والاستريت درمرداب امواج تلاطم
جهاني فقر درباب
رئيس ، چهار سال پنج
ايران اقتصاد در نهادي هزينههاي
جهان مطبوعات در
والاستريت درمرداب امواج تلاطم
مالي بازارهاي
كوهنورد نفيسه
بزرگ شركتهاي از بسياري در مالي سوءاستفادههاي مورد در شايعاتي سپتامبر يازدهم از قبل
.بودند والاستريت در سهامدار تعداد بيشترين داراي شايد كه شركتهايي.ميشد شنيده آمريكايي
منتشر روزنامهها در شركتها اين مالي صورتهاي در دستكاري و تقلب از جديد گزارشي روز هر
.دارد سوال جاي خود ، ميرسيد روزنامهنگاران دست به اطلاعاتي چنين چگونه كه اين البته ميشد
بازار از مطمئنتر سرمايهگذاري براي را جايي هيچ پيش چندي تا كه آمريكايي سرمايهگذاران
كرد سقوط يكباره به سهام قيمت.نداشتند سهام خريد براي تمايلي چندان ديگر نميدانستند بورس
.رسيد هم نصف به حتي آنها از بسياري قيمت كه طوري به
اين در حسابرسي سيستم رفتن سوال زير و آمريكايي معتبر شركتهاي از بسياري نام شدن لكهدار
پرده پشت از كه بود اين ميكرد توجه جلب همه از بيش كه چيزيشكست را بورس كمر واقع در كشور
در هرچند.ميشد نمايان كشور اين سياسي و اقتصادي بزرگ غولهاي شاخكهاي كلاهبرداريها اين
را خبرها درز جلوي مسائل برخي بر گذاشتن سرپوش با داشتند قصد آمريكايي سياستمداران ابتدا
رسواييهاي.ميساختند آشكار را چيز همه درون از قوياي اطلاعاتي منابع هم باز اما بگيرند
!نميشد شركتها صاحبان به محدود فقط مالي
و شركتها از بسياري بود شده آمريكا اقتصاد دامنگير اخير سال چند در كه ركودي سو ديگر از
بودند مدعي كه آمريكاييها.برد پيش انحلال و ورشكستگي مرز تا را كشور اين عظيم كارخانههاي
از را بازار از بزرگي سهم كه شدند متوجه يكباره به ندارند رقيبي صنايعشان از يك هيچ براي
پررقيب صنايع بر پافشاري اثر بر نداشت ، بارها تازگي آنها براي تجربه اين البته.دادهاند دست
در.يافت كشور اين خودروسازي صنعت در ميتوان را آن نمونه.بودند خورده شكست هزينهبر و
توليد به اقدام بازار نيازهاي دقيق بررسي با ميتسوبيشي و تويوتا ژاپني شركتهاي كه سالهايي
بدنه با اتومبيلهايي هنوز شورولت مانند شركتهايي كردند جمعوجورتر و كوچكتر اتومبيلهاي
به متعلق هنگام آن تا كه خودرو بازار از بزرگي سهم تا شد باعث همين و ميساختند بزرگ و آهني
زيادي حد تا آمريكايي توليدات از استفاده مطلوبيت نيز حاضر حال در.برود دست از بود آمريكا
خوش و قيمت ارزان محصولات خريد به تمايل بيشتر نيز كشور اين مردم حتي كه طوري به آمده پايين
صنعتي و اقتصادي ركود و مالي رسواييهاي.دارند تايوان و چين ژاپن ، چون آسيايي كشورهاي كيفيت
طرف به تيرها تمام.برود سوال زير بوش محبوب چندان نه دولت تا داد هم دست به دست هم آمريكا
كليه ميكردند ادعا جمهوري رياست انتخابات برگزاري از قبل كه آنها.ميرفت نشانه دموكراتها
به خود اكنون كرد خواهند جلوگيري مالي سوءاستفادههاي از و كرده بازنگري را اقتصادي بخشهاي
در پيروزي از پس كه چرا بودند گرفته قرار سرزنش مورد بحرانهايي چنين بروز عوامل عنوان
رايگيري اين در آنها از بودند مالي فساد به متهم كه شركتهايي از بسياري شد مشخص انتخابات
سپتامبر يازدهم رويداد كه زماني تا داشت ادامه سلسلهوار افشاگريها اين.بودند كرده حمايت
و ايستاد تپش از جهان اقتصادي قلب استريت وال.ريخت فرو باره يك به چيز همه.پيوست وقوع به
تحليلگران از يكي.دهد قرار خود تحتالشعاع را قبلي مسائل توانست جديد بحران ترتيب بدين
حادثه اين شايد":ميگويد است ابهام در رويداد اين هنوز كه اين بيان با باره اين در اقتصادي
را امواجي حدودي تا توانست استريت وال فروريختن.بود آمريكا مردابگونه اقتصاد نجات راه تنها
