جمعه ۲۲ آبان ۱۳۸۳ - سال يازدهم - شماره ۳۵۵۳
index
انتخابات آمريكا
برنده ها و بازنده ها
كارل راو كه بوش از او به عنوان «معمار» پيروزي اش در انتخابات اخير
ياد كرد محكم و مصمم بر پايگاه مذهبي حزب محافظه كار جمهوريخواه در انتخابات اخير تكيه كرد و نتيجه گرفت

007863.jpg
منبع: بي بي سي
ترجمه: رضا ثابتي
در نگاه اول برنده و بازنده انتخابات اخير آمريكائيا كاملاً مشخص است. اما كساني هم هستند كه تحت تاثير نتيجه انتخابات بخت به آنها روي مي آورد يا از آنها روي مي گرداند. چند تا از مهم ترين ها را با هم مرور مي كنيم:
برنده ها:
هيلاري كلينتون
شانس هيلاري كلينتون براي بازگشت به كاخ سفيد و مطرح شدن در تاريخ آمريكا به عنوان اولين رئيس جمهور زن ايالات متحده پس از شكست جان كري افزايش يافت. در صورت برد كري او قطعاً براي انتخابات سال ۲۰۰۸ هم نامزد دموكرات ها بود و سناتور نيويوركي بايد تا سال ۲۰۱۲ منتظر مي ماند. هيلاري كلينتون تا آن زمان ۶۵ ساله مي شد و شايد براي رئيس جمهور شدن ديگر كمي پير بود. سناتور كلينتون يك استراتژيست باهوش است كه سخت اهل كاركردن است. با اين حال در ميان اعضاي حزب توافق جمعي براي انتخاب او وجود ندارد چرا كه انتخابات اخير يك بار ديگر نشان داد ليبرال هاي كرانه شرقي آمريكا شانس چنداني براي رئيس جمهور شدن ندارند.
كارل راو
كارل راو، مغز متفكر ستاد انتخاباتي جمهوري خواهان، يكي از مهم ترين عوامل بازگشت بوش به كاخ سفيد بود. راو ۵۴ ساله طراح اصلي ترقي سياسي جورج بوش از زمان اولين انتخاب او به عنوان فرماندار تكزاس در سال ۱۹۹۴ بود. بوش از او به عنوان «معمار» [پيروزي اش] در انتخابات اخير ياد كرد. او كه به عقيده بسياري كارش درخشان است، محكم و مصمم بر پايگاه مذهبي حزب محافظه كار جمهوريخواه در انتخابات اخير تكيه كرد و نتيجه گرفت. او به اين قصد تلاش مي كرد كه ميليون ها مسيحي محافظه كاري را كه در سال ۲۰۰۰ راي ندادند اين بار به پاي صندوق هاي راي بكشد. او با پررنگ كردن موضع گيري بوش در برابر ازدواج همجنس گراها و توسعه تحقيقات درباره تكثير سلول هاي انساني سعي در نشان دادن عمق اختلاف فرهنگي دو نامزد داشت. راو به انتقاد كساني كه مي گفتند در اين مسايل بايد موضع گيري متعادل تري داشت گوش نكرد و البته چندان هم پشيمان نشد. چرا كه بسياري از راي دهندگان گفتند كه مسايل مذهبي و اخلاقي مهم ترين موضوعات موردتوجه آنها بوده است.
باراك اوباما
007860.jpg
اوباماي دموكرات توانست در انتخابات سنا - كه همزمان با انتخابات رياست جمهوري برگزار شد - در مبارزه براي كسب كرسي ايالت ايلي نوي پيروزي چشمگيري كسب كند. او تنها عضو سياه پوست سناي آمريكاست كه در ماه ژانويه آينده سوگند مي خورد و يكي از پنج سياه پوستي است كه در تمام دوران سنا به اين مجلس راه يافته است. او پسر يك زن سفيدپوست از ايالت كانزاس و يك چوپان كنيايي است. سخنراني پرشور او در گردهمايي دموكرات ها در ماه ژوييه در بوستون تحسين بسياري را برانگيخت و از هم اينك كسب عنوان اولين رئيس جمهور سياه پوست آمريكا را براي او پيش بيني مي كنند.
