چند وقتي است كه ثبت نام دانش آموزان آغاز شده است و در چشم به هم زدني، اول مهر از راه مي رسد و مدرسه ها مي بايست كارشان را آغاز كنند.
۲ ماه باقي مانده به آغاز  رسمي كار مدرسه ها، فرصت بسيار كوتاهي است و در اين فاصله مديران مدرسه ها مي بايست همه پيش بيني هاي لازم براي آماده سازي مدرسه را در نظر بگيرند و مدرسه شان را به همه وسايل مورد نياز دانش آموزان، معلمان و كادر اداري براي يك سال تحصيلي تجهيز كنند.
آماده سازي مدرسه داراي شرايط و مراتبي است كه همه موارد آماده سازي ساختمان مدرسه، تهيه وسايل و امكانات مورد نياز، توجه به محوطه مدرسه، وسايل آموزشي و... را در بر مي گيرد.
البته آماده سازي مدرسه و رساندن آن به استانداردهاي مطلوب در مقاطع پيش دبستاني، ابتدايي، راهنمايي و متوسطه، در عين مشابهت ها، تفاوت هايي نيز دارد و مدير مدرسه با توجه به دوره آموزشي مربوطه، مي بايست تمهيدات لازم را نيز بينديشد.
طراحان فضاهاي آموزشي و كارشناسان مجرب و با سابقه تعليم و تربيت درباره شرايط يك محيط آموزشي نظرياتي دارند كه مي  تواند مورد توجه مديران مدرسه ها قرار گيرد. به عنوان نمونه توصيه شده است كه كلاس هاي درس تا آن جا كه ممكن است در طبقه همكف قرار گيرد. اين نكته به ويژه در خصوص دوره هاي پيش دبستاني اهميت بيشتري دارد.
در اين فاصله كوتاه لازم است سيستم حرارتي و برودتي ساختمان مورد بررسي دقيق قرار گيرد و ايرادهاي احتمالي سيستم تهويه هوا و لوله كشي آب گرم و سرد ساختمان رفع شود.
اگر مدرسه داراي حفاظ راه پله و پنجره نيست، در اين مدت بايد نسبت به ايجاد حفاظ مناسب اقدام شود؛ به ويژه در مهدهاي كودك، دوره هاي پيش دبستاني و دوره ابتدايي لزوم اين كار دوچندان است.
همچنين ايجاد حفاظ ويژه پريزهاي برق؛ به ويژه پريزهايي كه در ارتفاع پايين قرار دارند، ضروري است.
حادثه دلخراش و غم انگيز آتش سوزي در يكي از مدرسه  هاي استان چهار محال و بختياري در دي ماه سال ۸۳ هنوز از خاطر مان نرفته است. لازم است همه تمهيدات لازم براي بروز آتش سوزي هاي احتمالي در مدرسه ها انديشيده شود. تهيه لوازم اطفاء حريق در مدرسه ها بسيار ضروري است.
ضمن اين كه وجود وسايل كمك هاي اوليه در مدرسه ها نيز بسيار ضروري است. حتي ضرورت دارد مدير مدرسه شرايطي را فراهم كند تا برخي از معلمان يا كاركنان مدرسه، آموزش رسيدگي به مصدوم و آموزش كمك هاي اوليه را طي كنند تا اگر حادثه اي براي يكي از دانش آموزان رخ داد بتوانند به وضعيت او رسيدگي كنند.
توجه به لغزنده نبودن كف اتاق ها و سالن مدرسه نيز يكي از موارد مهم آماده سازي مدرسه ها است. كف مدرسه مي بايست علاوه بر اين كه قابل شست وشو و ضدعفوني كردن باشد، به هيچ عنوان لغزنده نباشد.
در مورد مهدهاي كودك و دوره هاي پيش دبستاني كه مي بايست داراي فضايي مناسب براي بازي بچه ها باشند، لازم است همه تمهيدات لازم براي امنيت بچه ها در نظر گرفته شود. از اين رو پوشاندن زمين بازي كودكان از كف پوش اسفنجي، چمن و يا موادي كه احتمال آسيب ديدن كودكان را به حداقل مي رساند، ضروري است. نبودن موانع آسيب زا و همه وسايلي كه احتمال خطر را افزايش مي دهد بايد در فضاي بازي كودكان مورد توجه ويژه قرار گيرد.
