|
طرح نظرسنجي از مردم تهران درباره بهينه سازي مصرف انرژي
مردم از ميزان اتلاف انرژي خانگي چقدر مي دانند؟
مريم رضايي
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
به اين آمار توجه كنيد: هر ايراني سالانه معادل ۸/۵ دلار، انرژي را به دليل مصرف نادرست هدر مي دهد!
سازمان بهينه سازي مصرف سوخت كشور با اعلام اين آمار در گزارشي افزوده است كه هزينه ناشي از مصرف نادرست انرژي در كشور سالانه حدود ۵ ميليارد دلار برآورده شده است.
براساس اين آمار ايران در حالي كه ۷/۵ درصد توليد كل انرژي آسيا را داراست، معادل ۷/۳ درصد مصرف انرژي آسيا را نيز از آن خود دارد.
براساس بررسي هاي صورت گرفته از سوي سازمان بهينه سازي مصرف سوخت كشور به طور تقريبي معادل ۳۰ درصد از درآمد حاصل از فروش نفت، صرف گرمايش ساختمانهاي كشور مي شود!
بنابر يك آمار ديگر از وزارت نفت طي هشت سال اخير تعداد جمعيت تحت پوشش گاز شهري ۲ برابر شده است و افزايش شمار خانوارهايي كه از گاز شهري استفاده مي كنند سبب شده كه از فراورده هاي نفتي گران قيمت و نيز از استفاده گاز مايع كاسته شود.
از ديگر سو، كارشناسان واحد تحقيقات بخش ساختمان سازمان بهينه سازي مصرف سوخت كشور در گزارشي اعلام كرده اند با بهينه سازي ۴۰ درصد از ساختمانهاي مسكوني مي توان معادل ۱۱۰ ميليون دلار صرفه جويي كرد و منافع حاصل از اين صرفه جويي را عايد كشور كرد. اين كارشناسان توضيح داده اند كه با در نظر گرفتن عمر مفيد ۲۰ ساله ساختمانهاي مسكوني مي توان با عايق كاري پوسته ساختمان، عايق كاري ادوات توليد و انتقال گرما و آب گرم و دو جداره كردن پنجره ها، ساختمان ها را تا ۴۰ درصد بهينه سازي كرد و فقط با عايق كاري پوسته ساختمانها حدود ۶۰ ميليون دلار و با دو جداره كردن پنجره ها تا ۴۵ ميليون دلار صرفه جويي انرژي ايجاد كرد!
اين در حالي است كه اگر ۸۰ درصد ساخت و سازهاي مسكوني بهينه سازي شود سودي معادل ۲۱۰ ميليون دلار عايد كشور خواهد شد.
بنابراين گزارش ها، هم اينك به طور متوسط مصرف انرژي به ازاي هر متر مربع ساختمان در كشور ۳۰ متر مكعب گاز است كه اين رقم ۵/۲۴ متر مكعب بيشتر از استانداردهاي مصرف جهاني است!
همچنين پيش بيني شده است كه با اجراي طرح هاي بهينه سازي وضعيت ساختمانها، اين رقم به طور متوسط معادل ۲۰ متر مكعب گاز طبيعي در هر متر مربع بنا برسد كه باز هم از ارقام استاندارد جهاني بيشتر است.
بر اين اساس و در مجموع، با رعايت الگوي صحيح در طراحي و ساخت و ساز ساختمانهاي مسكوني مي توان اتلاف انرژي را تا ۴۰ درصد كاهش داد.
كارشناسان در اين باره توضيح داده اند كه عدم توجه و رعايت اصول مبحث ۱۹ مقررات ملي ساختمان شامل ميزان تابش نور و گرماي خورشيد به ساختمانها، شرايط اقليمي منطقه، نامناسب بودن ابعاد و محل قرار گرفتن پنجره ه موجب شده تا تأثير بسزايي در اتلاف انرژي در ساختمانها داشته باشد.
گفتني است كه مبحث ۱۹ مقررات ملي ساختمانها مهندسين را ملزم مي كند تا در طراحي مناسب ساختمانها توجه كرده و حداكثر بهره گيري از شرايط اقليمي را ببرند.
