دوشنبه ۲۲ آبان ۱۳۸۵ - سال چهاردهم - شماره ۴۱۳۱ - Nov 13, 2006
نارسايي كبدي چيست؟
در جستجوي سلامت از دست رفته
دكتر محمد كياسالار
001215.jpg
بابك بيات سازنده معتبر موسيقي فيلم به علت نارسايي كبدي در بيمارستان   بستري است. بيات را از اسفند 83 تا به امروز، سه بار ديده ام و متاسفانه هر سه بار، ناخوش. اسفند 83 در آن شب سرد زمستاني، وقتي با بامداد بيات خداحافظي كردم و از منزل استاد بيرون آمدم، فكرش را نمي كردم كه دو روز بعد، آن تصادف كذايي براي بامداد اتفاق بيفتد و براي عيادتش بروم بيمارستان. اولين ديدارمان همان روز و همان جا بود كه بابك بيات را پريشان ديدم، اما محكم. دومين ديدارمان برمي گردد به اوايل بيماري بابك بيات و بستري شدنش در بيمارستان، باز هم به منظور عيادت؛ و سومين ديدار همين چند روز پيش بود كه براي عيادتش رفتم بيمارستان و ديدم ممنوع الملاقات شده و شنيدم كه قادر به سخن گفتن نيست. پزشك معالجش اما اميدوار بود كه طي روزهاي آينده بهبود بيشتري پيدا كند تا پيوند كبد هر چه سريع تر انجام شود.
سلطان و شبان، ولايت عشق، كشتي آنجليكا، عروس، مرسدس، جهان پهلوان ?تخت، دستها آلوده، قرمز، دو زن، خانه به دوش، چيدن سپيده دم و... فيلم ها، سريال ها و ترانه هايي كه موسيقي بابك بيات، زيبا يا زيباترشان كرده؛ يكي دو تا نيستند. پنجه هاي هنرمند او اما مدتي است كلاويه هاي پيانو را لمس نمي كنند. بابك بيات در شصتمين سالگرد زندگي اش در بستر بيماري است و پزشك معالجش مي گويد: او به پيوند كبد احتياج دارد. بيماري او نارسايي كبدي است و طي دو سال گذشته، اين نارسايي به شدت پيشرفت كرده و هم اكنون به دليل تجمع مواد سمي و عفونت، هوشياري او كاهش پيدا كرده است.
نارسايي كبدي از آن اختلالاتي است كه مي تواند به دنبال بيماري هاي متعددي از جمله مشكلات ژنتيكي، هپاتيت، سرطان كبد، مسموميت با الكل، سيروز، مسموميت با داروهايي نظير استامينوفن و... ايجاد شود. اين بيماري وقتي اتفاق مي افتد كه بخش اعظم بافت كبد از بين رفته باشد، چرا كه حتي اگر بخش كوچكي از كبد نيز سالم مانده باشد، مي تواند جورِ بخش هاي از دست رفته را بكشد. متخصصان داخلي معتقدند نارسايي كبدي وقتي رخ مي دهد كه درگيري كبد منجر به آسيب هاي مغزي آشكار شود و وضعيت هوشياري بيمار، به وضوح افت كند.
نارسايي كبد، دو نوع دارد: حاد و مزمن. علايم نوع حاد در عرض چند روز تا چند هفته پيشرفت مي كند و علايم نوع مزمن در طول چند ماه تا چند سال. مشكل بابك بيات از همين نوع اخير است؛ نارسايي مزمن كبدي.
شناسنامه بيماري
پزشكان، نارسايي كبدي را عمدتا از روي اين علايم مي شناسند: زردي، مشكلات انعقادي (مانند كبودي، خون مردگي و خونريزي)، آسيت (به معناي جمع شدن مايع در شكم) و آنسفالوپاتي كبدي (به معناي آسيب  مغزي و كاهش سطح هوشياري). در نارسايي كبدي اما علايم ديگري نيز ديده مي شود: خستگي مفرط، ضعف، تهوع و كاهش اشتها. معمولا مجموعه علايم باليني مي تواند كليد تشخيص اين بيماري باشد، اما در آزمايش خون اين بيماران نيز مي توان اختلال عملكرد كبد را به وضوح مشاهده كرد.
