آزاد مطبوعات و مدني هاي گروه
بخش واپسين _ مالزي تجربه رسي بر
و آزادتر مطبوعات يك براي آسيا شرقي جنوب منطقه اعظم بخش در جوان دموكراسيهاي
و مسئوليت با بايد مطبوعات آزادي ديگري ، جامعه هر همانند البته ، .آمادهاند پاسخگوتر
باشد همراه پاسخگويي
فرصت ايجاد از ناتواني -3
چگونه كه دريافتهاند دارند ، رسانهها با بيشتري آشنايي كه غيردولتي تشكلهاي از برخي
كه گامي نخستين كه ميدانند آنهاآورد پديد اول دست خبرهاي پخش براي فرصتهايي ميتوان
يك اينآنهاست دستاندركاران و رسانهها با بيشتر هرچه آشنايي همانا شود برداشته بايد
مطرح براي بيشتري فرصت باشد آشنا رسانهها در نفوذي با شخصيت با انسان اگر كه است حقيقت
انتشار و چاپ كه مطالبي و گزارشها كه نيست معني بدان اين.داشت خواهد رسانهها در شدن
خوب گزارشهاي.نيست خوب گزارشهاي فروش به نيازي.ميگردد انتخاب روابط براساس مييابد
براي رسانهاي شدن مطرح ميگويم سخن آن از كه چيزيميكنند پيدا را خود جايگاه خودشان
كه آنطور كه ميكنند جانبداري تازهتري موضوعات و مسايل از كه است كوچكتري سازمانهاي
شايد امر اين علت.نميگردد مبذول بدان كافي توجه ويا نيست شده شناخته شايد و بايد
براي كل در نظر مورد موضوعات و مسايل كه باشد واقعيت اين با تحريريه هيات اعضاي ناآگاهي
.دارد تازگي كشور و منطقه
و نويسندگان كشورها ، تكتك براي و گذارند پيش گام بايد غيردولتي تشكلهاي كه اينجاست
به همچنين ، .كنند تصميمگيري رسانهها محتواي درباره كه بگيرند نظر در كليدي كارشناساني
تبعيضهايي و ورزيها غرض غيرانتفاعي سازمانهاي برخي ميان در كه است شده معلوم تجربه
گروهها ، بعضي كه دريافتهايم NST در مثال ، طور به ما ، .دارد وجود رسانهها برخي مورد در
گزارشهايشان از بخشي يا تمام ما كه اعتقاد اين با معمولا دولت ، مخالف گروههاي بويژه
دولت عليه شديداللحن گزارشهاي اگرچه.ميگيرند فاصله ما از رساند ، نخواهيم چاپ به را
توجهي قابل خبري ارزش كه گزارشهايي ولي نميرسد چاپ به مطبوعات در كشوري هيچ در وقت
تاكيد اينجا در.يافت خواهد چاپ براي جايي روزنامهها خبري صفحات در قطعا باشد داشته
خبري ارزش داراي كه نمايند تهيه پيامهايي بايد غيردولتي تشكلهاياست خبري برارزش
.باشد داشته گيرايي روزنامهخوان ، توده براي و بوده
رسانهها آموزش عدم -4
.هستند متهم خاص موضوعات برخي مورد در رسانهها آموزش عدم به مدني جامعه طرفداران
در تنها ولي ميدهند انتشار مطلب گوناگون و متعدد مسائل درباره چه اگر رسانهها
داراي موارد ، از بسياري در رسانهها براي شده تعيين نقش.دارند تخصص محدود ، زمينههايي
درباره آگاهانه ديدگاهي كه است مدني گروههاي به بسته اين.است تكنيكي يا فني ماهيت
ممكن كشاورزي محصولات ژنتيكي تغيير مساله مثال ، طور به.بدهند رسانهها به خاص خبرهاي
اگر.دارد تازگي كاملا ما ، منطقه در اما باشد درك قابل غربي روزنامهنگاران توسط است
لازم نيز غيردولتي تشكلهاي ولي نمايند درك سرعت به را قضيه تا بكوشند بايد رسانهها چه
راه موضوعات و مسائل از گستردهاي طيف عمق به ميكنند سعي رسانهها كه حالي در تا است
سازمانهاي بعضي از بايد آنهابردارند آن موردآموزش در را اوليه گامهاي كنند ، پيدا
به و رسانهها براي خاص موضوعات و مسائل برخي مورد در سمينارهايي يا دورهها كه ديگر
مالزي مخابرات شركت اخير تلاش اينجا در.بگيرند درس ميكنند ، برگزار آنها آموزش منظور
تا آمد عمل به دعوت رسانهها برجسته دستاندركاران از آن در كه ميكند خطور ذهن به
مديريت بحران به كه آنجا در مطبوعات با رفتار چگونگي خصوص در را شركت اين ارشد مديريت
