Hamshahri Newspaper

مراسم جشن ملي بيستون همزمان با ثبت جهاني اين اثر تاريخي با پيام رييس جمهور در كنار كتيبه جهاني بيستون در 25كيلومتري كرمانشاه برگزار شد.
به گزارش خبرنگار اعزامي همشهري، در اين مراسم كه عصر روزجمعه آغاز و تا پاسي از شب ادامه داشت، رييس سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري كشور، نماينده يونسكو در ايران، باستان شناسان كشورهاي مختلف و ميهمانان همايش تمدن غرب كشور به همراه جمع كثيري از مشتاقان حضور داشتند، پيام رييس جمهوري به مناسبت جشن ملي بيستون توسط مجيد غفوري، استاندار كرمانشاه قرائت شد.
رييس جمهور دراين پيام، كتيبه بيستون و نقش برجسته هاي داريوش را نماد درخشان يكتاپرستي ايرانيان خواند و بر لزوم حفظ و پاسداري از اين ميراث ماندگار تاكيد كرد.
دربخش ديگري از اين پيام آمده است:تاريخ ايران گواهي است صادق بر اينكه مردمان ايران زمين از هزاران سال پيش با بهره بردن از نبوغ و استعدادهاي درخشان خدادادي، در جغرافيايي استثنايي به سطوحي عالي از انديشه در همه زمينه ها از جمله تفكر هستي شناسانه دست يافته اند. اعتلاي فرهنگ و تمدن ايران همراه با فهم و پاسداشت طبيعت و محيط زيست و بر اساس انديشه يكتاپرستي و عدالت خواهي ميسر شد و قوام و دوام يافت.
رييس جمهور در اين پيام با اشاره به اين كه بيستون چشم انداز فرهنگي پرظرفيتي است كه بدون تامل و به سرعت از سوي سازمان علمي، فرهنگي و آموزشي ملل متحد (يونسكو) در فهرست ميراث فرهنگي جهاني به ثبت رسيده است، يادآور شده است: دولت جمهوري اسلامي ايران با پايبندي به تعهدات خود در تمام شاخه هاي مراودات عادلانه بين المللي از جمله اداي تكليف در زمينه هاي فرهنگي و پيگيري اجراي مفاد كنوانسيون مربوطه تمامي تلاش خود را در جهت محافظت تمام و كمال بيستون، اين اثر متعلق به بشريت، به صورت قانوني و علمي مصروف خواهد كرد. بديهي است دستگاه هاي اجرايي نيز هماهنگي هايي به هنگام را در طرحها و برنامه هاي خود با سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري به عمل خواهند آورد.
بيستون شناسنامه ملت ايران
رييس سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري در اين آيين از تبديل محوطه بيستون به يك منطقه نمونه گردشگري خبر داد و گفت: منطقه بيستون در سفر رييس جمهوري به عنوان منطقه نمونه گردشگري معرفي مي شود كه اين امرموجب تحول منطقه خواهدشد.
اسفنديار رحيم مشايي افزود: ثبت جهاني بيستون انگيزه سفر به ايران و كرمانشاه را كه سرزمين مردان و زنان كرد دلوار است افزايش مي دهد و ما قصد داريم براي جذب گردشگر با مشاركت بخش خصوصي امكانات مناسبي را فراهم كنيم.
وي از بيستون به عنوان نمادي ديني ياد كرد و گفت: يكي از دلايل ماندگاري تاريخ بيستون آميخته شدن اين نماد با نيايش و پرستش است.
احمد جلالي نماينده دائم ايران در يونسكو نيز كه در اين آيين خطاب به مسئولان سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري گفت: بيستون شناسنامه ارزشمند ملت ايران است و هيچ پروژه عمراني نبايد كمترين خطري را متوجه آن كند.
وي افزود: روي اين اثر تاريخي بايد سرمايه گذاري ويژه اي شود و مردم و مسئولان نيز بايد در حفظ آن بكوشند.
نماينده دائم ايران در يونسكودر ادامه با اشاره به اين كه برخي از مجريان پروژه هاي عمراني، ميراث فرهنگي را مزاحم قلمداد مي كنند، گفت:. ميراث فرهنگي نعمت و شناسنامه يك ملت است و سازمان متولي آن بايد از سرمايه هاي علمي براي آموزش حفاظت از آثار تاريخي استفاده كند تا جايي كه مردم ميراث تاريخي و طبيعي را همچون ناموس شان بدانند و از آن دفاع كنند.
