نوين شهرسازي آماج نخستين سالم زندگي
بياموزيم يافته توسعه كشورهاي در شهرسازي آموزه‌هاي و تجربه سال از 300
طرح‌هاي تهيه درخصوص تهران شهرداري معماري و شهرسازي معاونت حوزه اصولي جهت‌گيري:اشاره
به را متخصصان و شهرسازان از توجهي قابل شمار تهران ، كلانشهر براي پايدار شهرسازي
كه است استوار اصل اين بر حوزه اين در جمعي كوشش.است كرده ترغيب حوزه اين با همكاري
وزن و نقش عليرغم كه شهري.شود يافته تهران بزرگ شهر براي اجرا قابل و مناسب راهكاري
ساليان و مانده محروم شهري قانون و برنامه داشتن از كشور شهري ساختار در آن پراهميت
معاونت حوزه طراحي سوي‌گروه از راستا ، همين در.است گرفته قرار بي‌مهري مورد دراز
جهاني شهرسازي بر مبتني ديدگاههاي و مقالات از مجموعه‌اي منطقه14 ، شهرسازي و معماري
درك اهميت به عنايت با.است شده منتشر "دراندازيم نو طرحي" عنوان با جزوه يك قالب در
نقش و يافته توسعه كشورهاي در آن تحولات و شهرسازي زمينه در جهاني فعاليت و تفكر مسير
برخي كشورها ، اين در شهروندان واقعي نيازهاي با شهرسازي اصول انطباق در طرح و انديشه
.مي‌گذرانيم نظرتان از را ، گفته پيش فرازهاي‌جزوه
واقعي ماهيت آنچه اما داراست ، را مدرن شهر يك ازويژگي‌هاي بسياري كالبدي نظر از تهران
آن شهروندان زندگي نوع مي‌كند ، تعيين را تهران شهر مثل رشد حال در و جوان زنده ، شهر يك
هدف اگر هست‌و نيز تفريح و كار روزمره ، امور به پرداختن براي شهر جمعيت جابجايي‌هاي و
، ما جهاني هاودستاوردهاي تجربه به عنايت با باشد ، شهري زندگي محيط در كيفيت‌ها بالابردن
.داريم پيش در را درازي راه هنوز
مدرن شهرسازي دوره
به‌مسائل مختلف زواياي كه‌از است متخصصان از بسياري مديون را خود پيشرفت مدرن شهرسازي
اقتصاددانان ، جغرافيدانان ، مهندسان ، معماران ، سياستمداران ، مانند مي‌كردند ، توجه عمراني
.بوده‌اند سهيم اين‌پيشرفت در همگي كه..و جامعه‌شناسان
به كه اجتماعي و اقتصادي و فني مهم تغييرات بعداز مگر نبود ممكن مدرن شهرسازي پيدايش
اين.پيوست به‌وقوع اروپا غرب در هجدهم قرن دوم نيمه طي و دارد شهرت "صنعتي انقلاب"
.شد جمعيت سريع افزايش باعث و كرد دگرگون را شهري اقتصادي پايه‌هاي تحولات
:عبارتنداز انجاميد بزرگ شهرهاي پيدايش و شهرنشيني گسترش به كه عواملي مهمترين
توسعه جمعيت ، ازدياد كار ، تقسيم و تخصص پيدايش مبادلات ، سرعت و نقل و حمل در تحول
شهرنشينان درآمد سطح رفتن بالا اقتصادي ، توسعه‌مراودات تجارت ، و صنعت تمركز مهاجرتها ،
مشاغل ، در تنوع بزرگ ، شهرهاي در خاصه شهرها در مختلف حرفه‌هاي و كارها به اشتغال اثر در
.جمعي ارتباط وسايل گسترش و پيدايش
شهرها شكل‌گيري و ساخت روند بر مدني جنبش‌هاي و اجتماعي تحولات بعد ، به صنعتي انقلاب از
.رسيد ظهور منصه به شهرها در تحولات اثرات‌اين بيستم قرن آغاز در و گذاشت تاثير
خانه ساختن در كه روشي و كار حجم"بوئر كاترين گفته به بنا اول ، جهاني جنگ دوران بعداز
توصيف از شهرسازي پدران و معماران و آرمانگرايان تمام كه است حدي در گرفت صورت اروپا در
مردم نفع به كه سياسي متشكل خواست نتيجه‌يك در مگر نشد حاصل مقصود اينعاجزند آن
".بود گرفته مسكن‌مناسب ، شكل به نيازمند