بررسي هاي علمي انجام شده ديگري نيز نشان داده است كه استفاده از قاب هاي آهني و آلومينيومي معمولي در ساخت پنجره ها موجب ۲۰ درصد اتلاف انرژي در ساختمان ها مي شود، در حالي كه با استفاده از قابهاي استاندارد پنجره ها در ساختمانها علاوه بر تأمين آسايش حرارتي ساكنين، مي توان ۲۰ درصد مصرف سوخت را نيز كاهش داد.
بررسي ديگري نيز در اين زمينه نشان داده است كه حدود ۴۰ درصد از اتلاف حرارتي ساختمانها از طريق پنجره ها صورت مي گيرد،اين در حالي است كه با استفاده از قابهاي پي.دي.سي و آلومينيومي ترمان بريك براي پنجره ها، ضمن هدايت ضريب حرارتي كم، از نفوذ صوت و رطوبت نيز جلوگيري مي شود.
كارشناسان همچنين گفته اند كه براي كاهش اتلاف حرارت از پنجره هاي غيراستاندارد نصب شده، با استفاده از پرده هاي پرچين و كلفت تر مي توان به ميزان قابل ملاحظه اي از اتلاف انرژي جلوگيري كرد.
تنظيم نبودن شير ترموستاتيك رادياتورهاي شوفاژ نيز موجب اتلاف ۲۰ درصد انرژي حرارتي مي شود و سالانه فقط از اين محل مبالغ قابل توجهي از درآمدهاي كشور به هدر مي رود!
در كنار ساخت و سازهاي نامناسب و استفاده از ادوات غيراستاندارد در ساخت ساختمانهاي مسكوني كه موجب اتلاف شديد انرژي و سرمايه هاي كشور مي شود، بايد از استفاده از محصولات گازسوز فاقد برچسب انرژي هم ياد كرد. اين نوع محصولات نيز ضمن اتلاف انرژي، از ايمني كامل و استاندارد مصرف فاصله دارند.
يك كارشناس بهينه سازي مصرف سوخت مي گويد كه با اعمال سياستهاي بهينه سازي مصرف انرژي مي توان حداقل ۲۰ درصد انرژي مصرفي كشور را صرفه جويي كرد. هم اينك يارانه هاي انرژي يكي از مهمترين مباحث اقتصادي در سياستگذاري برنامه ريزي هاي مصرف انرژي است و بخش خانگي با بيشترين ميزان يارانه انرژي را نسبت به ساير بخشهاي صنعت، حمل و نقل و تجارت عمومي دريافت مي كند!
پيش بيني هاي صورت گرفته در خصوص رشد حدود ۷/۳ درصدي مصرف انرژي در سال بيانگر اين نكته مهم است كه تا سال ۱۴۰۰ بيش از ۴۰ ميليارد دلار انرژي در كشور مصرف خواهد شد كه رقم بسيار گزافي است و متأسفانه موضوع اتلاف انرژي ضربه هاي مهلكي به بدنه اقتصادي كشور مي زند.
پايين بودن بهره وري مصرف انرژي موضوع قابل تأمل و ناديده انگاشتني است كه متأسفانه سير صعودي را در كشور طي مي كند!
شايد در موضوع اتلاف ۲۰ درصدي مصرف انرژي در كشور مهمترين نكته خسارات ناشي از آن باشد. اما از اين موضوع يك نكته مهم را مي توان بيرون كشيد كه متأسفانه با وجود سالها تلاش براي بهينه سازي مصرف انرژي اثرات مثبتي مهيا نشده است و يا شايد بتوان گفت كه سياستهاي بهينه سازي مصرف انرژي بي تأثير بوده است!
نكته ديگري كه در اين خصوص مطرح است اين موضوع مهم است كه با اتلاف ۲۰ درصدي انرژي و براي بهينه سازي آن، به جز مشاركت بخش صنعت كه خود نيز از مهمترين مصرف كنندگان انرژي در كشور است، مقدور نيست و شايد بتوان اظهار كرد يكي از راههاي مهم گذر از مسير صعب بهينه سازي مصرف انرژي، صنعت كشور است.
توليد محصولات صنعتي كم مصرف و داراي بازده بيشتر انرژي مسيري است كه بي توجهي به آن همچنان پيكره اقتصادي كشور را نحيف و نحيف تر خواهد كرد.
