سه شنبه ۱۴ آذر ۱۳۸۵ - سال چهاردهم - شماره۴۱۵۰ - Dec 5, 2006
به بهانه اجراي طرح غربالگري سلياك در دانش آموزان تهراني
اگر نان هم نتوانيد بخوريد
دكتر پريسا شباني
004659.jpg
براي اولين بار در كشور طرحي براي بررسي بيماري سلياك در مدارس تهران اجرا مي شود كه هدف آن تشخيص سريع اين بيماري در بين دانش آموزان است. بيماري سلياك يا حساسيت به گلوتن با اينكه بيماري شايعي است، ولي در اغلب موارد دير تشخيص داده مي شود، به طوري كه در هر فرد مبتلا به اين بيماري به طور متوسط 11 سال تأخير در تشخيص وجود دارد و يك كودك مبتلا به سلياك تقريباً به 8 پزشك مراجعه مي كند تا بالاخره بيماري اش تشخيص داده شود.
از طرفي هم عدم تشخيص به موقع اين بيماري باعث ايجاد عوارض آن مثل تأخير در رشد، سوءتغذيه، كوتاهي قد و پوكي استخوان و... مي شود. در طرحي كه توسط دانشگاه علوم پزشكي تهران اجرا مي شود، كارشناسان بهداشتي با مراجعه به مدارس مقاطع ابتدايي، راهنمايي و دبيرستان، دانش  آموزان را مورد بررسي قرار مي دهند تا در صورت وجود اين بيماري، آن را سريع تر تشخيص دهند و مانع بروز عوارض شوند.
***
سلياك يك بيماري روده اي است كه در اثر حساسيت به گلوتن ايجاد مي شود. اگر با خودتان فكر مي كنيد ما كه تا به حال گلوتن نخورده ايم! بايد بدانيد كه هر روز با خوردن يك تكه نان، ماكاروني، پيتزا و خيلي از غذاهايي كه حاوي گندم و برخي از غلات هستند، اين ماده وارد بدن شما مي شود، چون گلوتن نام پروتئيني است كه در اين مواد وجود دارد. البته علاوه بر مواد غذايي در برخي از داروها و در تركيبات ويتاميني هم گلوتن يافت مي شود.
وقتي فرد مبتلا به سلياك، غذاها يا موادي را مصرف مي كند كه گلوتن دارند، سيستم ايمني بدن او فعال شده و باعث آسيب به روده كوچك مي شود. در نتيجه جذب مواد غذايي از اين روده آسيب ديده با اختلال مواجه شده و فرد دچار سوءتغذيه مي گردد. همين امر، مهم ترين علت در بروز علايم در افراد مبتلا به اين بيماري است.
بيماري سلياك، يك بيماري ژنتيكي محسوب مي شود و در بين افرادي كه اين بيماري در خانواده شان وجود دارد، شايع تر است. گاهي هم بيماري در اثر برخي عوامل محيطي مثل انجام جراحي، حاملگي و زايمان، عفونت هاي ويروسي و استرس هاي شديد روحي تشديد مي شود.
يك بيماري، هزار علامت
بيماري سلياك خودش را در همه به يك صورت نشان نمي دهد و مي تواند طيف وسيعي از علايم را ايجاد كند. مثلاً بعضي افراد هستند كه با وجود ابتلا به بيماري كاملاً بدون علامت هستند؛ برخي علايمشان مربوط به دستگاه گوارش مي شود و از نفخ شكم، دردهاي راجعه شكمي، اسهال و مدفوع چرب رنج مي برند و برخي هم به علت سوء تغذيه و كمبود مواد مغذي و ويتامين ها علايم متنوعي را از خود بروز مي دهند.
مثلاً كمبود آهن ناشي از سوء جذب در اين بيماري باعث علايم كم خوني، كمبود ويتامين D و كلسيم باعث پوكي استخوان، كمبود مواد معدني باعث تغيير رنگ دندان ها و... مي شود. علايم اين بيماري به همين مواردي كه گفتيم محدود نمي شود و خستگي، ضعف، اختلالات رفتاري، تشنج و ناباروري و كلي علايم ديگر هم ممكن است به علت ابتلا به سلياك در فرد ايجاد شود.
