پنجشنبه ۱ دي ۱۳۸۴ - سال سيزدهم - شماره ۳۸۸۱ - Dec 22, 2005
نسل جديد پروازهاي ما فوق صوت
بازگشت كنكورد
برخي نهادهاي پرنفوذ مي خواهند با تغيير قوانين بين المللي شرايط را براي پروازهاي مافوق صوت مساعدتر كنند
در آينده نه چندان دور اقوام تازه به دوران رسيده كنكورد خطوط هوايي را قرق خواهند كرد
مصرف بسيار زياد سوخت و سر و صداي بسيار زيادمشكلاتي بود كه سبب شد كنكورد بازنشسته شود. حال شركت هاي هواپيماسازي مي خواهند با رفع اين مشكلات، هواپيماي مافوق صوت بهتري توليد كنند
010770.jpg
010767.jpg
گروه دانش و فناوري- ذوالفقار دانشي: بايد سر و صداي گوشخراش به راه مي افتاد. خوشبختانه وقتي هواپيما با سرعت ۲ ماخ بر فراز جنوب استراليا به پرواز درآمد، هيچ كس نبود تا گوشش كر شود؛ فقط چند كانگوروي نگون بخت كه ترسيده بودند، سرشان را به آسمان گرفتند تا ببينند چه شده است. هواپيما كه با موشك پرتاب شده بود، در حال آزمايش يك طراحي جديد بود كه در آينده نه چندان دور در تمام خطوط هوايي جهان مورد استفاده قرار خواهد گرفت. اين هواپيما پسر كنكورد نام گرفته است.
جاكسا (JAXA)، آژانس هوافضاي ژاپن كه اين نمونه آزمايشي را ساخته، اميدوار است نسل جديد هواپيماهاي مافوق صوت را تا پانزده سال ديگر وارد خطوط پروازهاي مسافربري كند. هدف اصلي آن ها، هواپيمايي با گنجايش سيصد مسافر است كه چهار ساعته از لندن به توكيو برسد. پروژه جاكسا كه با همكاري شركت هاي هوافضاي ژاپن و فرانسوي توانسته در اولين آزمايش عملي خود موفق شود، يكي از چندين پروژه بين المللي بزرگي است كه براي توليد نسل جديد هواپيماهاي مافوق صوت رقابت مي كنند. تنها دو سال پس از بازنشستگي كنكوردها، رقابتي جهاني براي بازار پروازهاي مافوق صوت آينده آغاز شده است.
رقيب اصلي ژاپني ها، كنسرسيومي آمريكايي به نام اتحاديه صنايع هواپيماهاي مافوق صوت (SCIA) است كه غول هايي چون بوئينگ، راتئيون، لاكهيد مارتين و رولزرويس در آن عضويت دارند. SCIA در حال ساخت يك نمونه آزمايشي ۳۰ متري است و در كنار آن ها شركت هاي كوچك تري چون صنايع بين المللي هوافضايي مافوق صوت (SAI)، آريون و گلف استريم هم روي طرح  هاي اختصاصي خودشان كار مي كنند. همراهي شركت هاي كوچك تر با هر يك از دو رقيب اصلي مي تواند كفه ترازو را به نفع آن ها سنگين كند، ولي سود سرشار پروازهاي تجاري و ارائه سريع تر خدمات مافوق صوت سبب شده هر شركت برنامه خودش را به پيش ببرد.
بسياري از اين طرح هاي جديد بر پايه طراحي كلي كنكورد تدوين شده  اند، ولي به ناچار تغييرات زيادي در آن اعمال شده است. كنكورد عليرغم آن كه خيلي از زمان خودش جلوتر بود، دو اشكال بسيار مهم داشت كه مي بايست اصلاح شود: نخست آن كه سر و صداي زيادي توليد مي كرد و دوم آن كه صرفه اقتصادي نداشت. شركت هاي رقيب با توجه به هدف و برنامه  خود، راه حل هاي مختلفي را پيش بيني كرده اند كه در زير اشاره مي شود.
