماع خلاف آيا.چيست توافقات اين بدانيم بايد ولي
براي را دريا درصد پنجاه كه ما.نيستند خزر در اجرا مانع توافقات اين كه رسيديم نتيجه
.نگرفتيم هم درصد حتي 20.نگرفتيم خودمان
توافقات اين گرديد؟ مبادرت موافقتنامه امضاي به خزر حقوقي رژيم تعيين از قبل چرا پس *
شما خواسته به شوند مجبور ديگر كشور دو و باشد خزر آينده حقوقي رژيم زمينه‌ساز مي‌تواند
...درآيد كلي قانون يك صورت به قضايا اين نهايت در و دهند تن
برسيم؟ توافق به تا بمانيم منتظر چقدر گيرد؟ صورت چگونه كشور سه آن توسعه روند پس
منتظر هم سال چند اين حالا شد؟ طي چگونه توسعه و رشد روند گذشته سال ده اين در *
...مي‌ماندند
.نداشتند توسعه و رشد زمينه آنها گفتم كه است همين بحث
را خزر حقوقي رژيم بايد ديگر اوصاف اين با است شده تمام خزر شمال بحث حساب اين با پس *
نه؟ كنيم تلقي شده تمام
كرده تعيين را اين طبيعت.باشد داشته سهم درصد بود 16 ممكن و دارد سهم درصد روسيه 19
.است
...مي‌شود درصد ايران 20 سهم صورت آن در است مشاع سهم موافق ايران اما *
تكه يك خزر درياي.است شده اصلاح مياني خط تقسيم شيوه همان گزينه بهترين ما نظر به
خزر تقسيم براي ما پيشنهادي روش.دهيم برش را آن بخواهد دلمان جور هر كه نيست سفيد كاغذ
ترسيم كه كرده تعيين ما براي را سواحل خطوط طبيعت خود يعني.است عيني اساس و پايه داراي
اين كه مي‌دهد اجازه مياني خط اصلاح حال عين در دارد بستگي آن خم‌هاي و پيچ به مياني خط
ريسك‌هاي و تاريخي واقعيت‌هاي منجمله خاص احوال و اوضاع گرفتن نظر در با جغرافيايي خطوط
.نيست جرمي حكم يك ما براي شده اصلاح مياني خط روش اما.بشود اصلاح غيره و شده انجام
كه را طرف‌ها توافقات امكان همچنين و مشترك قبول مورد ترسيمي خطوط ديگر مورد در هماهنگي
را باشد مربوط مشخص توده‌هاي و منابع ميادين ، به بلكه بستر بخش‌هاي و حوزه‌ها به نه
هم ما.است كرده تعيين شما براي طبيعت كه است چيزي آن عادلانه و مساوي نمي‌كنم منتفي
اين در كه بالقوه‌اي ثروت‌هاي و دارد سهم درصد اكنون 30 قزاقستان.داريم قبول همين‌گونه
.دارد طبيعي ثروت‌هاي و ذخاير فارس خليج در ايران ولي.است روسيه از بيش دارد وجود سهم
كشورهاي از يكي دارد دوست هم گرجستان.است بوده طبيعت حكم اين.ندارد چيزي هيچ گرجستان
وقت آن مي‌گرفت خود براي داشت آنچه از بيش روسيه اگر.ندارد سهمي هيچ اما باشد نفتي
مي‌توانست و بود شوروي براي منابع اين هم شوروي زمان در.كنيد متهم را ما مي‌توانستيد
كرده تعيين ما براي طبيعت آنچه گفت و نكرد را كار اين اما ندهد كسي به و بگيرد را همه
غيرعادلانه حل براي تلاش به را جديد روسيه نمي‌تواند هيچ‌كس بنابراين.داريم قبول را آن
در طرف‌ها ساير بر خود اراده تحميل ديگران ، مشروع منافع از خود مصالح تامين و خزر مسئله
.كند متهم آنان نظرات نياوردن حساب به و خزر
اصلي اسناد در كه صورتي در مي‌رود بستر زير منابع تقسيم سوي به كشورها مذاكرات اكنون *
از ذكري هيچ شوروي و ايران و 1920 موافقتنامههاي 1921 خزر حقوقي رژيم تعيين‌كننده
.است نشده بستر زير طبيعي منابع استخراج
عنوان به ايران و شوروي و 1940 سال‌هاي 1921 قراردادهاي شناختن رسميت به است درست بله