تهيه همه مواد بهداشتي و مناسب بودن سرويس بهداشتي مدرسه نيز يكي از موارد قابل توجه براي آماده سازي مدرسه است.
همچنين بوفه هاي مدارس نيز مي بايست با اقلام مصرفي مجاز و خوراكي هاي بهداشتي، سالم، مطمئن و مورد نياز دانش آموزان تجهيز شود.
تهيه وسايل صوتي و تصويري، فيلم هاي آموزشي و تربيتي ويژه رده هاي مختلف سني و تجهيزات آموزشي كه به رشد عاطفي و اجتماعي دانش آموزان منجر مي شود نيز يكي از موارد آماده سازي مدرسه براي سال تحصيلي جديد است.
در خصوص مهدهاي كودك و دوره هاي پيش دبستاني نيز مي توان به مصداق هايي چون عروسك هاي پارچه اي، پلاستيكي و نمايشي، كارت هاي قصه گويي و كتاب هاي مناسب اشاره كرد. كمد و قفسه نگهداري وسايل نيز يكي ديگر از لوازم مورد نياز براي مدرسه ها است.
به هر حال كمتر از ۲ ماه ديگر مدرسه ها باز مي شوند و خيل عظيم دانش  آموزان مي بايست هر روز ساعت هاي متوالي را در خانه دوم خود بگذرانند. پس در اين فاصله كوتاه به فكر همه لوازم و ضرورت هاي مدرسه باشيم.

كتاب و كتابخانه آموزشگاهي
و تأثير آن بر ساير درس ها
كلمه كتاب هميشه با آموزش قرين است و كتابخانه وسيله اي براي تقويت خواندن، ترويج مطالعه و توسعه فرهنگي به حساب مي آيد. انسان به طور ذاتي و فطري جست و جوگر آفريده شده است و اين خصوصيت ذاتي اگر به موقع شناخته شود و بسط و گسترش يابد، سرچشمه كشف راز شگفتي ها مي شود.
دانش اندوزي حق طبيعي همه كودكان و نوجوانان است. حتي معلمان نيز مي توانند براي يافتن پاسخ پرسش هايشان به كتاب مراجعه كنند.
همچنين مي توانند دانش آموزان را با كتاب، دوست و يار مهربان آشنا سازند. مي توان به بچه ها آموخت كه هرگاه از پاسخ پرسشي ناتوان شدند، از كتاب مدد جويند. كتاب پاسخ بيشتر سؤالات و مشغله هاي فكري را در خود نهفته دارد. كتاب مرجعي است كه با هر كس به زبان خودش صحبت مي كند به پاي حرف ها و سؤالات مي نشيند و پس از شنيدن، پاسخ دقيق و واضح ارائه مي دهد.
در اين ميان، در نظام آموزش و پرورش نوين، وجود كتابخانه هاي آموزشگاهي از نيازهاي اساسي است و در صورت عملكرد ضعيف يا حذف آنها، ممكن است آموخته هاي دانش آموزان گسترش نيابد. خواندن كتاب و به طور كلي بهره گيري از انواع مواد ديداري و شنيداري كه از ساده ترين وسايل كمك آموزشي هستند، از طريق كتابخانه هاي مدرسه ها ممكن و ميسر مي شود. يكي از اقدامات مؤثر به منظور جذب دانش آموزان به كتابخانه مدرسه اين است كه كتاب مورد نياز در اسرع وقت در اختيار دانش آموز قرار بگيرد. همچنين مرمت كتاب  ها، بازديد بچه ها از كتابخانه هاي عمومي شهر و بازديد از نمايشگاه هاي كتاب، از جمله برنامه هاي سازنده كتابخانه هاي آموزشگاه ها محسوب مي شوند. البته در اين ميان،  نقش فعال مسئولان كتابخانه هاي مدرسه ها نيز در درجه اول اهميت قرار مي گيرد.
