امروزي مفهوم بين‌الملل‌در نظام
است ما دست در حل راه
امروزي مفهوم بين‌الملل‌در نظام
بين مي‌تواند نسبتي چه امروز دنياي در دارد؟ مفهومي چه امروزه بين‌الملل نظام:اشاره
نوع چه سوم هزاره ابتداي در كل در و باشد؟ داشته وجود جهاني امنيت و بين‌الملل نظام
منطقي مفهومي به بتوان تا داد قرار نظر مد خارجي سياست براي رامي‌توان ديپلماسي رفتار
...يافت؟و دست بين‌الملل سياست زمينه در
نظام از نويني چشم‌انداز به و دهد پاسخ شده ياد پرسش‌هاي به تا دارد سعي زير مطلب
:مي‌خوانيم هم با.كند اشاره بين‌الملل
انديشه و فرهنگ گروه
تعبيرها و تعريف‌ها
مفهوم دو اين.است مواجه مفهوم دو با بين‌المللي درساختارهاي امروزه بين‌الملل نظام
سياست و جغرافيا انسجام به تا ساخته ترسيم الگوهايي مبناي بر را بين‌المللي روابط فضاي
بين‌المللي امنيت و بين‌الملل تعابيرنظام و درتعريف.نمايد كمك گسيخته هم از درجهاني
اين از نوعي به تا باشند ، داشته وابستگي احساس هم به جهان در ملتها تا شده كوشيده
در مثبت تلاش‌هاي تمام كه چرا شوند ، هدايت جهاني نظم سوي به و يافته رهايي گسيختگي
.است بي‌نظمي از بيم جاي به "نظم براي اشتياق" ساختن جايگزين بين‌المللي روابط زمينه
كه است شده تشبيه مكانيكي واحد يك بر حاكم نظام يك به بين‌الملل نظام اول مفهوم در لذا
اجزاي مناسبات اساس بر قواعد اين كه است خاصي قواعد بر متكي خود اهداف پيشبرد براي
ساده مفهوم اين به توجه.(متقابل نياز احساس) است شده بنا آن بيروني روابط و دروني
را سياست كه چرا.است "سياست" عنوانش كه است فوق موضوع درون در بحثي اهميت نمايانگر
بيشترين امروزه و آورده‌اند پديد خود پيرامون محيط در ترتيب و نظم ايجاد براي انسانها
وجهاني ملي سياسي ساختار در پيوسته دگرگوني و حركت ايجاد سياستمداران و سياست از انتظار
دوم مفهوم مي‌توان آن به انسان اساسي نياز وهمچنين برشمرديم سياست از كه اهميتي با.است
بافت‌هاي از مجموعه‌اي به بين‌الملل نظام كه كرد تعريف گونه اين را بين‌الملل نظام
سوي به مجموع در و گرفته‌اند قرار ممتد و منظم ارتباطي در مي‌شودكه گفته مستقل سياسي
و سياسي جغرافياي ناهموار چهره تا مي‌روند پيش يافته منسجم و هماهنگ سياست با دنيايي
سوق آينده در "نظام‌مند سياست" و "نظام" سوي به را گذشته دوران در بين‌المللي روابط
به برابر الگوهايي با را انسانها تاحركت دارد سعي جديد ساختار با بين‌الملل نظام.دهند
.كند هدايت نظم از برخوردار محيط و جهان سوي
مورد در جامع مفهوم شش بين‌الملل ، روابط عرصه در برجسته متفكرين از يكي "كامپلان"
نظام‌دوقطبي -قوا 2 توازن -است1 قرارداده مطالعه مورد زير شرح به را نظام‌بين‌الملل
تك نظام-مراتبي 6 سلسله نظام -جهاني 5 نظام -منسجم 4 قطبي دو نظام -غيرمنسجم 3 تقريبا
مشخص‌تري وضعيت از ديگر موارد به نسبت را الگو سه فوق الگوهاي بين از وي البته. بعدي
مشخصه سه.مراتبي سلسله -قطبي 3 دو نظام -قوا2 توازن -از1 عبارتند كه دانسته برخوردار
نظام روندشكل‌گيري در زيادي اثرات مراتب به كه مي‌باشند خود خاص تعادلي اصول تابع فوق
زيادي اثرات بيستم قرن محدوده در قوا توازن الگوي تنها كه طوري به.داشته‌اند بين‌الملل
اول)جهاني جنگ دو آن بارز نمونه.است گذاشته جا به خود جهاني بين‌الملل روابط بر را
برد ، نام مي‌توان را خاورميانه منطقه مثل منطقه‌اي خاص تنش‌هاي و سرد جنگ دوران ،(ودوم