جاكسا
ژاپني ها و فرانسوي ها تصميم گرفته اند صرفا مشكل مصرف سوخت را حل كنند و از اين رو سرعت هواپيما را كاهش داده  اند. هواپيماي كنكور حداكثر به سرعت ۰۴/۲ ماخ مي رسيد و طرح جديد قرار است بين ۶/۱ تا ۸/۱ ماخ سرعت داشته باشد، چرا كه از نظر مصرف سوخت به صرفه ترين سرعت است. از سوي ديگر، سرعت پايين تر بدان معني است كه اصطكاك هواپيما با هوا كاهش مي يابد. دماغه كنكورد در حداكثر سرعت به دماي ۱۲۷ درجه سانتي گراد مي رسيد، در حالي كه در طراحي جديد دما كمتر است و مي توان از مواد سبك تري چون اپوكسي رزين، پلاستيك هاي تقويت شده و فيبرهاي كربني سود جست. هر چه هواپيما سبك تر شود، سوخت كمتري هم مصرف مي شود.
از سوي ديگر، صداي گوش خراش وقتي مهم است كه هواپيما روي خشكي پرواز مي كند. ژاپني ها در طرح خود تصميم گرفته اند صداي برخاستن هواپيما را كاهش دهند و موتورهايي جديد طراحي كرده  اند كه بهينه تر و كم صداتر از موتورهاي فعلي كار مي كنند. در يكي از اين موتورها، صداي هواپيما به هنگام برخاستن ۹۲ دسي بل است كه بسيار كمتر از ۱۱۰ دسي بل هواپيماي كنكورد است.
گلف استريم
يكي از روش هاي كاهش شدت صداي گوش خراش در پروازهاي فراصوت، افزايش طول هواپيما بدون افزايش وزن آن است. مي توان اين نسبت را طوري انتخاب كرد كه صداي گوشخراش اش شنيده نشود. شركت گلف استريم در آزمايش هايي به بررسي افزايش طول موقتي هواپيما پرداخته است. آن ها ميله هايي را در دماغه و دم هواپيما تعبيه كرده اند كه در سرعت هاي بالا از محفظه خارج مي شوند و طول هواپيما را افزايش مي دهند. در صورت مثبت بودن نتيجه آزمايش ها، آن ها چند هواپيماي كوچك تجاري مافوق صوت خواهند ساخت و براساس نتايج بررسي آن ها، هواپيماهاي بزرگتري توليد خواهند كرد. البته هنوز كسي مطمئن نيست اين شيوه بتواند جوابگو باشد، چرا كه هيچ آزمايشي در اين زمينه صورت نگرفته است.
آريون
شركت  آريون به فكر اين است كه در سرعت  هاي كمتر از سرعت صوت مصرف سوخت هواپيما را بهينه كند؛ بدين ترتيب هواپيماي آنها همچون هواپيماهاي كنكورد فقط روي آب مي توانند به سرعت هاي فراصوت برسند. طراحان اين شركت به شكل جديدي از بال هواپيما دست پيدا كرده اند كه در سرعت هاي پايين تر، نيروي بالابر بيشتري توليد مي كند و در سرعت هاي مافوق صوت هم به بهترين شكل ممكن عمل مي كند. حداكثر سرعت اين هواپيما ۶/۱ ماخ است و از اين نظر سرعتش كمتر از كنكورد است، ولي در سرعت هاي كمتر از سرعت صوت بسيار به صرفه تر از كنكورد خواهد بود.
با اين سياست آنها فقط ۲۵ درصد بازار را پوشش خواهند داد، ولي قرار است اين هواپيماها تا شش سال ديگر وارد بازار شوند.
لاكهيد مارتين و شركاي SCIA
تام هارتمن، مدير پروژه حمل و نقل مافوق صوت ساكت (QSST) مي گويد: «بهترين راه حل اين است كه شكل صداي ناهنجار هواپيماهاي تجاري را در سرعت هاي مافوق صوت حل كنيم، چرا كه مي توانيم هواپيماهاي بزرگ تري نيز توليد كنيم. پس از مدتي هر جايي مي توان از اين هواپيماها استفاده كرد و اين هدف ماست.»