".آورد وجود به مرداب اين در
اوضاع دوباره بحران كردن فروكش از پس.ببرد پيش از را كاري چندان نتوانست نيز امواج اين ولي
و كنترل سيستم بزرگ ، سرمايهداران رابطه.بيشتري شدت با حتي شايد و بازگشت خود قبلي حال به
داغ بحث مجددا صنعتي ، و اقتصادي بخشهاي مالي فساد با آمريكايي سياستمداران و سنا حسابرسي ،
سيستمهاي در انقلابي:كند آغاز را جديدي بحث گرفت تصميم بوش بار اين و.شد كشور اين مجامع
!عملي طور به اقتصادي بخشهاي بازنگري و حسابرسي و كنترل
كاملا وي پيشنهادهاي كه اين بيان با استريت وال در خود سخنراني در آمريكا جمهور رئيس
زمانبر حسابرسي نوين سيستم تشكيل و اقتصاد از كثيف پولهاي زدودن":گفت بود خواهند كارساز
متخلفين براي مجازات جديد قوانين وضع.كرد خواهم عمل اينباره در خود قول به من ولي بود خواهد
".كند حل را مشكلات بيشتر نيم ميتواند كه است چيزي مالي
عمل ، در ولي ساده حرف ، در چيزهايي چنين ادعاي كه اين به اشاره با استريت وال مسئولان از يكي
مفاسد بايد قوانين اين شود وضع قوانيني است قرار اگر":داشت اظهار ميرسد نظر به مشكل
ميتوان كه است صورت اين در تنها.كند فرض جنايتكار و جاني يك با همتراز را اقتصادي
".شد خواهد مالي سوءاستفاده مانع قانون ، بود اميدوار
كرد اعلام (سي.اياس) SEC آمريكا بورس بازرسي سازمان رئيس پيت هاروي بوش ، سخنراني دنبال به
مديران اقتصادي فعاليتهاي دارد قصد بورس ، ستدهاي و داد كنترل براي جديدي سيستم طرحريزي با
دست هنگفتي ثروتهاي به سازمان اين مديران اخير سالهاي در كه چرا.بگيرد نظر زير را خود
سرعت سيبه. اي.اس و.دارد اصرار سفيد كاخ اكنون.ميآيد غيرمعقول نظر به اين و يافتهاند
بورس بازار در كلاهبرداري راه سر بر مانعي بتواند كه قوانيني سازد منتشر را جديدي قوانين
.باشد نيويورك
مالي صورتهاي گزارش صحت به بايد شركتها مديران و حسابرسي سازمان مديران قوانين اين طبق
كه اين امكان بازخواستها گونه اين با اميدوارند دولتي مقامات !كنند ياد سوگند شركتها ،
كه انرون شركت مدير مانند برود بين از كنند واگذار يكديگر به را مسائل به پاسخگويي مديران
سر بر كه ديگري مسئله ولي.ندارد اطلاعي هيچ شركتش براي مالي شده طراحي سيستم از ميكرد ادعا
كنترلهايي چنين كه است اين دارد وجود جرمشناسان از بسياري و بوش مشاوران سي ، .اي.اس راه
راهكارها اين آنها نظر از كه چرا.شد خواهد شركتها حقوقي مشاوران و سهامداران رنجش باعث
شركت يك مشاوران و حسابرسان كه است اين ديگر پيشنهاد.شركت يك سيستم كل از كردن بازخواست يعني
يكي.شود جلوگيري آنها ميان دوستانه روابط برقراري از طريق بدين شايد تا يابند تغيير سال هر
ديسني والت دارد مستقل حسابرسي و داخلي كنترل سيستمهاي كردن بهتر در سعي كه شركتهايي از
.است شده آمريكايي سياستمداران با همدستي فساد به متهم بارها اخير سالهاي در كه شركتي است ،
روزنامهنگاران از يكي.است قوانين وضع براي سنا همكاري عدم و مخالفت موانع ، از ديگر يكي
ميشود ختم كشور سياسي ارشد مقامات به مالي رسوايي زنجيره انتهاي كه اين بيان با آمريكايي
مديران از.باشد سيستم يك تمام براي بايد كنترل اين گيرد صورت بايد كنترلي اگر" مينويسد ،
.نيست شدني كار اين كه است اين واقعيت ولي.اجرايي مسئول پايينترين تا گرفته ارشد
"كنند؟ تصفيه را فساد اين ميخواهند چگونه حال هستند فاسد درون از كه بپذيرند بايد دموكراتها
دستپاچه چنان آن او.ندارد داشت پدرش كه را درايتي اندك حتي پسر بوش":ميگويد ادامه در وي
كه چه آن ولي".است خراب بنيان از چيز همه كه نميگذارد باقي كسي براي شكي جاي كه ميكند عمل
