شنبه ۷ مرداد ۱۳۸۵ - سال چهاردهم - شماره ۴۰۴۶ - Jul 29, 2006
چطور به خواب مي رويم؟
شارژري براي بدن من
الميرا صديقي
008691.jpg
خوابيدن يكي از جالبترين كارهايي است كه انسان انجام مي دهد. تا به حال فكر كرده ايد كه چرا مجبوريد هميشه ساعاتي از روز را در خواب بگذرانيد؟ خواب تنها رازي است كه هنوز هيچ راه حلي براي فرار از آن كشف نشده و انسان با هر موقعيتي كه باشد روزانه به چند ساعت از آن احتياج دارد.
خصوصيات خواب
همه ما مي دانيم كه خواب چه شكلي است و فرد چه زماني به خواب رفته است. معمولاً خواب انسان داراي خصوصيات زير است:
- هر انساني براي آن كه به خواب برود در حالت كلي نياز به دراز كشيدن دارد.
- چشمان فردي كه به خواب مي رود بسته مي شود.
- حس شنوايي مگر با صداهاي بلند؛ تقريباً از كار مي افتد.
- نفس كشيدن شخص به آرامي ريتمي يك نواخت مي گيرد
- ماهيچه ها به شكل بسيار لخت در مي آيند تا جايي كه اگر فرد نشسته خوابيده باشد امكان افتادنش وجود دارد.
- فرد در هر يك ساعت معمولاً يك يا دو بار مي غلتد و اين به خاطر خواب نرفتن اعضاي بدن صورت مي گيرد. به عبارت ديگر شخصي كه به خواب رفته است هوشياري خود را از دست مي دهد اما فرق آن با كسي كه بي هوش شده و يا غش كرده است در اين است كه فردي كه خواب است به راحتي با هر صداي بلندي از خواب مي پرد اما در مورد بيهوشي اين اتفاق نمي افتد.
خواب و مغز
اگر شما يك دستگاه ثبت جريانات مغز را به شخصي كه خواب است متصل كنيد از وضعيت او در خواب كاملاً آگاه مي شويد.
شخصي كه بيدار است امواج آلفا را توليد مي كند كه برابر نوسان هاي ده تناوب در ثانيه است و شخصي كه كاملاً هوشيار است امواج بتا را كه دو برابر آلفا است توليد مي كند.
در حالت خواب دو موج بسيار آرام كه تتا و دلتا نام دارند جريان پيدا مي كنند كه جريان هاي آنها حدود نصف جريان هاي دوران بيداري است. به محض اين كه شخص به خواب مي رود جريان ها كند و كندتر مي شوند و اين عمق خواب شخص را نشان مي دهد. شخصي كه مغز او امواج دلتا را نشان دهد بيدار كردنش از ديگر حالتها سخت تر است.
تكان خوردن سريع چشم
در حين خواب اتفاقات پيش بيني نشده اي ممكن است رخ دهد كه يكي از آنها تكان خوردن سريع چشم (R.E.M) مي باشد. اكثر اشخاص در طول خواب خود سه تا پنج تكان چشم را دارند و در آن زمان حركات مغز نزديك شدن شخص به حالت بيداري را نشان مي دهد. كه اين حالت گاهي اوقات با تكان خوردن دست يا پا نيز همراه است. جالب است بدانيد اين اتفاقات در حالت خواب ديدن صورت مي گيرد و اگر شما در همان لحظات شخص را بيدار كنيد به راحتي به ياد مي آورد كه خواب چه چيز را  ديده است. يك شخص عادي براي آن كه خواب خوب و مفيدي داشته باشد بايد 25 درصد از خواب را در حالت R.E.M بوده و بقيه آن را در خواب عميق بدون ديدن خواب باشد. زيرا هر رويا بين 5 تا 30 دقيقه به طول مي انجامد.