دوره به هم مسئله اينميباشد روسيه موضع آغازين نقطه خزر درياي حقوقي رژيم مبناي
هستند معتبر همچنان قراردادها اين.است مربوط شوروي از بعد دوره به همين‌طور و شوروي
كشتي‌هاي آمد و رفت ممنوعيت نيز و ماهي صيد و كشتيراني آزادي مورد در آنها مقررات يعني
عنوان تحت خزر درياي سال 1940 قرارداد ضميمه در.است لازم‌الاجرا خزر درياي به ثالث
فقط زمان آن در كه معناست بدان اين روسيه نظر به است شده ناميده "ايران و شوروي درياي"
.بودند برخوردار خزر درياي به نسبت استثنايي حقوق از ايران و شوروي اتحاد
و دريا سطح آبها ، حقوق ايناست شده تعيين مشخص به‌طور قراردادها متن در حقوق اين
معدني منابع مورد در.آن از بيشتر چيزي نه مي‌شود شامل را ماهي صيد و كشتيراني آزادي
در نه زيرا ندارد هم تعجب جاي كه است نشده گفته حرفي هيچ قراردادها اين در خزر درياي
در دريا بستر از گاز و نفت استخراج براي لازم فني وسايل هنوز سال 1940 در نه و سال 1921
تنظيم قراردادها اين در بستر زير منابع از استفاده مسائل كه آنجايي از نبود بشر اختيار
مستقلا درآمد عملي كار يك صورت به معدني منابع از بهره‌برداري كه همين طرف‌ها است نشده
و پيوست وقوع به شوروي جماهير اتحاد دوران همان در امر اين.پرداختند مسئله آن حل به
آغاز "نفتي سنگ‌هاي" به موسوم نفتي ميدان در را نفت استخراج دوم جهاني جنگ از پس شوروي
ناقض را آن و نمي‌ديد خود برحقوق لطمه‌اي هيچ ما اقدامات در ايراني طرف زمان آن و كرد
منابع از بهره‌برداري زمينه در موجود حقوقي خلا صورت هر در.نمي‌دانست مزبور قراردادهاي
و اصطكاك موجب خود به‌نوبه كه است آفريده را اختلاف مورد منابع مسئله خزر درياي زيربستر
.داشت خواهد همراه به را درگيري‌هايي خطر و بوده تنش
چيست؟ تكليف صورت اين در *
مستقيما كه را طرف‌هايي توافقات اين كه است آن مهم.برسيم توافق به و بنشينيم بايد
استفاده مورد در هستند ذينفع مستقيما كه طرف‌هايي مي‌كنم تاكيد.كند راضي هستند ذينفع
در كه هستند كشورهايي همان اينها نيست مشكل زياد طرف‌ها اين شناخت بستر زير منابع از
در است ممكن اختلاف مورد ميادين و "ناشناخته" مناطق آخر.دارند قرار هم مقابل در و جوار
چه اينكه مورد در بايد كه هستند آنها و شود پيدا كشورها همين خود حوزه‌هاي تلاقي محل
امور فصل و حل زمينه در جاري سال در.برسند توافق به كنند تقسيم چگونه را چيز
مربوط پروتكل.آمد دست به توجهي قابل پيشرفت خزر درياي بستر زير منابع از بهره‌برداري
منظور به خزر درياي شمال بستر تقسيم مورد در قزاقستان و روسيه سال 1998 توافقنامه به
امضاي به مسكو در سال 2003 مه بستر 12 زير منابع از بهره‌برداري بر حاكميت حقوق تحقق
تقسيم‌بندي براي شده اصلاح مياني خط مسير پروتكل اين در رسيد كشور دو اين جمهور روساي
و ميادين بر طرف‌ها حاكميت حقوق همچنين و مقيد كشور دو بستر زير منابع حوزه‌هاي
.است گرديده مشخص حوزه‌ها اين تلاقي محل در واقع كليدي توده‌هاي
به در 50 اصل 50 براساس هيدروكربن منابع از بهره‌برداري كه است شده توافق همين‌طور
آذربايجان و روسيه جمهور روساي مسكو در جاري سال سپتامبر در 22.باشد مشترك صورت