اختيار در ادبياتي ميتوانند غيردولتي تشكلهاي همچنين ، .دهند آموزش ميگردد ، مربوط
عنوان به اخير ، شمارههاي برخي در خواندني مطالب كمبود به توجه با كه دهند قرار مطبوعات
.گيرد قرار استفاده مورد زمينه پس
گردد واقع مفيد غيردولتي تشكلهاي براي كه رسانهها ميان در مشخص سياست نبود -5
فراروي موجود مسائل به پرداختن براي چنداني تمايل يا مشخص سياست روزنامهها اكثر
تلاشي نبود در.مذهبيندارند گروههاي يا معلولان ، زنان ، چون شدهاي فراموش گروههاي
كه مواقعي در كه ميبينند معمولا بالا شده ياد گروههاي علايق ، اين پيشبرد براي هماهنگ
طرز به رسانهها.ميماند بيكلاه آنها سر ميگردد ، مربوط رسانهها همكاري به
آن به بايد كه دارند تازهاي خواستههاي و علايق مخاطبانشان كه درمييابند فزايندهاي
اگر رسانهها كه بگويم بايد داشتم ، بيان قبلا آنچه بر مجدد تاكيد با.شود پرداخته
گذاردن كنار لزوم ازNST.بود نخواهند موفق نسازند ، برآورده را خود مخاطبان نيازهاي
را مشي خط اين و است آگاه كاملا خود تبليغاتي پيامهاي و گزارشها در جنسيتي تبعيضهاي
ساير به عمل شيوه ايندارد شدهاي تعريف و مشخص كار برنامه زيرا ميكند دنبال فعالانه
. مييابد بسط نيز محلي گروههاي و معلولان قبيل از ذينفع گروههاي
رسانهها علايق ناپايدار ماهيت -6
كاملا و زودگذر رسانهها علايق كه بپذيرند را واقعيت اين بايد غيردولتي تشكلهاي
دارد ، خبري اهميت جاري هفته در مثلا كه موضوعياست روز تحولات و رويدادها به وابسته
واقعيت اين بايد كه هستند مردم توده اين هم باز.باشد اهميتي چنين فاقد آينده هفته شايد
صدها ميان از را مقاله چند كه دارند برعهده را دشوار وظيفه اين سردبيران ، كه بپذيرند را
بهاي به موضوعات برخي همواره كه دانست بايد.برگزينند ميرسد ، دستشان به كه مقالهاي
بايد مردم تودههاي كه است واقعيتي اين.ميگردند مطرح ديگر ، موضوعاتي شدن گذارده كنار
غيردولتي ، تشكلهاي بويژه مردم ، توده.بپذيرند را آن خود كشورهاي رسانههاي مورد در
.برسانند ديگران گوش به را خود صداي و كرده فعاليت چارچوب اين در بايد
تبليغاتي پيامدهندگان فشار -7
از وارده فشارهاي علت به است ممكن مدني گروههاي به متعلق پيامهاي از برخي اوقات ، گاهي
كه است اين ميافتد اتفاق گهگاه كه چيزي.نگردد پخش يا چاپ رسانهها در صنعت ، طرف
به مييابند ، مدني گروههاي حمله زير را خود كه هنگامي رسانهها ، در بزرگ پيامدهندگان
.نيست معلوم خير ، يا ميدهند تن فشارها اين به رسانهها كه اين.ميپردازند فشار اعمال
درآمدهاي طريق از را ديگر هزينههاي و دستمزدها رسانهها كه است داده نشان تجربه چند هر
به حدودي تا خود حيات ادامه براي و ميكنند تامين تبليغاتي پيامهاي پخش و چاپ از ناشي
فشارهايي چنين برابر در تا است گرفته نيرو روزنامه اين ولي.هستند وابسته پيامدهندگان
نكته اين بر ما روزنامه.بگمارد همت مطالب چاپ به شايستگي برحسب فقط و كرده ايستادگي
را خود پيامهاي رسانه ، اين ويژگي و شهرت به توجه با پيامدهندگان كه است ورزيده تاكيد
مورد در كه ندارد قرار فشاري هيچ تحت ما روزنامه بنابراين ميرسانند ، چاپ به آن در
.برقصد پيامدهندگان ساز به خود رسانهاي محتواي
موجود فرصتهاي
رسانهها /مدني گروههاي براي
اينترنت -1
اشاعه و پخش نيازمند گروههاي براي بزرگتري راههاي گشايش نويدبخش اينترنت ظهور
هزينهاي با و نموده ايجاد خانگي صفحه يك ميتواند انسان واقع ، دراست پيامهايشان
همه براي نامحدودي عمل حوزه اينترنتكند پيدا دسترسي عظيم بسيار بازار يك به معقول