هارتمن و گروهش چهار سال است در پروژه سري QSST، هواپيماهايي طراحي مي كنند كه در عين پرواز با سرعت هاي مافوق صوت، صداي بسيار كمي توليد مي كند. آنها برنامه اي رايانه اي نوشته اند كه جديدترين نظريات توليد امواج ضربه اي صوتي، خواص آيروديناميك، تأثير مختلف بر كاركرد هواپيما و بسياري ديگر از عوامل مهم را براي طرح هاي مختلف هواپيما محاسبه مي كند. شيوه استفاده از اين نرم افزار بدين شكل است كه ابتدا طرح هاي كارتوني و ابتدايي هواپيما و بال روي يك كاغذ رسم مي شود، سپس طرح متناسب با گنجايش، مخزن هاي سوخت، لوله هاي انتقال و موتورها تعديل مي شود و در نهايت به نرم افزار وارد مي شود. نرم افزار طرح را بررسي مي كند تا ببيند آيا نتيجه دلخواه تأمين مي شود يا خير. پس از بررسي صدها طرح، بالاخره يكي پيدا شد كه هم آيروديناميك خوبي داشت، هم كم صدا بود و هم فضاهاي لازم را تأمين مي كرد. براي جمع آوري اطلاعات بيشتر، هارتمن و گروهش مدلي دو متري از اين هواپيما را ساختند و در تونل باد آزمودند. نتيجه به دست آمده، يك هواپيماي جت ما فوق صوت كم صدا بود و دليلش اين بود كه نيروي بالابر در تمام طول هواپيما ايجاد مي شد.
نتايج به دست آماده نشان مي دهد صداي اين هواپيما در پرواز هاي فراصوت، ۶۲ دسي بل در سطح زمين خواهد بود كه اين صدا، كمتر از صداي عبور يك كاميون پشت منزل است. اما اين بدان معني نيست كه خانه نلرزد، زيرا امواج ضربه اي هواپيما سبب مي شوند شيشه ها و تابلوها به شدت بلرزند.
تا دو سال ديگر، نمونه آزمايشي QSST توليد خواهد شد و تا سال ۲۰۱۲ ميلادي، نمونه اصلي به پرواز در خواهد آمد.
به نظر مي رسد پرواز هاي آينده از آن هواپيماهاي مافوق جديد است. همه دوست دارند سريع تر به مقصد خود برسند، به خصوص مسافت هاي طولاني ميان قاره اي. به نظر مي رسد كانگوروهاي استراليايي بهتر است به صداي ناهنجار پروازهاي مافوق صوت عادت كنند!
منبع: NewScientist,28 Nov2005

گوگل بخشي از اي  او  ال را خريد
010764.jpg
ايرنا: سرانجام و پس از رقابت طولاني گوگل، ياهو و مايكروسافت براي تصاحب آمريكن آن لاين و در حالي كه تايم وارنر (صاحب اي.او.ال) گفته بود كه آن را نمي فروشد، گوگل در قراردادي يك ميلياردي، ۵ درصد اي.او.ال را خريد.
به گزارش سايت اينترنتي سي نت نيوز.كام، شركت گوگل احتمالا در پي خريد بخشي از اي او ال، به خدمات پست الكترونيك و همچنين مسنجر شركت اي او ال نيز دسترسي خواهد يافت. اي او ال نيز طبق قرار داد جديد همچنان به هدايت ميليونها كاربر خود در سراسر جهان ادامه و به بخشي از درآمد گوگل در زمينه تبليغات اينترنتي دست خواهد يافت.
برخي كارشناسان عقيده دارند غول رسانه اي تايم وارنر، در فروش بخشي از اي. او. ال با اين قيمت اندك دچار اشتباه بزرگي شده و تصاحب ۵ درصد از اي.او.ال توسط گوگل حاصلي براي پيشرفت اي .او. ال نداشته و تنها به تداخل مديريتها منجر خواهد شد.

مقايسه برد نسل آينده هواپيماهاي مافوق صوت
010782.jpg

مشكلات كنكورد
هواپيماي كنكورد در هر كيلومتر، پنج برابر يك هواپيماي جت معمولي بنزين مي سوزاند و از اين نظر سوخت بسيار زيادي مصرف مي كرد. به هنگام برخاستن از باند فرودگاه و عبور از ديوار صوتي هم سر و صداي بسيار گوشخراش (و گاه كركننده اي) توليد مي كرد. از زماني كه قوانين بين المللي پرواز با سرعت هاي بيش از يك ماخ را روي مناطق شهري و مسكوني ممنوع كرد، كنكورد ها مجبور شدند در خشكي با سرعتي كمتر از يك ماخ پرواز كنند و چون براي سرعت هاي بالاتر طراحي شده بودند، سوخت بسيار بيشتري مصرف مي كردند. اين محدوديت ها سبب مي شد كنكورد در خطوطي مورد استفاده قرار گيرد كه مبداء و مقصد بسيار نزديك به دريا باشند، مانند لندن ـ نيويورك.