بازنده ها:
جان ادواردز
جان ادواردز معاون اول منتخب جان كري و همراه انتخاباتي او براي واردشدن به كورس رقابت مجبور شد كرسي ايالت كاروليناي شمالي در سنا را ازدست بدهد. تنها او اكنون هيچ شغل سياسي قابل بازگشتي ندارد بلكه كرسي او نيز توسط يك سناتور جمهوريخواه اشغال شده است. از دست دادن كرسي سنا براي او مي تواند به معناي دور شدنش از كانون توجه باشد و اين كار او را براي نامزذي در انتخابات رياست جمهوري سال ۲۰۰۸ دشوار خواهد كرد. اما از سوي ديگر در جريان مبارزات انتخاباتي اخير، او موفق شد تعدادي طرفدار براي خود دست و پا كند كه به عقيده برخي مي تواند به كمكش بيايد. در ماه ژوييه و در جريان گردهمايي حزب دموكرات در يك نظرخواهي از نمايندگان اين حزب پرسيده شد كه در صورت باخت كري چه كسي را براي انتخابات سال ۲۰۰۸ در نظر خواهند گرفت. هيلاري كلينتون با كسب ۲۶ درصد آرا اول شد و جان ادواردز با ۱۷ در صد در رده بعدي قرار گرفت. ناراحتي او از شكست در انتخابات دوم نوامبر با شنيدن اين خبر كه همسرش مبتلا به سرطان سينه است تشديد شد.
رالف نيدر
007857.jpg
رالف نيدر ۷۰ ساله كه برخي از دموكرات ها او را عامل ناكامي ال گور در رسيدن به كاخ سفيد در انتخابات سال ۲۰۰۰ مي دانند، در انتخابات اخير نمايش چشمگيري نداشت. مجموع آرايي كه او در سراسر آمريكا به دست آورد تنها ۴۰۰ هزار راي بود. او تقصير اين نتيجه ضعيف را به گردن دموكرات ها و اين واقعيت انداخت كه وقتي يك جمهوريخواه بر سركار است، مخالفان او براي پايين آوردنش از مسند قدرت به دموكرات ها راي مي دهند و نامزد مستقل راي كمتري مي آورد. او قول داده است كه مبارزاتش را براي كوتاه كردن دست شركت هاي عظيم اقتصادي از سيستم سياسي آمريكا ادامه دهد، اما اكنون به نظر مي رسد كه خود در انزواي سياسي به سر مي برد.
آدم هاي مشهور و محبوب
چهره هاي مشهور مانند بازيگران و خوانندگان و ورزشكاران در هر انتخاباتي با حمايت از يك نامزد نقش خود را ايفا مي كنند. در انتخابات اخير آمريكا بيشتر اين چهره ها به حمايت از جان كري پرداختند. بروس اسپرينگستين، پرل جم، REM و ذيكس چيكز از جمله گروه هاي موسيقي و خوانندگاني بودند كه براي كسب آرا به نفع كري در يك تور ۱۱ روزه با نام «راي براي تغيير» در ايالت هاي حساس شركت كردند. چهره هايي نظير نيل داياموند، بن استيلر، رابرت دونيرو و ليوناردو دي كاپريو در مراسم و مناسبت هاي مختلف از نامزد دموكرات ها حمايت كردند. حتي باربارا استرايسند متن يكي از آهنگ هاي مشهور خود را بازنويسي كرد و نوشت: «بايد از شر رامسفلد خلاص شويم. او ترسناك ترين آدم روي زمين است.» اما همه اينها سودي نداشت. البته جمهوريخواهان نيز از چهره هاي مشهوري نظير آرنولد شوارتزينگر و كرت شيلينگ عضو سرشناس تيم بيسبال در ساكس استفاده كردند. اما به نظر مي رسد اين مشاهير كه مي توانند جمعيت زيادي را به كنسرت ها، ورزشگاه ها و سينماها بكشانند، در تغيير عقيده مخاطبانشان ناتوان هستند.

تلويزيون هاي عرب و جنگ تصاوير
خيلي ها بر اين باورند كه الجزيره واقعيت ها را متفاوت از آنچه آمريكا نشان مي دهد بيان مي كند و همين مسئله باعث شده كه نوارهاي ويديويي بن لادن در اختيار آنها قرار بگيرد
007845.jpg
سهيلا قاسمي
برگرفته از لوموند

الجزيره، العربيه، ال بي سي و... شبكه هاي خبري مختلفي كه بعضاً محبوبيت زيادي هم دارند در خاورميانه در حال گسترش هستند. اين شبكه ها با پخش تصاوير گروگان ها يا بيانيه هاي القاعده، نقش بسيار مهم و جنجال برانگيزي در جنگ عراق ايفا مي كنند.