نارسايي كبدي به طور كلي بيماري ناخوشايندي است و در صورت عدم درمان ممكن است كار به جاهاي باريك بكشد. در انواع پيشرفته اين بيماري، گاهي كار به نارسايي كليه ها مي كشد و سلامت عمومي بيمار به شدت تهديد مي شود. درمان اين بيماري نيز به معناي پايان قطعي بيماري نيست، چرا كه با درمان، احتمال عود بيماري به طور كلي منتفي نمي شود.
از اصلاح رژيم غذايي تا پيوند كبد
درمان نارسايي كبد معمولا با توجه به علت اصلي بيماري و بر اساس علايم باليني بيمار صورت مي گيرد. فوريت درمان نيز بستگي به اين نكته دارد كه نارسايي از نوع حاد است يا مزمن. با اين وجود، اصول درمان در تمام انواع نارسايي كبدي كم و بيش يكسان است. مثلا به تمام مبتلايان توصيه مي شود رژيم غذايي شان تحت كنترل باشد و به خصوص روي ميزان مصرف پروتئين اين بيماران بايد نظارت دقيقي وجود داشته باشد، زيرا مصرف بيش از حد مواد پروتئيني در اين بيماران با خطر اختلالات مغزي و كاهش سطح هوشياري همراه است و از سوي ديگر، كمبود پروتئين نيز باعث كاهش وزن شديد آنها مي شود. ميزان مصرف نمك نيز بايد به حداقل ممكن كاهش  يابد تا از تجمع آب در حفره شكمي (آسيت) جلوگيري شود. مصرف الكل هم كاملا ممنوع است، چرا كه به تخريب بافت كبد دامن مي زند.
دياليز كبدي يكي از گزينه هاي بالقوه براي درمان اين بيماري است و متخصصان در سراسر جهان به اين گزينه بسيار اميدوارند و مشغول كار و بررسي روي آن هستند. داروهايي نظير لاكتولوز نيز براي رفع موقت علايم اين بيماري مي تواند موثر باشد. و بالاخره اين كه پيوند كبد، به شرطي كه به موقع و به درستي انجام شود، مي تواند بيمار را به شرايط عادي و سلامت كامل برگرداند؛ هرچند كه تمام بيماران مبتلا به نارسايي كبدي كانديداي مناسبي براي اين نوع عمل نيستند.
. . . و اما پيوند
واقعيت اين است كه در شرايط كنوني، پيوند كبد بهترين گزينه براي درمان نارسايي پيشرفته كبد است. پيوند كبد در انسان براي نخستين بار در سال 1963 در كشور آمريكا و توسط توماس استارزل صورت گرفت. دومين پيوند نيز دو سال بعد در سال 1965 در انگلستان زده شد. اين عمل، تنها گزينه درماني براي كساني است كه دچار نارسايي كبدي غيرقابل برگشت شده اند. بيشتر اين پيوندها براي بيماري هاي مزمن كبدي كه به سيروز منجر مي شود، صورت مي گيرد؛ بيماري هايي مانند هپاتيت سي مزمن، الكليسم و...
پيوند كبد معمولا از يك بيمار دچار مرگ مغزي به يك انسان زنده انجام مي گيرد. اما نوع ديگري از پيوند هم وجود دارد كه در آن، كبد يك انسان زنده به يك انسان زنده ديگر پيوند مي شود. در اين نوع پيوند، بخشي از كبد از بدن فردِ دهنده خارج شده و به بدن فردِ گيرنده اهدا مي شود. اين نوع پيوند براي اولين بار در سال 1989 و در اطفال انجام شد، چرا كه براي پيوند به نوزاد و بچه هاي كوچك فقط به 20درصد از كبد يك انسان بالغ نياز است. اخيرا مواردي از پيوند بالغ به بالغ نيز انجام شده و البته براي اين كار به 60درصد از بافت كبد فرد دهنده نياز است. به خاطر خاصيت ترميم و بازسازي كبد، بعد از مدتي، هم دهنده و هم گيرنده داراي كبدي كامل و سالم خواهند بود اما از آنجا كه عمل جراحي كه بر روي فردِ دهنده انجام مي شود، دشوار و وقت گير است و در چند صد مورد اوليه با مرگ دو نفر از دهندگان همراه بوده، اين عمل كمي با شك و ترديد انجام مي گيرد.