در ادامه اين جشن طه هاشمي ، رييس پژوهشگاه سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري نيز گزارشي از ثبت اين اثر جهاني ارائه داد. جشن ملي بيستون با اجراي موسيقي سنتي و برنامه هاي مختلف امروز به پايان مي رسد.
تاريخ كتيبه بيستون
در 30 كيلومتري شرق كرمانشاه و در ارتفاع صد متري بر روي صخره اي، داريوش كتيبه مشهور خود را حك كرده است كه تا سال 1835ميلادي كسي از راز آن آگاه نبود. چشمه بيستون محل اطراق كاروانها در دورانهاي مختلف بوده است براي همين كسان زيادي كتيبه داريوش را ديده اند و شرحي از آن را در سفرنامه ها يا خاطراتشان گفته اند. از قديمي ترين آثار درباره اين نوشته، گفته هاي ديودورسس سيسيلي است كه در قرن اول پيش از ميلاد اين حجاري را به الهه سميراميس و صد نيزه داري كه اطرافش را گرفته اند نسبت داده و گفته است بدستور سميراميس در زير نقش برجسته نوشته اي با حروف سرياني نقر كرده اند. ديودور با تكيه بر نوشته كتزياس چنين آورده است كه صخره مكان مقدسي بوده و به زئوس خداي بزرگ يونانيان تعلق داشته است.
اين كتيبه يكي از معتبرترين و مشهورترين اسناد تاريخي جهان است، زيرا مهمترين نوشته ميخي زمان هخامنشي است. اين كتيبه سطحي به طول 20مترونيم و عرض۷مترو۸۰ سانتيمتر دارد كه دو بخش نقوش و خطوط را شامل مي شود.
بخش نقوش
نقش هاي اين اثر تاريخي بر سطحي به طول 6 متر و عرض با ارتفاع 3متر و 20 سانتيمتر حجاري شده است و شامل تصوير داريوش و كماندار و نيزه دار شاهي و 10 فرد شورشي است كه يك نفر در زير پاي داريوش و 9 نفر دست بسته در مقابل او قرار دارند و سرهايشان به جز نفر اول با ريسماني به هم وصل شده است و هر كدام لباس مخصوص كشور خود را بر تن دارند كه آنها را از ديگري متمايز مي سازد. بر بالاي سر هر كدام نوشته اي قرار دارد كه بيانگر نام و محل شورش فرد است. قد هشت نفر از افراد 126 سانتيمتر و آخرين نفر كه سكونخا نام دارد با كلاهش 178 سانتيمتر است. در اين مجموعه شاه با چهره اصلي و با اندازه حقيقي يعني 181 سانتيمتر نشان داده شده، پاي چپ و كمان او كه در دست چپش قرار دارد بر بدن گئوماتا كه زير پاي او به حال تضرع افتاده، نهاده شده و دست راست پادشاه به نشانه پرستش به سوي فروهر بلند شده است. فروهر كه نماد اهورامزدا است روبه روي پادشاه قرار دارد و حلقه اي در دست چپ گرفته و دست راست خود را مانند پادشاه بلند كرده است؛ اين حركت ظاهراً علامت دعاي خير است. يك ستاره هشت پر درون دايره بالاي كلاه تقريباً استوانه اي شكل فروهر ديده مي شود كه همين نقش هم در تاج كنگره دار زيبايي كه بر سر داريوش است، ديده مي شود. شايد بدين وسيله داريوش اهورايي بودن خود را نشان مي دهد. پشت سر داريوش كماندار و نيزه دار شاهي ايستاده اند. شاه و افسرانش يك نوع لباس بلند پارسي در بر و كفش سه بندي مشابهي به پا دارند، ولي سربندي كه بر سر افسران است از لحاظ تزئين با تاج داريوش تفاوت دارد. ريش مستطيل شكل شاه نيز طبق معمول از ريش كوتاه سايرين متمايز است و همين بخش مستطيل ريش، الحاقي است يعني از تكه سنگ جداگانه اي ساخته شده و سپس با مهارت بسيار به چهره داريوش متصل شده است. در تصاوير فروهر و شاه و دو افسرش، در هر دو مچ دستبند وجود دارد. اين دقت و ظرافت در تيردان و بند آن و منگوله هاي متصل به نيزه و ريش و سربند افسران شاهي هم بكار رفته است. گئوماتا تنها اسيري است كه كفش بندي به پا دارد و بقيه اسيران پابرهنه هستند. بر سطح حجاري شده 11 كتيبه كوچك است.