اين مشكل سر و صدا را تمام هواپيماهاي مافوق صوت دارند. هنگامي كه هواپيما پرواز مي كند، هواي سر راه را عقب مي زند و امواجي فشاري توليد مي كند. اين امواج همانند امواج آب يك حوضچه كه در اثر سقوط يك سنگريزه تشكيل مي شوند، منتشر مي شوند. اما اگر هواپيما با سرعتي بيش از سرعت صوت حركت كند، اين امواج صوتي درون يك موج ضربه اي جمع مي شوند و اين موج مخرب پر انرژي پشت سر هواپيما حركت مي كند. راه حل رفع اين سر و صداي گوشخراش سال ها بعد از نهايي شدن طراحي كنكورد ارايه شد. در سال ،۱۹۷۲ ريچارد سر  باس و آلبرت جورج از دانشگاه كرنل نظريه اي ارائه دادند و راهكار كاهش اين صدا را مطرح كردند: نيروي بالابر توليد شده توسط آيروديناميك هواپيما بايد در تمام طول هواپيما پخش شود، نه آن كه فقط توسط بال ها توليد شود.

نبرد پنهان
مهندسان هوا و فضا در تلاش براي يافتن راه حل هاي جديد هستند، ولي در پشت پرده نوعي نبرد قدرت در جريان است. قوانين بين المللي مي گويند پرواز بر فراز مناطق مسكوني روي خشكي با سرعت هاي مافوق صوت ممنوع است. از اين رو شركت هايي چون گلف استريم و كنسرسيوم SCIA در تلاشند مراجع قانونگذار پروازهاي هوايي را تحت نفوذ خود درآورند و تغييراتي به نفع خود ايجاد كنند. هر سه سال يك بار اين قوانين مورد بررسي و تجديد نظر قرار مي گيرند و نزديك ترين اجلاس براي سال ۲۰۰۷ برنامه ريزي شده است.
برخي معتقدند نتيجه اجلاس اين خواهد بود كه قوانين محدوديت سرعت برداشته خواهد شد، ولي تغيير قوانين نيازمند هزينه هاي سنگيني است كه فعلا هيچ يك از ارائه دهندگان داراي چنين استطاعت مالي نيستند. اما شركت ها فقط به اين راضي نمي شوند. آنها مي خواهند اولويت فرود با پروازهاي مافوق صوت باشد و برج مراقبت از دادن دستور كاهش سرعت يا دورزدن فرودگاه خود داري كند، دليلش هم اين است كه اين شيوه فرود داراي آلودگي بيشتر و صرفه اقتصادي پايين تري است.
تحليلگران پيش بيني مي كنند حداقل تا سال ۲۰۱۰ ميلادي تغييري در قوانين ايجاد نخواهد شد، چرا كه نمونه پروازي مناسبي تا آن زمان ساخته نخواهد شد.

توصيه هاي لازم جهت دوران شيردهي
گروه دانش و فناوري ـ صدف كوهكن:۱ -در زمان شيردهي ميزان مصرفي مايعات مادر بايد به حد كفايت باشد و حداقل ۸ - ۷ ليوان در روز آب بنوشيد و در صورت عدم تحمل غذايي نسبت به شير روزانه ۴ - ۳ ليوان شير بنوشيد.
۲ -در صورتي كه عدم تحمل نسبت به مصرف شير داريد (پس از مصرف احساس تهوع، دل درد و دل پيچه مي كنيد) مي توانيد آن را به تناسب با ماست جايگزين كنيد.
۳- به خاطر داشته باشيد، مصرف مايعات بيش از حد تحمل، نه تنها شير را زياد نمي كند بلكه باعث كاهش ترشح غدد شيري خواهد شد.
۴ -از مصرف غذاهاي نفاخ بپرهيزيد، زيرا اين نفاخيت به شير شما منتقل مي گردد و موجبات ناراحتي هاي بعدي را براي نوزاد شما فراهم خواهد كرد.
