فلسطينيان بازگشت حق و پناهندگي بحران
قطعنامه 194 به نسبت فلسطيني پناهندگان ميان در:اشاره
و وطن به فلسطينيان"بازگشت حق" بر مبني متحد ملل سازمان
توسط اشغالشده سرزمينهاي فعلاداخل كه اصليشان سرزمين
موضوع.دارد قويوجود نسبتا اجماع يك است ، اسرائيل
بحران مسائليهمچون به عمده بهطور نوشتار اين
و مادري سرزمين به بازگشتفلسطينيها حق پناهندگي ،
شده ارائه راهحلهاي خصوص در مطروحه عقايد برخي همچنين
. است آمده پاسخ و پرسش صورت به كه مييابد ارتباط
انديشه و فرهنگ گروه
ميشود؟ خلاصه مواردي درچه پناهندگي بحران زمينههاي *
حكومت و بيانداز تفرقه" بريتانيايي تاكتيكهاي همان -
نوامبر در گرديد ، اعمال قبرس و هند ايرلند ، در كه"كن
دولت دو و كرد گرفتار نيز را فلسطين ميلادي ، سال 1947
بخش وديگر فلسطيني عرب بخش يكي مختلف هويتهاي با جديد
.آمد بوجود يهودينشين
يهوديهايي دقيقابه متحد ملل سازمان قطعنامه 181
در درصدزمين صرفا8 و جمعيت سوم يك كه دارد اختصاص
فلسطين سرزمين مرز از درصد متقابلا 56 و داشته اختيار
.كردهاند خود آن از را
نوعي را حاكميت تقسيم طرح اين فلسطين مردم البته
فلسطين در يهوديان حضور با و نموده بيعدالتيتلقي
و مردمي نيروهاي ميان تعارض امر ، همين و مخالفند اشغالي
دامن را ديگر سوي از يهوديان و طرف يك از فلسطيني محلي
.است زده
مي ماه در انگلستان خروج متعاقب ميدانيم كه همانطور
بالفور اعلاميه طريق از اسرائيل فلسطين ، سرزمين از 1948
همسايه عربي كشور بلافاصلهچند كه حاكميتنمود اعلام
پس وحتي كرده اعتراض اسرائيل تجاوزكارانه اقدام اين به
بالاخره جنگ پايان در و نموده جنگ اعلان آن به چندي از
و آورده در تسخير به را فلسطين خاك %توانست 78 اسرائيل
توجه با لذا و كند تخريب را فلسطيني روستاي از 500 بيش
اصلي وطن از هزارفلسطيني قريب 800 كه بود شرايط اين به
.گرديدند پناهنده نقاط ديگر به اجبارا و شده آواره خود
تعداد و گرديده شامل را كساني فلسطينيچه پناهندگان *
است؟ چقدر آنها
فلسطيني نسلهاي بر علاوه متحد ، ملل سازمان نظر از -
براي كه دانست كساني بر مشتمل را فلسطيني پناهندگان بايد
خود اصلي موطن در از 1948 قبل متمادي سال دو حداقل
ساحل يا غزه نوار جنگ 1948 موجب به و كرده فلسطينزندگي
و طرف يك از اردن و سوريه لبنان ، ميان كه اردن رود غربي
خود كاشانه و خانه از گرفت ، صورت ديگر جانب از اسرائيل
.شدند سرگردان و آواره
ملل سازمان(فلسطيني پناهندگان امور به) رسيدگي آژانس
پنج از گرفته بر پناهندگانرا رسمي آمارUNRWA متحد
پناهندگان ، كمكهاي به آنجا در كه ميداند منطقهاي
تعريف يك بيشتر اين البته و ميشود ارائه انساندوستانه
و اعراب جنگ اثر بر كه را افرادي از خيلي و است مكانيكي
بازگشت از اسرائيل بهوسيله وحتي گشته بيخانمان اسرائيل
:ميكند مستثني شدهاند ، محروم وطنهايشان به
آژانس آمار از خارج در 1948 كه شدگاني بيخانمان -1
ميليون يك به آنها تعداد امروزه بودهو UNRWAمذكور
.ميرسد نفر
تعداد حاضر حال در و شده آواره جنگ 1967 طي كه آنهايي -2
.نميباشد هزار از 600 متجاوز آنها
و شده مكان نقل اسرائيل درداخل كه آنهايي بالاخره و -3
.هستند نفر هزار بر 250 افزون
هزار و 600 ميليون به 3 بايد بالا ، گروههاي بر علاوه
آژانس توسط آنها وضعيت كه كرد اشاره نيز ديگر پناهنده
پنج حدود مجموعا و رسيده ثبت به بالا در شده ياد
درصد ميزان 70 بيش و كم و ميگردد شامل را نفر ميليون
.برميگيرد در را فلسطينيان ازجمعيت