از آنجا كه حتي افراد بدون علامت واضح هم ممكن است دچار عوارض سلياك شوند كه گاهي ممكن است اين عوارض غيرقابل جبران باشند، تشخيص صحيح و به موقع بيماري اهميت پيدا مي كند. هر چقدر بيماري در شخصي ديرتر تشخيص داده شود و درمان ديرتر آغاز شود، شانس بروز عوارض بالاتر مي رود و اين مسئله به خصوص در بچه ها بسيار مهم است، چون تأخير رشد، كوتاهي قد و كمبود مواد غذايي ناشي از اين بيماري در بچه ها، جبران ناپذير است.
باز هم شير مادر
چرا افراد مختلفي كه مبتلا به سلياك مي شوند، علايم متفاوتي از خودشان بروز مي دهند؟ چرا برخي در همان بچگي علايمشان ظاهر مي شود و برخي حتي در بزرگسالي هم علامتي ندارند؟
طول مدتي كه كودك در دوران شير خوارگي، با شير مادر تغذيه مي شود، سني كه تغذيه كمكي شروع مي شود و ميزان غذاهاي حاوي گلوتن كه كودك در دوران شيرخو ارگي مصرف مي كند، سه عامل مهم در بروز علايم اين بيماري هستند. به طوري كه گفته شده هرچه مدت زماني كه كودك با شير مادر تغذيه مي شود، طولاني تر باشد علايم اين بيماري در او ديرتر ظاهر شده و خفيف تر خواهد بود. دانشمندان دانشگاه كلرادو، با بررسي كه از سال۱۹۹۴ تا 2004 روي 1560 كودك انجام دادند اعلام كردند كه ورود ديرتر غذاهاي حاوي غلات به رژيم غذايي كودكان از مشكلات روده اي از جمله سلياك در آنها مي كاهد. غلات و غذاهاي حاوي گلوتن بايد بعد از سن 4 تا۶ ماهگي جزو رژيم غذايي كودك قرار گيرند تا احتمال بروز سلياك در آنها كمتر شود و مواجهه با گلوتن در سه ماهه اول زندگي، خطر ابتلا به سلياك را در افراد مستعد تا 5 برابر افزايش مي دهد؛ قابل توجه مادراني كه قبل از سن 4 تا 6 ماهگي كودك را نان خور مي كنند!
يك آزمايش خون ناقابل
تشخيص بيماري سلياك به خودي خود كار سختي نيست، ولي از آنجا كه علايم متنوعي دارد و خودش را شبيه ساير بيماري ها نشان مي دهد، كمتر به آن فكر مي شود و در نتيجه آزمايشي براي تشخيص آن صورت نمي گيرد. در بيماري كه با علايم گوارشي و اسهال مراجعه مي كند، ممكن است بيماري هاي روده مثل سندرم روده تحريك پذير يا عفونت هاي روده و... مطرح شوند و در بيماري كه با كم خوني، فقر آهن يا كمبود كلسيم يا ساير مواد معدني مراجعه مي كند، ممكن است اول به كمبودهاي غذايي و عدم مصرف كافي فكر شود، در نتيجه بيماري سلياك تشخيص داده نشود.در حال حاضر براي تشخيص اين بيماري، آزمايش خون انجام مي شود و سطح آنتي بادي هايي كه بدن در مواجهه با گلوتن مي سازد، اندازه گيري مي شود. اگر نتيجه اين تست در فردي مثبت باشد، بايد فرد تحت نمونه برداري از روده قرار گيرد تا تشخيص بيماري در او ثابت شود.
در طرحي هم كه توسط دانشگاه علوم پزشكي تهران اجرا مي شود، كارشناسان با مراجعه به مدارس و بررسي دانش آموزان در صورت برخورد با موارد مشكوك، آزمايش خون انجام مي دهند تا اين بيماري را تشخيص دهند. اگر در سابقه خانوادگي فردي، ابتلا به سلياك در بستگان وجود داشته باشد و يا در صورت رشد نامناسب وجود علايم سوء تغذيه، كم خوني و... در افراد، بايد به اين بيماري مشكوك شد و آزمايش هاي لازم را انجام داد.
درمان به ظاهر ساده!
