*مدارس اسلامي در دوره پهلوي دوم
شيوه تدريس و تعليم در مدارس نوين و خارجي يكي از روش هاي تهاجم فرهنگي رژيم پهلوي به ارزش ها و معيارهاي اسلامي بود.
جامعه ديني- فرهنگي ايران، در رويارويي با اهداف اين تهاجم و به نيت اشاعه فرهنگ ديني با عنايت به شرايط مساعد پس از شهريور ۱۳۲۰ اقدام به تاسيس نهادهاي آموزشي اي به نام مدارس اسلامي نمود.
تعداد اين مدارس، با وجود فشارهاي سياسي تا پيروزي انقلاب اسلامي به بيش از ۱۸۰ باب مي رسيد. اين نهادهاي فرهنگي با ترويج مذهب و تربيت نسلي مجهز به علوم اسلامي و علوم جديد زمينه هاي پيدايش انقلاب اسلامي را فراهم كردند. در اين كتاب نقش مدارس اسلامي مشهور به مدارس ملي در انقلاب اسلامي بررسي مي شود. شيوه تدريس و تعليم در مدارس نوين و خارجي يكي از روش هاي تهاجم فرهنگي رژيم پهلوي به ارزش ها و معيارهاي اسلامي بود. جامعه ديني _ فرهنگي ايران، در رويارويي با اهداف اين تهاجم و به نيت اشاعه فرهنگ ديني با عنايت به شرايط مساعد پس از شهريور ۱۳۲۰ اقدام به تأسيس نهادهاي آموزشي اي به نام مدارس اسلامي نمود. تعداد اين مدارس، با وجود فشارهاي سياسي تا پيروزي انقلاب اسلامي به بيش از ۱۸۰ باب مي رسيد.
* تاريخ شفاهي انقلاب اسلامي از مهاجرت امام خميني به پاريس تا پيروزي
پيروزي انقلاب اسلامي، وابسته به علل و عوامل متعددي بود؛ اما سه علت اصلي كه مورد تأكيد محققان است در اين زمينه بيش تر مورد توجه قرار گرفته است: نخست، باورهاي ديني و اعتقادات اسلامي مردم ايران، دوم، وحدت مردم و مبارزات سياسي آنها و سوم، رهبري قاطع و بي نظير امام خميني. اين سه عامل پس از آن كه در كنار يك ديگر قرار گرفتند و يك مثلث را تشكيل دادند به نيروي قدرتمندي تبديل گرديد و رژيم پهلوي را سرنگون ساخت. بررسي جنبه هاي متعدد اين سه عامل، ماهيّت واقعي و عناصر تشكيل دهنده جنبش اسلامي مردم ايران را، روشن خواهد ساخت. از ميان سه عامل فوق، رهبري امام خميني بخصوص در شرايط حساس و بحراني، تأثير فوق العاده اي در به ثمر رسيدن مبارزات مردم مسلمان ايران، عليه دستگاه پهلوي ايفا كرد. از اين رو، با بررسي جنبه هاي گوناگون رهبري امام خميني و ويژگي هاي آن، زواياي مهمي از تاريخ انقلاب اسلامي ايران روشن خواهد گرديد.
فاصله زماني ۱۴ مهرماه تا ۲۲ بهمن ،۱۳۵۷ يكي از فصول برجسته تاريخ نهضت اسلامي به حساب مي آيد.اين برهه زماني كه از هجرت حضرت امام به پاريس تا پيروزي انقلاب را در برمي گيرد، مملو از حوادث و اتفاقاتي است كه هر يك مسير انقلاب را به پيش مي برد.مركز اسناد انقلاب اسلامي ضمن تشكر از محقق اين اثر، آقاي علي اكبري بايگي، از آقايان رحيم نيكبخت، معاون محترم تدوين؛ غلامرضا خسروي، مدير بخش تدوين و دكترحميد كرمي پور، مدير گروه خاطرات، به خاطر انجام اين پژوهش و هم چنين هم كاران پرتلاش معاونت محترم انتشارات، تقدير و تشكر مي نمايد.
* تاريخ شفاهي انقلاب اسلامي (۱۳۴۲ _ ۱۳۴۰) جلد دوم
تحولات و تكاپوهاي حوزه علميه قم و اقدامات چهره هاي شاخص و مبرز آن، نشانگر پيوند محكم و ژرفي با روند مبارزات سياسي و فرهنگي مردم مسلمان ايران عليه دستگاه پهلوي دوم است. تاريخ شفاهي انقلاب اسلامي وضعيت جامعه مذهبي را با دقت به بحث گذاشته است. مرجعيت امام (ره) و نقش فضلا و ديگر مراجع در تثبيت آن، از صفحات خواندني اين كتاب است.
همچنين نهضت روحانيون در جريان مبارزه با لايحه انجمنهاي ايالتي و ولايتي، از زبان نقش آفرينان آن مورد توجه قرار گرفته است. مبارزات علما در جريان موسوم به انقلاب سفيد، سفر محمدرضا پهلوي به شهر قم، هجوم به دو مدرسه فيضيه و طالبيه تبريز، به سربازي بردن طلاب و.... از ديگر فصول خواندني اين كتاب به شمار مي رود. كتاب حاضر با اتكا به سخنان روحانيون و عالماني كه در برانگيختن مردم و مبارزه با دستگاه پهلوي نقش شاياني داشتند، گزارشي مستند از مبارزات روحانيون و مردم مسلمان عرضه مي كند. نقش مساجد و مراسم مذهبي در انسجام و برانگيختن احساسات مذهبي مردم در اين نوشته به خوبي ترسيم شده است. همچنين تلاش روحانيون گمنام شهرها و روستاهاي دوردست در زنده نگهداشتن ياد امام (ره)، از ديگر قسمتهاي جالب كتاب حاضر است.