فعاليت هاي كتابخانه مدرسه
يكي از مسائلي كه هميشه كودكان و نوجوانان را دچار مشكل مي سازد، چگونگي انتخاب كتاب مناسب است و اين كار برعهده مربي، معلم و كتابدار آشنا به اين فن است. اگر كتابخانه هاي آموزشگاه ها فعال باشند، خود راهي براي تشويق بچه ها به مطالعه به شمار مي آيند. دعوت از شاعر يا نويسنده متناسب با سن هر دوره تحصيلي، برگزاري مسابقات مقاله نويسي و خلاصه كردن كتاب، معرفي هفته كتاب و كتابخواني، برگزاري فروشگاه كتاب در مدرسه و تخفيف قيمت ها، از اقدامات شايسته كتابخانه هاي آموزشگاهي به شمار مي روند.
يكي ديگر از راههاي ترويج مطالعه و علاقه مندي به كتاب و كتابخواني در مدرسه، اهداي كتاب هاي مناسب و مفيد به دانش آموزان تلاشگر مدرسه است. البته كتابهاي اهدايي بايد با سن دانش آموزان متناسب باشند.
چگونگي بهره گيري از كتابخانه 
براي اين كه برنامه هاي درسي مدرسه را زنده نگه داريم، بايد كتابخانه مدرسه را تقويت كنيم تا دانش آموزان را در دستيابي به اطلاعات فراتر از كتاب ياري دهيم.
اگر معلمان پس از تدريس هر درسي، كتابي را در زمينه موضوع تدريس شده به دانش آموزان معرفي كنند، يا بچه ها را به كتابخانه ببرند و به  صورت جمعي كتاب بخوانند و يا فيلمي در ارتباط با درس مربوطه نمايش دهند و ده ها اقدام ابتكاري ديگر، در حقيقت دانش آموزان را به كتاب و كتابخانه علاقه مند كرده اند و زمينه باروري  آنها را در آينده رقم زده اند.
تنها به كمك كتابخانه آموزشگاهي مي توان محدوديت هاي آموزش را شكست. وابستگي شديد دانش آموز به كتاب هاي درسي و استفاده صرف از حافظه، هرگز سبب يادگيري عميق نخواهد شد. اگر شيوه آموزشي چند بعدي باشد، يعني معلم پس از تدريس، دانش آموز را براي تحقيق بيشتر يا پاسخ به پرسش هايش و يا گسترش آگاهي هايش راهي كتابخانه كند و همچنين در انتخاب كتاب او را ياري دهد و نقش رهبري را به عهده بگيرد، بي درنگ سبب مي شود كه دانش آموز به كتاب و كتابخانه علاقه مند شود. همچنين باعث مي شود، كتابخانه آموزشگاه نيز رونق يابد و از شكل انبار كتاب بودن خارج شود.

زبان را بزرگترين امتياز بشر نسبت به جانواران و مهم ترين حامل ميراث فرهنگي شمرده اند. با اين وصف، اختلاف زبان ها خود دشواري هاي بسياري را در برقراري ارتباط فرهنگي،  اقتصادي، سياسي و ورزشي پديد آورده است. محروميت از زبان يعني محروميت فرهنگي. هوش افراد محروم از زبان به كمال رشد خود نمي رسد. رشد فرهنگي نيز از ۳ جهت به زبان وابسته است:
۱ - در برقراري رابطه به وسيله ترجمه با همزمانان همزبان ۲ - در برقراري رابطه به وسيله ترجمه با معاصران ديگر زبان ۳ - در انتقال ميراث فرهنگي از گذشتگان به معاصران و آيندگان.
پژوهشهاي يونسكو نشان داده است كه با وجود صرف صدها ميليارد ساعت آموزشي و ده ها ميليارد دلار هزينه سالانه در جهان، يادگيري زبان هاي بيگانه در آموزشگاههاي سراسر جهان با بحران روبه رو بوده است.