دريچه
داروهاي آنتي هيستامين
يا ضد حساسيت
001212.jpg
همشهري آنلاين- دكتر علي ملائكه: هيستامين يكي از مواد شيميايي است كه هنگام واكنش پادتن ها (آنتي بادي ها) با مواد آلرژي زا آزاد مي شود و مسئول بسياري از علايمي  است كه در التهاب بيني ناشي از آلرژي يا بيماري رينيت آلرژيك ديده مي شود.
داروهاي آنتي هيستامين با خنثي كردن عمل هيستامين باعث مي شوند كه خارش و آبريزش بيني و عطسه كردن تسكين يابد. همچنين اين داروها علايم مربوط به آلرژي در مناطقي غير از بيني مثلاً كهيرها يا دانه هاي پوستي را بهبود مي بخشند.داروهاي آنتي هيستامين به دو گروه قديمي تر يا نسل اول و جديدتر يا نسل دوم تقسيم مي شوند؛ تفاوت عمده اين دو گروه در ميزان عارضه جانبي خواب آلودگي است. آنتي هيستامين هاي نسل دوم برخلاف نسل اول كمتر اين عارضه شايع را به وجود مي آورند.
آنتي هيستامين هاي نسل اول
از اين گروه مي توان به داروهاي ديفن هيدرامين، كلماستين و كلرفنيرامين اشاره كرد. داروهاي اين گروه به خاطر آنكه غيراختصاصي عمل مي كنند و اثر ضدكولينرژيك هم دارند (اثر استيل كولين يك پيغام بر عصبي را مهار مي كند) ممكن است عوارض جانبي متعددي ايجاد كنند.
براي تطبيق پيدا كردن با اثر خواب آلوده كننده اين داروها رعايت نكات زير كمك كننده است: دارو را در خانه چند ساعت پيش از خواب مصرف كنيد ، از ساير داروهايي كه اثر خواب آور دارند، پرهيز كنيد، در حين استفاده از اين داروها از رانندگي و كار با ماشين هاي سنگين خودداري كنيد، اثر خواب آلوده كننده اين داروها در طول زمان ممكن است كاهش يابد.
داروهاي آنتي هيستامين نسل دوم
از داروهاي آنتي هيستامين نسل دوم مي توان به فكسوفنادين، لوراتادين، سيتريزين و آكرواستين اشاره كرد. اين داروها خاصيت ضدكولينرژيك ندارند و بنابراين در مقادير تجويزشده، خواب آلودگي ايجاد نمي كنند.
عوارض شايع اين گروه داروها شامل سردرد، خشكي دهان و خشكي بيني مي شود كه اغلب موقتي هستند و در طول درمان برطرف مي شوند. در موارد نادري تپش قلب و احساس سنگيني روي قفسه سينه در حين مصرف اين داروها رخ مي دهد كه در اين صورت بايد فوراً به پزشك مراجعه كرد. زنان باردار و شيرده بايد از اين داروها اجتناب كنند، مگر اينكه پزشك مصرف آنها را تجويز كند.

جهان سلامت
تكه هاي سيم
در قرص هاي استامينوفن
گروه سلامت- وقتي دچار سردرد يا سرماخوردگي مي شويد، يكي از داروهايي كه مي تواند شما را از درد نجات دهد، استامينوفن است. حتي مي توانيد اين قرص را بدون نسخه از داروخانه تهيه كنيد، اما اگر از قرص هاي استامينوفن خارجي استفاده مي كنيد، كمي  دقت كنيد. اگر استامينوفن شما 500 ميلي گرمي  و ساخت كارخانه پريگو است، تعجب نكنيد اگر يك تكه سيم يا يك تكه فلز داخل قرص بود! اين قرص ها به دليل همين مشكل در حال جمع آوري از بازار آمريكاست.