تنها درمان موجود براي افراد مبتلا به سلياك، حذف گلوتن از رژيم غذايي است. علاوه بر اين در صورت كمبود بايد آهن و اسيد فوليك، كلسيم و ساير مكمل هاي ويتاميني هم براي فرد مبتلا تجويز شود. بايد دقت كرد كه ورود مقادير جزئي مواد حاوي گلوتن به دستگاه گوارش به اندازه مقادير فراوان آن مضر است. رعايت برنامه غذايي و حذف كامل غلات غيرمجاز، باعث بهبودي كامل افراد مبتلا مي شود ولي در صورت پيدايش عوارض ممكن است برخي از آنها درمان ناپذير بوده و برخي هم به درمان طولاني مدت احتياج داشته باشند. بعد از بهبود علايم بيمار بايد به رژيمش ادامه دهد و به عبارتي غذاهاي حاوي گلوتن را تا آخر عمر از رژيم غذايي اش حذف كند.
گفتن حذف گلوتن از رژيم غذايي به نظر ساده است ولي اگر دقت كنيم كه غلاتي مثل گندم، جو، جوي سياه و چاودار همه حاوي گلوتن هستند، تازه مي فهميم كه اين بيماران كار سختي در پيش دارند. رژيم غذايي در بيماران مبتلا به سلياك، بسته به شدت بيماري، از لحاظ پرهيز و نحوه استفاده از ساير مواد غذايي متفاوت است و فرد مبتلا بايد تحت نظر متخصصان تغذيه قرار گيرد تا بتواند به برنامه غذايي مناسب خودش دست پيدا كند.
اگر بخواهيم به غذاهايي كه افراد مبتلا به سلياك نبايد آنها را مصرف كنند، فقط اشاره كنيم يك ليست بسيار بلندبالا را بايد مرور كنيم. ولي مهم تر از همه نان، ماكاروني، كيك و بيسكوئيت است. فكرش را بكنيد يك فرد مبتلا به سلياك نبايد نان بخورد، نبايد از گوشت هاي كنسرو شده، سوسيس، كالباس، كتلت، كباب كوبيده رستوران ها، رشته فرنگي و سوپ رستوران ها استفاده كند؛ نبايد سس سفيد و سس گوجه فرنگي بخورد؛ قهوه ، شير، شكلات، گز و سوهان، حلوا، چيپس، كشك و خيلي چيزهاي ديگر هم ممنوع است. چقدر بايد خدا را شكر كنيد!
البته خيلي هم نگران سلياكي ها نباشيد آنها هم براي خودشان، غذاهاي خاصي دارند مثلاً نان اين افراد از ذرت، برنج و ساير غلات مجاز تهيه مي شود. براي تهيه انواع شيريني ها هم به جاي آرد گندم مي توانند از آرد برنج و ذرت استفاده كنند.

استخوان دختران تان؛ از همين امروز به فكر باشيد
نگاهي به شيوع بيماري پوكي استخوان در دنيا و ايران
فرانك روح الهي
تحقيق منتشرشده در نشريه سازمان بهداشت جهاني مي گويد حدود 40 درصد زنان و 10 درصد مردان در طول زندگي خود با خطر ابتلا به پوكي استخوان مواجهند
004650.jpg
پوكي استخوان يا استئوپروز بيماري خاموش ناميده مي شود، چرا كه در آن، استخوان ها بدون هيچ علامتي پوك مي شوند و وقتي علائم درد و شكستگي بروز پيدا مي كند كه بيماري در مرحله پيشرفته است. حتي اگر شكستگي در استخوان هاي اندام ها رخ ندهد، پس از گذشت ساليان، علائمي چون درد كمر و خميدگي قامت ايجاد مي شود كه ناشي از شكستگي  يا بهتر است بگوييم خردشدگي استخوان مهره هاي كمري است.
پوكي استخوان در واقع خالي شدن استخوان از مواد سازنده آن است. در اين بيماري گاهي فرد در تمام استخوان هاي خود احساس درد و سوزش مي كند و گاهي حتي فرد متوجه شكستن استخوان هم نمي شود؛ چنان  كه گاهي فشارهاي كوچك مثل خم شدن يا بلندكردن يك وسيله سنگين يا حتي سرفه مي تواند موجب شكستگي استخوان شود.
طبق پيش بيني سازمان بهداشت جهاني، اين بيماري در سرتاسر دنيا در حال افزايش است؛ اين درحالي است كه تا 20سال پيش ناديده گرفته مي شد كه به علت نداشتن راهي براي اندازه گيري دانسيته استخوان و درمان بيماري بود.
آمارها مي گويند در ايران در طول يك سال، شاهد ازدست دادن 36هزار و۷۶۱سال از عمر كل جامعه به علت اين بيماري هستيم.