از لندن گرفته تا حومه قاهره، داستان هايي از جهنم عراق تا محله هاي مجلل امپراتوري هاي نفت روي آنتن ها و ماهواره ها به نمايش در مي آيد. در واقع ابتدا امير قطر، شيخ  حمدبن  خليفه الثاني بود كه در سال ۱۹۹۶ به ايجاد شبكه تلويزيوني الجزيره كمك كرد و به قول خودش در اين زمينه انقلابي به وجود آورد.
پس از اين جريان تعداد شبكه هاي خبري خاورميانه رشد كرد. شبكه العربيه كه در سال ۲۰۰۳ ايجاد شده هم اكنون رقيب سعودي الجزيره به شمار مي رود و در كنار آن تلويزيون هاي ابوظبي، دوبي و ال بي سي به رقابت مي پردازند. اين شبكه ها به نوعي كانال اطلاع رساني اعراب هستند. از سال ۱۹۹۸ نيز پخش انحصاري سخنان اسامه بن لادن عليه دولت هاي غربي را آغاز كرده و اصلي ترين نمايشگر بحران عراق شده اند.
به نظر مي رسد هرج و مرج بغداد باعث شده يكه تازي شبكه هاي خبري غربي (سي ان ان، بي بي سي و...) كه تا اواخر قرن ۲۰ مشهود بود جاي خود را به بحراني ترين شرايط كاري بدهد. در حال حاضر نيز تصاوير سوءقصدها، بمباران هاي آمريكايي ها و گروگانگيري ها از طريق همين كانال هاي عرب به نمايش در مي آيند.
در سال هاي دهه ۱۹۸۰ سعودي ها سرمايه گذاري  در زمينه اطلاع رساني را آغاز كردند و در همين زمان شبكه ام بي سي و روزنامه هاي الحيات و الشرق الاوسط شروع به كار كردند. سعودي ها با اين سرمايه گذاري توانستند پا به محيطي بگذارند كه خود هيچ تجربه اي از آن نداشتند اما به خوبي از اهميت استراتژيكي آن آگاهي داشتند.
اما شبكه الجزيره به واقع انقلابي در عرصه رسانه ها بود. اولين گفت و گو با اسامه بن لادن، اولين نطق صدام حسين پس از بمباران آمريكايي ها در عمليات روباه صحرا و.... الجزيره از سال ۱۹۹۸ به بعد با پخش اين تصاوير بديع حيات ديگري يافته است. سال ۱۹۹۱ تنها خبرنگار خارجي اي كه مجوز حضور در بغداد را گرفته بود و اخبار جنگ با آمريكا را پوشش مي داد خبرنگار آمريكايي  شبكه سي ان ان بود و درست ۱۰ سال بعد در جنگ كابل، خبرنگار الجزيره تنها كسي بود كه از سقوط طالبان و وضعيت مردم افغان گزارش داد. سال ،۹۶ ۱۳۰ ميليون دلار هزينه شد تا اين شبكه به راه بيفتد و به گفته كارشناسان، سالانه دست كم ۴۰ ميليون دلار براي نگهداري آن موردنياز است.
اما اين شبكه ها و در راس آنها الجزيره، به شدت تحت فشار دولت آمريكا قرار گرفته اند و حتي بلند پايه ترين مقامات اين كشور كار خبرنگاران آن را زير سؤال برده اند. آمريكا آنها را متهم مي كند كه به شايعه پردازي و ايجاد تنفر عليه اين كشور دست زده اند. ديدار جورج تنت، رئيس سابق سازمان سيا با امير قطر در ماه ژوئن و چند روز پيش از كناره گيري اش از اين سمت براي انتقال اين پيام از سوي واشنگتن بود كه «مواظب آنچه در مورد عراق مي گوييد باشيد.» و البته اين پيام بيشتر به دستور شباهت داشت.
