يكشنبه ۳۰ مهر ۱۳۸۵ - سال چهاردهم - شماره ۴۱۱۵ - Oct 22, 2006
عيد فطر چه روزي است؟
004329.jpg
گروه علمي فرهنگي- امسال هم، آغاز ماه مبارك رمضان در ايران با برخي كشورهاي اسلامي تفاوت داشت و حتي اين اختلاف به دو روز رسيد. مردم هم مثل هميشه، مي پرسند چگونه اين اختلاف پديد مي آيد؟ قبلا اختلاف هايي بين تقويم و آغاز و پايان ماه قمري اي كه مراجع ديني و حكومتي اعلام مي كردند، به چشم مي خورد. با اين اختلاف ها به نظر مي رسيد كه تقويم استخراج شده دقيق نيست. حتي باور غلطي هم بين مردم رواج يافته بود كه امكان ندارد ماه رمضان، بيشتر از 29 روز طول بكشد.
اما سال هاي گذشته هيأت وزيران تصويب كرد مؤسسه ژئوفيزيك تقويم دقيقي استخراج كند. نظرات فقهي مقام معظم رهبري درباره رؤيت هلال هم كمك كرد تا عمده اين مشكلات برطرف شود و تقويم شوراي تقويم مؤسسه ژئوفيزيك دانشگاه تهران، در انطباق با رويدادهاي طبيعي بسيار دقيق باشد. البته بعضي اختلاف ها بين آغاز و پايان ماه در كشورهاي اسلامي و كشورمان باقي مانده كه پاره اي از آن ها طبيعي است و مابقي، در اثر تفاوت ملاك هاي فقهي آغاز ماه به وجود آمده است.
يكي ديگر از دلايلي كه امسال هم ماه مبارك عين تقويم آغاز نشد، اين بود كه تقويم سال 1385 را خردادماه 1384 تدوين كرده بودند. رويدادهاي نجومي و به خصوص زمان ماه هاي قمري را رصدهاي بعدي با دقت بيشتري مشخص كردند. براي همين در ابتداي ماه رمضان امسال شوراي تقويم در اطلاعيه اي اعلام كرد كه ممكن است امسال هم ماه مبارك عين تقويم آغاز نشود، در حاليكه طبق تقويم شروع شد.
اختلاف هاي طبيعي
ماه با زمين، حدود چهارصد هزار كيلومتر فاصله دارد. براي همين در آسمان بسيار سريع حركت مي كند. همين موجب مي شود تغيير موقعيت روي زمين در منظره اي كه از ماه در آسمان مي بينيم، تفاوت ايجاد كند. مناطقي هستند كه هلال در آن جا رؤيت مي شود، ولي در شمال يا جنوب آن جا هلالي ديده نمي شود! اين عامل طبيعي موجب مي شود تا يك روز اختلاف بين مناطق مختلف روي زمين هميشه وجود داشته باشد.هر هلالي، خصوصيات خودش را دارد و بنابراين، خط رؤيت پذيري هلال هم در هر ماه، متفاوت خواهد بود. پس هيچ الزامي ندارد كه دو منطقه روي زمين هميشه با هم يك ماه قمري را آغاز كنند يا با هم به پايان برسانند.
اختلاف در فتوا
ملاك آغاز ماه قمري نجومي با ملاك آغاز ماه قمري اسلامي تفاوت دارد. حكم اسلام كه در قرآن هم آمده است، اين است كه يقين فرد بر رؤيت يا عدم رؤيت هلال، براي او حجت شرعي دارد. از سوي ديگر، گواهي دو مرد مسلمان عادل بر رؤيت هلال هم براي ساير افراد، كافي است. تا همين اواخر (و حتي هم اكنون) اغلب مراجع، همين روال را براي بررسي آغاز ماه قمري داشتند و به گزارش افراد مطمئن از گوشه و كنار كشور استناد مي كردند. اما تجربيات رصدي نشان داده است 15 درصد افرادي كه استهلال مي كنند، دچار توهم رؤيت مي شوند، يعني مغزشان هلالي را كه وجود ندارد، تصور مي كند. گاه يك تكه ابر يا دود هواپيما موجب بروز اين توهم مي شود. گاهي هم مژه روي چشم و گاه حتي آسمان خالي. توهم هم نه گناه است و نه جرم و فرد عادل و غير عادل نمي شناسد. حتي يك منجم باتجربه هم ممكن است دچار توهم شود. البته فتواهاي ديگري هم در مورد آغاز ماه قمري و همچنين تعميم دادن رصد يك منطقه به مناطق اطراف وجود دارد. برخي مراجع معتقد هستند كه رؤيت هلال در يكي از بلاد مسلمين، براي تمام بلاد مسلمين كه آن جا شب است كافي است و به اين ترتيب همه كشورهاي اسلامي كه در شرق هستند، يك روز را عيد خواهند گرفت. برخي ديگر، معتقدند هر منطقه اي مستقل از منطقه ديگر است.