اين.نمودند امضا خزر درياي بستر همجوار بخش‌هاي تقسيم مورد در را موافقتنامه‌اي
و منابع ولي است شده اصلاح مياني خط روش براساس قزاقستان مورد همانند تقسيم‌بندي
بين‌المللي عرف طبق يعني ديگر گونه‌اي به مي‌گذرد آنها از خط اين كه معدني توده‌هاي
موافقتنامه اگرميرسد طرف‌ها بهره‌برداري به فرامرزي معادن استخراج در مرسوم
در شد امضا سال 2001 اواخر در كه هم را دريا بستر تقسيم مورد در قزاقستان و آذربايجان
بستر زير منابع از بهره‌برداري در كشور سه همكاري كه كرد نتيجه‌گيري مي‌توان بگيريم نظر
و است كرده پيدا محكمي بين‌المللي حقوقي اساس و پايه خزر درياي مركزي و شمالي بخش‌هاي
را درگيري‌ها خطر بدين‌سان و مرتفع را اختلاف نقاط مسئله بستر تقسيم سر بر توافقات
نتيجه در مي‌كند كمك همسايه كشورهاي بين متقابل اعتماد و تفاهم افزايش به و ساخته برطرف
با يعني است مشهود هم قضيه اقتصادي برد ديگر سوي از و مي‌شود بهتر منطقه سياسي جو
نمي‌شود دعوا و بحث با كه منابعي از بهره‌برداري آغاز امكان دوجانبه توافقات به دستيابي
.مي‌شود فراهم
سفيد فيل تاكتيك
كوهنورد نفيسه
براي توجيه بهترين شايد اين.كرد متوقف را آن و گرفت خزر در را زندگي جلوي نمي‌توان
در كاليوژني ويكتور كه است خزر حوزه كوچك كشورهاي با روسيه دوگانه مذاكرات استراتژي
.آورد زبان به ايران به روزه‌اش شش سفر روز واپسين
حقوقي رژيم تدوين زمان تا شد اين بر قرار ايران درخواست به عشق‌آباد اجلاس در گرچه
بي‌توجه روس مقامات اما كند خودداري دوجانبه موافقتنامه گونه هر امضاي از روسيه مناسب
آغاز خزر كرانه استقلال‌يافته تازه و نوپا كشورهاي با را خود مذاكرات ايران خواست به
ريشه البته.است افزوده خزر مسائل تنش بر مسكو حركت اين اخير ماه‌هاي در كه كردند
ويژه به ايراني مسئولان مناسب كارشناسي عدم و تعلل و تاخير در مي‌توان را روسيه تصميمات
مترصد روسيه اجلاس ، اين مذاكرات ماندن بي‌نتيجه از پس.يافت عشق‌آباد نشست جريان در
اتحاد فروپاشي از سال ده.كرد عملي را دو به دو توافق‌هاي روند تا بود مناسب فرصتي
بر بحث همواره دهه اين طول در.مي‌گذرد خزر اطراف در جمهوري چهار تولد و شوروي جماهير
تازه جمهوري‌هاي اگرچه.است داشته ادامه خزر درياي در عادلانه حقوقي رژيم تدوين سر
كه كردند تعهد دسامبر 1991 مورخه 21 نشست پاياني بيانيه امضاي با استقلال‌يافته
و ايران ميان منعقده و 1921 قراردادهاي 1920 ويژه به كشورها ساير با شوروي برقراردادهاي
اوضاع تثبيت و شوروي فروپاشي از دهه يك گذشت با كشورها اين ليكن كنند موافقت شوروي
كه حالي در.شدند خزر درياي از سهمي خواستار اقتصادي مشكلات بر غلبه براي سياسي
دايه روسيه ميان اين در.بود كرده تقسيم مساوي قسمت دو به را خزر گذشته قراردادهاي
تنها كه است مدعي و كند حمايت را خود فرزندان كرده سعي ظاهر به و شده مادر از مهربان‌تر
با كه حالي در.است توسعه و استقلال راه در كشورها اين به كمك دوجانبه توافق براي دليلش
جمهوري‌هاي اين بر سابق شوروي همان يا روسيه سياست‌هاي كه دريافت مي‌توان عميق‌تر نگاهي
اين با رسيدن توافق به در علاوه‌بر مي‌توانند راحت بسيار روس‌ها و است افكنده سايه نوپا
