|
نگاهي به روند ساخت فيلم شعبده باز به بهانه اكران در جشنواره فجر
كيمياگري و سينما
|
|
|
ترجمه: امير رضا نوري زاده
براساس يك باور قديمي كيمياگران قادر هستند يك عنصر را به عنصري ديگر بدل كنند و اكنون به نظر مي رسد نيل برگر نيز كيمياگر عصر ما باشد. او پس از مطالعه داستان كوتاه آيزنهايم شعبده باز نوشته استيون ميلر هاوزر كه برنده جايزه پوليتزر نيز شده بود، مجذوب قصه شد اما از اينكه بتواند روزي همچون كيمياگران آن را به روي پرده نقره اي بياورد، مطمئن نبود. خود او در اين زمينه مي گويد: من شيفته داستان بودم ولي مشخص نبود كه چطور بايد معماي اقتباس از آن را حل كنم و آن را به يك فيلم بلند بدل كنم. در شرايطي كه برگر مشغول تدوين اولين فيلم بلندش به نام مصاحبه با يك مزدور بود، نشستي را با ديويد لوين و برايان كاپلمن- تهيه كنندگان فيلم- برگزار كرد تا در مورد شرايط دشوار اين اقتباس بيشتر صحبت كنند.
برگر در ادامه مي گويد: من به آنها گفتم كه داستاني از ميلرهاوزر را خوانده ام و مي خواهم آن را به فيلم برگردانم و هر دو آنها در يك لحظه پرسيدند: اسم آن آيزنهايم شعبده باز است؟ آنها به خوبي داستان را مي شناختند ولي در عملي بودن اين اقتباس ترديد داشتند. اما من به آنها حقه زدم و گفتم كه شيوه خوبي بر سر كار دارم!
كاپلمن و لوين حقوق اقتباس از داستان را خريداري كردند.
لوين در اين زمينه مي گويد: ما از اينكه به راحتي موفق به خريد حقوق اقتباس داستان شديم، خوشحال بوديم ولي فرصت چنداني در اختيار نداشتيم بنابراين بلافاصله با نيل تماس گرفتيم و به او گفتيم كه خبرهاي خوب و خبرهاي بدي براي او داريم. خبر خوب اين بود كه ما حقوق اقتباس داستان را خريده ايم ولي خبر بد اين بود كه كار بايد ظرف مدت كوتاهي انجام مي شد.
برگر براي عملي شدن اين اقتباس چند تغيير در داستان به وجود آورد. قبل از هر چيز او دو شخصيت- شاهزاده لئوپولد و نامزدش سوفي- را به داستان افزود و حضور بازرس اوول (uhl) را كه در داستان اصلي فقط به او اشاره اي شده بود، بسيار پررنگ كرد. برگر مي افزايد: مشكل اصلي من اين بود كه بايستي داستان آيزنهايم را به شيوه اي روايت مي كردم كه اسرار او فاش نشود بهترين روش براي رسيدن به اين هدف نگاه كردن به اتفاقات از نقطه نظر اوول بود و به همين خاطر بود كه نقش او پررنگ شد.