ملاك عربستان
ملاك در عربستان اين است كه آيا در شهر مكه مكرمه، ماه بعد از خورشيد غروب مي كند يا خير؟ اما حالت هايي پيش مي آيد كه ماه قمري قبل هنوز پايان نيافته، ولي هلال، پس از خورشيد غروب مي كند. در ساير حالت ها هم معمولا هلال قابل رؤيت نيست، ولي آغاز ماه اعلام مي شود. چون ماه قمري حداقل 29 روز و حداكثر 30 روز طول مي كشد، اشتباه در اعلام آغاز يك ماه قمري مي تواند بر آغاز ماه قمري ديگر هم تأثير بگذارد.
ملاك آغاز ماه قمري در ايران
خوشبختانه نظرات فقهي مقام معظم رهبري، چنين مشكلاتي را كاملا حل كرده است و تقويم رسمي جمهوري اسلامي ايران كه برپايه نظرات فقهي ايشان و تلاش كارشناسان مركز تقويم مؤسسه ژئوفيزيك استخراج مي شود، در پهنه ايران بسيار دقيق است.
طبق نظر مقام معظم رهبري، هلال شب اول ماه بايد با چشم رؤيت شود و استفاده از ابزارهاي اپتيكي نظير تلسكوپ يا دوربين دوچشمي مانعي ندارد. از نظر ايشان، نظر كارشناسان در مورد رؤيت ناپذيري هلال حجت است. يعني اگر عده اي ادعا كنند كه هلال را ديده اند و كارشناسان علم نجوم آن را رد كنند، ادعاي آنان پذيرفتني نيست. از نظر ايشان، در صورتي كه در بخشي از ايران قادر به رؤيت هلال ماه باشند و در بقيه پهنه ايران قادر به رؤيت نباشند، وضعيت شهرهاي بزرگ كشور به خصوص تهران كه بيشترين تراكم جمعيتي را دارد، ملاك خواهد بود و تهران، نقش تعيين كننده خواهد داشت. بدين ترتيب، در صورتي كه هلال در شهر تهران قابل رؤيت باشد، آغاز ماه قمري اعلام مي شود.
فردا كه عيد نيست
اگر غروب امروز نگاهي به آسمان بياندازيد، به هيچ وجه نمي توانيد هلال ماه رمضان را با چشم حتي مسلح مشاهده كنيد. چون جدايي زاويه اي ماه از خورشيد آن  كم است كه حتي از حد ديد تلسكوپ  هم كمتر است. اگر كسي امشب ادعا كند هلال را ديده است، اشتباه كرده است و ابر يا دود هواپيما را با هلال اشتباه گرفته است، شايد هم دچار توهم رويت شده است.
با فرض درست بودن مطالب بالا دوشنبه نمي تواند اول ماه شوال و عيد فطر باشد. به اين ترتيب احتمالا كشورهايي كه فردا را عيد فطر اعلام كرده اند، يا اشتباه كرده اند يا فتوايشان متفاوت است.
سه شنبه احتمالاً عيد است
اگر سه شنبه عيد باشد، غروب دوشنبه هلال ماه بايد ديده شود، اما نگاهي به مشخصات ماه در غروب امشب نشان مي دهد كه رويت اين هلال مشكل است اما غيرقابل ديدن نيست. پس از غروب خورشيد دوشنبه، جدايي زاويه اي ماه از خورشيد، 15 درجه است كه از حد قابل ديدن (8 درجه) و از حد ركوردهاي جهاني (11 درجه) هم بيشتر است. اما مشكل آن جاست كه ارتفاع ماه بسيار كم است (حدود 3 درجه) و زمان مكث آن بسيار كم است. يعني زمان كمي بعد از غروب خورشيد، ماه هم غروب مي كند. پس رصدگران، زمان كمي را براي شكار هلال ماه دارند. اما اين هلال جوان، چون ارتفاع كمي دارد، ممكن است لاي گرد و غبار افق غربي گم شود. چون هرچه قدر ارتفاع هلال كمتر باشد، غلطت جو براي ديدن آن بيشتر است.