اولين هشدار به شبكه الجزيره در دومين انتفاضه فلسطين صورت گرفت. الجزيره با اين كه در ميان همه رسانه هاي سمعي بصري عرب براي اولين بار نام اسرائيل را روي نقشه جهان آورد، اما اخبار را به گونه اي پوشش داد كه احساسات فلسطيني و ابراز همدردي با آنها مشهود بود و اين امر سبب شد كه آمريكا و اسرائيل به شدت به آنها هشدار دهند.
روز هفتم اوت مقامات دولت موقت عراق دفتر الجزيره در بغداد را تعطيل كردند و العربيه رقيب بزرگ آنها پخش تصاوير منحصر به فرد از اين كشور را به عهده گرفت. اما نكته مهم اين است كه خيلي ها بر اين باورند كه الجزيره واقعيت ها را به گونه اي متفاوت تر از آنچه آمريكا نشان مي دهد بيان مي كند و همين مسئله باعث شده كه نوارهاي ويديويي بن لادن در اختيار آنها قرار بگيرد.
اما در مورد اعلاميه گروگانگيران در عراق و كابوس سربريدن گروگان ها وضع فرق مي كند. گويي اين شبكه رسماً از سوي گروگانگيران مورد قبول واقع شده است. مسئولان شبكه، پخش اطلاعيه هاي آنها را در راستاي وظيفه اطلاع رساني خود دانسته و مي گويند اميدوارند كه با اين كار بحران سريعاً خاتمه يابد.
برخي برنامه هاي اين شبكه به ويژه برنامه شيخ الغرادوي، عضو سابق سازمان اسلامي مصر كه برنامه «شريعت و زندگي» را اجرا كرده و در آن به مسايل روز اشاره مي كند براي غربي ها غيرقابل تصور است. حضور خالد مشعل مسئول جنبش مقاومت (اسلامي فلسطين (حماس)، عباس مدني (رئيس سابق جبهه اسلامي الجزاير) و برخي چهره هاي چچني نيز براي سران غربي غيرقابل تحمل است. اما به رغم همه فشارهاي موجود شبكه هاي عربي روند مثبت و رو به رشدي را در پيش گرفته اند و به همين دليل است كه آمريكا شبكه اي به نام AIHoura (آزادي) آن هم به زبان عربي به راه انداخته است.

يادداشت
چرا بوش
007851.jpg
در اين دوره از انتخابات رياست جمهوري آمريكا به نظر مي رسيد اقتصاد عامل چندان مهمي نبود و وقتي بوش در مورد شرط پيروزي بيل كلينتون مي گفت: «اقتصاد! واقعاً احمقانه است» مي دانست كه براي مردم عادي چيزهاي مهم تري هم وجود دارد كه مي تواند رويشان سرمايه گذاري كند.
او به ارزش هاي اخلاقي و امنيت ملي پرداخت و نظرسنجي ها نشان مي دهند كه اين دو عامل اصلي ترين انگيزه مردم اين كشور براي راي دادن هستند (با ۲۲ درصد آرا) و پس از آنها اقتصاد و مبارزه با تروريسم (به ترتيب ۲۰ و ۱۹ درصد) و در نهايت جنگ عراق (۱۵ درصد) عوامل تعيين كننده هستند. جورج بوش توانست آراي خود را در ميان راستگرايان محافظه كار و مذهبي افزايش دهد و با اين ترفند حتي در ميان كساني كه به شكل سنتي دموكرات هستند هم امتيازاتي به دست آورد.
سياهان، مردمي كه اصليت آمريكايي لاتيني دارند، زنان و بازنشستگان از جمله اين افراد هستند. حضور چشمگير مردم (نزديك به ۱۲۰ ميليون نفر) كه پس از سال ۱۹۶۸ و جنگ ويتنام بي سابقه است نيز عامل ديگري براي شكست كري بود. ايالت فلوريدا، جايي كه چهار سال پيش تعيين كننده ترين آرا به صندوق ريخته شد نمونه جالبي از انتخابات سال جاري است. بوش در اين دوره توانست تعداد آراي سياه پوستان و آمريكاي لاتيني ها را دو برابر كند.تعداد آنها از ۳۷۵ هزار راي در دوره قبل به ۷۳۰ هزار راي افزايش يافت. نامزدي مل مارتينز وزير سابق مسكن براي ورود به سنا و قرار گرفتن در جاي باب گراهام دموكرات عامل جلب اين آرا بود؛ چرا كه در صورت ورود او به سنا، آنها شاهد اولين سناتور آمريكايي - كوبايي مي شدند. اين ترفند سبب شد كه به ويژه در مركز فلوريدا حدود ۵۶ درصد هيسپانيك ها به بوش راي دهند.