از پيش تا روسيه تلاش اين اينكه جالبشوند شريك نيز خزر در آنها منافع با كشورها ،
نفت جايگزين آينده در مي‌تواند كارشناسان ادعاي به كه نفت بشكه ميليارد وجود 200 شايعه
استخراج براي مسكو سرمايه‌گذاري ديگر سوي از.بود نشده جدي اندازه اين باشد خاورميانه
نوپا كشورهاي و بود شده آغاز شوروي انحلال از قبل حتي پيش سال‌ها از خزر درياي در نفت
هنوز امكانات اين از استفاده براي ولي داشته‌اند سرمايه‌گذاري‌ها اين از ارثيه‌اي همه
مذاكرات بر روس‌ها چرا كه دريافت مي‌توان بنابراين هستند روسيه حمايت‌هاي نيازمند هم
.دارد قرار راه اين ابتداي در هنوز ايران كه است حالي در اين مي‌كنند پافشاري دوجانبه
اين كه باورند اين بر نيز روس مقامات همانند ايراني كارشناسان و تحليلگران برخي گرچه
گروهي مقابل در ليكن زد نخواهد خزر حقوقي رژيم تدوين و ايران منافع به لطمه‌اي روند
خزر از درصد تا 13 تنها 12 تقسيم‌بندي‌ها اين با ايران اينكه به توجه با معتقدند ديگر
داشت خواهد ،(مي‌كنند ياد كرده مشخص طبيعت كه حقوقي عنوان به آن از كاليوژني كه) را
برخي كه است چيزي اين و داد خواهد را شوروي فروپاشي تاوان و بوده بازي اين بازنده
حاصل نتيجه اين مي‌رسد نظر به كه چرا دارند آن بر نهادن سرپوش بر سعي نيز ايراني مقامات
عنوان از پس ديگر سوي از.است مسكو سياست‌هاي و شرايط بررسي در ايشان گذشته اشتباهات
عضو كشورهاي به‌ويژه جهان كشورهاي ميان رقابت يك‌باره به خزر عظيم نفتي ذخاير موضوع شدن
و نفت استخراج جهت در سرمايه‌گذاري براي آسيايي كشورهاي برخي حتي و اروپا اتحاديه
اقتصادي لحاظ از كه كشورها اين آن ، متعاقب.شد آغاز نوپا جمهوري‌هاي با قرارداد انعقاد
و شتابزده نداشتند را نفتي پروژه‌هاي انجام توان خود و برده سر به نامساعدي شرايط در
كردند توافق خارجي سرمايه‌گذار نفتي شركت‌هاي با كشورها ديگر منافع گرفتن نظر در بدون
اگرچه.شد ايران جمله از ساحلي كشورهاي ديگر ملي منافع افتادن خطر به به ، منجر اين كه
در آذربايجان جمهوري اقدام مقابل در گذشته سال حتي و نكرد سكوت باره اين در تهران
بي‌پي انگليسي شركت توسط بود قرار كه" حفاري براي ايران ساحلي آبهاي درصدي محدوده 20
مسالمت‌آميز رفتار با موضوع نيز باره اين در اما داد نشان نظامي شديد واكنش "گيرد انجام
.يافت پايان ايران حسن‌نيت و
دنبال ساحلي كشورهاي سوي از جدي به‌طور خزر درياي براي حقوقي رژيم تعيين بحث آن از پس
اين حال و نرسيد نتيجه به خود مواضع بر كشورها از هريك اصرار دليل به يك هيچ ولي شد
و دارد وجود نيز اروپا اتحاديه به‌ويژه ثالث كشورهاي دخالت تهديد كه شده چنان شرايط
به دو توافق‌هاي از و داشته همانند شرايط كه تركمنستان و ايران براي را عرصه چيزي چنين
بنياد سوي از كه يونان كنفرانس در.مي‌كند تنگ‌تر مانده‌اند بي‌نصيب روسيه دوي
.چرخيد خزر نفت موضوع حول بر مباحثات اصلي محور بود شده تشكيل اروپا خارجي سياست‌هاي
خط شد قرار آن طي و شد تشكيل جيحان تفليس ، _ باكو گاز انتقال طرح آغاز از پس نشست اين
تركمنستان ، و قزاقستان لوله خط طرح‌ها ، اين در كه شود كشيده اروپا سوي به نيز ديگري لوله