وقتي دچار كم خوابي مي شويم
- تنها يك شب نخوابيدن براي هر فرد فاجعه محسوب نمي شود اما باعث مي شود كه فرد روز بعد را كسل و گيج بگذراند و همچنين اعمال او حالت كندتري به خود بگيرند.
- اگر شخص دو شب نخوابد وضعيت بدتر مي شود و عملاً بازدهي فرد بسيار كمتر مي گردد.
- سه شب بي خوابي شخص را كاملاً در حالت هذيان فرو مي برد و درست فكر كردن عملاً از وي دور مي شود. آزمايشات روي موش هاي آزمايشگاهي نشان مي دهد كه نخوابيدن آنها براي مدت چند روز باعث مرگ آنها مي شود و اين نشان مي دهد كه خوابيدن براي آنان حكم مرگ و زندگي را دارد.دو اتفاق ديگري كه در حالت خواب رخ مي دهد رشد هورمون ها در كودكان و سيستم هاي مقاوم سازي بدن است. اگر شما دچار كم خوابي باشيد امكان ابتلا به بيماري در شما بيشتر است و رشد كودكان اگر كم خوابي داشته باشند نيز كندتر صورت مي گيرد.
چرا بايد بخوابيم؟
هيچ كس نمي داند كه چرا بايد در طول شب خوابيد اما چند فرضيه زير براي آن وجود دارد:
- خوابيدن به بدن امكان بازيافت و استراحت ماهيچه ها را مي دهد و سلولهاي زنده جايگزين سلول هاي مرده مي شود.
- خواب به مغز امكان جمع بندي اتفاقات در حافظه را دهد و خوابها نمونه هايي از اين پروسه هستند.
- خواب سوختن انرژي را كندتر مي كند و بنابر اين ما به جاي 4 يا 5 وعده غذا به 3 وعده احتياج داريم.
- تحقيقات نشان مي دهد خواب براي شارژ مجدد مغز مفيد است و اين ماهيچه نيز احتياج به استراحت دارد.
علاوه بر تمامي اين موارد همه ما مي دانيم كه با داشتن يك خواب خوب روز بهتري را آغاز مي كنيم. پس بدن و مغز ما احتياج به اين استراحت را دارد.
خواب و رويا
مغز ما كاملاً به صورت اتفاقي مسائل را تبديل به رويا مي كند. تقريباً هر 90 دقيقه يكبار امواج الكتريكي براي مغز ما فرستاده مي شود كه هيچ قاعده و يا قانون خاصي براي آن كه در مورد چه موضوعي باشد ارايه نمي شود و مغز به اجبار شروع به تشخيص دادن اين امواج مي كند. اين به اين معنا نيست كه روياها بي معني هستند و نبايد به آنها توجهي شود. اين كه مغز پس از دريافت امواج شروع به تشخيص آنها مي كند موضوعي را براي ما روشن مي كند و آن اين است كه مغز مسائل مهم در ذهن ما را تشخيص مي دهد و آن را به صورت خواب و رويا نشان مي دهد.
- خواب ها معمولاً مثل فيلمهاي تلويزيوني موضوع دارند.
- معمولاً حتماً شما در خواب خود حضور داريد.
- خواب  ها مسائلي را كه براي شما مهم بوده و يا از آنان نگران هستيد در خود دارند.
- صداهاي اطراف شما معمولاً به نوعي در موضوع خواب شما وجود دارد و اين نشان مي دهد كه مغز روياها را به صورت كاملاً اتفاقي انتخاب مي كند.
- شما نمي توانيد خواب خود را كنترل كنيد و معمولاً خواب هايتان حاوي اتفاقاتي است كه شما قدرت انجام آنها را نداريد مانند دويدن و يا فرياد زدن با صداي بلند.
به چقدر خواب نياز داريم؟
يك شخص بالغ به 7 تا 9 ساعت خواب احتياج دارد و هر شخصي خود بهتر مي داند كه با چه مقدار خواب حال بهتري دارد. ساعات نياز به خواب با بالا رفتن سن شما تغيير مي كند به طور مثال يك نوزاد ممكن است 20 ساعت در روز را خواب باشد . در 4 سالگي اين ميزان به حدود 12 ساعت تغيير مي كند و در 10 سالگي به 10 ساعت مي رسد و افراد بالغ معمولاً با 7 ساعت خواب احساس خوبي دارند.