در مجموع ۴۴ درصد آراي آمريكاي لاتيني ها به بوش رسيد كه در مقايسه با سال ،۲۰۰۰ ۱۳ امتياز بيشتر است. در ايالت اوهايو كه در آن رفراندوم در مورد ازدواج همجنس گرايان صورت گرفته و مردم نظر منفي خود را اعلام كرده اند بوش توانست با تاكيد بر مخالفت با ازدواج همجنس گرايان، خود را به جامعه سياه پوستان مسيحي نزديك كند و ۱۶ درصد آراي سياه پوستان را به دست آورد كه در مجموع آمريكا، او ۳ درصد بيش از دوره قبل نظر سياهان را جلب كرد.
۴۸ درصد آراي زنان نيز به بوش رسيد كه در سال ۲۰۰۰ اين رقم ۴۳ درصد بود. زنان متاهل (۵۵ درصد در برابر ۴۴ درصد راي كري) و به خصوص زناني كه فرزند دارند و به دنبال محيط امني براي فرزندانشان هستند (۵۹ به ۴۰ درصد) نيز به دلايل امنيتي بوش را انتخاب كردند.
تعجب برانگيزترين نكته اين انتخابات پيشرفت بوش در ميان افراد بالاي ۶۰ سال است. طرح خصوصي سازي بخشي از سيستم بازنشستگي، بالا رفتن هزينه هاي درماني و كمبود واكسن هاي ضد سرماخوردگي عواملي بود كه مي توانست به سقوط بوش منجر شود. كري قول داده بود سيستم بهداشت را اصلاح كرده و تامين اجتماعي را توسعه دهد اما در نهايت ناباوري بوش ۵۳ درصد (۴۷ درصد در سال ۲۰۰۰) و كري ۴۶ درصد آرا را به دست آورد.
اينطور كه مشخص است كري نتوانست حتي اعضاي حزب خودش را هم خوب تحريك كند و بوش از او بسيار موفق تر بود. ۹۳ درصد جمهوريخواهان (۴ درصد بيش از هواداران كري) به بوش راي دادند و بيشترين تعداد دموكرات ها در تاريخ آمريكا (۱۱ درصد) راي خود را به نفع جمهوريخواهان در صندوق ريختند در حالي كه كري تنها ۶ درصد جمهوريخواهان را به خود جلب كرد و با توجه به جنگ عراق به نظر مي رسيد كري توانايي جلب آراي بيشتري از سوي آنها را داشته باشد.
كارل راو، مشاور باهوش بوش به او گفته بود كه چهار ميليون مسيحي در سال ۲۰۰۰ راي نداده اند و او مي تواند روي مسيحيان راديكال بي اندازه حساب باز كند و بوش با سرمايه گذاري بر روي آنها توانست متفاوت ترين انتخابات را رقم بزند. در مجموع ۶۱ درصد افرادي كه دست كم هفته اي يك بار به كليسا مي روند بوش را ترجيح دادند و تنها ۳۱ درصد به كري كاتوليك راي دادند. او حتي در جلب آراي هم ديني هايش هم موفق نبود و ۵۶ درصد آنها بوش پروتستان را ترجيح دادند و اينها همه حاصل حرف هاي بوش در مورد دين و مذهب بود.
تنها افراد زير ۳۰ سال (۵۴ به ۴۵ درصد) كري را به بوش ترجيح مي دادند. سال ۲۰۰۰ نيز جوانان ال گور را به بوش (۴۸ درصد) ترجيح مي دادند. اما با توجه به تعداد ۱۷ درصدي آنها در انتخابات اين دوره براي دموكرات ها چيزي عوض نشد.

اخبار انتخابات
007848.jpg
بلر نا اميد بود
توني بلر،نخست وزير انگليس و صميمي ترين دوست و متحد بين المللي جورج بوش كه پس از انتخاب مجدد او به  عنوان اولين مهمان رسمي به كاخ سفيد دعوت شد هيچ اميدي به انتخاب مجدد بوش نداشت و شب انتخابات هم در شرايطي كه فكر مي كرد جان كري برنده انتخاب مي شود به خواب رفت. مجله تايمز با چاپ گفت و گويي اختصاصي با بلر در مورد انتخابات آمريكا و طرفداري از بوش از قول او نوشته است: «من هميشه در اين مسايل بي طرف هستم.»