البته.ماند مسكوت آمريكا مخالفت خاطر به كه بود طرح به‌صرفه‌ترين و ارزان‌ترين ايران
در هست كه طور هر دارد سعي ادعاهايش ، برخلاف نيز روسيه اينكه به توجه با مي‌رسد نظر به
طرح نهايت در كه طوري به.است كرده مخالفت طرح اين با پرده پشت در باشد ، طرح‌ها اين
بودند موافق آن با اروپا اتحاديه و آمريكا هم و روسيه هم كه كرواسي - اسلوواكي روسيه ،
در.هست نيز شرق سوي به اروپا اتحاديه گسترش راستاي در طرحي چنين اينكه جالب.شد تصويب
نظر به و مانده كنار دارد خزر در طولاني ساحلي آنكه وجود با ايران هم باز ميان اين
دست از نيز را لوله خطر دومين ماند ، بي‌بهره جيحان _ باكو طرح از كه همان‌طور مي‌رسد
دهد نشان كرده سعي ايران _ قزاقستان مشترك طرح به اشاره با كاليوژني اگرچه.داد خواهد
پشت رايزني‌هاي كه مي‌رود گمان ليكن دارد دوگانه توافق‌هاي به دستيابي قصد نيز تهران كه
.داشت خواهد ادامه نيز طرح اين از بردن بهره براي روسيه پرده
كرده سعي چچن استقلال‌طلبان فعاليت‌هاي ادامه و منطقه ناامني بهانه به مسكو سو ديگر از
نيز سخت‌تر ايران براي را شرايط چيزي چنين كه كند محكم‌تر دريا در را نظامي‌اش حضور
از تهران ممانعت و مخالفت صورت در ايران تهديد نوعي را آن بتوان حتي شايد و است كرده
ادامه خزر شطرنج صفحه بر بازي حال هر به.آورد شمار به مسكو دوبه‌دو رايزني‌هاي ادامه
شدن مات و مسكو پيروزي به بازي اين روسيه سفيد فيل تاكتيك با مي‌رسد نظر به و دارد
.شود ختم ايران
سياست حاشيه
كرد انتقاد فاكر از اسلامي جمهوري *
خبر مخابره درباره (ايسنا) ايران دانشجويان خبرگزاري اقدام از اسلامي جمهوري روزنامه
:نوشته اسلامي جمهوري.كرد انتقاد قم علميه حوزه مدرسين جامعه اعضاي از فاكر مصاحبه متن
است نموده ارسال مطبوعات تلكس روي بر رئيس‌جمهور عليه فاكر زبان از تندي مطالب ايسنا"
سياسي جناح‌هاي ميان بيشتر تفرقه و بدبيني ايجاد و جامعه در تنش افزايش جز آن انتشار كه
تمجيد" ضمن فاكر:افزود خود "اطلاع جهت" ستون در صبح روزنامه اين.ندارد ديگري نتيجه
خاتمي و است رئيس‌جمهور بهانه اختيارات كمبود كه گفته قضاييه قوه رئيس از "مبالغه‌آميز
.كند تحمل را قضاييه قوه نمي‌تواند
روزنامه ".است كرده تشبيه بني‌صدر به را خاتمي آقاي رئيس‌جمهور ، كردن متهم با وي
دانشجويان ، خبرگزاري توسط تند اظهارات اين مخابره":است نوشته پايان در اسلامي جمهوري
.است داخلي سياسي اوضاع كردن آشفته و جامعه در تنش افزايش براي دست‌هايي وجود نشان‌دهنده
جديد مواضع است گفتني ".نيست گفتن قابل مطلبي هر بداند بايد فاكر آقاي آنكه بر علاوه
حكايت قضاييه قوه از انتقاد و "رهبري تنهايي" مقاله چاپ جمله از اسلامي جمهوري روزنامه
.است مزبور جريان درون سياسي انفعالات و فعل برخي از
پتروپارس بحث *
پرونده موضوع به راجع است ، شده برگزار هفته همين شب شنبه كه قوه سه سران اخير جلسه در
.است شده بحث نظرسنجي دادگاه و آقاجري حكم پيرامون مطروحه مسائل كنار در نيز پتروپارس
مسالمت‌آميز طريق به *
اساس بر و خليج‌فارس همكاري شوراي اعضاي نشست حاشيه در امارات چاپ نيوز گلف روزنامه
موضوع كه كردند اميدواري اظهار همكاري ، شوراي رسمي مقامات":نوشت آگاه منبع يك گزارش