به هرحال تنها در صورتي روز سه شنبه عيد سعيد فطر خواهد بود كه گزارش هاي موثق رسيده به دفتر مقام معظم رهبري بررسي شود و رويت هلال براي ايشان مسجل شود.

علمي فرهنگي
برگزاري اولين همايش نوآوري هاي آموزشي در تهران
گروه علمي فرهنگي- اولين همايش نوآوري هاي آموزشي؛ با هدف تبيين ابعاد نظري نوآوري هاي آموزشي و شناسايي و معرفي اين نوآوري ها، 20و 21 دي ماه در تهران برگزار مي شود.
به گزارش همشهري، اين همايش كه در راستاي تحقق اهداف جنبش نرم افزاري و نهضت توليد علم و براساس فرمايشات مقام معظم رهبري در سال 80 طراحي شده، توسط سازمان پژوهش و برنامه ريزي آموزشي وزارت آموزش و پرورش اجرا خواهد شد. اين سازمان، شناسايي سازوكارهاي مناسب براي حمايت از نوآوران آموزشي، تبيين روش هاي اشاعه و گسترش نوآوري ها در آموزش و پرورش با تأكيد بر معلمان نوآور و تبيين فرآيند كاربرد نوآوري مرتبط با مأموريت ها و فعاليت هاي آموزش و پرورش در مسير طرح توسعه چشم انداز۲۰ ساله كشور را از جمله اهداف همايش نوآوري هاي آموزشي عنوان كرده است.
اين همايش در دو بخش ارائه مقاله و ارائه طرح هاي نوآورانه برگزار خواهد شد و مهلت ارسال آثار به دبيرخانه همايش تا پايان آذرماه تعيين شده است. تمامي معلمان، مديران مدارس، كارشناسان، پژوهشگران، اعضاي هيأت علمي دانشگاه ها و مؤسسات پژوهشي، صاحب نظران و ساير علاقه مندان حوزه تعليم و تربيت از مخاطبان اصلي اين همايش هستند.براي ارتباط با دبيرخانه همايش، مي توان با مؤسسه پژوهشي برنامه ريزي درسي و نوآوري هاي آموزشي واقع در تهران، خيابان ايرانشهر شمالي، كوچه خسرو ارتباط برقرار كرد.
مردم حفاريهاي غيرمجاز
و تخريب آثار تاريخي را گزارش كنند
گروه علمي فرهنگي- يگان حفاظت سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري از مردم خواست تا حفاري هاي غيرمجاز و تخريب آثار تاريخي را به اين يگان گزارش كنند.سردار روحي گفت: ميراث تاريخي كشورمان، بازمانده اي از گذشته سرتاسر افتخار و غرور و سربلندي است و تمام اعتبار آن به ماندگاري آن است.
فرمانده يگان حفاظت سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري افزود: حفاظت و حراست از موزه ها و 16000اثر ثبت شده در فهرست آثار ملي و بيش از يك ميليون اثر غيرثبتي در كشور، امري است كه از عهده يك سازمان يا يك ارگان دولتي خارج است و اين در حالي است كه عوامل اين يگان به رغم كمبود نيروي انساني كارآمد، تجهيزات و امكانات مورد نياز، در حد توان و به صورت شبانه روزي از گنجينه هاي تاريخي كشور محافظت مي كنند.