با اخير سال‌هاي در...و جهاني نظام همچون جديدي الگوهاي حتي و الگوها اين تمام اما
در دارد تلاش امروزه سياست ، .شده‌اند جهان سطح در مفهومي تغييرات دستخوش خاصي شكل‌گيري
در و (احزاب مانند)كشور در گروهها خرده و گروه با مقايسه در جامعه در فردي نقش برخورد
انساني انديشه‌هاي از ژئوپوليتيك و منطقه‌اي پيامدهاي در كشوري و ملي نقش قياس در نهايت
روابط و بين‌المللي نظام‌هاي در تاكتيكي تغيير اين.ابزارها ساير تا نمايد استفاده
منطقه‌اي پيمانهاي.كرده‌ايم مشاهده اخير دهه در برخوردها نحوه در وضوح به را منطقه‌اي
تنش‌هاي كاهش سياسي ، مرزهاي برداشتن ماستريخ ، پيمان منطقه‌اي ، اتحاد همچون اروپا در
سياست شدن ، جهاني چون اهدافي و تفكرات كردن دنبال نيز جهاني ابعاد در و آسيا در نظامي
.بود تاكتيكي تغيير اين بارز نمونه‌هاي از..و تمدن‌ها و فرهنگها گفت‌وگوي جهاني ، خارجي
هماهنگي مفهوم تعالي دنبال به خود ، جديد سياست‌هاي وسوگيري سمت در بين‌الملل نظام لذا
عدم كه چرا.نمايد كمك انسان تكامل و پويايي به نظم و تفاهم محيط تادر مي‌باشد نظم و
واكنش‌هاي سوي به را انسانها هميشه گذشته ، سياسي جهان در هماهنگي و نظم ونبودن برابري
و تلاش‌ها تمام اعمال ، واين داده سوق خود بردن بين از و ومحدودساختن افراطي و تند
.بود ساخته محدود كمال سمت به را كوشش‌ها
قدرت توزيع چگونگي مبناي بر خود خاص ساختار داراي بين‌المللي نظام هر نيز امروزه اگرچه
به بين‌المللي امنيت تامين نهايت در و بين‌الملل روابط مسير در حركت اما ;است حاكميت و
با امروزي جهان.مي‌گيرد چالش به را قطببندي جريان كلي طور به كه مي‌رود پيش صورتي
اساس بر.مي‌رود پيش سياسي متحد و مشخص واحد يك ايجاد سوي به معين قوانين و قواعد
كنيم ، تعريف دروني محيط اساس بر رانمي‌توانيم دولتها رفتار بين‌الملل ، روابط جديد ساختار
خارجي سياست سمت‌گيري در فراملي و بيروني محيط نوين ، تفكرات و جديد ساختار اين در زيرا
.است اساسي و كننده تعيين نظامها دهنده تشكيل واحدهاي از يك هر
امروزي بين‌الملل نظام‌هاي در بين‌المللي امنيت مفهوم
شد ، شكوفا جهان در باور يك صورت به دوم جهاني جنگ از بعد تقريبا بين‌المللي امنيت انديشه
جامعه سرزميني چهره كه رسيدند نتيجه اين به جنگ در درگير دولتهاي از بسياري كه چرا
به ملي حاكميت درچاچوب بتوانند آنها كه شد خواهد خارج ژئوپوليتيك محدوديت از زماني آنها
.كنند فكر "ژئوپوليتيك انديشي جهان" نام به جديدي عنصر
امروزه به تا است ، گسترده مطالعاتي وسعت داراي كه سياسي جغرافياي تاريخ از مرحله اين در
امروزه كه جايي تا است كرده طي را خوبي مسيرهاي بين‌المللي امنيت يعني ارزنده بحث اين
.است سياسي جهان در روز داغ مباحث از
شكل‌گيري مبناي خود ، "مدني حكومت در جستاري" كتاب در فرانسوي لاك جان پيش قرن دو حدود
همه بود معتقد وي.كرد معرفي مسالمت‌جويي اصل اساس بر فردگرايانه نگاهي با را مدنيت
گذشت از بعد.هستند مساوي جوهره يك داراي همه و هستند برابر وضعي در طبيعتا بشر افراد
تكامل ، جهت انسان متقابل نياز واحساس فوق نظر مشابه امروزه‌وضعيتي فوق ، نظريه از قرن دو
اشكال اساس بر جهاني سياست‌هاي تنظيم در سياسي انديشمندان و انسانها تا گرديده باعث
مشترك اجزاي مهمتر ، ازهمه و قوميت‌ها فرهنگها ، به توجه با جغرافيايي موقعيت وچگونگي
امنيت تحقق روند ، اين نتيجه و بروند پيش اساسي مشترك هدف يك سوي به خود ، ارتباطي