علاوه بر اين برگر تحقيقات زيادي درباره جادو و شرايط آن در اوايل قرن بيستم انجام داد و حتي مدتي را در وين زندگي كرد تا با لوكيشن فيلم بيشتر آشنا شود. او در ادامه مي گويد: من هر چيزي را كه در مورد جادوگران و جنبش secessionist در دسترس بود، خواندم و اكثر شعبده بازيهايي كه در فيلم شاهدش هستيم براساس وقايع واقعي آن زمان است. من درصدد بودم فيلمي بسازم كه تا حد امكان باورپذير باشد.با آماده شدن فيلمنامه، كاپلمن و لوين تصميم گرفتند تا از مايكل لاندن به عنوان تهيه كننده سوم استفاده كنند و پس از طرح موضوع، با پاسخ مثبت او مواجه شدند. لاندن در مورد اين همكاري مي گويد: من از علاقه مندان نيل برگر بودم من فيلم مصاحبه با فردور را از او ديده بودم و فيلمنامه شعبده باز را هم پسنديده بودم. البته من از اواسط كار ملحق شدم و طبيعي بود كه بايستي تغييراتي در فيلمنامه به وجود مي آمد ولي در نهايت همه ما با نسخه نهايي موافق بوديم. من بيشتر با داستان هاي معاصر موافقم ولي اين فيلمنامه مدوني بود كه فقط زمان وقوع آن در گذشته بود. اما برگر در مورد انتخاب بازيگران اصلي فيلم مي گويد: من عادت ندارم كه به هنگام نگارش فيلمنامه، هنرپيشه خاصي را مد نظر داشته باشم ولي مي دانستم كه براي نقش اصلي فيلم به يك هنرپيشه خاص احتياج دارم و در بين هنرپيشه ها به ادوارد نورتن براي چنين نقشي اعتماد كامل داشتم هر چند كه تابه حال او را در نقش هاي تاريخي در فيلمي نديده بودم. او ساده ترين گزينه و البته بهترين گزينه بود.
ازطرفي كاپلمن و لوين هم رابطه دوستانه خوبي با نورتون داشتند و فيلمنامه Rounders را براي او نوشته بودند. لوين در اين زمينه مي گويد: ما نسخه اوليه فيلمنامه را براي نورتن فرستاديم و معتقد بوديم كه او هنرپيشه مورد نظرمان براي نقش آيزنهايم است.
كاپلمن ادامه مي دهد: براي ما تنها دو چالش جدي در كل روند ساخت فيلم وجود داشت، فيلمنامه اي خوب از برگر و قطعي شدن حضور او دارد نورتن كه البته هر دو آنها بدون مشكل خاصي به نتيجه رسيد. البته ادوارد زماني حاضر به بازي شد كه قانعش كرديم اين يك فيلم تاريخي صرف نيست. خود نورتون هم تأييد مي كند كه چندان با داستان كوتاه آيزنهايم شعبده باز آشنايي نداشته است. او ادامه مي دهد: من از طريق فيلمنامه با داستان اصلي آشنا شدم و البته مجذوب آن شدم چون جنبه هاي مختلفي داشت به ويژه شخصيت اصلي آن كه در عين اسرارآميز بودن، يك جادوگر مدرن است.
اما براي بازرس اوول، برگر شخصيتي را در نظر گرفت كه تا حدي غيرمتعارف بود: نقش كارآگاه هاي سمج در فيلم هاي تاريخي، نقشي كليشه اي است و من تصور كردم كه پل جاماتي مي تواند چهره جديدي در اين نقش تلقي شود. كارآگاه اوول محور اصلي داستان است.
جاماتي در اين زمينه مي گويد: فيلمنامه از طريق مدير برنامه هايم در اختيارم قرار گرفت و من بلافاصله پس از مطالعه نقشم را پذيرفتم. من از بازي در اين نقش بسيار هيجان زده بودم ولي تا به حال نقش يك اروپايي را ايفا نكرده بودم.
اما فيلم در اكران جهاني خود كاملاً موفق عمل كرد و فروشي معادل 120 ميليون دلار داشت كه با توجه به هزينه 40 ميليون دلاري اين فيلم، توليد آن را كاملاً اقتصادي جلوه داد. لاندن در اين زمينه مي گويد: ما از ابتدا مي دانستيم كه اين فيلم در گيشه نمي تواند فروش خيره كننده اي داشته باشد اما خوشحاليم كه اين فيلم علاوه بر آمريكاي شمالي در ساير كشورهاي جهان نيز مورد توجه قرار گرفت و حتي ما مي توانيم به فروش خوب دي وي دي فيلم هم اميدوار باشيم.
منبع: سايت Movieweb\ا۲۱اكتبر
|