از نقل به نيز امارات خبرگزاري ".گردد فصل و حل مسالمت‌آميز طريق به سه‌گانه جزاير
در كه داده خبر شورا بيانيه به بندي افزودن به شورا اعضاي تمايل از همكاري شوراي مقامات
شود ، ايجاد منطقه امنيت و ثبات در خلل اينكه بدون سه‌گانه جزاير مسئله تا شده خواسته آن
براي را مسير هستند اميدوار شورا عضو شش كه افزود ، شورا كل دبير حال عين در.گردد حل
.كنند هموار ابوظبي و تهران بين رودررو مذاكرات
مهاجراني و ذوالقدر *
بار مي‌برد ، سر به كرمانشاه در كه پاسداران سپاه كل فرماندهي جانشين ذوالقدر ، سردار
عراق و ايران جنگ با رابطه در مهاجراني عطاءالله پيش ماه چند اظهارات به نسبت ديگر
گمنامي و فراموشي زواياي از را آقايان اين ايران ملت":گفت ذوالقدر.داد نشان واكنش
.است نشانده كشور بالاي سطح معاونت‌هاي و وكالت و صدارت صندلي‌هاي روي بر و آورد بيرون
و ايران جنگ مي‌گويند و مي‌كنند ياد برادركشي عنوان به حماسه اين از و آمده اينها حال
".است نبوده كفر و اسلام جنگ عراق
عراق كردستان با ايران كردستان *
.است داده خبر عراق كردستان و ايران بين مرزي تردد تشكيل شدن برطرف از كردستان استاندار
توليدكنندگان ، :افزود سنندج در كردستان استان اداري شوراي جلسه در رازاني اسدالله
".كنند تردد عراق كردستان به مشكلي بدون مي‌توانند مرزنشينان و بازرگانان
...و ملكي عباس *
داده خبر عراق به آمريكا حمله به نسبت ايران نگراني از "اسكاتزمن" اسكاتلندي روزنامه
روزنامه اينبرميشمرد ايران نگراني‌هاي ديگر از را كردها تحريك اسكاتزمن.است
ممكن پايتخت ، از كشور اين كردستان خودمختاري و عراق در فدرال دولت تشكيل با":مي‌نويسد
"ملكي عباس" با نيز را گفت‌وگويي اسكاتزمن روزنامهشوند بيشتري حقوق خواهان كردها است ،
معاونت سمت ايران ، سابق جمهوري رئيس رفسنجاني هاشمي آقاي زمان در ملكياست داده انجام
من نظر به":است گفته ملكي.است بوده عهده‌دار را ولايتي علي‌اكبر خارجه وزارت
".بغداد در آمريكا هوادار رژيم يك تا است ايران براي بزرگ‌تري تهديد صدام‌حسين
هدف سخت‌ترين *
زميني نيروي سياسي عقيدتي مسئولين و مديران جمع در استراتژيك سابق ارشد كارشناس وحيدي ،
قلمداد خود هدف سخت‌ترين به‌عنوان را ايران اسلامي جمهوري آمريكا كه است گفته ارتش
:است افزوده مطلب اين اعلام با وحيدي ارتش ، زميني نيروي عمومي روابط گزارش به.مي‌كند
و است متفاوت آمريكا اهداف ديگر با ملي روحيه و موقعيت جمعيت ، اندازه ، لحاظ به ايران"
روش‌هاي از آمريكا و باشد نظامي حمله بر منتهي نمي‌تواند ايران با برخورد شيوه لذا
".كرد خواهد استفاده ديگري
شمال طريق از نفوذ *
بين‌المللي بزرگ قدرت‌هاي":است گفته مازندران دانشگاه حقوق استاد تركزاد بهروز دكتر
الگوي برقراري ضمن تا كنند ايجاد خزر درياي حوزه زيرساخت‌هاي در تغييراتي دارند سعي
سعي ابرقدرت‌ها":افزود وي نمايند فراهم نيز را خود نفوذ زمينه‌هاي منطقه ، در غربي
از بهره‌گيري و استقلال‌يافته تازه حكومت‌هاي در بنيادي اصلاحات اجراي با تا دارند
در خود مداخله‌جويانه امور انجام براي لازم زمينه‌هاي غربي دموكراتيك كشورهاي تجربه
".نمايند مهيا شمال همسايه‌هاي طريق از را ايران
|