حيطه در دانشمندان و متفكران از بسياري امروزه.بود خواهد انسانها براي بين‌المللي
امنيت و صلح راه از جهاني اهداف تمام به رسيدن بر سعي ژئواستراتژي و سياسي جغرافياي
جنگ اهداف به و نكردن جنگ در جنگ هنر"كه اينست فوق هدف به مربوط شعار بهترين.دارند
."است رسيدن
بين‌المللي روابط نظام بر شدن جهاني اثرات
.بود جهاني تجارت آن هدف اولين كه شد مطرح هدف باسه اخير سال چند شدن‌طي جهاني تفكر
يعني اصلي هدف و سوم هدف به رفته رفته ، تفكر اين نهايت در و جهاني اقتصاد هدف دومين
خواهدشد تبديل واقعيت يك به زماني مفاهيم ، اين يافتن موجوديت اگرچه.رسيد جهاني حاكميت
تمام تفكر اين پس در كه آنچه اما واقع‌گردد ، پذيرش مورد انساني گروههاي تمام براي كه
پروژه اين در خود جايگاه يافتن براي ملتها اين تكاپوي كرده ، مشغول خود به را ملتها
وامنيت بين‌الملل روابط نظام در آن عميق اثرات به توجه با رو اين از.بود خواهد
بخشيدن معنا براي بلكه كرد ، برخورد خصمانه و غيرمنطقي پديده ، اين با نبايد بين‌المللي
و جامعه و فرد تنيدگي درهم لازمه كه چرا.پذيرفت را آن بايد بستر اين در خود موقعيت به
و جامعه و فرد بين همسو ارزش‌هاي و باورها وجود انساني ، بزرگ اجتماع تشكيل نهايت در
فرآيند يك به بايد واقعي امنيت از برخورداري براي امروزه.مي‌باشد مردم توده با حاكمان
و ترقي هرم جهاني متعدد جوامع بايد و شدن بزرگ سوي به است تاريخي جهش هم آن و كرد فكر
بين‌الملل سطح در سياسي روابط گسترش.سازند استوار عقلاني فرآيند اين بر را خود توسعه
يعني.است جهاني حساس موضوعات با جامعه آن برخورد نحوه به منوط جامعه‌اي هر با
انسانها واقع در و باشد زمين كره مردمان جمعي يكپارچگي تفكر دربرگيرنده بايد "ملت"مفهوم
.آورند ايمان خود بين مشترك پديده‌هاي به
اين برآوردن كه است اساسي فاكتور چند دارند نياز آن به آن مردمان و امروزي جهان كه آنچه
:رامي‌طلبد انسانها متقابل درك بين‌المللي سطح در آن تحقق و فاكتورها
.سياست -فرهنگ و اجتماع -اقتصاد ترقي مثلث در فكري فعاليت‌هاي ساختن متمركز -1
سالم زندگي توسعه براي مناسب زمينه ايجاد و زيست‌محيطي پديده‌هاي به عقلاني نگرش -2
.وايمن
متعدد طبقات و فواصل برداشتن براي تلاش همچنين و مساوي تجارت تبادل و فن‌آوري گسترش -3
.رفاهي و اجتماعي
.زندگي در انسانها تمام براي مساوي امكان ساختن فراهم نتيجه ودر-4
يزدان‌پناه‌درو كيومرث
:ماخذ و منابع
(تهران)- (ص 80)1379-ابراهيم عزتي ، /ژئواستراتژي -1
(تهران) -1379-جليل روشندل ، /نظام‌بين‌الملل و ملي امنيت -2
.(تهران) -1379-پيروز مجتهدزاده ، /جغرافيايي سياست و سياسي جغرافياي -3
.شماره 158 اقتصادي ، -سياسي اطلاعات ماهنامه -4
است ما دست در حل راه
بيست‌وهفتمين گشايش مراسم در ماهاتيرمحمد دكتر سخنان
(واپسين‌بخش) اسلامي كنفرانس سازمان عضو كشورهاي خارجه امور وزراي اجلاس
كور ، اقدامات به ناتواني و عجز روي از مسلمان ملت‌هاي از برخي حتي و ما مردم از بعضي -23
به ما كشورهاي و شده ناميده تروريست ما اين بر بنا و مي‌آورند روي وحشيانه و بي‌هدف
مي‌شود ، عاملين نصيب اقدامات گونه اين از آنچه مي‌شود ، محكوم تروريستي حملات مراكز عنوان
تمامي براي مي‌گيرند نظر در آنها كه تنبيهي اما.نيست اندك خراش يك واردآوردن جز چيزي
شجاع مردمان و مي‌شويم خشمگين يكديگر به نسبت جهت همين به.بود خواهد وحشتناك ما مردم
انجام مدعي ايشان كه جنگي) جنگ از ما امتناع را حمله اين دليل مي‌كنندو حمله ما به ما
