فرهنگي آشوب بهرهوريروياييگمشدهدر
شهيدرجايي جشنواره پنجمين مركزي ستاد سوي از
فرهنگي آشوب بهرهوريروياييگمشدهدر
ميدهد گسترش را مردم انتخاب حقدامنه كه فرايندي مفهوم به انساني توسعه به يافتن دست بدون
نيست پذير بهرهوريامكان ،
دهقان علي
را كار ساعت به افزودن و سختكوشي او همفكر اقتصاددانان ديگر و ماركس كارل كه هنگامي
ضروري پرولتاريا انقلاب پيروزي براي را آن و معرفي كارگران بازدهي افزايش عامل تنها
" ماركس ، مرگ از پس سال سه فاصله به درست كه نميكردند هم را فكرش هرگز شايد ميدانستند
انديشه پايههاي پژوهشهايي و مطالعات انجام با ديگر اقتصادداناني و "وينسلوتيلور
.كنند مواجه بحران با را ماركسيستي
دوم جهاني جنگ از پس سالهاي تا كه كردند ارائه را الگويي فوق صاحبنظران زمان آن در
در را بهرهوري كه بود آمريكا متحده ايالات بار نخستين براي شايد.نيافت همگاني كاربرد
.گرفت بهكار خود اقتصاد
بهرهوري برنامه اصليترين بهعنوان "هوشمندانهتر كردن كار" ميدهد نشان موجود مطالعات
اقتصادي مختلف بخشهاي براي سال طول 125 در شده تجويز آن مدافع اقتصاددانان سوي از كه
برقراري.است آورده ارمغان به رشد درصد تا 4 سالانه 3 ميانگين بهصورت كشورها از بسياري
الگوي از استفاده معلول كه اشتغال سطح و ملي ناخالص توليد كل بين علمي رابطهاي
كشورهاي در اقتصادي فرآوري گذشته سالهاي طي كه رسانده جايي به را كار است بهرهوري
بهرهوري ، الگوي گيري بهكار و شناخت از پيش.است يافته افزايش برابر تا 45 پيشرفته
.داشت نياز زمان سال به 50 حداقل كند ، عبور توسعه مرزهاي از بتواند كشوري كه آن براي
جزو سال 1960 تا كه جنوبي كره نظير كشوري راهبرد ، اين به يافتن دست با امروز اما
از احسن نحو به تا است شده موفق سال طي 20 ميشد ، محسوب جهان كشورهاي عقبماندهترين
.كند عبور توسعه دروازههاي
گذشته سال يكصد پيشامد مهمترين ;بهرهوري
-اجتماعي پيشآمد مهمترين بهرهوري انفجار كه باورند اين بر صاحبنظران از بسياري
از بسياري حركت توانسته الگو اين از استفاده كه نحوي به است گذشته سال يكصد اقتصادي
برنامهريزيهاي در بهرهوري نيز اكنون هم و كند تسهيل توسعه مسير در را كشورها
.است ويژه توجه مورد اقتصادي تحول ايجاد براي توسعهيافته كمتر كشورهاي
از بسياري صنعتي انقلاب از بعد":ميگويد باره اين در -اقتصاددان -تقوي مهدي دكتر
از بخشي ترميم با و شدند اقتصادي فعاليتهاي از جديدي مرحله وارد پيشرفته كشورهاي
مزاياي از بتوانند امروز تا كشيدند زحمت و كردند تلاش جدي بهصورت خود فرهنگي ساختارهاي
."بگويند سخن بهرهوري نام به پديدهاي
بهرهوري معيارهاي از آوردنحداقلي دست به در ايران نظير كشورهايي توفيق عدم درمورد وي
بشري هوش از استفاده با توا7م كشيدن زحمت و كردن كار معناي به بهرهوري":ميكند تصريح
نفت وجود واسطه به ايران نظير كشوري در.دارد فرهنگي چارچوبهاي با مستقيم رابطهاي
