سيد محمد ابوترابي
دانشگاه تهران پيشينه اي 70 ساله  دارد و ميراث و افتخاراتش را ميان دو پاره خود، يعني دانشگاه تهران و دانشگاه علوم پزشكي تهران تقسيم كرده است. شايد هنوز خيلي ها ندانند كه همه آنچه دانشگاه تهران ناميده مي شود، سالهاست به دو دانشگاه كاملاً مجزا كه يكي زيرنظر وزارت علوم و ديگري زير نظر وزارت بهداشت است، تقسيم شده. هر دو دانشگاه تهران نام دارند، اما يكي كه پيشوند علوم پزشكي را كنار نام خود دارد، از سال 1365 با واگذاري آموزش پزشكي از وزارت علوم به وزارت بهداشت، شكل گرفت.
دانشگاه علوم پزشكي تهران، گذشته از سابقه ديرينه اش كه آن را بعنوان يكي از قطب هاي اصلي دانش پزشكي در كشور مطرح مي كند، در چند سال  گذشته جهشي جدي را در عرصه پژوهش نيز آغاز كرده است. نمود اين جهش، انتخاب اين دانشگاه از سوي وزارت بهداشت بعنوان دانشگاه برتر در زمينه پژوهش هاي علوم پزشكي در چند سال اخير است. همچنانكه پروژ ه هاي داروي ضد ايدز و ترميم ضايعات نخاعي، كه در روزهاي گذشته، انعكاس رسانه اي قابل توجهي داشته است نيز در همين دانشگاه انجام شده است.
از 8 سال قبل، جشنواره اي  آموزشي و پژوهشي با عنوان ابن سينا نيز هرساله در اين دانشگاه برگزار مي شود كه هدف آن معرفي برترين محققان اين دانشگاه است و البته امسال، براي نخستين بار، از محققان برتر دانشگاه هاي علوم پزشكي ديگر نيز در اين جشنواره تجليل به عمل آمد.
***
دكتر غلامعلي حداد عادل، رئيس مجلس شوراي اسلامي، كه همچون سال گذشته مهمان هشتمين جشنواره ابن سينا بود، پس از تبريك سالگرد پيروزي انقلاب، سخنان خود را با اين مقدمه آغاز كرد: در دهه فجر جشنواره هاي متعددي برگزار مي شود كه قديمي ترين آنها جشنواره ورزشي است. در كنار فعاليت هاي ورزشي ما جشنواره هاي هنري را هم در دهه فجر برگزار كرده ايم. سينما، تئاتر و موسيقي از جمله هنرهاي برجسته اي است كه در اين دهه، جشنواره دارند. اما در سال هاي اخير در كنار جشنواره هاي ورزشي و هنري، جشنواره هاي علمي هم جايگاه ممتازي در دهه فجر پيدا كرده اند و اين را بايد به فال نيك گرفت. اينكه ما به علم و عالم توجه مي كنيم و دستاوردهاي علمي را در دهه فجر مطرح مي كنيم نشان مي دهد كه پيشرفت علمي جزو آرمان هاي انقلاب اسلامي است. دكتر حداد عادل با اشاره به مراسم رونمايي داروي ايدز كه دو روز قبل برگزار شد، افزود: حقيقتا وقتي خبر كشف داروي افزايش دهنده ايمني در برابر بيماري ايدز را شنيدم، احساس كردم افراد عادي جامعه از اين كه دانشمندان كشور موفق به اين پيشرفت علمي شدند احساس افتخار مي كنند. در حين انعكاس اين خبر دقت كرده ام آيا اين خبر تبليغاتي و سياسي يا واقعي است و احساسم اين بود كه صحه گذاشتن استاداني كه وجهه علمي معتبر دارند بر اين كشف، هرگونه شبهه را رفع مي كند.