زبان نمونه دست كم بايد از ۹ امتياز برخوردار باشد. خط آن هر چه را مي شنود، بنويسد؛ و هر چه را مي نويسد، همان را بي كم و زياد بخواند. تلفظ آن براي تمام ملتها آسان باشد. موسيقي تلفظ آن خوشايند باشد. دستور آن، كم قاعده، بي استثنا، بي ابهام و ساده باشد. واژه سازي در آن منطقي بوده و بر طبق الگوي تصاعد هندسي از ريشه هايي اندك به ياري آوندهايي ثابت، واژه هايي بسيار را به دلخواه و به سهولت بسازد. به هيچ ملتي تعلق ويژه نداشته باشد. يكي را مغرور و ديگري را تحقير نكند. بي طرف باشد؛ يعني نفي زبان مادري، سلب هويت قومي و استعمار فرهنگي هيچ ملتي را در پي نداشته باشد. تنها همانند يك پل تفاهم به عنوان زبان دوم در رابطه ميان ملت ها به كار رود. كمترين وقت و هزينه صرف تحصيل آن شود. قواعد دستوري را به نمادها و كدهاي بصري آسان و چشمگيري تبديل نمايد. در چهار قرن گذشته بيش از هزار آزمايش براي ساختن يك زبان نمونه انجام شده است و موفق ترين زبان نمونه در اين ميان، زبان بين المللي اسپرانتوست  كه صد سال و اندي پيش در سال ۱۸۸۷ ميلادي انتشار يافته و داراي تمام شرايط ۹ گانه ياد شده از يك زبان نمونه بوده است. يونسكو، اولين بار در سال ۱۹۵۴ و ديگر بار در سال ۱۹۸۶ اسپرانتو را به عنوان زبان نمونه موفق به رسميت شناخته و آموزش آن را به دولتهاي عضو خود توصيه كرده است.
صدها دانشمند نيز نظير تولستوي، گاندي و رومن رولان زبان اسپرانتو را ستوده و فراگرفتن آن را به ويژه در مدارس تاكيد كرده اند. بالغ بر ده فرستنده راديويي در سراسر جهان به اسپرانتو برنامه پخش مي كنند. دهها هزار جلد كتاب مهم از شاهكارهاي ادبيات ايران و جهان و كتب آسماني از جمله قرآن و قسمتهايي از نهج البلاغه و نيز رباعيات خيام و غزليات حافظ و ...
به اين زبان انتشار يافته است. و بيش از ۱۳۰ روزنامه و مجله نيز به اين زبان چاپ مي شود . با عنايت به اين مسئله كه جمهوري اسلامي ايران در عرصه جهاني مبلغ و مروج گفت وگوي تمدنهاست،  بنابراين يادگيري و آموزش زبان جهاني اسپرانتو نيز مي تواند اين مهم را آسانتر محقق سازد.
كتاب «زبان دوم» كه عنوان محتوايي «خودآموز زبان جهاني اسپرانتو» را به دنبال دارد، تاليف و نگارش دكتر ناصرالدين صاحب الزماني است كه در نوع خود كامل ترين كتاب در زمينه آموزش زبان اسپرانتو مي باشد. كتاب مذكور در قطع وزيري (با جلد گالينگور) و به قيمت ۵۹۰۰ تومان و با ۴۳۳ صفحه به زبان فارسي و ۱۲۸ صفحه به زبان اسپرانتو به تازگي از سوي انتشارات عطايي چاپ و منتشر شده است. صاحب الزماني كه خود از مدرسان اين زبان در ايران به شمار مي رود، با روشي آسان و ترسيم جداول و نمادهاي متعدد، آموزش زبان اسپرانتو را براي همه اقشار جامعه قابل استفاده مي نمايد.
«زبان دوم» در سه بخش عمده و يازده درس تنظيم شده است و نويسنده در آخر كتاب به سير تاريخي آموزش زبان اسپرانتو و آثاري كه به اين زبان در ايران منتشر شده اشاره كرده است و با نقل قول از نويسندگان، مورخين و مشاهير در پي تبيين ضرورت آموزش و فراگيري اين زبان برآمده است.
م. شادخواست