ساليان طي تا بوده عاملي درآمدها اين وجود.است شده كشور نصيب زيادي درآمدهاي هميشه
."نكنيم احساس كشور اقتصاد آينده بابت از خاصي نگراني دراز
نظامي يعني بوده حاكم رعيتي ارباب نظام دراز ساليان ايران در":ميسازد خاطرنشان تقوي
قرار استفاده مورد را جمعي كار از حاصل منافع هم عدهاي و ميكنند كار عدهاي آن در كه
فعاليت ، از صحيحي برداشت ايران مردم تا دادند هم دست به دست همگي عوامل اين.ميدهند
. "باشند نداشته خود فكري قواي از استفاده و كردن كار
كه افتاد فكر اين به سال 1340 از تازه ايران:ميدهد ادامه اقتصادي مسائل كارشناس اين
.دارد نياز صنعتي كار نيروي به اندازه چه تا و باشد داشته كارخانه بايد
خويشاوندي مديريت ; ايراني مديريت
اول حرف اقتصاد در علمي مديريت":ميگويد بهرهوري ايجاد در مديريت نقش اشارهبه با وي
معيارهاي فاقد ايراني مديريت.است بهرهوري به رسيدن براي مولفه اصليترين و ميزند را
اداري سيستم در سالاري خويشاوند و سالاري رابطه.است -صحيح نظارت و كنترل نظير -علمي
تكيه تملقگويان به متخصصان بر تكيه جاي به مديران از بسياري.است كرده رخنه وتوليدي
فرآيند دركل بهرهوري ايجاد اصلي شرط را علمي مديريت دنيا تمام كه شرايطي در.ميكنند
."ميبرد رنج آن نبود از هنوز ايران ميدانند ، اقتصاد
اما دارند موثري نقش بهرهوري ايجاد در تكنولوژي و سرمايهگذاري ;موجود مطالعات براساس
ياد ديگري عامل از مولفه دو اين بهوجود نياز پذيرفتن با صاحبنظران از بسياري امروز
.است اقتصادي تحول هرگونه ايجاد نخست اولويت كه ميكنند
اقتصادي اصلاح هر اولويت اصليترين همان مديريت علم كارشناسان ، از گروه اين باور به
دست كه معتقدند اينان از برخي.ميشود تكميل توسعه فرآيند حلقه آن به مجهزشدن با كه است
اين غير در.است امكانپذير متخصص مديران حضور با تنها بهرهوري نظير پديدهاي به يافتن
.شد خواهند تبديل غيركارآ عناصري به نيز تكنولوژي و سرمايه صورت
سرمايه اقتصاددانان از بسياري:مينويسد باره اين در -اقتصادي پژوهشگر -"دراكر پيتراف"
و انساني روابط بسط علمي ، مديريت ولي ميدانند بهرهوري انفجار كليد را تكنولوژي و
كردن كار" معناي به بهرهوري به رسيدن براي عوامل اصليترين كار ، و كارآيي مطالعه
.ميكند ايجاد را بهرهوري انفجار عناصر اين.است "هوشمندانهتر
نخستين صدسال در وتكنولوژيك مادي سرمايهگذاري پيشرفته ، كشورهاي در:ميكند تصريح وي
شد ، انجام آگاهي با كار كه هنگامي اما.است داشته وجود امروز فراواني به صنعتي انقلاب
وجود معناي به "هوشمندانهتر كار".كرد خواهد آغاز را خود شهابگونه حركت بهرهوري
در اما باشد بهرهوري كليدهاي از يكي شايد اقتصاد ، بخشهاي از بسياري در علمي مديريت
.است كليد تنها دانشبر و خدماتي كارهاي
صنعتي ، كارهاي از برخي حتي و دانشبر خدماتي ، كارهاي در:ميدهد ادامه اقتصاددان اين