"كيني ماليزيا" از عبارتند مالزي در آن عمده نمونههاي.ميسازد فراهم غيردولتي تشكلهاي
يا دولت سوي از شده ارائه ديدگاههاي مخالف ديدگاههايي كه "كام دات ديلي اجندا" و
همديگر از را مردم كه جغرافيايي مرزهاي كه آنجا از.ميسازند مطرح دولت طرفدار نهادهاي
با ديگر مردم توده گشتهاند ، شكاف دچار شدن جهاني واسطه به داشتهاند ، نگاه جدا
قبيل از مخالف احزاب اينترنتي سايتهاي كه اينجاست و.نميگردند ارضا دولت ديدگاههاي
ميدان به قدم ميگردد ، رهبري "ناسيونال كديلان" حزب طرفداران توسط كه "رفورماسي لامان"
.ميگذارند
ميشود جهان سطح در كه چرا است مردم علاقه مورد اينترنت در جايگزين اخبار ويژه سايتهاي
روزنامهها و است شده آغاز آسيا در الكترونيكي روزنامههاي عصر.كرد پيدا دست بدان
خود به الكترونيكي جنبه و رفته فراتر چاپي حالت از كه ميافتند فكر اين به رفتهرفته
دسترس در سانسور بدون آن مطالب كه است اين اينترنت خوب بسيار ويژگيهاي از يكي.بگيرند
به بند و بيقيد و آزاد دسترسي احساس انديشهها ، آزاد جريان اين با همراه.ميگيرد قرار
كه را آنچه هر فقط بودند ناگزير اين از پيش كه مدني گروههاي.ميدهد دست مردم توده
كل ميتوانند اكنون كنند ، ملاحظه مينمايند ، پخش يا چاپ دولت طرفدار يا دولتي رسانههاي
-مدني گروه رابطه از است تازهاي بعد ايننمايند مردماعلام توده براي را خود پيام
.گردد برقرار رسانهها طريق از است بوده ناگزير كه مردم توده
دولت سوي از مدني گروههاي بهتر پذيرش -2
مالزي ، درميكند پيدا مدني گروههاي قبال در بيشتري پاسخگويي قابليت رفتهرفته دولت
در قويتر تريبونهاي تا شد تاسيس جاري سال در خانواده ، و زنان وضعيت توسعه وزارت
در اوليه اتفاقنظر نبود از ناشي متزلزل آغاز يك رغم به.گيرد قرار بانوان جامعه اختيار
دولت انگيزههاي درباره سوءظنهايي و مدني گروههاي و وزارتخانه اين بين خاص مسائل مورد
.ميشود بهتر وزارتخانه اين براي اوضاع رفتهرفته مزبور ، گروههاي ميان
خواستههاي تا ميآورد عمل به مطلوب همكاري زنان مختلف گروههاي با وزارتخانه اين
.سازند برآورده ميكنند ، زندگي دشوار شرايط در كه را كساني ديگر و استثمارشدگان محرومان ،
انجمن قبيل از غيردولتي تشكلهاي برخي با دولت آن ، در كه است ديگري زمينه زيست محيط
در چند هر.مينمايد همكاري مالزي زيست محيط حفاظت انجمن و مالزي طبيعت دوستداران
ذيربط غيردولتي تشكلهاي ميگردد ، مربوط محيطزيست با مرتبط پروژههاي به كه مواردي
مدني گروههاي نقش بيشتر شدن پذيرفته با و ميكنند برقرار دولت با آزادانهتري ارتباط
ديدگاههاي حتي.مييابد افزايش نيز رسانهها در آنها شدن مطرح امكان دولت ، سوي از
مطرح پخش ، و چاپي از اعم مختلف رسانههاي در اخير سالهاي در نيز دولت رسمي موضع مخالف
مشي خط تا ميكوشند نيز جديد زبان انگليسي مطبوعات واقعيت ، اين به توجه با.است گرديده
.ميگردد تلقي مثبت تحول يك واقع در اين.كنند رعايت مسائل اكثر در را رسمي
ميپذيرند را شفافيت لزوم بيشتري رسانهاي دستاندركاران -3
را دولت بيشتر مسئولتپذيري و شفافيت لزوم فزايندهاي طرز به رسانهها دستاندركاران
بويژه مدني ، گروههاي جايگزين ديدگاههاي برابر در آنان.ميدهند قرار توجه مورد
از ناشي نيز امر اينهستند پذيراتر خود ، ميان در متخصصاني و كارشناسان داراي گروههاي
غالب جريان رسانههاي در بويژه كه آنچه قبول به تمايلي ديگر مخاطبان ، كه است واقعيت اين
آزمون به را مربوطه سنتي پارامترهاي كه عواملي از يكي.ندارند ميگردد ، ارائه ايشان به