يك كارشناس در اين باره مي گويد: براي كاهش شدت سوءمصرف انرژي در كشور ابتدا بايد فنون مديريتي را اجرا و با اين فنون مصرف انرژي را منطقي كرد و سپس با سرمايه گذاريهاي لازم براي كاهش مصرف انرژي اقدام كرد.
فنون مديريتي از يك سو به واحدهاي صنعتي و توليد و از ديگر سو به بخشهاي خانگي و مردم منتهي مي شود. فراهم كردن شرايط محصولات با بازده مطلوب انرژي در ساخت و ساز، محصولات خانگي و غيره مي تواند زمينه مديريت مصرف را نيز گسترش دهد.
كارشناسان يكي از روشهاي بهينه سازي مصرف انرژي در كشور را در آينده نزديك جايگزيني نفت با گاز عنوان كرده اند، در حالي كه متأسفانه در مصرف گاز نيز فرهنگ نادرست مصرف و استفاده محصولات غير استاندارد اين سرمايه عظيم و مهم را نيز به هدر مي دهد.
به هر تقدير، گروه پژوهش همشهري در خصوص فرهنگ صحيح مصرف سوخت خانگي به ويژه گاز شهري به سراغ برخي از مردم تهران رفته است و از آنان درباره نحوه مصرف، فرهنگ مصرف، ميزان اطلاع آنان از اتلاف انرژي در خانه و يا كشور پرسش كرده است.
پرسشگر اين طرح نظر سنجي «شبنم چهره» است كه حاصل اين پرسش و پاسخها از بي اطلاعي بخش مهمي از پاسخگويان در رابطه با بهينه سازي مصرف انرژي خبر داده است.
پرسشگر ما در اين طرح نظر سنجي از مردم تهران، به سراغ برخي از آنها در مناطق شمال شامل آفريقا، تجريش، دارآباد، جنوب شامل افسريه، ميدان خراسان، شرق شامل تهران نو، نارمك، حكيميه و بهارستان، غرب شامل شهران، شهرك غرب و صادقيه و مركز شامل انقلاب، اميرآباد، ولي عصر و هفت تير رفته است.
مباحث تحليلي آماري اين پرسشنامه آينه كوچكي است از نظرات برخي از مردم تهران درباره بهينه سازي مصرف سوخت خانگي.
اين نظر سنجي، اتفاقي و تصادفي به اجرا در آمده است و قابليت تعميم به كل جامعه را ندارد و فقط نظر خواهي از مردم تهران در اين خصوص است.
اما آنچه كه نبايد از نظر دور داشت اين موضوع مهم است كه متأسفانه پاسخگويان به موضوعي تحت عنوان بهينه سازي مصرف انرژي كمترين توجه را دارند.
در پي ، چكيده اي از اين تحليل آماري را مي خوانيد.
جنس و سن
معادل ۴۰ درصد پاسخگويان در اين طرح نظر سنجي، زن و معادل ۶۰ درصد، مرد مي باشند. حداقل سن پاسخگويان ۱۶ سال و حداكثر ۶۸ سال مي باشد.
ميزان تحصيلات
از ميان پاسخگويان معادل ۳۸ درصد فوق ديپلم و معادل ۳۶ درصد داراي مدرك كارشناسي هستند. ۸ درصد آنان در سطح ابتدايي سواد دارند و ۴درصد بي سوادند.
همچنين ۵ درصد آنان سيكل، يك درصد ديپلمه، يك درصد دانشجو، ۵ درصد كارشناس ارشد و ۲درصد نيز در سطح دكتري تحصيل كرده اند.
وضع تأهل
معادل ۱۵ درصد پاسخگويان مجرد و معادل ۸۵درصد متأهل هستند.
شغل
از ميان پاسخگويان معادل ۲۰ درصد خانه دار هستند. معادل ۱۳ درصد آنها بازنشسته و معادل ۹ درصد پاسخگويان دبير و فرهنگي هستند.
همچنين معادل ۲۹ درصد پاسخگويان كارمند، معادل ۱۶ درصد داراي شغل آزاد، معادل ۲درصد پزشك، يك درصد دانشجو، ۳ درصد مكانيك، ۳ درصد تحصيل دار و ۴ درصد آنان نيز بيكارند.
وضع منزل
از ميان پاسخگويان ۶۶ درصد داراي منزل شخصي و مستقل هستند و در اصطلاح صاحب خانه اند و معادل ۳۲ درصد در منازل اجاره اي يا رهني ساكن هستند. معادل ۲ درصد آنان نيز در ساير اماكن مانند خوابگاه، منزل اقوام درجه يك و خانه هاي سازماني سكونت دارند.