تنهايي به نيز جديد تكنولوژي.شود كار نيروي جانشين كه ندارد را آن توان سرمايه
ساخت بخشهاي در تكنولوژي و سرمايه.دهد افزايش را كارهايي چنين در بهرهوري نميتواند
و خدماتي دانشبر ، كارهاي در اما.ميشوند محسوب توليد عوامل جزو كالاها جابهجايي و
.ميآيند شمار به ابزار صنعتي بعضا
به انساني توسعه به يافتن دست بدون بهعبارتي.است بهرهوري نياز پيش انساني توسعه
.نيست امكانپذير رشدبهرهوري ميدهد ، گسترش را مردم انتخاب حق دامنه كه فرآيندي مفهوم
دربر را اقتصادي و فرهنگي اجتماعي ، سياسي ، آزادي از متفاوتي گزينههاي انساني توسعه
توسعه دركنار.است افراد اكتسابي قابليتهاي بهكارگيري براي محمل بهترين و ميگيرد
انساني نيروي عرضه بعد به تنها و ميكند قلمداد وسيله را كار نيروي كه انساني منابع
به چون است ضروري انساني توسعه وجود دارد ، توجه كالا توليد افزايش براي ابزاري بهعنوان
اشتغال و درآمدزدايي فرآيند در و دهند افزايش را خود بهرهوري سقف تا ميدهد اجازه مردم
.باشند داشته فعال مشاركت
باور آنها به صاحبنظران اكثر ديگر حالا كه است اقتصادي نظريههاي از بخشي فوق سخنان
.دارند
بين":ميگويد بهرهوري گسترش در آن نقش و انساني توسعه با رابطه در نيز تقوي مهدي دكتر
يعني.دارد ساده مفهومي انساني توسعهدارد وجود مثبت رابطه بهرهوري و انساني توسعه
در.است احترام مورد نيز او علم و ندارد وجود متخصص كردن فكر براي منعي آن در كه شرايطي
درحال كند رشد واقعي بهصورت است نتوانسته مديريت علم فضايي چنين نبود علت به ايران
."است مخدوش تخصص و تعهد تعاريف هنوز انقلاب پيروزي از دهه دو گذشت با حاضر
يا و ميافتد اتفاقي يك اقتصادي نظام درون وقتي علت همين به":ميدهد ادامه وي
نظر اعمال آن روند روي و ميپيچند نسخه آن براي نفر شود 70 اجرا است قرار برنامهاي
."كند فراهم را درمان از حداقلي نميتواند نيز اينها از كدام هيچ كه ميكنند
و است انساني توسعه از سادهاي معناي اينها:ميكند تصريح اقتصادي مسائل كارشناس اين
.كرد بسيار تلاش بايد آن يافتن براي كه است شده گم رويايي بهرهوري آنها شدن مهيا بدون
دستيافتن براي كه است مولفههايي از ديگر يكي ايران آموزش سيستم:ميشود يادآور تقوي
از بسياري و دانشگاه اساتيد معلمان ، امروز.شود ترميم آن ساختار بهرهوريبايد به
براي انگيزهاي ديگر كه هستند گريبان به دست مالي مشكلات با آنقدر آموزش امر متوليان
آموزشي مراكز در بهرهوري افزايش شرايطي چنين در بنابراين.ندارند فعاليت ادامه
.بود نخواهد امكانپذير
در سرمايهگذاري است كرده ثابت تجربه:ميسازد خاطرنشان اقتصادي مسائل پژوهشگر اين
رشد نرخ ايران در اما.دارد بهرهوري با مستقيم رابطهاي مولد سرمايههاي جذب و اقتصاد
بسيار ايران در تحقيقاتي و علمي فعاليتهاي دامنه ديگر سوي از.است منفي سرمايهگذاري
كه است درحالي اين ميشود تحقيقات صرف ملي ناخالص توليد كل از درصد تنها 03/0.است اندك