چيزي چه كه است اين كرده مشغول خود به را آمريكا تحليلگران و اقتصاددانان ذهن همه از بيشتر
كنوني شرايط با معتقدند آنها از بسياري.وادارد حركت به را كشورشان اقتصاد كند چرخ ميتواند
شركتهاي سهام قيمت بيشتر چه هر سقوط منتظر بايد آمريكا بورس بازار سيستم شدن بيحيثيت و
از يكي.است تكرار حال در سي دهه ركود كه باورند اين بر برخي.بود جهاني بازارهاي در آمريكايي
بر در را آمريكا اقتصادي بخشهاي و صنايع وجود تمام سستي ، كه اين به اشاره با تحليلگران
كه ميشود پيدا كسي سي دهه مانند هم بار اين آيا كه ميپردازد سوال اين طرح به است گرفته
نه؟ يا برهاند ركود از را آمريكا
پوسيده درون از كه است درختي مانند آمريكا اقتصاد كه كنيم قبول بايد":ميگويد ادامه در وي
حال در كشور اين بخت ستاره شايد.ريزد فرو تند چندان نه بادي وزش با دارد امكان آن هر و است
اعتقاد ميكند ، ادعا بوش كه بازسازيهايي و تغييرات به چندان كسي ميرسد نظر به".باشد افول
از بسياري به نهادن سرپوش براي سياسي بلوف يك فقط را آن آمريكايي صاحبنظران اكثريت و ندارد
ادعا انتخاباتيشان مبارزات در دموكراتها.ميدانند كشور اين در دموكرات حزب رسواييهاي
كرم سيبهاي خودشان قول به و كرده جلوگيري مردم از اندكي گروه توسط ثروت چپاول كه ميكردند
.چيد خواهند بر آمريكا سياست و اقتصاد از را خورده
جهاني فقر درباب
نصير رضايي غلامرضا:ترجمه
اين از بدبينان آنكه حال ميكنيم ، زندگي ممكن دنياي بهترين در ما كه معتقدند خوشبينان
پيامدهاي ارزيابي در شديد اختلافات ظاهرا.باشد داشته صحت [خوشبينان] آنان گفته كه ميترسند
هر.دارند شباهت يكديگر به بودن راديكال لحاظ به كه ميكند ايجاد متضادي قطبهاي "شدن جهاني"
كاهش براي سياسي و اقتصادي اصلاحات انجام فوري لزوم به چنداني توجه متفاوت ، كاملا جناح دو
تلقي جهان شدن ثروتمند به بزرگ كمكي را شدن جهاني شيفتگان ، .نميدهند نشان جهان در نابرابري
حال به را آن بايد (ميكند عمل خوب بسيار خود كه چيزي اصلاح جاي به) كه معتقدند و ميكنند
برميشمارند جهان مصيبتهاي اصلي منبع را آن نيز جهانيسازي آشتيناپذير دشمنان.كرد رها خود
بدين.(نميدانند مترتب است "مخرب و اصلاحناپذير" اساسا كه چيزي اصلاح بر فايدهاي و)
.ميدهد نفوذناپذير و كامل خاطر رضايت دست به دست تار و تيره ديدگاه ترتيب
وجود جهان سياسي و اقتصادي كنوني نظم در كه بيعدالتيهايي و نابرابريها با مبارزه براي
مدافعان كه نيست اين اصلاحات اين به نياز دليلاست نياز اساسي نهادين اصلاحات به دارد ،
شدن جهاني كه اجتماعي و اقتصادي تكنولوژيكي ، عملي ، گسترده فرصتهاي جستوجوي در جهانيسازي
.هستند فراوان و واقعي حقيقت در فرصتها اينگرفتهاند پيش در خطا راه ميسازد ، فراهم
معاصر جهان ويژگي كه عظيمي طبقاتي اختلافات بدون تا است احتياج عدالت به دليل همين به دقيقا
به اعتراضكنندگان كه مادامي.گردند بهرهمند فرصتها اين از برابر طور به بتوانند همه است ،
شديد برخورد جاي به ميكنند ، متمركز جهان در گسترده نابرابري بر را خود مبارزه جهانيسازي
به اگر و است امكانپذير نهادي تغيير.داد فرا گوش دقت به آنها سخنان به بايد آنان ، با پليسي
.باشد نيز موثر ميتواند شود طراحي درستي
مثال ، براي ;ميدهد نشان واكنش متفاوت محركهاي به نسبت سرعت به بازار بر مبتني اقتصاد
اعتباري تسهيلات فعاليت و ثبت قوانين عملكرد تجاري ، موافقتنامههاي كاركرد در عمدي تغييري
امكان كنيم فكر اگر بود خواهد سادهلوحانه سياسي لحاظ به.كند كمك نابرابري كاهش به ميتواند
اما.دارد وجود واقعا فقير كشورهاي به ثروتمند كشورهاي از منابع و داراييها "انتقال"