مساحت منزل
حداقل مساحت منزل يا آپارتمان مسكوني پاسخگويان ۴۰ متر مربع و حداكثر ۴۰۰ متر مربع است. براين اساس معادل ۷ درصد آنان در واحدهاي مسكوني بين ۲۰۰ متر مربع تا ۲۸۰ متر مربع سكونت دارند. معادل ۲ درصد در منزل يا آپارتمان ۳۰۰ متر مربع و يك درصد در منزل ۴۰۰متر مربع ساكن هستند.
همچنين معادل ۳۳ درصد پاسخگويان در واحدهاي مسكوني بين ۱۰۰ تا حداكثر ۱۹۰ متر مربع ساكن هستند.
در مجموع معادل ۳۵ درصد پاسخگويان در واحدهايي با الگوي مصوب كوچك سازي يعني ۴۰ تا ۷۰ متر مربع ساكن مي باشند و يا در واحدهاي ۷۳ تا ۹۸ متر مربع ساكن هستند.
ميزان مصرف گاز شهري
در منزل شما چگونه است؟
معادل ۷درصد پاسخگويان در پاسخ به اين پرسش گفته اند كه ميزان مصرف گاز شهري در منزل آنها خيلي زياد است. معادل ۲۶ درصد گفته اند زياد و معادل ۴۸ درصد گفته اند تا حد متوسط است. فقط معادل ۱۱ درصد آنان در اين طرح نظرسنجي اظهار داشته اند كه ميزان مصرف گاز شهري آنان كم و معادل ۸ درصد گفته اند خيلي كم است.
بر اين اساس در مجموع معادل ۱۹ درصد مصرف گاز شهري را در منزلشان كم تا خيلي كم ذكر كرده اند و بقيه يعني ۸۱درصد از خيلي زياد تا متوسط گاز شهري مصرف دارند.
آيا از الگوي مصرف انرژي اطلاع داريد؟
فقط معادل ۲۰ درصد پاسخگويان گفته اند از الگوي مصرف انرژي اطلاع دارند، معادل ۴۴ درصد تا حدي از اين ميزان خبر داشته، اما رقم دقيق آن را نمي دانند و ۳۶ درصد از اين موضوع اصلاً اطلاعي ندارند.
آيا در خانواده شما الگوي مصرف انرژي رعايت مي شود؟
فقط معادل ۲۴ درصد پاسخگويان گفته اند كه در خانواده آنها الگوي مصرف انرژي رعايت مي شود. معادل ۴۶ درصد گفته اند كه سعي مي كنند و تا حدي الگوي مصرف را رعايت مي كنند و ۳۰ درصد بقيه اظهار داشته اند كه تابع الگوي مصرف انرژي نيستند!
به نظر شما مهمترين عوامل اتلاف انرژي چيست؟
از ميان پاسخگويان معادل ۶/۴۱ درصد گفته اند كه الگوي نادرست ساخت ساختمانهاي مسكوني موجب اتلاف انرژي مي شود. معادل ۴۱ درصد نيز اظهار داشته اند كه وجود درها و پنجره هاي غيراستاندارد در منازل و ساختمانها موجب اتلاف انرژي مي شود.
معادل ۱/۴ درصد آنان هم گفته اند كه استفاده از وسايل انرژي زاي غيراستاندارد موجب اتلاف انرژي مي شود.
فقط ۵/۰ پاسخگويان گفته اند كه ارزاني قيمت انرژي از جمله گاز، موجب اتلاف مصرف مي شود.
۱/۷ درصد آنان نيز گفته اند فرهنگ نادرست مصرف گاز در خانواده ها عامل اصلي اتلاف اين انرژي است. معادل ۷/۱ درصد نبود تبليغات و آموزش كافي توسط مسئولان به مردم را عامل اصلي ذكر كرده اند و ۵/۳ درصد نيز همه موارد مورد اشاره را از عوامل اتلاف گاز شهري در خانواده ها ذكر كرده اند.