.دارند اختيار در خاصي تحقيقاتي موسسات بهرهوري ، افزايش براي غرب در اقتصادي پژوهشگران
نارساييهاي تمام زيربناي فرهنگي ، نابسامانيهاي به اشاره با ديگر بار پايان در تقوي
.ميكند معرفي فرهنگي معضلات را فوق
داده انجام جامعي تحقيقات بهرهوري ، با رابطه در كه است ديگري اقتصاددان رشيدي علي دكتر
تعداد و اشتغال سطح ملي ، ناخالص توليد بين كه ميداند فرآيندي را بهرهوري او.است
بودن پايين از وقتي كه است معتقد بنابراين.ميكند برقرار علمي كارگرانرابطهاي
.گيرد قرار بررسي مورد توليد وضعيت بايد ميشود ، صحبت بهرهوري
يا شود استفاده كهنه ماشينآلات از اگر توليد فرآيند در:ميگويد باره اين در وي
مواداوليه مديريت ضعف بهدليل كه اين يا و باشد نداشته وجود مطلوبي سطح در تكنولوژي
.مييابد نزولي سير كار نيروي بهرهوري نباشد ، حاضر موقع به توليد نياز مورد
گذشته سال طيبيست اقتصاديايران رشد درصد 1/5
رشد.است پايين بسيار درايران كار نيروي بازدهي متاسفانه:ميدهد ادامه رشيدي
مدت همين طي كه درحالي بوده درصد فقط 5/6 سالهاي 19951986 طي ايران در بهرهوري
رشد درصد و 78 ترتيب 8/65 ، 50 ، 42 به كدام هر پاكستان و مالزي تايلند ، چين ، كشورهاي
.داشتهاند بهرهوري
ايران در توليد عوامل تمام كه ميدهد نشان فوق آمار:ميكند تصريح دانشگاه استاد اين
از مجموعهاي كه است آن بهدليل ايران در بهرهوري بودن پايين.دارند ضعيفي كارآيي
جدي حدي تا امر اين.كردهاند حركت بهرهوري رشد مخالف درجهت و يكديگر كنار در عوامل
وضعيت اين نسبي بهبود براي كمكي نتوانسته نيز كار نيروي بهترين گيري بهكار حتي كه است
.باشد
صورت نيز مطلوبي سرمايهگذاريهاي ايران اقتصاد از بخشهايي در كه است معتقد رشيدي
همراه واقعي و چشمگير رشد با بهرهوري هم باز سرمايهها اين وجود با اما است گرفته
جهان كشورهاي اقتصادي بخشهاي بهرهوري جدول در:ميگويد باره اين در وي.است نبوده
نيروي حاضرشاخص درحال.دارند قرار جدول اين انتهاي در ايران صنعت و كشاورزي بخشهاي
انجام كار ساعت ايران 8 در.است پايين بسيار رقم اين كه است ايران 103 در كشاورزي كار
رشد درصد فقط 5/1 ايران اقتصاد گذشته سال طي 20.است مفيد كار آن از كمي بخش ولي ميشود
لحاظ از و است منفي بهرهوري وضعيت اندازه چه تا كه ميدهد نشان وضوح به رقم اين داشته
.هستيم بحران دچار مفيد كار انجام
سالهاي طي ايران اقتصادي شاخصهاي بهرهوري ، ملي سازمان توسط شده انجام بررسي براساس
قابلملاحظهاي تفاوت آسيايي بهرهوري سازمان عضو كشورهاي در متناظر شاخصهاي با 7665
حفظ نيز امروز تابه تفاوت اين اقتصادي پژوهشگران از بسياري اعتراف به كه نحوي به داشته
كه نيست موضوعي توليد عوامل فعاليت ميان عقلاني رابطهاي ونبود فرهنگي مشكلات.است شده
ملي سازمان توسط شده انجام گزارش بلكه باشد بحث مورد دانشگاهي اساتيد ميان در تنها