و مالي بينالمللي انتقالات و نقل بر "توبين ماليات" نظير ابتكاراتي از استفاده با ميتوان
گسترش براي بينالمللي ، مالي موسسات از ، مستقل اما با ، مرتبط نظارتي نهادهاي ايجاد با
را ثروت انتقال اين چشمانداز (است كرده پيشنهاد سوروس جورج اخيرا كه طور آن) عمومي كالاهاي
.كرد وسيعتر اندازهاي تا
.ميكند محدود ساختاري ضعف نوع دو بلكه تاريخي فقر تنها نه را فقير كشورهاي فراروي فرصتهاي
فقدان با مبارزه براي جهاني و همهجانبه قدرتمند ، تلاشي نبود شامل كه "جهاني قصورهاي" نخست
متفاوتي اشكال ميتواند كه "جهاني تعهدات" دوم و است ، بهداشتي مراقبتهاي و آموزشي تسهيلات
.اختراع ثبت زمينه در موجود قوانين نظير يكجانبه نهادي ترتيبات جمله از بگيرد ، خود به
ميان اين در نيز جهاني مسئوليت اما بردارند ، قدم خود اصلاح جهت در بايد هم فقير كشورهاي خود
همكاري براي جامعتري برنامههاي به فوري نياز "جهاني قصورهاي" با رابطه در.دارد وجود
خودشان به كمك براي را مردم توان كه نشده درمان بيماريهاي و بيسوادي محو جهت در بينالمللي
سياست نفوذ حوزه دارند سعي كه كساني قدرت بر بايد.دارد وجود ميبرد ، بين از ديگران به كمك و
و ملل سازمان از كوفيعنان جمله از) دهند وسعت موجود نهادهاي ساختار چارچوب در را بينالمللي
بينالمللي نهادهاي معماري گسترش همچنين بايد ما.گردد افزوده (جهاني بانك از ولفنسون جيمز
مكان جهان كه زماني) است شده مشخص دهه 1940 سالهاي در وودز برتون پيمان در كه طور آن را
.دهيم قرار بررسي مورد (كرد تحمل ميشد راحتتر را جهان نابرابريهاي و بود متفاوتي
بهرهوري ضد نهادي ترتيبات تغيير لزوم مورد در بحثهايي اخيرا ،"جهاني تعهدات" زمينه در
فقير كشورهاي صادرات جلوي كه است تجاري محدوديتهاي شامل تنها نه موارد اين.است گرفته صورت
نجاتبخش داروهاي از استفاده مانع كه دربرميگيرد هم را اختراع ثبت قوانين بلكه ميگيرد ، را
.ميشود ايدز نظير بيماريهايي براي
پايدار محروميت همچنين و شديد فقر باعث و است شده بحث آن مورد در كمتر كه ديگري مورد
نه نظامي درگيريهاي و محلي جنگهاي.است اسلحه تجارت در جهاني قدرتهاي شدن درگير ميگردد ،
.ميدهد گسترش هم را تسليحات و اسلحه جهاني تجارت بلكه ميزند دامن منطقهاي تنشهاي به تنها
ابراز جهانيسازي به معترضان مسئوليت عدم مورد در را خود عميق تاسف كه رهبراني حقيقت در
سهم.ميكنند كسب دهشتناك تجارت اين از را درآمد بيشترين كه هستند كشورهايي رهبران ميدارند ،
بوده درصد هفت و ، هشتاد تا 2000 سالهاي 1996 طي جهان تسليحاتي صادرات در هشت گروه كشورهاي
امنيت شوراي دائمي اعضاي:مشغولند تجارت اين به سخت نيز بينالمللي نهادهاي متوليان.است
متحده ايالات سهم.دارند عهده به را متعارف تسليحات صادرات از درصد مجموع 81 در ملل سازمان
از درصد حدود 68 گذشته اين از.است جهان در تسليحات فروش كل درصد به 50 نزديك تنهايي به
.ميشود سرازير توسعه حال در كشورهاي به آمريكا تسليحاتي صادرات
تاثيرات نيز جامعه و اقتصاد بر بلكه ميشوند ، منجر خونين جنگهاي به تنها نه سلاحها اين
در سياسي نظاميگري خاستگاه در عمدهاي نقش قدرتها اين ديرباز ، ازميگذارند جاي بر مخربي
- ديگر كس هر يا ساديمبي موبوتو ، - نظامي اربابان وقتي سرد ، جنگ دوران در.داشتهاند آفريقا
به بسته ميريختند ، هم در آفريقا در (هم را اقتصادي نظم نهايت در و) سياسي اجتماعي ، نظم
قدرتهاي.ميكردند تكيه شوروي اتحادجماهير يا متحده ايالات حمايت بر نظاميشان ، پيوندهاي
صادرات.دارند دوش بر كشورها اكثر در دموكراسي نابودي با رابطه در را وحشتناكي مسئوليت جهاني