در منزل شما چند رادياتور، بخاري و يا شومينه وجود دارد؟
معادل ۱۵ درصد پاسخگويان گفته اند كه يك وسيله گرمايشي در منزل دارند. معادل ۱۸ درصد گفته اند كه ۲ وسيله گرمايشي در منزل دارند و معادل ۲۱ درصد ۳ وسيله گرمايشي دارند. ۴۶ درصد پاسخگويان نيز گفته اند كه بيش از ۳ وسيله گرمايشي در منزل دارند.
آيا همه وسايل گرمايشي در منزل شما روشن مي ماند؟
معادل ۳۹ درصد پاسخگويان گفته اند كه تمام وسايل گرمايشي در منزلشان همزمان روشن است. معادل ۱۲ درصد گفته اند كه برخي از آنها را خاموش مي كنند. فقط ۳ درصد گفته اند كه خير همه وسايل گرمايشي را روشن نگه نمي دارند و در مواقع لزوم از آنها استفاده مي كنند.
معادل ۴۶ درصد پاسخگويان نيز گفته اند در مواقع لزوم برخي از وسايل گرمايشي را در طول شبانه روز خاموش نگه مي دارند.
به نظر شما روشهاي بهينه سازي مصرف سوخت گاز شهري چيست؟
معادل ۵/۲۴ درصد پاسخگويان در پاسخ به اين پرسش گفته اند كه استفاده از وسايل و محصولات گازسوز با برچسب انرژي و استاندارد مي تواند موجب بهينه سازي مصرف گاز شود. معادل ۷/۱۵ درصد آنان گفته اند با تنظيم شيرهاي ترموستاتيك مي توان مصرف را بهينه كرد. معادل ۳ درصد گفته اند كه استفاده از لباس هاي گرم در منزل مي تواند از مصرف بيش از حد گاز جلوگيري كند.
معادل ۸/۲۹ درصد گفته اند با نصب درزگير در و پنجره مي توان از اتلاف انرژي جلوگيري كرد و معادل ۸/۲۶ درصد نيز اظهار كرده اند كه خاموش كردن وسايل گرمايشي در مواقع غيرلزوم مي تواند از اتلاف انرژي جلوگيري و مصرف گاز را بهينه كند.
آيا از ميزان اتلاف انرژي خانگي در كشور اطلاع داريد؟
فقط معادل ۲۱ درصد پاسخگويان در پاسخ به اين پرسش گفته اند كه از ميزان اتلاف انرژي خانگي در كشور اطلاع دارند.
در مقابل ۷۹ درصد آنها گفته اند از اين موضوع بي اطلاعند!
آيا از ميزان اتلاف هزينه ناشي از مصرف نادرست انرژي در كشور اطلاع داريد؟
فقط معادل ۱۱درصد از رقم هزينه ها ناشي از اتلاف انرژي خانگي اطلاع دارند. در مقابل ۸۹ درصد از اين رقم بي اطلاعند!
آيا مي دانيد كه ميزان اتلاف انرژي خانگي فقط از طريق درزهاي در و پنجره ها چقدر است؟
فقط معادل ۱۵ درصد گفته اند كه از ميزان اتلاف انرژي خانگي از طريق درزهاي در و پنجره اطلاع دارند و مابقي يعني ۸۵ درصد از اين موضوع هيچ اطلاعي ندارند.
آيا تاكنون در منطقه خود با قطع گاز شهري مواجه شده ايد؟
معادل ۲۷ درصد پاسخگويان گفته اند كه بله، تجربه قطع گاز شهري را دارند و معادل ۷۳ درصد گفته اند: خير.
به نظر شما نقش كداميك از عوامل در بهينه سازي مصرف انرژي در كشور مهمتر است؟
معادل ۳۴ درصد پاسخگويان در اين طرح نظرسنجي گفته اند كه مردم در بهينه سازي مصرف انرژي نقش مهمتري دارند. معادل ۳ درصد گفته اند كه مسئولان بايد در اين موضوع دست به كار شوند.
۳۸ درصد پاسخگويان هم گفته اند كه فرهنگ سازي و تبليغات مي تواند بسيار موثر باشد.
۴ درصد پاسخگويان هم اظهار داشته اند كه استاندارد شدن لوازم خانگي در مصرف بهينه سوخت نقش اساسي دارد.
۲۱ درصد آنان نيز گفته اند كه همه موارد مورد اشاره در بهينه سازي مصرف انرژي خانگي مؤثر است.
|