مقايسه در ايران بهرهوري افت اصلي عامل كه كرده تاييد را موضوع اين نيز ايران بهرهوري
ايران بر حاكم فرهنگي و اقتصادي نظامهاي از ناشي يافته ، توسعه بيشتر آسيايي كشورهاي با
.است
آتشي اقتصادي ، بيماريهاي از بسياري مقطعي درمان كه باورند اين بر ازصاحبنظران بسياري
.ميكند بلعيدن به شروع آن زبانههاي زود يا دير كه است كرده پنهان خاكستر زير را
ميانجامد بهرهوري به كه مكانيزمهايي ايجاد.كرد تلاش بيشتري سرعت با بايد رو اين از
را مقصد به رسيدن مسير ميتواند و است داده جاي خود در را اقتصادي قابليتهاي از بسياري
.ميدانشد وارد سريعتر هرچه انديشه در تحول با است لازم بنابراينكند كوتاه چشمگيري حد تا
دامنههاي گسترش براي پيشرفته كشورهاي از بسياري.مينامند ملل ثروت را بهرهوري امروز
و -غربي كشورهاي اقدام اين شايد.ميدهند ارائه را جديدي نظريههاي روز هر ثروت اين
و خدماتي بخشهاي آن واسطه به تا هستند راهبردي يافتن پي در كه -ديگر كشورهاي از بسياري
اين گوياي كافي اندازه به خود كنند ، بهرهوري ايجاد از جديدي دوره وارد را دانشبر
.باشد تلاش
چيست؟ جهاني شتاب اين در ايران سهم كه است باقي پرسش اين جاي اما
شهيدرجايي جشنواره پنجمين مركزي ستاد سوي از
شد اعلام كشور نمونه واحدهاي انتخاب دستورالعمل
بهرهوري و مديريت كيفيت بهبود كميسيون سوي از كشور نمونه واحدهاي انتخاب دستورالعمل
.شد اعلام رجايي شهيد جشنواره پنجمين مركزي ستاد
انتخاب محورهاي يادشده كميسيون رجايي ، شهيد جشنواره پنجمين خبري ستاد گزارش بنابر
:كرد اعلام زير شرح به را كشور سراسر در تقدير قابل و ملي نمونه واحدهاي
اجرايي دستگاههاي مديريت و انساني نيروي كارآيي و بهرهوري ارتقاي -
امور اداره در تعاون روحيه اعتلاي و مردمي مشاركت توسعه -
رجوع ارباب رضايتمندي افزايش و دولت پاسخگويي سطح ارتقاي قانونگذاري ، -
تبذير و اسراف از پرهيز و امور اقتصاديكردن و خردمندانه صرفهجويي قناعت ، -
كارآمد و تقويت با همراه مردم به امور واگذاري و غيرضرور تصديهاي كاهش و تمركززدايي -
نظارتها كردن
مردم به خدمت ارائه رويههاي مقررات ، و قوانين كار ، سازمان وظايف اصلاح و سادهسازي -
واردات جايگزيني كاهش صادرات ، كردن جايگزين و غيرنفتي صادرات توسعه -
موسسات و اسلامي انقلاب نهادهاي دستگاههاي ، كليه دستورالعمل اين ما خبرنگار گزارش به
":از عبارتند ترتيب به سطح چهار اين.ميشود شامل سطح چهار در را غيردولتي عمومي
،"غيردولتي عمومي نهادهاي و وابسته نهادهاي وابسته ، دولتي شركتهاي و موسسات سازمانها ،
و استاني واحدهاي" و "نهادها و مستقل سازمانهاي" ،"وزارتخانهها ستادي معاونتهاي"
يك از بيش كه منطقهاي سازمانهاي و شركتها استانداريها ، .هستند "واحدهايشهرستاني
.شد خواهند داده شركت رقابت ، يك سطح در ميدهند ، قرار خود تحتپوشش را استان
|