007854.jpg


خبر بدي براي فرانسوي ها
طبق نظرسنجي  انجام شده توسط موسسه CSA، ۶۵ درصد فرانسوي ها معتقدند كه انتخاب مجدد بوش براي كشورشان بسيار بد است و تنها ۲۳ درصد آن را خوب ارزيابي كرده اند. در مورد روابط آينده فرانسه و انگلستان هم سه چهارم مردم فرانسه (۷۴ درصد) فكر مي كنند چيزي عوض نمي شود. هفت درصد معتقدند كه روابط تيره تر مي شود و ۱۲ درصد به بهبود اوضاع اميد دارند.

007842.jpg

كري عاري از خشم و كينه
وقتي جان كري شكست خود را پذيرفت و از پيگيري قانوني براي شمارش مجدد آراي برخي ايالت ها صرفنظر كرد براي خيلي ها مثل اين بود كه عزاي  عمومي اعلام شده است. جان كري براي پذيرش اين شكست سالني در بوستون را انتخاب كرد و سخنراني ديرتر از موعد مقرر انجام شد. دموكرات ها ساعت ها منتظر نامزد خود بودند و بعضي ها سرزنشش مي كردند كه چرا ميدان را به سرعت خالي كرده است آنها سيستم شمارش آرا را مقصر مي دانستند.
تعداد زيادي از بچه هاي دبيرستاني كه هنوز به سن راي دادن نرسيده بودند هم كلاس هاي درس را ترك كرده و آمده بودند كري را متقاعد كنند كه عقب نشيني نكند. آنها در برابر دوربين هاي تلويزيوني فرياد مي زدند كه همه آرا بايد شمارش شوند.
وقتي كري وارد شد دليل تاخيرش كاملاً از چهره اش مشخص بود. او كه مطمئن بود پيروز مي شود از اين شكست ضربه سختي خورده بود. كري گفت: «متاسفم كمي دير كرديم و البته كمي هم از رقيب عقب افتاديم.» او وقتي از مردم تشكر مي كرد صدايش كاملاً مي لرزيد اما در سخنانش خشم و كينه اي وجود نداشت. او سعي مي كرد طرفدارانش را متقاعد كند كه پيگيري قانوني نكرده، چون شانسي براي پيروزي نداشته است و سپس از دختر ۱۱ ساله اي كه گروه كودكان هوادار كري را تشكيل داده بود تشكر كرد.
007839.jpg
سربازان نپالي ارتش سلطنتي انگلستان
سربازان نپالي ارتش سلطنتي انگلستان مي توانند شهروند انگلستان شوند. تونلي بلر اعلام كرده است كه براي قدرداني از زحمات صادقانه به ملكه و مردم انگلستان تصميم گرفته به سربازان نپالي الاصل ارتش سلطنتي كه سال ۱۹۹۷ (زماني كه گروهاني از سربازان نپالي كه در هنگ كنگ شكل گرفته بودند در جنوب انگلستان مستقر شدند) ارتش خود را ترك كرده اند و همچنين به خانواده آنها اجازه دهد در انگلستان بمانند و شهروند اين كشور شوند به  شرطي كه چهار سال در انگلستان و يك سال در كشور خود خدمت كرده باشند.
به گفته مقامات انگليسي حدود شش هزار نپالي بلافاصله وارد عمل شده اند تا از هديه بلر استقبال كنند. آنها پيش از اين ۱۵ سال كار مي كردند و بعد بازنشسته مي شدند و هيچ راه حلي جز بازگشت به كشورشان نداشتند، اما حالا با چهار سال خدمت مي توانند در انگلستان  جا مانده و كاري پيدا كنند.

جهان
ايران
هفته
پنجره
داستان
چهره ها
پرونده
سينما
ديدار
حوادث
ماشين
ورزش
هنر
|  ايران  |  هفته   |  جهان  |  پنجره  |  داستان  |  چهره ها  |  پرونده  |  سينما  |
|  ديدار  |  حوادث   |  ماشين   |  ورزش  |  هنر  |
|   صفحه اول   |   آرشيو   |   شناسنامه   |   چاپ صفحه   |