مي‌توان نوين فن‌آوري‌هاي از بهره‌گيري با كه بودند باور براين طلبان تجدد حال عين در
شهر به موسوم خود كتاب در كه بود كساني جمله از "لوكوربوزيه".كرد برطرف را شهري مسايل
مشكلات حل براي را افراطي راهي امااو گرفت ، انتقاد باد به را شهرها كهن ساختار درخشان
كه جديد ساختاري به دستيابي منظور به پاريس شهر مركز كامل تخريب مثلا مي‌كند ، پيشنهاد
ديد در هواپيما از آنچه نظير آشفته ، حد از بيش شهري جاي به":نيافت تحقق هرگز خوشبختانه
برمي‌خيزند ، آسمان سوي به قائم شهرها...است ترسناك سردرگمي‌اش و مي‌آيد چشممان به اول
زير به درصدش تا 80 تاكنون 70 كه خاك.درخشان و پرتلالو و شفاف هوا ، و نور پذيراي
آن سطح از درصد ميزان5 به فقط حالا مي‌گشت ، اسير شده چفت هم كنار و كوچك خانه‌هاي
باز فضاي و اتومبيلها پاركينگ اصلي ، بزرگراه‌هاي به باقيمانده درصد مي‌شود ، 95 ساخته
".مي‌يابد اختصاص
چهار يا رديفه دو بلوارها درختان":مي‌دهد ادامه چنين ايده‌آلش شهر مورد در لوكوربوزيه
باغ يك شكل به سيمايي شهر به واقع به خراشها آسمان پاي هاي پارك و مي‌شوند رديفه
".مي‌دهند
كار ، مسكن ، عملكردهاي اينكه از عبارتست شهر با رابطه در موضوع مهمترين ديدگاه اين از
در آتن منشور بيانيه براساس.درآيند نظم به آن در تشكيلاتي تحت سرگرمي و ورزش و تفريح
شهري محوطه‌هاي بي‌رويه گسترش" كه است لازم:(سيام معماري و شهرسازي كنگره) سال1933
موروثي زمينهاي به مربوط مقررات و قوانين و زمين‌خواري زمين ، معاملات انواع از منتج كه
".درآيند عمومي كنترل و اداره تحت زمينها كه نوعي به يابند ، تغيير است ،
نور معرض در و شود ساخته مكان بهترين در مي‌بايد شهري كاركرد نخستين به‌عنوان مسكن"
مدرن و جديد فن‌آوري از استفاده با ثابت ، تراكمي با و گرفته قرار خورشيد مستقيم
،"شود احداث ترافيك اصلي خطوط از دور فاصله‌اي در و آپارتماني بلوكهاي ساختمانسازي ،
به‌وسيله مسكوني مناطق از صنعتي مناطق شوند ، ايجاد پارك و تفريحي كاربري با باز فضاهاي
.يابند ارتباط مسكوني و صنعتي مناطق با تجاري مركزي مناطق و شوند جدا سبز فضاي نوارهاي
نظام شودو حل موتوري نقل و حمل از "عمومي استفاده" با بايد نقل و حمل معضلات
اين بر قرار.شود طبقه‌بندي خيابانها در حركت سرعت و كاركرد براساس مي‌بايد خيابان‌بندي
ساختمانها مختلف انواع سبز فضاي نوارهاي و شوند متمركز بزرگ شريانهاي در ترافيك كه بود
كه بودند قوي آنقدر نظام‌يافته محيطهاي و آرماني تصاوير اين.كند مجزا آن از را
طرح‌هاي پايه و اصل اصول ، اين و داشتند باور را آن ديدگاهي هر با خصوصي بخش و مسئولين
بود دوم جهاني جنگ بروز دنبال به اما.نهاد بنا را آمريكا و اروپا پيش سال شهرسازي50
به‌وجود جهان سراسر در مدرن جنبش ديدگاههاي رواج براي كننده تعيين و مناسب فرصتي كه
.آمد
مدرن پست شهرسازي
.كرد فروكش مدرنيستي تصوير طبق شهرها ساختن دگرگون براي فشار ميلادي ، شصت دهه اواخر از
كمي تاثير آن ساكنين رفتاري الگوهاي و ارزشها بر فيزيكي محيط تغيير كه بود اين بحث
.است گذاشته
"يافت دست زياد تراكم به مي‌توان هم ارتفاع كم ساختمانهايي با" كه مطرح‌مي‌شد بحث اين
و بي‌خانماني از مسائل ديگر بر علاوه كم‌درآمد طبقات مدرنيزم دوره در" كه اين و
".مي‌بردند رنج اجتماعي نابساماني