دكتر حداد عادل در خصوص جشنواره ابن سينا گفت: يكي از مظاهر نشاط علمي كشور، همين جشنواره ابن سينا در دانشگاه علوم پزشكي تهران است. دانشگاهي كه در واقع مادر علم پزشكي در ايران است. او در بخش ديگري از سخنان خود با بيان اينكه اهل علم بيش از هر چيز به احترام و منزلت اجتماعي احتياج دارند، گفت: براي يك دانشمند منزلت اجتماعي بيش از بودجه و پول ضرورت دارد. بايد اين را بدانيم و به مقتضاي آن عمل كنيم.
بالندگي و توسعه علمي
حجت الاسلام محمد محمديان، رئيس نهاد نمايندگي مقام معظم رهبري در دانشگاه  ها نيز در اين مراسم گفت: موفقيت هاي اخير دانشمندان كشور نشان مي دهد كه جامعه علمي ايران حركت جدي خود را آغاز كرده است و اين موفقيت ها بيش از هر چيز نشان دهنده روح معنوي و اعتقاد دانشمندان كشور به وعده هاي خداوند است.
وي افزود: هر چه افتخار در مدت 28 سال پس از انقلاب اسلامي براي مردم به دست آمده قابل مصادره براي هيچ كس نيست و تنها به ملت تعلق دارد. ايران اسلامي افتخار دارد كه امروز جوانان اين ملت و دانشمندان آن در ابعاد مختلف حرفي براي گفتن دارند. رئيس نهاد نمايندگي مقام معظم رهبري در دانشگاه ها با قرائت بخش هايي از گزارش بانك جهاني در مورد وضعيت اقتصادي، آموزشي و بهداشت و درمان ايران، خاطرنشان كرد: بانك جهاني نيز در گزارش خود اذعان كرده است كه ايران از پس از انقلاب اسلامي بر توسعه انساني و عدالت اجتماعي تأكيد كرده و به پيشرفت هايي مهمي در سطح جامعه خود دست پيدا كرده است. وي با اشاره به رشد فضاي آموزشي كشور در سال هاي پس از انقلاب اسلامي گفت: تعداد دانشگاه ها و دانشكده هاي علوم پزشكي كشور در سال 57 تنها 11 دانشگاه بود در حالي كه در حال حاضر 125 دانشگاه و دانشكده علوم پزشكي در كشور فعاليت آموزشي را بر عهده دارند.
سياست اصلي وزارت بهداشت
دكتر كامران باقري لنكراني، وزير بهداشت درمان و آموزش پزشكي نيز در اين مراسم سخنراني كرد. وي با بيان اين كه هشتمين دوره جشنواره ابن سينا با تحول مواجه شده و اين تحول به ارتقاي نقش عضو هيئت علمي در دانشگاه منجر مي شود، ادامه داد: تنها ۲۵ درصد اعضاي هيات علمي علوم پزشكي به صورت بالفعل به پژوهش مي پردازند كه هنوز اين ميزان فعاليت پژوهشي از سوي اعضاي هيات علمي چشمگير نيست. وي با اشاره به كسب موفقيت هاي جديد از سوي دانشمندان ايراني گفت: اين موفقيت ها نتيجه تلاش مومنانه و علاج جويانه اعضاي هيئت علمي كشور است و وزارت بهداشت افتخار دارد كه مي تواند مشكلات جامعه ونظام سلامت را توسط اصحاب فن حل كند. لنكراني ياد آور شد: با وجود 11 هزار عضو هيئت علمي كه بيش از 10 درصد آنها در دانشگاه علوم پزشكي تهران حضور دارند، راهي جز پژوهش براي حل مشكلات بهداشت و درمان جامعه و رفع بيماري هاي كشور نداريم.