.ميدهد ادامه را شيطاني سنت اين تسليحات جهاني
رئيس ، چهار سال پنج
ايران اقتصاد
مهاجر نكيسا _ اسدي ماني
بودجه و برنامه سازمان كارشناسان به نسبت مثبتي ديد فاقد وقت مسئولان انقلاب اوايل در
ميدانستند "چهاري اصل" را آنها و بودند
بودجه و برنامه سازمان احياگر بانكي ، محمدتقي *
جز سازمان اين از كه گذاشت پا بودجه و برنامه سازمان به رئيس عنوان به زماني بانكي ، محمدتقي
خود كار با "خير موسي" سازمان اين قبلي رئيس كه چرا بود نمانده باقي چيزي نام و ساختمان يك
بايد كه بانكي محمدتقي ماموريت اولين لذا.بود شده كشور برنامهريزان و كارشناسان طرد باعث
.بوده سازمان اين دوباره احياي ناميد ، انقلاب از پس تكنوكراتهاي اولين جزء را او
بود 37 آمريكا ميسوري دانشگاه از ساختماني شركتهاي مديريت دكتراي داراي كه بانكي محمدتقي
عنوان به سال 1360 ماه مرداد ششم و بيست تاريخ در كه بود سرگذاشته پشت را خود عمر از سال
بودجه و برنامه سازمان رياست او كه سالي چهار مدت در.شد منصوب بودجه و برنامه سازمان رئيس
همينرو از.ميدانست سازمان كارشناسان تيم تقويت را خود وظيفه مهمترين داشت ، برعهده را
بود ، مطرح جامعه در تخصص يا و تعهد بحث كه زماني در سازمان قبلي كارشناسان گفته بنابر
.كند ماجرا درگير را كارشناسان و شود سازمان وارد مسائل اين نداد اجازه بانكي محمدتقي
نامگذاري برنامهريزي سال را "سال 61" دولت كه شد باعث برنامهريزي به بانكي محمدتقي اعتقاد
جهت را پنجسالهاي برنامه سال 61 در بودجه و برنامه سازمان كارشناسان رو اين از.كند
برنامهريزي اصل كه زماني در حركت اين اما نيامد ، در اجرا به چند هر كه كردند تدوين خودكفايي
در و تحميلي جنگ دوران در كه برنامهاي.ميآمد حساب به جلو به گام يك بود ، شده طرد جامعه در
مربوط يكي كه داشت سناريو دو شد ، تدوين بودجه و برنامه سازمان در بانكي محمدتقي رياست زمان
يك ما بين" است گفته باره اين در وي خود.بود "صلح دوران" به مربوط ديگري و "جنگ دوران" به
خودكفايي ، براي كه بود بحث ما بين.بوديم نفر چهار همكارانم و من.بود جريان در اصولي بحث
صبح روز يك و نخوابيدم شب يك من.بود نفت ما منبعگيريم كار به را هند الگوي مانند الگوهايي
و سرمايهگذاري براي اعتمادي قابل منبع نفت باشم داشته اعتقاد كه اين مگر نشدم بلند خواب از
مملكت اين كه كردم حس ارقام و اعداد به نگاه با سال 1361 از كه بودم كسي بنده..نيست توسعه
".ميشود مواجه مشكل با منابع داشتن بدون
عملا و شد مواجه برنامهريزي مخالفان شديد مخالفت با سال 61 در شده تدوين برنامه حال هر به
تا بانكي محمدتقي ديگر و شد سپرده تاريخ بايگاني به انقلاب از پس توسعهاي برنامه اولين
دنبال به بودجه و برنامه سازمان وزارتخانهاي طرح با بود شده مصادف قضا از كه خود دوره پايان
.نرفت "برنامه"
و حذف مشاور وزير آن براساس كه رفت مجلس به طرحي بانكي محمدتقي رياست دوره پاياني سال در
توسعه اول برنامه قانون در مجددا كه چند هر.شود تبديل وزارتخانه به بودجه و برنامه سازمان
.شد سازمان به تبديل بودجه و برنامه وزارت
نبودن قانوني مورد در نگهبان شوراي كه نظري با زمان آن در" است گفته باره اين در بانكي
در و شد بودجه و برنامه وزارت به تبديل بودجه و برنامه سازمان كرد ، ابراز مشاور ، وزير عنوان
نخست از موثر كار ابزار يك حقيقت در و آمد وجود به استيضاح امكان بودجه و برنامه وزير مورد
".شد تغيير به منجر و آورد وجود به دعوايي زمان آن در مسئله اين.شد گرفته وزير
سازمان كارشناسان تلخ وخاطره خير ، موسي *
هر معمول طبق بودجه و برنامه سازمان كاركنان و كارشناسان كه زماني سال 1360 ، تابستان اوايل