حفاظت ، و نگهداري حدودي تا مواضع ، در تغيير و اقتصادي بحران دليل به هفتاد دهه اوايل از
.شد دوباره نوسازي بر مبتني ديدگاه جانشين موجود ، شهري بافت دوباره‌آفريني و بهسازي
بالاتر قشرهاي براي آماده‌سازي و موجود وضع ارتقاي شيوه‌هاي طريق از شرايط بهبود
در اقامت به آنها جلب و متوسط طبقه دوباره توجه جلب در دوم مورد كه گرفت انجام اجتماعي
اصولا اروپايي كشورهاي در جمعيت منفي يا كم رشد همچنين.است بوده موثر شهرها مراكز
احداث كيفيت زيرا نمود ، منتفي نوعي به يا داد تقليل را مسكن انبوه توليد به نياز
.كرد حفظ را آن بهسازي ، با مي‌شد و بود قبول قابل و خوب هنوز نيز ساختمان
نيازمند كه درفضا كليتي مانند به مي‌ديد ، بالا از انتزاعي روش به را شهر مدرن شهرسازي
مكانهاي به ;مي‌شود توجه شهر بخشهاي به پست‌مدرن شهرسازي در.بود مديريت و نظامدهي
پست شهرسازي قبلي ، كليت‌گرايي‌هاي و انتزاع‌ها با مخالفت در آنهاو سرزندگي و مشهود
كه مي‌داد نشان علاقه شهري ، مكانهاي نمودن زنده سر براي زمين ، كاربريهاي اختلاط به مدرن
طريق از مناطقي در زمين كاربريهاي كردن جدا به مدرن تمايل با تعارض در عمل اين
.است (گرا عمل و راسيوناليستي) خردگرايانه سازماندهي
درحالي‌كه.مي‌كند نگاه آينده به فقط و مي‌گسلد گذشته از را پيوندهايش مدرن شهرسازي
.مي‌بيند مكاني و تاريخي پيوستگي داراي را شهر مدرن شهرسازي‌پست
سبك به كه بوده روشي مدرن معماري ديدگاه از بيستم قرن دوم نيمه در جهان عملي برداشت
ديدگاه بازتاب.مي‌شود ديده هم تهران همانند بزرگ درشهرهاي و شد معروف بين‌المللي
يافته تجلي ديگر التقاطي و رومي سبك‌هاي در تهران در هم معماري‌پست‌مدرن از تقليد
طرح مدرنيستي بزرگراه‌هاي اجراي جز نيز شهرسازي زمينه در متاسفانه.هستيم آن شاهد كه است
.نداشته‌ايم ديگري انعكاس قبل سال جامع30
اخير سالهاي در نوين شهرسازي ديدگاههاي
كشف دوباره نسبت‌ها است ، نفس به اعتماد بازگشت از نشانه‌اي كه امروزي نوين شهرسازي در
.مي‌شود داده انطباق پيشرفته شهرهاي در زندگي امروزي شيوه بر شهرسازي و مي‌شوند
يكديگر ، از تجارت و صنعت و كار مسكن ، مكانهاي تفكيك براساس شهر تقسيم‌بندي‌هاي‌قديم
فضاهاي شكل‌گيري در فرهنگي و محيطي زيست تاريخي ، بصري ، جديد ارزش‌هاي و نيست ملاك ديگر
.مي‌گيرند قرار شهر طراحي اساس سرزنده و مختلط
درون در را شهر كه هستند گسترده‌تر كليتي از بخشي اينك حومه‌ها كه است واقعيت يك اين
است مقياس اين در و مي‌سازند شهري‌را منطقه هم با حومه‌ها و شهر مركز.مي‌دهند جاي خود
نبايد شهرسازي بنابراين.نمود اداره را آن و كرد ارائه نظريه شهر درباره بايد كه
در را جمعيت آنقدر و است رسيده بلوغ به كفايت قدر به حومه‌نشيني.كند حذف را حومه‌ها
كل به بايد شهرسازي بنابراين آيد حساب به شهر از تفكيك‌ناپذير بخشي كه دهد مي جاي خود
.بپردازد شهري منطقه
عمومي‌و فضاي پياده ، مقياس تنوع ، " چون صفاتي با كالتوپ پيتر را جديد شهرسازي نظريات
در بايد را اصول اين كه مي‌گويد سپس.مي‌كند تعريف "مرزبندي داراي محله‌هاي ساختار
به پرداختن هنگام به چه.گرفت كار به مكانها تمامي در و كلانشهر منطقه ، يك مقياس‌هاي
بايد همگي كليت ، يك عنوان به منطقه به يا شهرها مركزي مناطق دوباره‌آفريني حومه‌ها ،