جمع آوري همه استامينوفن ها
پس از اعلام وجود تكه هاي فلزي در قرص هاي استامينوفن توليد شركت پريگو، حداقل 2 شركت توزيع و فروش دارو در آمريكا در حال جمع آوري استامينوفن هاي 500 ميلي گرمي  توليد اين شركت از قفسه داروخانه هايشان هستند و اين يعني جمع آوري حدود 11 ميليون جعبه قرص استامينوفني كه از حدود 3 سال قبل توسط شركت پرگو توليد شده است. اگرچه هنوز هيچ گزارشي مبني بر بيماري حاد در اثر مصرف اين قرص هاي مشكل دار وجود ندارد، اما بر اساس گزارش اداره غذا و داروي آمريكا، استامينوفن هاي مشكل دار حاوي تكه هاي فلزي هستند كه ظاهراً به جا مانده از روند توليد در كارخانه بوده و ظاهراً از تكه هاي چنددهم ميلي متري فلز تا سيم هايي به طول يك سانتي متر در اين قرص ها پيدا شده است. جمع آوري قرص هاي استامينوفن توليد شركت پريگو از نوع كلاس 2 دسته بندي شده در سازمان غذا و داروي ايالات متحده است. جمع آوري كلاس 2 شامل محصولاتي مي شود كه مشكل گذراي جسمي  براي انسان ايجاد مي كنند و يا خطر كمي  براي طبيعت دارند. بر اساس اعلاميه اداره غذا و داروي آمريكا، استفاده از قرص هاي استامينوفن مشكل دار مي تواند باعث زخم مختصري در دهان و گلو شود و يا فرد را دچار احساس ناراحتي معده كند.
گذشتن از سود 2 ميليون دلاري
نكته بسيار جالب در مورد اين ماجرا، نحوه كشف اين موضوع است. حدس مي زنيد، چه كسي يا كدام شركت و اداره متوجه چنين مشكلي در قرص هاي استامينوفن 500 ميلي گرمي  شركت پريگو شده است؟ اگر فكر مي كنيد كه خود مصرف كننده ها يا شركت رقيب يا حتي اداره غذا و داروي آمريكا، سخت در اشتباه هستيد؛ چرا كه خود شركت پريگو در جريان كنترل كيفيت بعد از توليد محصولات خود در بازار متوجه چنين مشكلي شده است. در واقع بر اساس قوانين، هر شركت داروسازي بايد از هر 70 ميليون قرص توليد شده و توزيع شده خود در بازار، 200 قرص را مورد آزمايش كيفي قرار دهد تا حتي روند بعد از خروج محصولات دارويي از كارخانه هم مورد بررسي قرار گيرد.
اين مشكل جديد، شركت پريگو را كه بزرگترين شركت دارويي توليد كننده داروهاي بدون نسخه است، به يك ضرر 2 ميليون دلاري در سال تهديد مي كند. با اين  وجود، سلامت انسان ها بيش از اين ها مي ارزد. شما مخالفيد؟

سلامت
اجتماعي
ادب و هنر
اقتصادي
دانش فناوري
بـورس
زادبوم
حوادث
بين الملل
سياسي
شهر تماشا
شهري
دانش
ورزش
صفحه آخر
همشهري ضميمه
|  اجتماعي   |   ادب و هنر   |   اقتصادي   |   دانش فناوري   |   بـورس   |   زادبوم   |   حوادث   |   بين الملل   |  
|  سياسي   |   شهر تماشا   |   سلامت   |   شهري   |   دانش   |   ورزش   |   صفحه آخر   |  
|   صفحه اول   |   آرشيو   |   شناسنامه   |   چاپ صفحه   |