در.كرد شوكه را آنها همگي كه شدند روبهرو موردي با ناگهان شدند ، سازمان حياط وارد روز
مدرك با خير موسي.است بسته بودجه و برنامه سازمان جديد رئيس "خير موسي" دستور به بنا سازمان
از.شد منصوب بودجه و برنامه سازمان رياست به سال 1359 ماه خرداد در الكترومكانيك فوقليسانس
و برنامه سازمان بر رياست يكسال از پس و ميكرد كار اهواز فولاد در اين از پيش كه او عملكرد
و برنامه سازمان كارشناسي بدنه اذهان بر كه چيزي تنها رفت ، ايران نفت ملي شركت به بودجه
گفته به.است بودجه و برنامه كارشناسان مجدد گزينش و سازمان موقت تعطيلي مانده باقي بودجه
بسياري است ، هنوز كه هنوز كه طوري به بود ، سهمگين بسيار سازمان براي خير عمل اين كارشناسان
تعطيلي.است بسته نقش آنها اذهان بر بدي خاطره دوران آن از معتقدند سازمان كارشناسان از
.دانست خير موسي دستاورد تنها ميتوان قطعا را سازمان
برنامهريز مليگراي سحابي ، عزتالله *
عهده بر را بودجه و برنامه سازمان رياست سالگي سن 49 در و سال 58 مهرماه در سحابي عزتالله
.گرفت
ارزشيابي در چنانكه شود مسلط سازمان امور بر توانست كوتاهي مدت ظرف مكانيك مهندس اين
سازمان كارشناسان سوي از را نمره بالاترين كابينه اعضاي مورد در وقت جمهور رئيس پرسشنامه
اما بود ، نداده تحصيل ادامه اقتصاد رشته در آنكه وجود با سحابي.كرد كسب بودجه و برنامه
برنامهريزي و كلان اقتصاد پيرامون زندان ، در انقلاب پيروزي از پيش كه وي اقتصادي مطالعات
اطلاعات از وقت سياسي مردان ساير با قياس در او شد موجب بود ، گرفته صورت كشور اقتصادي
بودم نخوانده را اقتصاد رشته آنكه با" وي گفته به چنانكه باشد برخوردار اقتصادي گستردهتر
".بود ذهنم در توسعه و برنامه از تصويري درواقع و بود بيشتر ديگران از اقتصاديم اطلاعات
نشود ضعف دچار بودجه و برنامه سازمان كارشناسان با برخورد در سحابي كه بود شده سبب امر همين
.باشد داشته هم حرفهايي نظري لحاظ از او خود گفته اساس بر و
ماهه ده مدت اين طي كشيد ، طول ماه ده بودجه و برنامه سازمان بر سحابي عزتالله رياست دوران
پيروزي از پس كه چرا نشد انجام بودجه و برنامه سازمان در برنامهريزي بخش در ويژهاي كار
در بودجه و برنامه سازمان رو اين از بود ، انقلاب وقت مردان شده حذف اصل برنامهريزي انقلاب
چرا كه موضوع اين درباره سحابي.پرداخت بودجه تدوين به تنها معينفر دوره همانند سحابي زمان
نيرو و نفت وزارت مانند دستگاهها از برخي كه نكته اين به اشاره ضمن نپرداخت ، برنامهريزي به
استقراري به كشورمان اينكه براي بود زود هنوز برنامه تهيه":است گفته نميپذيرفتند را برنامه
".كنيم برنامهريزي بتوانيم اتكا قابل آماري و اطلاعات اساس بر تا بود نرسيده
به بودجه و برنامه سازمان بر سحابي ماهه ده رياست دوران در انقلاب پيروزي اوليه دوران فضاي
بودند بودجه و برنامه سازمان كارشناسان به نسبت مثبتي ديد فاقد وقت ، مسئولان كه بود گونهاي
از برخي هنوز كه ديدي ميدانستند ، "چهاري اصل" را آنها و نداشتند اعتقادي آنها به مجموع در و
و يكسال گذشت از پس بودجه و برنامه سازمان اساس همين بر.ميكنند حس را آن سازمان كارشناسان
پسوند بودن عليرغم برنامهريزي اصل و شد "بودجه" سازمان به تبديل انقلاب پيروزي از نيم
.شد حذف آن از سازمان اين نام كنار در "برنامه"
سازمان در زلزلهشناس معينفر ، علياكبر *
انتخاب دليل.بود انقلاب پيروزي از پس بودجه و برنامه سازمان رئيس اولين معينفر علياكبر
از جدا را موقت دولت نخستوزير بازرگان مهدي مهندس مرحوم سوي از سازمان رياست به معينفر
در حضور از پس معينفر.ميدانند او ملي گرايشهاي سال ، مدت 16 به سازمان در او بودن شاغل