.شوند سازماندهي (دوباره) شهرسازي ويژگيهاي براساس
آن به بايد آنچه اما شده‌اند گرفته كار به شهرها داخل و درك شهرسازي اصول اين هرچند
.است شهري مناطق و حومه‌نشيني نمود ، توجه
جديد شهرگرايي اصول
از عملي پروژه‌هاي گسترده طيف شامل مي‌تواند جديد شهرگرايي اصول محوري انسان پايه بر
مناسب ، ارتباطات بهينه ، اندازه قبيل از خصوصياتي و باشد شهري فضاي تا انفرادي خانه‌هاي
.مي‌شود شامل را كاربريها از متنوع و متعادل تركيبي كم ، سرعت عريض ، پياده‌روي
با كه به‌نحوي باشد داشته قرار شهروندان منزل يا و كار محل از فاصله حداقل در خدمات *
.باشند دسترس در پياده‌روي دقيقه ده حداكثر
درختان ، از رديفي با معابر معابر ، نزديك ساختمانها) عريض پياده‌روهاي با معابري طراحي *
.(كم سرعت براي خيابانهايي كم‌عرض ، معابر خياباني ، پاركينگ‌هاي
براي جذاب محيطي طراحي و مصالح بهترين از استفاده با پياده‌روها از شبكه‌اي ايجاد *
.زيبايي‌شناسانه جنبه‌هاي از استفاده با عابرين
"...و تجاري دفاتر ادارات ، و مغازه‌ها" فعاليت شامل كه كاربريها از متعادل تركيبي *
.مي‌باشد تفريح و عبادت مدرسه ، به رفتن كار ، خريد ، زندگي ،
.ساختمانها و بلوك‌ها همسايگي ، واحدهاي ارتباطميان ايجاد *
.فضاها طراحي در فرهنگ و آموزشي سطح سن ، نظر از افراد ميان تفاوت به توجه *
.يكديگر مجاورت در مختلف قيمتهاي و اندازه‌ها اشكال ، با منازل از مجموعه‌اي ايجاد *
محيطي خلق زيباشناسي ، جذابيت ، بر تاكيد طريق از شهري ، طراحي و معماري كيفيت افزايش *
طراحي شهر ، مختلف بخشهاي در خدمات انواع ارائه جهت ويژه محل‌هايي تدارك حساس ، و باطراوت
.شوق‌برانگيزد انسان روح در كه دل‌انگيز محيط
:همسايگي واحدهاي سنتي ساختار *
.لبه و مركز بودن تشخيص قابل -
.مركز در عمومي فضاهاي طراحي -
.هنري اثر يك مثابه به عمومي باز فضاهاي طراحي -عمومي فضاهاي كيفيت به اولويت‌دهي -
.پياده‌روي دقيقه ده با ساكنين نياز مورد عمومي خدمات به دسترسي -
فروشگاه‌ها ، كه شده هم‌تنيده به كاملا و متراكم محله‌هايي طراحي:فشردگي افزايش *
طي قابل پياده‌روي با كه فواصلي با و فشرده هم به منطقه‌اي قالب در را دفاتر و مسكن
پوشش را يكديگر استفاده‌كنندگان و خدمات كه به‌نحوي.مي‌شوند تركيب يكديگر با است ، كردن
.مي‌دهند
مرتبط جهت سريع‌السير و مدرن قطارهاي از شبكه‌اي از استفاده طريق از روان ، نقل و حمل*
.يكديگر به شهرك‌ها و شهرها نمودن
دوچرخه‌سوارها ، استفاده جهت گوناگون عملكردهاي با و عريض پياده‌روهاي طراحي *
.روزانه قدم‌زدنهاي و سوارها روروك اسكيت‌بازها ،
محيطزيست حفظ
.شود وارد زيست محيط به خسارت كمترين آن پيامدهاي و توسعه جريان در *
.طبيعي سيستم‌هاي به ارزشگذاري طبيعي ، محيط دوستدار و مناسب تكنولوژي از استفاده *
.فسيلي سوختهاي از استفاده حداقل *
.خودرو از استفاده كاهش و پياده‌روي بر تاكيد *
و بالا كيفيت با زندگي يك به دستيابي جهت ذكرگرديد قبلي سطور در كه مواردي كليه رعايت
غربي شهرهاي كه است شرايطي در همه اينها كه است روشن.بود خواهد لازم رفاه از سرشار
و فراغت اوقات براي زمان داشتن و عمومي نقل و حمل كار ، زمينه در خود مشكلات و مسائل
.كرده‌اند حل را تفريحات
|