پوكي استخوان در كشور ما
اطلاعات در مورد شيوع پوكي استخوان در مناطق مختلف دنيا هنوز محدود است؛ به خصوص در كشورهاي در حال توسعه، آمار دقيقي وجود ندارد. شيوع اين بيماري از كشوري به كشور ديگر يا حتي در مناطق مختلف داخل يك كشور متفاوت است و بستگي به نژاد، وضعيت تغذيه، فعاليت بدني، سبك زندگي، بيماري ها و مصرف داروها و سابقه ابتلا در خانواده به اين بيماري و مصرف دخانيات دارد.
با اين حال، بعضي مطالعات در سطح محدود انجام شده است كه مي تواند تا حدودي وضعيت كشور ما را در مقايسه با كشورهاي ديگر روشن كند. مطابق آمار موجود، متوسط تراكم استخوان افراد سالم كشور ما در مقايسه با افراد ژاپني حدود 9/3دهم درصد بالاتر و 6/4دهم از آمريكا كمتر است. اين درحالي است كه آمارها در كشور آمريكا نشان مي دهد حدود 55 ?درصد آمريكايي ها به خصوص زنان، در معرض خطر شكستگي و پوكي استخوان هستند و حدود 8?ميليون زن و 2ميليون مرد در آمريكا پوكي استخوان دارند.
مطالعه اي كه چندي پيش توسط وزارت بهداشت انجام شده نشان مي دهد 47 درصد زنان و 44 درصد مردان بالاي 50?سال در ايران دچار كمبود تراكم استخوان هستند و 6/4 افراد 20 تا 70 سال در ايران به پوكي استخوان در ستون فقرات مبتلا هستند. همچنين از هر 4 زن ايراني بالاي 50?سال، يك نفر به پوكي استخوان مبتلاست. اين در حالي است كه آمارهاي جهاني، فاصله معني داري با آمار كشور ما دارد. در سرتاسر دنيا از هر 3 زن، يك زن و از هر 5 مرد يك مرد بالاي 50?سال دچار پوكي استخوان هستند.
مطالعه ديگري در ايران نشان داده است نيمي از زنان بالاي 45سال و 90 درصد زنان بالاي 75سال در ايران به پوكي استخوان مبتلا هستند.
تفاوت زنان و مردان
ميزان پوكي استخوان در زنان، 4برابر مردان ذكر شده است و شكستگي ناشي از آن در زنان، تقريبا دو برابر مردان شايع است. البته از 75سالگي به بعد، پوكي استخوان در زنان و مردان به يك اندازه شايع است ولي اين بيماري، اغلب بيماري زنان شناخته مي شود. زناني كه زودتر دچار عادت ماهانه و ديرتر يائسه شوند، احتمال بروز بيماري در آنها كمتر است. تحقيق منتشرشده در نشريه سازمان بهداشت جهاني مي گويد حدود 40 درصد زنان و 10 درصد مردان در طول زندگي خود با خطر ابتلا به اين بيماري مواجهند.
آمار شكستگي استخوان ها
مهم ترين عارضه پوكي استخوان، شكستگي است. بيشترين شكستگي در اين بيماري، در ناحيه مفصل ران در محل اتصال به لگن و در ستون فقرات كه معمولا وزن بدن را تحمل مي كنند رخ مي دهد. شكستگي در ناحيه مچ دست نيز شايع است. در ناحيه لگن در اثر زمين خوردگي شكستگي ايجاد مي شود كه سبب ناتواني شديد و حتي مرگ پس از جراحي مي شود.
آمارها در ايران مي گويند۵۰?درصد افراد مبتلا به پوكي استخوان، شكستگي ران داشته اند كه پس از اين اتفاق۲۰، درصد از نظر زندگي وابسته به ديگران شدند و 20درصد ديگر زندگي شان به خطر افتاد. طبق اين آمار، در يك سال، 5هزار شكستگي در استخوان ران در زنان و 500مورد شكستگي در ستون فقرات و 2هزار شكستگي در ناحيه مچ اتفاق مي افتد.