بخش خطوط
موقعيت اين خطوط نسبت به نقوش چنين است. در زير نقش ها خطوط فارسي باستان در 5 ستون به طول 23/9 (نه متر و بيست و سه سانتيمتر) و عرض يا ارتفاع 3 متر و 60 سانتيمتر و 414 سطر قرار دارد.
در دست راست كنار نقوش يك بخش كتيبه عيلامي به طول۵متر و 60سانتيمتر و عرض يا ارتفاع 70/3 قرار دارد و بقيه اين كتيبه در سمت چپ در امتداد خطوط فارسي باستان به طول 67/5 و عرض 63/3 متر و كلاً 593 سطر در هشت ستون قرار دارد.
كتيبه اكدي ( بابلي ) در قسمت بالاي كتيبه سمت چپ ايلامي قرار دارد با طول يا ارتفاع چهار متر و عرض از قسمت بالا 52/2 و در قسمت پايين 31/2 اين كتيبه به شكل ذوزنقه است و 112 سطر دارد. مجموع خطوط نقوش برابر با 120 متر مربع است.
بر طبق كتيبه بيستون خبر شورش گئومات كه به كمبوجيه رسيد، قصد بازگشت به ايران كرد ولي در بين راه خود را كشت و داريوش كه از نوادگان هخامنش و همچنين از سرداران محافظ كمبوجيه بود حكومت را بدست گرفت. ده ياغي كه بر كتيبه بيستون حجاري شده اند نشان دهنده ده شورش است كه توسط داريوش تا يكسال و نيم دو سال پس از شاهي اش سركوب شده اند.
پيشينه تاريخي بيستون
كوه بهستان با حدود 2793 متر ارتفاع از سطح دريا در 30 كيلومتري شرق كرمانشاه واقع شده است. كوه بهستان از روزگاران باستان شناخته شده بوده است و يونانيان آنرا بگيستان اروس مي خواندند.
اين كوه در ادوار مختلف به نام هاي بغستان، بگستان، بهستان، بهستون، بهيستون، بگيستان و بيستون در متون تاريخ آمده است و امروز نيز به بيستون امده است. بيستون در دورانهاي خيلي قديم مورد توجه و مقدس بوده است. موقعيت طبيعي بيستون كه در كنار شاهراه و محل عبور و تلاقي همه راه هاي مغرب ايران قرار گرفته است و چون در دامنه اين كوه سرابهاي فراوان وجود دارد، در اعصار مختلف محل توقف كاروانها و مسافرين بوده است. در سالهاي گذشته قبل و پس از پيروزي انقلاب اسلامي بخشي از عرصه تاريخي فرهنگي بيستون تحت عنوان بغستان قديم و سه اثر ديگر از جمله كتيبه داريوش، كاروانسراي صفوي و پل صفوي بيستون در فهرست آثار ملي ثبت شده بود. در سال 80 براي بيست و چهار اثر ديگر پرونده ثبتي تهيه و پس از انجام اقدامات اداري در فهرست آثار ملي به ثبت رسيده اند. پس از پ‍يگيري هاي فراوان سازمان ميراث فرهنگي،صنايع دستي و گردشگري، بيستون در فهرست آثار ميراث جهاني به ثبت رسيد. ثبت بيستون در فهرست ميراث جهاني علاوه بر اينكه نشانه ارزش و اهميت تاريخي آن اثر به شمار مي آيد، فرصت خوبي براي شناساندن ايران و كرمانشاه به دنيا فراهم اورده است.اجراي برنامه هاي مختلف هنري - بومي و نيز جلوه هاي ويژه طراحي شده براي بيستون، بخش هايي از اين جشن بود.