وي ضمن اشاره به نقش انجمن هاي داوطلب در امر حفاظت از ميراث فرهنگي و ساماندهي بيش از 11000 انجمن در كشور، خواستار ايجاد حساسيت در مردم و دخالت مستقيم آنها در حفاظت از ميراث فرهنگي شد.وي در ادامه افزود: رويكرد ما عمومي كردن حفاظت است كه در اين زمينه از مردم انتظار داريم با مشاركت در حفظ و حراست از ميراث فرهنگي ضمن اينكه از غرور و حيثيت ملي دفاع مي كنيم، به فرزندانمان نيز يك صنعت پردرآمد و اشتغال زا به نام توريسم هديه كنيم.سردار روحي در پايان گفت: مردم، جرائم در حوزه ميراث فرهنگي را با شماره تلفن هاي 22744674 و 22744673 به مركز فرماندهي و كنترل يگان حفاظت سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري كشور اطلاع دهند.
گسترش حفره اُزُن به بالاترين ميزان خود رسيد
گروه علمي فرهنگي- سازمان هوافضاي آمريكا(ناسا) اعلام كرد دانشمندان جوشناس، بزرگ ترين حفره در لايه اُزُن را در نيمكره جنوبي كشف كرده اند. حفره هاي لايه ازن در طول زمان كم و زياد مي شود، اما دانشمندان متفق القول هستند علت اين امر، فعاليت انسان است كه باعث توليد گازهاي كلرين و برومين مي شود. آسيب ديدگي لايه ازن- به خصوص در قطب- مشهود است.
به گزارش خبرگزاري آلمان، بل نيومن- از مركز مطالعات جوي مركز پرواز فضايي گدارد- گفت: از 30شهريور تا 8مهر، ميانگين مساحت آسيب ديدگي لايه ازن حدود 6/10ميليون مايل مربع بود. مساحت حفره ازن بر فراز قطب جنوب، بيش از كل مساحت آمريكاي شمالي بود. اين اندازه گيري با استفاده از ماهواره اورا متعلق به ناسا و با محاسبه فاصله سطح زمين تا جو صورت گرفت. اندازه گيري هاي جديدتر، نشان دهنده افت بيشتر غلظت لايه ازن به خصوص در ارتفاع۱۳تا۲۱كيلومتري- است. به عبارت ديگر، در اين ناحيه، لايه ازن عملاً از بين رفته است. ديويد هافمن- از آزمايشگاه تحقيقات شبكه زمين در آمريكا- گفت: به نظر مي رسد ازن در سال جاري، وسعت افقي بي سابقه اي دارد كه ثبت خواهد شد.
بقعه شيخ صفي و قله سبلان
در فهرست آثار ديدني جهان ثبت مي شوند
ايرنا: مديركل ميراث فرهنگي، گردشگري و صنايع دستي استان اردبيل اعلام كرد: بقعه شيخ صفي الدين اردبيلي به عنوان يك اثر تاريخي ماندگار و قله سبلان به عنوان يك اثر طبيعي زيبا در فهرست آثار ديدني جهان ثبت مي شوند.
مسعود علويان صدر گفت: مقدمات، مستندات و اطلاعات مربوط به ثبت اين آثار در حال تهيه و تدوين است و به زودي پس از طي مراحل كارشناسي به سازمان ميراث فرهنگي براي ارسال به مجامع جهاني مربوطه ارايه خواهد شد.
وي افزود: اقدام به ثبت اين آثار در راستاي انسجام و ساماندهي ظرفيت هاي گردشگري استان اردبيل انجام مي شود و براي همين منظور پرونده كوه سبلان كه به عنوان اثر طبيعي و قطب مهم فعاليت گردشگري استان در سطح ملي به تصويب رسيده، براي ثبت در فهرست آثار ماندگار جهاني آماده شده است.

آموزش عالي
اعلام نتايج قبولي دانش پذيران آموزش الكترونيك
دانشگاه پيام نور
گروه علمي فرهنگي - نتايج قبولي دانش پذيران در سيستم آموزش الكترونيك دانشگاه پيام نور اعلام شد.
به گزارش همشهري، دانش پذيران براي دستيابي به نتايج مي توانند به سايت دانشگاه پيام نور به نشانيwww.pu.ac.ir مراجعه كنند.
استفاده دانشگاه ها از خدمات اعضاي هيأت علمي بازنشسته
مهر: دانشگاه ها از اين پس در صورت تاييد وزير مربوط مي توانند از خدمات اعضاي هيأت علمي بازنشسته استفاده كنند.