ميليون دو نسبي رقم فقط اسرائيل كه است شرايطي در اين
همان از كه آنهاييرا و كرده تصديق را فلسطيني پناهنده
و نداشته قبول نرسيدهاند ، ثبت به مذكور آژانس توسط آغاز
آژانسي ، چنين سوي از شده ارائه ارقام كه است مدعي حتي
ديدگاه اختلاف همين.است متورم شدت به و بوده غيرواقعي
در منازعه صورتهاي كه است مهمي دلايل از يكي منزله به
.ميسازد نمايان را فلسطين پناهندگان جمعيت با ارتباط
برخوردار قانوني مباني چه از "پناهندگي بازگشت حق"*
است؟
از برگرفته بازگشت ، حق قانوني مبناي مستدلترين -
مورد سال 1948 در كه بوده متحد ملل سازمان قطعنامه 194
.گرفت قرار پذيرش
و قيد بدون پناهندگان:كه است شده تاكيد قطعنامه اين در
بازگشته خويش وطن به آزادانه ميتوانند اختيار با و شرط
زندگي آرامش و صلح در خود همسايگان كهبا هستند مجاز و
اين در نباشند ، بازگشت به متمايل چنانچهايشان و كنند
بايستي شده وارد آنها به كه خساراتي جبران بهمنظور صورت
.كنند رادريافت وارده خسارات با متناسب غرامت
ارائه پناهندگان به قطعنامه 194 براساس كه پيشنهادهايي
بهعلاوه اصلي وطن به بازگشت -است1 گونه دو بر شده ،
-آمده2 بهبار خسارات جبران بهمنظور پول مبلغي پرداخت
.خود موطن به پناهندگان بازگشت بدون غرامت كلاپرداخت
سازمان عمومي مجمع توسط قطعنامه اين كه است ذكر لازمبه
بر نيز ساله همه تقريبا و رسيده تاييد به متحد ملل
.ميشود تاكيد آن مفاد اجراي
پناهندگان بازگشت حق عملي راهكارهاي با ارتباط در
بر كه است بوده مدنظر قطعنامه هشت كل بهطور فلسطيني ،
:از عبارتند بشر حقوق سازوكارهاي مهمترين اساس ، اين
معاهده ژنو ، معاهده چهارمين بشر ، حقوق جهاني اعلاميه
چندين و ;سياسي و مدني حقوق بينالمللي توافقنامه لاهه ،
و پناهندگان بازگشت حق بر جملگي كه منطقهاي توافقنامه
در حتي بالاخره و ميورزند تاكيد آنها به غرامت پرداخت
قرار متحد ملل سازمان پذيرش مورد اسرائيل كه سال 1949
.گرديد قطعنامه 194 مفاد اجراي به ملزم بوضوح گرفت ،
و قوانين بر تاثيري چه خاورميانه صلح روند*
است؟ داشته گذشته قطعنامههاي
صلح روند خصوص در بابي فتح كه سال 1991 مادريد كنفرانس -
متحد ملل سازمان اعضاي توجه مورد وجه بههيچ بود ، جاري
اشارهاي قطعنامه 194 به نيز اسلو توافقات و نگرفت قرار
:ميكند ادعا اسرائيل كه است جهت همين به و نداشت
اسلو توافقات روند از قبل كه سندي هر يا و مذكور قطعنامه
.ندارد رسمي مقبوليت گرديد ، صادر
دائمي پذيرش يك به اسلو توافقات چند هر كه ميدانيم نيك
عنوان و است متكي متحد ملل سازمان قطعنامه 242 بر مشعر
نموده قيد را "پناهندگي موضوع با ارتباط در صرف توافق"
شده تعيين شروط اجراي خصوص در مكانيسمي هيچ وليكن;است
.ندارد وجود قطعنامه 194
رهبران سوي از گرفته انجام توافقهاي كه ، اين مهمتر
اعتبار فقدان موجب هيچوجه به اسرائيلي فلسطينيو
نشده متحد ملل سازمان قطعنامههاي و بينالمللي قوانين
توافقاتي جايگزين ميتواند صرفا قضيه اين حتي و است
را جاري قوانين از مضاعف حمايت يا يكسان ضمانت كه بشود
.گرفتهاند مدنظر
اشغالگر طرف دو توافقهاي و مذاكرات منطقي ، لحاظ به البته
حقوق اگر بويژه بوده قانوني وجاهت فاقد شده اشغال و
ناديده فلسطيني ، شهروندان اجتماعي آحاد با مرتبط انساني
به غرامت پرداخت و اصلي موطن به بازگشت حق:شود گرفته
.ميباشد حقوق اين جمله از ايشان ،
شدهاند ، مقيم كه كشورهايي در نميتوانند پناهندگان چرا *
گردند؟ ساكن
و شخصي ديدگاه يك پيرو اسرائيليها رابطه ، اين در -