چند نكته براي بهتر خوابيدن
- ورزش كنيد. ورزش آرامش را براي بدنتان به ارمغان مي آورد.
- بعد از ساعت 4 مواد كافين دار مصرف نكنيد و اگر سيگاري هستيد آن را هم به حداقل برسانيد.
- ساعات خواب منظمي داشته باشيد و سر موقع به رختخواب برويد اين كار حتماً خواب شما را منظم مي كند. آرزوي خواب هاي خوب و راحت را براي شما داريم.
برگرفته از

درمانگاه
خاك خواري
008697.jpg
دكتر عبدالحميد حسين نيا- خاك خواري عادت ديرينه اي است كه ردپاي آن را در ادبيات فرهنگ سراسر دنيا مي توان يافت.
گابريل گارسيا ماركز، نويسنده آمريكاي لاتين در رمان فناناپذير صدسال تنهايي از فردي نام مي برد كه عادت خاك خوري حريصانه اي داشت طوري كه گل و خشت ديوار منزل را مي كند و مي خورد.
براي آن كه اين عادت را از وي سلب كنند تمام مسير خاك ها از جمله ديوارها را به فلفل قرمز آغشته كرده بودند. در پهنه فرهنگ معاصر ايران ما كاريكلماتور پرويز شاپور را پيش چشم داريم كه به حال ماهيان غصه مي خورد از آن جهت كه در دوران كودكي شان نمي توانند خاك بازي و خاك خواري كنند!
كودكان خاك خوار را ما از ديرباز كودكان رنگ باخته اي مي شناسيم با ملتحمه هاي چشم بيرنگ، مخاط رنگ پريده زبان و لب ضعيف و بي حال، خموش و بي تكاپو كه به آساني دچار تپش قلب مي شوند و تنگي نفس پيدا كنند و با شاخص ناخن هاي قاشقي شكل (Kwilonichia) اين كودكان را با برچسب كم خوني فقر آهن شناسايي مي كنند ويار (Pica) زنان باردار گاه به پايه اي مي رسد. كه خاك گوشه و كنار منزلشان را گاز مي زنند و با ولع مي خورند.
رفتار خاك خواري مي تواند به عنوان يك نشانه روان رنجوري (پسيكوتيك) به طور مستقل خودنمايي كند.
اما رابطه آن با كم خوني فقر آهن از ابهام بيشتري برخوردار است. سابقاً تصور مي كردند كه خاك خواري در كودكان و يا در بزرگسالان موجب عدم جذب آهن مورد نياز در غذا از لوله گوارش شده و سبب فقر آهن مي شود، يعني خاك خواري را نسبت به كم خوني فقر آهن اوليه مي دانستند نه ثانويه، مثلاً زنان باردار خاك را با اشتياق مي جوند، مي بلعند و دچار كم خوني مي شوند، اما امروزه معتقدند كه خاك خواري در كنار پديده هاي ديگر و يار و اشتياق عطشناك به خوردن يخ (Pagophogia) و نشاسته (Amylo phagia) پيدا مي شود. اين بيماران علاقه خاصي به خوردن نوعي از خاك كه عمدتاً خاك رس (Clay) است، پيدا مي كنند.
اساس اين رفتار نسبت به مواد بيگانه بنا به استناد آخرين چاپ درسنامه هاي طب اطفال نلسون و طب داخلي هاريسون ناشناخته باقي مانده است.

دريچه
فست فودهاو ابتلا به ديابت
008694.jpg
سميه شرافتي- ديابت چهارمين علت مرگ ومير در بيشتر كشورهاي در حال توسعه است.