از بيشتر و نكرد ايجاد بودجه و برنامه سازمان كارشناسان و مديران در چنداني تغيير سازمان
توكيو در را زلزله مهندسي دوره كه) او.گرفت كمك جديد انتخابهاي جهت سازمان درون كارشناسان
سعي و نداشت مشخصي اقتصادي تلقي زماني مقطع آن در موقت دولت داشت اظهار بعدها (است گذرانده
.دهد انجام اصلاحاتي و بيندازد راه نحوي به بود شده متوقف كه را فعاليتهايي ميكرد
از جلوگيري بودجه ، و برنامه سازمان رياست تصدي زمان در وي اولويت معينفر ، گفته بنابه
سالهاي و سال 57 بودجه در كه چرا بود كشور بودجه كردن جور و جمع و بلندپروازانه برنامههاي
گانه حسابهاي 20 به توجه بدون و كتاب و حساب بدون كمك صورت به زيادي اعتبارات آن از پيش
برنامه سازمان اصلي اولويتهاي از امور اين تدريجي اصلاح و بود شده توزيع "حسبالامري" بودجه
سازمان رياست زمان در رو اين از و بود ماه هفت معينفر مسئوليت دوران.ميرفت شمار به بودجه و
ويژگي سه با كه بودجهاي.آورد دست به را سال 58 بودجه تنظيم فرصت تنها بودجه و برنامه
بار كاهش و خود اصلي وظيفه انجام سمت به دستگاهها هدايت قبلي ، ريختوپاشهاي از جلوگيري
از استمهال با و شد تهيه دوازدهم سه صورت به بودجه اين.بود شده تدوين دولت غيرواقعي مالي
.شد عمل سال 1357 پرداختهاي مبناي بر سال ابتداي ماه سه انقلاب شوراي
از پس سياسي تنشهاي و بحرانها با بودجه و برنامه سازمان بر وي رياست دوران كه آنجايي از
اما كرد ارائه او اقتصادي ديدگاه از دقيقي ارزيابي نميتوان عملا بود ، همزمان انقلاب پيروزي
و سال 58 اوايل در صنايع كردن ملي به نسبت سازمان بر خود رياست دوران در او آنكه مسلم قدر
انقلاب شوراي و ميگرفت صورت بازرگان نخستوزيري زمان در كه اقتصاد كردن دولتي سمت به حركت
.است بوده موافق حركت اين با معينفر ميآيد نظر به و نكرد مخالفت بود زمينه اين در پيشرو نيز
هم او خود همچنين.شد آن از پس سالهاي در كشور اقتصادي توسعه و پيشرفت مانع عملا كه حركتي
كاري تنها و بود مقدم برنامهريزي بر بودجه تامين سازمان ، رياست تصدي زمان در كه است معتقد
بود بلندپروازانه پروژههاي از تعدادي تعديل يا اجرا از جلوگيري دهد ، انجام توانست سازمان كه
.ميشد مطرح انقلاب اوليه سالهاي بحبوحه در كه
ايران اقتصاد در نهادي هزينههاي
زماني محسن دكتر
بنگاههاي بر اجتماعي تامين و كار قانون همچون قوانيني اجراي نتيجه در كه هزينههايي جز به
در را هزينه نوع دو كه است گونهاي به كشور نهادهاي كاركرد مجموعه ميشود ، تحميل اقتصادي
دو اين.(رانتطلبي) هزينههاي ديگري و مبادلهاي هزينههاي يكي ميدهد ، افزايش ايران اقتصاد
ميشوند ، تحميل مديران بر عملا اما ندارد وجود بنگاهها هزينه و توليد توابع در هزينه ، نوع
و سرمايه صاحبان مالكيتي حقوق تضمين هزينه اقتصادي ، سياستهاي و قوانين مداوم تغيير مانند
بر بيرون از تصميمگيرندگان و نهادها كه هزينهاي نوع هر و برگشتي چكهاي وصول هزينه مديران ،
مهمترين از يكي املاك و اسناد ثبت سازمان مثال عنوان بهميكنند تحميل اقتصادي كارفرماي
متناسب سازمان اين فعلي ساختار.است نقشآفرين افراد مالكيت حقوق زمينه در كه است نهادهايي
از بسياري بنابراين.است نيافته بهبود و اصلاح اخير ، دهههاي فنشناختي و اقتصادي تحولات با
دليل به است فراوان تحرك مستلزم بازارها تعادل براي كه كارفرمايان يا و مديران سرمايههاي
.شدهاند زمينگير آن ، فعاليتهاي كند روند و آن تكنولوژيك ضعف و سازمان عقبماندگي
موقع به وصول مستلزم توليد و سرمايهگذاري براي برنامهريزي و پيشبيني ديگر مثال عنوان به