مقيم فلسطيني پناهندگان كه هستند مدعي و بوده افراطي
بوده جهان ملل و اقوام ديگر همانند جهان مختلف كشورهاي
خود وطن و شهر از كشوري ، و داخلي جنگهاي نتيجه در كه
اروپايي ، يهوديان اينكه به نظر لذا و گرديدهاند آواره
هند قاره شبه هندوهاي و مسلمانان يا آلماني سودتهاي قوم
تاكيد قطعي بهطور خود بازگشت موضوع به تاكنون
بخواهند فلسطينيها كه دارد دليلي چه لذا نداشتهاند ،
.كنند عمل ديگران از متفاوت
قبول را اسرائيليها نظر بينالملل ، حقوق مجامع البته
حمايت وطن به بازگشت طرفدار فلسطيني گروههاي از و نداشته
اختيارات از پناهندگان همه كه ميدانيم نيك ولي ميكنند
.نيستند بهرهمند بازگشت جهت مناسبي
جنگ طي كه تباري آلماني اقوام وضعيت مقايسه صدد در اگر
با دادند مكان تغيير آلمان به چكسلواكي از جهاني دوم
گوناگون مناطق در هنوز كه فلسطيني مردمان وضعيت
باشيم شدهاند ، پناهنده دستهجمعي بهطور خاورميانه
برايمان وطن به بازگشت منظور به فلسطينيها اصرار آنگاه
.ميگردد فهم قابل
شدهاند ، پناهنده بدانجا فلسطينيها كه كشورهايي اغلب در
كه چرا است بشر حقوق موازين خلاف آنان با رفتار معمولا
و كم و نداشته دسترسي ميزبان ، كشور مدني حقوق كليه به
و شده دورهاي كشتارهاي و گسترده قتلعامهاي گرفتار بيش
.ميگردند تبعيد نامناسب نقاط به بيدليل
فلسطيني مستقل دولت يك در نيستند قادر پناهندگان چرا *
شوند؟ ساكن (جديد دولت)
واقع فلسطيني مستقل دولت يك در پناهندگان مجدد استقرار -
تلقي آنان بازگشت حق منزله به غربي صحراي و غزه نوار در
.نميآيد حساب به اصليشان سرزمين آنجا كه زيرا نميشود
عبارت بر متحد ملل سازمان كل دبير رابطه ، همين در
ورزيده اصرار "خانههايشان به فلسطيني پناهندگان بازگشت"
سازمان قطعنامه 194 در كه فوقالذكر عبارت:است معتقد و
هر واقعي سرزمين به صرفا فيالواقع آمده ، متحد ملل
سرزمين به فقط نميتوان بنابراين و داشته اشاره پناهنده
.كرد تفسير اصلي
وضعيت به تنها پناهندگان ساختاري و زيربنايي بحران
آنان نيز امر همين البته كه) نيست مربوط ايشان بيدولتي
بلكه (است نموده آسيبپذير وارده اتهامات به نسبت را
از آنان جابجايي به بايد عمدتا را پناهندگي بحران ريشه
.كرد تلقي اجداديشان سرزمين
بود ، فراهم بازگشت زمينههاي پناهندگان ، همه براي اگر*
ميورزيدند؟ مبادرت اقدامي چنين به آيا
عمومي و جمعي حق يك بهمنزله بازگشت حق كه آنجا از-
حق كه دارند اختيار آزادانه پناهندگان لذا ميگردد ، تلقي
البته.نمايند قلمداد شخصي انتخاب يك بهمثابه را بازگشت
نگرفته صورت علمي كارشناسانه مطالعه هيچ سوال اين درخصوص
حقوق از كه مختارند پناهندگان اكثر كه پذيرفت بايد وليكن
سرزمين به ميخواهند برخي چند هر لذا و كنند دفاع خود
ديگر در كه هستند راغب آنان بيشتر اما بازگردند ، خويش
.گزينند سكنا نقاط
از تركيبي بر را خود تصميم پناهندگان ، بيشتر احتمالا
آنان جايگاه و رتبه -ميسازند1 استوار ذيل مولفههاي
در غالبا كل بهطور كه ميزبان كشور اجتماعي همگرايي در
فارس خليج حاشيه كشورهاي در كمتر و نموده زندگي اردن
ميزبان كشور در آنان زندگي نحوه -ميكنند 2 معاش امرار
و بهترين عنوان به ترتيب به لبنان و اردن كشور دو كه
-ميكنند 3 انتخاب پناهندگان كه هستند گزينههايي بدترين
حسب كه فلسطيني مهاجرين پذيرش به ثالث كشورهاي رغبت
ترجيح فلسطيني پناهندگان اغلب آمده ، عمل به بررسيهاي
.كنند زندگي غربي يافته توسعه كشورهاي در كه ميدهند
منش الهي محمدحسن:ترجمه/ سوسكينه ايفات:نوشته
دارد ادامه
|