۵ -از مصرف سير، پياز و كلم بپرهيزيد زيرا علاوه بر نفخ زا بودن تاثيرات زيادي بر طعم شير داشته تا جايي كه با بدبو و بدطعم كردن شير موجبات امتناع شيرخوار از مصرف شير را فراهم خواهد كرد.
۶- قبل از مصرف حبوبات حتماً از قبل آن ها را خيس كنيد و ۲ بار آب آن را عوض كنيد، پس از صرف غذاهاي اين چنيني مصرف خرما، عرق نعناع، عرق رازيانه و زيره را به شما توصيه مي كنم.
۷- در طول روز حتماً از ۲ نوع ميوه حاوي ويتامين «ث» نظير: توت فرنگي، مركبات، ليموترش، جعفري، بروكلي، فلفل دلمه و گوجه فرنگي و... استفاده كنيد.
۸ -عرق رازيانه علاوه بر نقش خوبي كه در جلوگيري از ناراحتي هاي گوارشي ايفا مي كند، ميزان شير را نيز زياد مي كند.
۹- يك روز در ميان نصف ليوان هويج رنده شده همراه با ۱ قاشق غذاخوري روغن مايع (زيتون) و ۱ عدد ليموترش ميل كنيد كه ملغمه اي از ويتامين هاي A، C و E به بدن شما برسد.
۱۰ -در فصل تابستان از مصرف ميوه هاي سرشار از ويتامين نظير طالبي و انگور غافل نشويد، حتي مي توانيد روز خود را با ميل كردن ۱ عدد ميوه شروع كنيد.
۱۱- مصرف جوانه گندم، گردو و گندم بوداده را در برنامه خود داشته باشيد و مصرف نان هاي سبوس دار را فراموش نكنيد.
۱۲- در طول روز حتما ۱ عدد سيب با پوست ميل كنيد و اين ضرب المثل انگليسي را كه مي گويد: خوردن يك سيب در روز شما را از مراجعه به دكتر بي نياز مي كند را به خاطر داشته باشيد و بدانيد كه ويتامين ها و مواد معدني ميوه ها بيشتر در لايه هاي نزديك به سطح (پوست) آن هاست.
۱۳- استفاده از عسل و خرما (با پوست) را در برنامه غذايي خود بگنجانيد و جالب است يادآور شويم كه در يونان باستان از عسل با عنوان اكسير ناميرايي ياد مي كردند و استفاده از آن را تضميني براي بقاي عمر مي دانستند.
۱۴-در مبحث مواد حاوي پروتئين بهتر است حداقل ۲ بار در هفته از ماهي استفاده كنيم، ماهي سرشار از اسيدهاي چرب امگا ۳  بوده و شير را زياد مي كنند، از پيشرفت التهاب جلوگيري مي  كنند و اسيدهاي چرب ضروري كه بدن قادر به ساخت آن ها نيست را به بدن مي رسانند. ۱ ليوان آب مرغ يا  آب گوشت بدون چربي هم، ميان وعده بسيار مفيدي است.
۱۵- تخم مرغ سرشار از پروتئين است پس حتما ميل كنيد، اما مصرف بيش از ۳ عدد زرده تخم مرغ در طول هفته توصيه نمي شود و آن به توانايي كبد در متابوليزه كرده كلسترول برمي گردد. ولي مصرف سفيده تخم مرغ به هر ميزان به شكل كاملا پخته كه بهترين شكل هضم را دارد و تداخلي با بيوتين (نوعي ويتامين) ايجاد نمي كند، اشكالي ندارد.
۱۶- وعده صبحانه را بسيار جدي تلقي كنيد تا در طول روز انرژي كافي براي شير دادن را داشته  باشيد، هم منابع پروتئيني (شير، پنير، تخم مرغ) منابع چربي (كره ۱ قاشق مرباخوري، ۲ عدد گردوي كامل) و منابع كربوهيدرات (نان هاي سبوس دار يا عدسي) و هم ويتامين (آب ميوه ها و سبزي ها) در آن لحاظ شده باشد.
۱۷- موادي مثل گردو، فندق، آناناس، موز، سيب، گلابي، گوجه فرنگي خام، اسفناج، گوشت گوساله و... سرشار از پتاسيم هستند و به شما در بهبودي سريع در دوران نقاهت كمك شاياني مي كنند.
۱۸-همراه گوشت ها آب ليمو استفاده كنيد تا جذب آهن را افزايش دهيد.