جوايز آموزشي
جايزه ابن سينا كه جايزه كشوري تعالي آموزش دانشگاه علوم پزشكي تهران است، هر سال به يكي از اعضاي هيات علمي ساير مراكز آموزشي كه داراي سابقه فعاليت هاي آموزشي به عنوان يك معلم برجسته باشد، اهدا مي شود. جايزه كشوري ابن سينا شامل 6 ميليون تومان گرانت آموزشي، 2 ميليون تومان هزينه شركت در همايش آموزشي خارج از كشور و هديه معاونت آموزشي وزارت بهداشت، امسال به دكتر سيد ضياء الدين تابعي از دانشگاه علوم پزشكي شيراز تعلق گرفت. دكتر تابعي متولد سال 1335 است و مدرك پزشكي عمومي خود را از دانشگاه علوم پزشكي تهران دريافت كرده است.
جايزه پيشكسوتان دانشگاه نيز به دكتر كاظم محمد استاد دانشكده بهداشت، دكتر علي خلج استاد دانشكده داروسازي، دكتر محمد اسلامي استاد دانشكده دندانپزشكي، مهين صدايي مربي دانشكده توانبخشي و دكتر محسن ساغري استاد دانشكده پزشكي اعطا شد.جايزه آموزش پزشكي دانشگاه علوم پزشكي تهران به يكي از صاحب نظران برجسته از اعضاي هيات علمي كه در زمينه آموزش پزشكي، داراي فعاليت ها و نوآوري هاي چشمگير و اثر گذار باشد، اهدا مي شود. امسال اين جايزه به دكتر زهرا سادات مشكاني تعلق گرفت.
جايزه حكيم جرجاني دانشگاه علوم پزشكي تهران هم به 14 نفر از اعضاي هيات علمي دانشگاه كه داراي سابقه فعاليت هاي آموزشي به عنوان يك معلم برجسته هستند، اعطا مي شود. امسال اين جايزه به دكتر فريد ابوالحسني استاديار دانشكده پزشكي، دكتر پروين پاسالار دانشيار بيوشيمي باليني، دكتر محمود فرزان، استاد ارتوپدي، دكتر منوچهر قاروني، دانشيار قلب و عروق، دكتر محمد شريف زاده از دانشكده داروسازي، دكتر حسين افشار از دانشكده دندانپزشكي، زيبا تقي زاده و مرضيه شبان از دانشكده پرستاري و مامايي، دكتر فريدون سياسي از دانشكده بهداشت، دكتر آزاده شادمهر از دانشكده توانبخشي و دكتر وحيد چنگيزي از دانشكده پيراپزشكي تعلق گرفت.
جايزه اخلاق پزشكي دانشگاه علوم پزشكي تهران شامل هزينه سفر حج عمره به دكتر شمس شريعت تربقان اعطا شد.
جوايز پژوهشي
در بخش پژوهش دانشگاه علوم پزشكي تهران، برگزيدگان رتبه اول 6 ميليون تومان گرانت پژوهشي و ۲ ميليون تومان هزينه شركت در همايش خارج از كشور، برگزيدگان رتبه دوم 4ميليون تومان گرانت پژوهشي و ۱۵ ميليون ريال هزينه شركت در همايش خارج از كشور و برگزيدگان رتبه سوم 3 ميليون تومان و گرانت پژوهشي و يك ميليون تومان هزينه شركت در همايش خارج از كشور دريافت مي كنند.
رتبه اول پژوهشگر برگزيده در گرايش علوم باليني به دكتر اردشير قوام زاده متخصص خون و انكولوژي و در گرايش علوم پايه دكتر محسن اميني دانشيار دانشكده داروسازي تعلق گرفت. همچنين حامد صادقي پور و سيد مهدي پاياب وش رتبه هاي دوم بخش پژوهشگر جوان را كسب كردند. در بخش ابداع و اختراع نيز دكتر ليلا صديق پور به دليل ساخت دستگاه شبيه ساز حركت فك رتبه سوم را به دست آورد و مراكز تحقيقاتي غدد و متابوليسم و بيماري هاي گوارش و كبد مورد تقدير قرار گرفتند. طرح جامع تشخيص، پيشگيري و درمان استئوپروز (پوكي استخوان) در كشورنيز رتبه اول طرح هاي پژوهشي را كسب كرد و رتبه دوم طرح پژوهشي با اعتبار جذب شده از منابع خارج از دانشگاه به طرح تدوين و ارائه دوره هاي آموزشي و راهكارهاي سياستگذاري در بلايا و حوادث غيرمترقبه به دكتر علي اردلان اعطا شد.