بر اساس تصميم وزراي عضو كميسيون اجتماعي و دولت الكترونيك هيأت دولت، استفاده از خدمات اعضاي هيأت علمي بازنشسته حداكثر تا سقف 10 ساعت تدريس در هفته در دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالي كه در بند الف ماده 49 قانون برنامه چهارم ذكر شده با تأييد وزير مربوط مجاز است.
اين تصميم كه بر اساس پيشنهاد وزارت علوم، تحقيقات و فناوري و به استناد قانون الحاق موادي به قانون تنظيم بخشي از مقررات مالي دولت اتخاذ شده و از تأييد مقام رياست جمهوري هم گذشته، از سوي داودي معاون اول رييس جمهور به سازمان مديريت و برنامه ريزي، وزارت كشور و وزارت علوم، تحقيقات و فناوري ابلاغ شد.
ايجاد دوره Ph.D پزشكي مولكولي و بيوانفورماتيك
ايسنا: دبير شوراي تخصصي علوم پايه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي از راه اندازي مقطع دكتراي تخصصي رشته گفتاردرماني خبر داد و افزود: مجوز تاسيس اين رشته به دانشگاه علوم بهزيستي داده شده است.
حسين كشاورز با اشاره به رشد و پيشرفت علوم پايه در دنيا، اظهار كرد: علوم پايه به سمت رشته هاي ميان رشته اي حركت مي كند و به سمت تحصيلات تكميلي سوق داده مي شود.
وي از راه اندازي مقطع دكتراي تخصصي رشته هاي نانوتكنولوژي،  علوم اعصاب، بيوانفورماتيك و پزشكي مولكولي خبر داد و افزود: راه اندازي برخي رشته ها به دليل مدت تصويب به طول مي انجامد.
كشاورز همچنين با اشاره به راه اندازي مقطع دكتراي تخصصي بهداشت باروري، گفت:  در سال جاري در دانشگاه هاي علوم پزشكي تهران، شهيد بهشتي و اصفهان مجوز راه اندازي داده شده است و پذيرش دانشجو براي اين دوره بهمن ماه انجام مي شود.
وي افزود:  آزمون كليه رشته ها به صورت متمركز توسط مركز سنجش آموزش پزشكي در سوم آذرماه برگزار و كارت ورود به جلسه داوطلبان نيز روز قبل از برگزاري آزمون در دانشگاه علوم پزشكي ايران توزيع مي شود.
وي افزود: آزمون كليه رشته ها به صورت متمركز توسط مركز سنجش آموزش پزشكي در سوم آذرماه برگزار و كارت ورود به جلسه داوطلبان نيز روز قبل از برگزاري آزمون در دانشگاه علوم پزشكي ايران توزيع مي شود.
نشست تشكيل جامعه استادان نمونه برگزار شد
گروه علمي فرهنگي- اعضاي شوراي مركزي جامعه استادان نمونه كشور مسائل مربوط به تأسيس جامعه استادان نمونه را در جلسه اي با حضور وزير علوم و معاون فرهنگي و اجتماعي اين وزارتخانه مورد بحث و بررسي قرار دادند.
به گزارش روابط عمومي وزارت علوم در اين جلسه پيش نويس پيشنهادي اساسنامه جامعه استادان نمونه ايران در اختيار استادان نمونه قرار گرفته و بحث هاي كلي پيرامون نحوه بررسي بندهاي اين اساسنامه به عمل آمد.
در اين جلسه همچنين آئين نامه پيشنهادي تجليل از استادان نمونه كشور جهت بررسي هاي آتي در اختيار شركت كنندگان قرار گرفت.

دانش فناوري
اجتماعي
ادب و هنر
اقتصادي
بـورس
زادبوم
حوادث
بين الملل
فرهنگ و آموزش
سياسي
شهر تماشا
سلامت
شهري
علمي فرهنگي
ورزش
صفحه آخر
همشهري ضميمه
|  اجتماعي   |   ادب و هنر   |   اقتصادي   |   دانش فناوري   |   بـورس   |   زادبوم   |   حوادث   |   بين الملل   |  
|  فرهنگ و آموزش   |   سياسي   |   شهر تماشا   |   سلامت   |   شهري   |   علمي فرهنگي   |   ورزش   |   صفحه آخر   |  
|   صفحه اول   |   آرشيو   |   شناسنامه   |   چاپ صفحه   |