۱۹-اسفناج، چيزي كه تا قبل از يك سالگي براي كودك شما ممنوع است، سرشار از اسيد فوليك است (چيزي كه در صورت كمبود نوعي كم  خوني مي دهد) بنابراين به تمام خانم ها توصيه مي شود كه در برنامه خود آن را داشته باشند!

۲۰۰۵ گرمترين سال نيمكره شمالي
بي بي سي ـ  ريچارد بلك: دانشمندان بريتانيايي مي گويند در ۱۴۰ سال گذشته كه ثبت دماي زمين به گونه اي موثق انجام شده، هيچ سالي در نيمكره شمالي به اندازه سال ۲۰۰۵ گرم نبوده است و اگر دماي كل زمين را به حساب آوريم در آن صورت سال ۲۰۰۵ از دهه ۱۸۶۰ ميلادي تاكنون دومين سال گرم زمين به حساب مي آيد. دماي اقيانوس اطلس در نيمكره شمالي نيز در اين سال يك ركورد تازه به جا گذاشت. محققان از دفتر هواشناسي بريتانيا و دانشگاه ايست انگليا، مي گويند اين شاهد تازه اي دال بر واقعي بودند گرمايش زمين در اثر فعاليت هاي انساني است.داده هاي آنها نشان مي دهد كه ميانگين دما در سال ۲۰۰۵ در نيمكره شمالي ۶۵/۰ سانتيگراد بيش از ميانگين آن براي سال هاي ۱۹۶۱ تا ۱۹۹۰ است. دانشمندان از ميانگين دما در اين فاصله به عنوان يك معيار پايه براي مقايسه دما در سال هاي مختلف استفاده مي كنند. دماي كل زمين در سال جاري ۴۸/۰ سانتيگراد بالا رفت كه سال ۲۰۰۵ را به دومين سال گرم زمين پس از ۱۹۹۸ بدل مي كند. البته دماي زمين در سال ۱۹۹۸ تحت تاثير شرايط قوي ال نينو دچار افزايشي كاذب شده بود دانشمندان معتقدند كه دماي نيمكره شمالي با سرعتي بيش از نيمكره جنوبي افزايش مي يابد كه ناشي از وسيع تر بودن سطح خشكي ها در آن است. خشكي ها سريعتر از اقيانوس به تغييرات جوي واكنش نشان مي دهند.
دكتر ديويد واينر از واحد تحقيقات اقليمي در دانشگاه ايست انگليا گفت: داده ها همچنين نشان مي دهد كه دماي سطح دريا در نيمه شمالي اطلس بالاترين رقم از سال ۱۸۸۰ تاكنون است اندازه گيري دماي زمين صرف نظر از شيوه انجام آن هرگز نمي تواند صد در صد دقيق باشد و ديويد واينر معتقد است كه محاسبات تيم محققان داراي خطايي به ميزان به علاوه يا منهاي ۱/۰ سانتيگراد است با اين حال او مي گويد روند آن در دراز مدت آشكارا رو به بالا است و در يك دهه اخير شتاب گرفته كه نشانگر واقعي بودن گرمايش زمين در اثر فعاليت هاي انساني است.
اين يك واقعيت ساده فيزيكي است؛ با افزايش گازهاي گلخانه اي در جو، كه ناشي از افزايش تصاعد آلاينده ها در سطحي جهاني است، دما نيز افزايش مي يابد. «با اين حال برخي كارشناسان مي گويند كه از اين موضوع نمي توان نتيجه گرفت زمين درحال گرمتر شدن است و يا اينكه فعاليت انساني عامل آن بوده است. اين گروه خواستار مطالعات بيشتر هستند دماي نيمكره شمالي هم اكنون ۴/۰ سانتيگراد بيش از يك دهه قبل است.

دانش فناوري
اجتماعي
اقتصادي
بـورس
حوادث
خارجي
سياسي
داخلي
شهري
ورزش
يادداشت
صفحه آخر
همشهري ضميمه
همشهري ايرانشهر
|  اجتماعي   |   اقتصادي   |   دانش فناوري   |   بـورس   |   حوادث   |   خارجي   |   سياسي   |   داخلي   |  
|  شهري   |   ورزش   |   يادداشت   |   صفحه آخر   |  
|   صفحه اول   |   آرشيو   |   شناسنامه   |   چاپ صفحه   |