طبق برآورد فدراسيون بين المللي ديابت، تخمين زده مي شود كه در سال 2025 تعداد افراد ديابتي به 333 ميليون نفر برسد. با توجه به اين كه ديابت براي سلامتي جهانيان يك تهديد است، مي  توان گفت بالغ بر 3/6 درصد از جمعيت جهان با ديابت زندگي مي كنند. ديابت يك بيماري مزمن است كه وقتي لوزا لمعده انسولين توليد نمي كند يا وقتي بدن نمي تواند از انسولين توليد شده به طور مؤثر استفاده كند اتفاق مي افتد. توقف توليد انسولين يا استفاده نكردن از انسولين هر دو باعث افزايش گلوكز در خون مي شود. از جمله مواردي كه باعث افزايش احتمال ابتلا به ديابت مي شوند فست فودها هستند. رئيس انجمن ديابت ايران ضمن هشدار درباره تأثير فست فودها در ابتلا به ديابت گفت: غذاهاي آماده به علت اين كه حاوي مقدار زيادي چربي و مواد افزودني هستند حجم زيادي از كالري را به بدن وارد مي كنند كه منجر به چاقي و زمينه ساز ابتلا به ديابت مي شود.
دكتر اسدالله رجب افزود: اين غذاها همچنين به علت اين كه مقدار زيادي نمك دارند منجر به افزايش فشار خون مي شوند كه يكي از عوامل خطرساز ابتلا به ديابت است. وي گفت: امروز معيار و انگيزه تمايل افراد به غذا بر اساس نياز واقعي بدن نيست بلكه معيار انتخاب غذا را خوشمزه بودن آن مي دانند و از آنجايي كه فست فودها هم به علت مواد افزودني و نمك فراواني كه دارند خوشمزه ترند افراد تمايل بيشتري بر مصرف آنها دارند.رئيس انجمن ديابت، ايران با بيان اين كه حدود 20 درصد جمعيت كشور مبتلا به فشار خون هستند يادآور شد: فشار خون به عنوان يك عامل زمينه اي در ابتلا به ديابت همانند ديابت بيماري اي است كه درد ندارد و به همين خاطر بيشتر افراد از بيماري خود آگاهي ندارند و در بيشتر مواقع به صورت اتفاقي به بيماري خود پي مي برند.
دكتر رجب با اشاره به اين كه الگو هاي تغذيه اي غلط مهمترين علت افزايش ابتلا به ديابت است افزود: تغذيه ناصحيح، افزايش فشار خون و چربي بالا را به دنبال دارد كه اين عوامل از ريسك فاكتورهاي عمده ابتلا به ديابت به شمار مي روند. وي با اشاره به اين كه فرهنگ تغذيه رايج در مردم نياز به تغيير دارد افزود: بايد اين آگاهي ها به مردم داده شود كه نيازهاي تغذيه اي بدن شامل كربوهيدرات ها، پروتئين ها، چربي ها و ويتامين ها بر مقدار مورد نياز بدن و در فواصل منظم، بايد مورد استفاده قرار گيرد. دكتر رجب اضافه كرد: در انتخاب غذا نياز بدن در مقايسه با خوشمزه بودن غذا بايد در اولويت قرار گيرد و افراد غذاهاي خوشمزه و پركالري را بر صرف خوش طعم بودن آنها انتخاب نكنند.

سلامت
اجتماعي
ادب و هنر
اقتصادي
دانش فناوري
بـورس
زادبوم
حوادث
بين الملل
سياسي
شهر تماشا
شهري
دانش
ورزش
صفحه آخر
همشهري ضميمه
|  اجتماعي   |   ادب و هنر   |   اقتصادي   |   دانش فناوري   |   بـورس   |   زادبوم   |   حوادث   |   بين الملل   |  
|  سياسي   |   شهر تماشا   |   سلامت   |   شهري   |   دانش   |   ورزش   |   صفحه آخر   |  
|   صفحه اول   |   آرشيو   |   شناسنامه   |   چاپ صفحه   |