موجود نظامي امكانات با كه مي‌دانيم ما اما.مي‌دانند مسلمانان از صيانت منظور به (آنند
به رهاوردي هيچگونه آنها با جنگ آغاز دارد ، بيگانگان به ما ارتش‌هاي كه كاملي وابستگي و
روزگار صحنه از را اسلامي كشورهاي و مسلمانان جامعه مي‌توانند آنها.داشت نخواهد دنبال
.نيست ما به آنها علاقه‌مندي دليل به نداده‌اند ، انجام را كار اين تاكنون اگر !كنند محو
عصر در كه آنچه از ما وضعيت اطلاعات ، شدن جهاني عصر در كه مي‌رسد نظر به گونه اين -24
آينده در گزينه بهترين كه مي‌رسد نظر به همچنين.شد خواهد بدتر نيز بوده‌ايم ، صنعتي
فرمانروايي‌هاي و پادشاهي‌ها كسب انتظار در و كرده پشت دنيا به كه است اين ما براي
!بنشينيم خود گذشته
مطمئن همچنين.بياوريم دست به را پادشاهي اين بتوانيم ما كه نيستم مطمئن من اما -25
و قصور با كه باورم اين بر من.ببريم حظي و بهره بتوانيم نيز آخرت از ما كه نيستم
مرتكب را بزرگي گناه ما اسلامي ، جوامع از دفاع و مسلمان كشورهاي توسعه امر در كوتاهي
.شد نخواهيم بخشيده كنيم ، سپري دعا و نيايش به نيز را اوقاتمان تمامي اگر كه مي‌شويم
و علوم هنر ، آموختن دنبال به اوليه مسلمانان چرا پس است ، ديگران به متعلق دنيا اين اگر
صورتي در.دادند رواج دنيا سرتاسر در را اسلام دين طريق اين از و بودند جنگ مهارت‌هاي
تعاليم گسترش منظور به تلاش از بهتر مراتب به آينده ، دنياي در جايگاه حفظ آنها براي كه
امروزه مي‌انديشيدند ، امروزي مسلمانان همانند آنها اگر.بود دنيا سرتاسر در اسلامي
كه الحمدلله ، است ، خدا به متعلق حمد.بوديم نيافته گرايش اسلام آئين به ما از بسياري
.كردند پيروي اسلام حقيقي آموزه‌هاي از اوليه مسلمانان
نبايد ما كه همچنان.بياموزيم را جديد فن‌آوري‌هاي و علوم تمام مي‌توانيم ما-26
به هميشه بايد كنيم ، ترك را فردي‌مان عبادات و انگاريم ناديده را ديني‌مان آموزه‌هاي
دين‌مان و امت خود ، از دفاع براي آمادگي علم ، جستجوي ما به اسلام كه باشيم داشته خاطر
عصر ضروري مهارت‌هاي و علوم تحصيل به بايد ما از عمده‌اي گروه.است نموده امر را
زمينه اين در مخالفانمان و دشمنان پيشرفت‌هاي سطح به كه گونه‌اي به بپردازيم ، اطلاعات
تنها.نيستند كم نيز تعداد نظر از بلكه نيستند ، ناتوان تنها نه ما مردم.يابيم دست
باهوش‌ترين از بسياري امروزه مالزي در.است انساني منابع هدايت و طراحي نحوه مهم پرسش
كه مي‌شود ناشي آنجا از هم آن دليل.مانده‌اند محروم جديد علوم تحصيل از ما فرزندان
.دارد همراه به شايستگي ناشي ، ومصلحان والدين فرزندان ، براي اسلامي علوم مطالعه تنها
.نشنيده‌اند چيزي اسلامي امت نيازهاي و كفايه و فرد از هيچ‌وقت آنها اما
و داده ادامه ناچيز رقابت‌هاي و هم‌چشمي‌ها به مي‌توانيم ما.است ما دست در راه‌حل -27
بهتر.بپردازيم اسلام واقعي تهديدات با مواجهه به هم از جدا حتي و يكديگر با همراه يا
دفاع آن از و بخشيده ارتقا را اسلامي امت و نهضت شايستگي‌مان و قدرت چارچوب در كه است
مسلمانان ما.بدانيم مقصر را ديگران نبايد نزنيم ، انتخابي چنين به دست ما اگر.كنيم
(ص)محمد حضرت خدا.است كرده راهنمايي را ما احاديث و كريم قران وسيله به خداوند مقصريم ،
انتخاب ما كه چيزي آن اما بگيريم ، قرار راست راه در و شويم متحد تا فرستاده ما براي را
.است خدا سخنان انگاشتن ناديده كرده‌ايم ،
پور صادق علي‌اصغر -صاحبي محمد:برگردان
|