دكتر رامتين حديقي رتبه اول پايان نامه دكتري تخصصي علوم پايه، دكتر نوشين يحيوي فيروزآبادي رتبه دوم پايان نامه پژوهشي دكتري عمومي پزشكي و سميه جليلوند رتبه دوم پايان نامه كارشناسي ارشد علوم پايه را كسب كردند.

دكتر باقر لاريجاني، رئيس دانشگاه علوم پزشكي تهران درباره جشنواره امسال در گفتگو با خبرنگار همشهري گفت: جشنواره ابن سينا بررسي كارهاي پژوهشي و آموزشي دانشگاه است. ما در حوزه پژوهش، آيتم هاي قابل اندازه گيري مثل مقالات، پايان نامه ها و طرح هاي پژوهشي داريم. ولي در بخش آموزش تا قبل از اين ما چنين ابزار ارزيابي مشخصي نداشتيم. لذا امسال براي اولين بار راهكارهاي جديدي را تعريف كرده ايم و امسال جوايز جديدي مثل جايزه جرجاني و جايزه پيشكسوتان پزشكي به جشنواره ابن سينا اضافه شده است.
در واقع با الگوبرداري هايي كه از دانشگاه هاي معتبر جهان انجام شده، تصميم گرفته ايم كه تنوع جوايزمان را زياد كنيم. يك جايزه آموزش پزشكي را هم براي اولين بار امسال به صورت مشترك با وزارت بهداشت تعريف كرديم كه به آقاي دكتر تابعي از دانشگاه علوم پزشكي شيراز تعلق گرفت.

دكتر ضياءالدين تابعي، مدير گروه پاتولوژي دانشگاه علوم پزشكي شيراز كه برگزيده جشنواره امسال بود، در حاشيه مراسم گفت: يكي از مشكلاتي كه در حال حاضر در حوزه هاي علمي و در دانشگاه وجود دارد، خودگرايي است و اين كار دانشگاه علوم پزشكي تهران باعث مي شود، حالت خودگرايي مرسوم بين دانشگاه ها از بين برود. اگر بخواهم مثالي را براي اين موضوع برايتان بزنم: گلبول قرمزي را تصور كنيد كه يك جثه 7 ميكروني و 120 روز عمر دارد و در طول عمر نسبتا كوتاه خود حدود 200 كيلومتر راه را در داخل رگ هاي بدن انسان طي مي كند تا بتواند امانت اكسيژن را از ريه ها به بافت هاي بدن انسان برساند.
اين سلول از اكسيژن براي خودش استفاده نمي كند. در حوزه مسايل علمي مثال گلبول قرمز را بايد به خاطر داشته باشيم و ايثار را سرلوحه كار خودمان كنيم.

گنجاندن جايزه اي به نام اخلاق پزشكي در جشنواره ابن سينا يكي از نوآوري هايي است كه امسال براي اولين بار در تاريخ 8 ساله اين جشنواره اتفاق افتاد. دكتر شمس شريعت تربقان، برنده اين جايزه، در اين باره به همشهري گفت: نه تنها در جشنواره ابن سينا، بلكه در خود درس پزشكي هم بايد اين موضوع براي دانشجو و جامعه علمي ما تفهيم شود كه اخلاق يكي از رشته هاي علمي است. به عنوان مثال همانطور كه اگر دانشجوي رشته پزشكي آناتومي نداند يا بيوشيمي را بلد نباشد، نمي تواند به طبابت بپردازد، بايد بداند كه اگر از علم اخلاق به طور كلي و علم اخلاق پزشكي به طور خاص اطلاعي نداشته باشد، گوشه اي از كار طبابتش لنگ است و نمي تواند پزشك كاملي باشد.