صعودي شديدا سير ايران در اخير دهه دو برگشتي چكهاي روند كه حالي در است ، بنگاه مطالبات
اين به رسيدگي كندي.است برگشتي چكهاي به مربوط دادگستري پروندههاي از بزرگي بخش و داشته
قدرت نتيجه در و ميدهد افزايش را بنگاهها مطالبات وصول زمان و هزينه پروندهها ،
.ميدهد كاهش شدت به را توليد پيشبيني و برنامهريزي
همچنين و كار قانون ناقص اجراي با همراه ايران اقتصاد در نهادي و قانوني مشكلات اين مجموعه
و است شده اشتغال و سرمايهگذاري براي مديران در شديد ترديد موجب بيمهاي و مالياتي قوانين
جاي به كه فرصتجو و مترصد مديراني به نوآور و خلاق مديراني از را ما كشور مديران نهايتا
رشد مهم علل از يكي شايد.است كرده تبديل هستند ، اقتصادي فرصتهاي كشف دنبال به فرصت خلق
فرصتجو و مترصد مديران به خلاق مديران تبديل ايران اقتصاد در خدماتي و تجاري بخشهاي شديد
.است خلاق مديراني نيازمند توليد عرصه در موفقي حركت هر زيرا است
جهان مطبوعات در
رفت پس مسير در شل
فتاحزاده عباس: ترجمه
ايالات در كلاني ضررهاي خطر در شل _ داچ رويال نفتي گروه كه دادند خبر مطبوعات برخي اخيرا
ديگر بخشي و هلند كشور به متعلق آن از بخشي كه عظيم شركت اين.دارد قرار آمريكا متحده
ناظران از برخي حال اين با است ، نموده رد را زمينه اين در شده منتشر اخبار است انگليسي
احتمال كه است قرار اين از داستان.هستند اجتناب غيرقابل ضررها اين از قسمتي حداقل معتقدند
دليل به داده انجام آمريكا در انرژي توليد براي فوق شركت كه سرمايهگذاريهايي ميشود داده
رويال سابق مدير نامور ، جورج.شوند روبهرو فراواني ضررهاي با آمريكا در رشته اين بد بازار
ارزش به قراردادهايي شركت اين كه نموده ادعا تايمز فايننشال روزنامه با مصاحبه در شل ، _ داچ
سيري همچنان انرژي بهاي كه صورتي در وي گفته به.است نموده منعقد آمريكا در دلار ميليارد 4/7
اين تمامي نموده نشان خاطر او.بود خواهند بيارزش عملا قراردادها اين بپيمايد را نزولي
امضا ميباشد ، هوستون در آن دفتر و شل تابعه شركتهاي از يكي كه كورال شركت توسط قراردادها
.شدهاند
شركت مقامات.است نموده مطرح را مستند چندان نه تخمينهايي تنها نامور كه نموده اعلام شل
به آمريكا در انرژي بخش در دلار ميليارد ارزش 4/7 به قراردادهايي كه كردهاند تاييد چه اگر
اعلام شل شركت سخنگوي.نمودهاند اعلام ساله بيست را آنها اجراي مدت اما رساندهاند ، امضا
از شل شركت ".ميگيرند صورت ساخت حال در برق نيروگاههاي در ما سرمايهگذاريهاي":كرد
.دارد را آمريكا انرژي بخش در فعاليت قصد كه بود نموده اعلام خود سال 2001 گزارش در و گذشته
چه تحت و ميكند دريافت برق شركتهاي از را برق شرايطي چه تحت شل كه نيست مشخص هنوز البته
تقاضا بودن كم واسطه به جاري سال طي آمريكا در برق قيمت.بفروشد مجددا را آن ميتواند شرايطي
دچار نيز شل رهگذر اين از كه اين احتمال شد اشاره كه گونه همان لذا.است شده كم شدت به
در شركت اين مقامات بار اين ميرسد نظر به.است شده زياد گردد ، توجهي قابل خسارات
شاخههاي از گستردهاي طيف در كه شل _ داچ رويال.شدهاند اشتباه دچار خود پيشبينيهاي
خويش فعاليتهاي به بسطدادن ضمن گذشته سالهاي طي است كوشيده دارد ، فعاليت انرژي به مربوط
حدودي تا كه پتروليوم بريتيش جمله از رشته اين بزرگان با رقابت به اروپا از دور نقاط در
همپاي نيز انگليسي _ هلندي شركت اين ميرسد نظر به اما.بپردازد ميشود ، محسوب آن هموطن
را خويش وضعيت است نتوانسته حاكم اقتصادي بحران موازات به و جهان بزرگ غولهاي از بسياري
شديدا سيري گذشته روز چند طي نيز شركت سهام.ميكند حركت رفت پس مسير در و نموده تحكيم
.است داشته نزولي
ولت دي: منبع
|