عموما كه است رسانهاي موسسات و سازمانها برخي جديد رهبري همانا است داده رسانهها
كه هستند نسلي محصول آنان.گيرد صورت تحولاتي دارند دوست كه هستند جوانتري سردبيران
در پيشينيانشان كه -را غيرقانوني و قانوني طور به شده ايجاد مصنوعي مرزهاي نيستند حاضر
كه كردهاند آماده موقعيتي براي را خويشتن آنان.بپذيرند -ميكردهاند عمل آنها چارچوب
.دارند سياسي و مدني امور در بيشتري مشاركت شهروندان آن ، در
روزنامهنگاران براي پاداشهايي -4
روزنامهنگاران به خاص زمينههاي در نيز جوايزي و پاداشها ميتوانند مدني گروههاي
شركتهاي و موسساتآورند دست به را خود اهداف از آنان درك و حمايت تا كنند اهدا
آيسيآي و شل كمپاني مثال ، طور به.كردهاند را كار اين پيش مدتها از بزرگ بازرگاني
مردم توده و دادهاند ارائه جوايزي محيطزيست به مربوط خوب مقالات براي پيش مدتها از
در عمده بازرگاني شركتهاي نقش با مرتبط موضوعات و مسائل از روشنتري شناخت و درك نيز
.داشتهاند محيطزيست برابر
منظر از البته روز ، زيستمحيطي مسائل از نيز روشنتري تصوير مردم توده فرايند ، اين در
اين در عمومي فشار گروههاي كه است آن وقت شك ، بدون.كردهاند كسب بزرگ ، شركتهاي
اگر مخصوصا.بود نخواهند مخالف اقدامي چنين با رسانههابرخيزند رقابت به هم با زمينه
مقالات.باشد مربوطه مسائل به آگاه روزنامهنگاران از گروهي تشكيل به كمك آن از هدف
اقدامي چنين انجام هزينه.سازند روشن مردم توده براي را سكه ديگر طرف ميتوانند برنده
طولاني ، مدتي براي.گشت خواهد توجيه آن ، نهايي نتايج واسطه به قطع طور به و نيست چندان
.ميكنند نفي را خود اهداف تحقق منظور به تدابيري چنين از استفاده غيردولتي ، تشكلهاي
سوءظن ديگران از بيش اقدامات اين به نسبت غالبا كه نيز روزنامهنگاري اتحاديههاي حتي
.كردهاند آزمايش را آن بسيار موفقيت با دارند ،
نتيجه
مطالب و گزارشها ارائه به خود ، گذشته عملكرد از صرفنظر كه آنند بر رسانهها آيا
ارائه به جهان سطح در رسانهها گرايش به توجه با بپردازند؟ عيني و صادقانه منصفانه ،
.باشد مثبت بالا ، سوال پاسخ ميكنم فكر موثقتر ، گزارشهاي
و آزادتر مطبوعات يك براي آسيا شرقي جنوب منطقه اعظم بخش در جوان دموكراسيهاي جوامع
و مسئوليت با بايد مطبوعات آزادي ديگري ، جامعه هر همانند البته ، .آمادهاند پاسخگوتر
را رسانهها تا گذاشتهايم راهي در قدم ما مالزي ، در كه معتقدم من.باشد همراه پاسخگويي
نخستوزير -محمد ماهاتير دكتر.سازيم رها دولت ، كنترل سنتي محدوديتهاي و موانع شر از
حفظ و دموكراسي حفظ براي را مطبوعات آزادي كه است ديدگاه اين طرفداران از خود -مالزي
از عموما همچنان رسانهها دستاندركاران اگرچه.ميداند الزامي درست مسير در دولت
و بحثها مشترك ، موضوعات و مسائل باب در ولي دارند ، اكراه خبري گزارش پارامترهاي تغيير
آزاد جامعه يك به دولت تمايل از حدودي تا امر اين.است گرفته صورت بسياري تبادلنظرهاي
ديدگاههايي كه غيردولتي تشكلهاي و مخالفان كه حالي در.ميگيرد ريشه نيز انديشتر
توده ميان در بيشتري طرفداران بيش و كم خود اقدامات با دارند ، دولت ديدگاه با مغاير
يا ميتوانند آنها.ميبينند چهارراه سر بر را خود رسانهها كردهاند ، پيدا مردم
.بخرند جان به را مخاطبان اين دادن دست از خطر يا سازند تامين را خود مخاطبان نيازهاي
راستاي در كارسازتري نقش و شمرده مغتنم را موقعيت مالزي رسانههاي كه معتقدم كاملا من
.گرفت خواهند برعهده نزديك ، آينده در مدني جامعه يك تحقق
سال 2002 - اول شماره ،Media Asia:منبع*
بيدخت نورايي حسن:ترجمه
|