اين درحالي است كه مطابق آمار سال۲۰۰۳ در آمريكا هرساله حدود 5/1ميليون زن يعني 4 نفر از هر 10زن دچار شكستگي استخوان شده و حدود 20 درصد در سال فوت مي كنند. در آمريكا، موارد شكستگي ناشي از پوكي استخوان از بيماري هايي مثل سرطان و بيماري قلبي در افراد بالاي 65سال شايع تر است. در آمريكاي شمالي، اروپا، اقيانوسيه، استراليا و نيوزيلند عمدتا شكستگي در مفصل ران شايع است.
آينده پوكي استخوان
براساس تغييرات سال هاي اخير در ميزان اين بيماري در نقاط مختلف دنيا پيش بيني مي شود اين بيماري در۶۰سال آينده در بعضي مناطق كه اين بيماري شيوع كمتري داشته رو به افزايش خواهد بود و برعكس؛ مثلا امروزه آمريكاي شمالي و اروپا نيمي از موارد شكستگي مفصل ران را در افراد مسن شامل مي شوند ولي با اقدامات پيشگيرانه اي كه در حال حاضر روي دختران جوان متمركز شده است، تا سال۲۰۵۰ اين ميزان به يك چهارم خواهد رسيد. اين در حالي است كه پيش بيني مي شود در آسيا و آمريكاي لاتين، شيوع پوكي استخوان همچنان رو به افزايش باشد.
مصرف بالاي جوش شيرين در ايران
كلسيم و ويتامين D دو ماده مغذي لازم براي استحكام استخوان ها هستند و جوش شيرين مصرف شده در نان ها، يك عامل كمبود كلسيم و زمينه ساز پوكي استخوان است. مطابق اظهارات دكتر صفوي - مدير كل دفتر بهبود تغذيه جامعه وزارت بهداشت - جوش شيرين در نان، عامل اصلي كمبود كلسيم در ايران است و 58?ميليون نفر در كشور از كمبود كلسيم رنج مي برند. بيشترين مصرف جوش شيرين، اول در تهران و سپس در گيلان، مازندران، قم و مركزي است.
اين در حالي است كه نان يكي از مهمترين منابع تغذيه مردم كشورمان است؛ به طوري كه 43 تا 58 ?درصد انرژي و 56 ?درصد پروتئين مورد نياز افراد جامعه را تامين مي كند. از طرفي مصرف مواد لبني در كشور ما بسيار محدود است؛ بنابراين نياز به آموزش اصلاح عادات غذايي در زمينه مصرف لبنيات در خانواده ها از طريق متخصصين و پزشكان احساس مي شود. اين اصلاح عادات غذايي بايد از دوران كودكي شروع شود و طرح توزيع شير رايگان در مدارس نيز بر همين اساس است. آمار نشان مي دهد 70 تا 80 ?درصد افراد جامعه ما از كمبود شديد يا خفيف ويتامين D رنج مي برند. همچنين تمام زنان پس از سن يائسگي لازم است با نظر پزشك، مكمل كلسيم و ويتامين D مصرف كنند. نكته قابل توجه براي دختران جوان اين است كه بيشترين رشد استخوان در سنين بين 11 تا 17سالگي است و تا 30سالگي بر دانسيته استخوان هاي بدن افزوده مي شود؛ بنابراين در سنين جواني بايد براي پوكي استخوان فكري كرد و نبايد فراموش كرد الگوهاي مدرن امروزي براي زيبايي اندام مانند مانكن ها و نيز پيروي از شيوه هاي جديد لاغري، مي تواند به استخوان هاي دختران آسيب بزند و زمينه اي براي خطر پوكي استخوان در سال هاي بعد باشد.

محققان مي   گويند
اكستازي؛ كمش هم زياد است
004653.jpg
گروه سلامت- بعضي ها با آوردن اين جمله كه فقط همين يك دفعه ، به دام مصرف مواد مخدر يا روان گردان مي افتند. اما تحقيقات جديد نشان مي دهد حتي مصرف مقادير كم قرص هاي اكستازي هم به مغز آسيب مي رساند.
به گزارش روز سه شنبه پايگاه اينترنتي رويترز، پژوهشگران در اين تحقيق، از مغز 59 نفر كه تاكنون اكستازي مصرف نكرده بودند، سي تي اسكن مغزي گرفتند و قدرت حافظه آنان را بررسي كردند. سپس همين آزمايش ها روي 59 نفر ديگر كه يك بار و به عنوان اولين تجربه اكستازي مصرف كرده بودند، تكرار شد. متوسط مصرف آنها 5 قرص بود. بررسي ها نشان داد ?? نفري كه در اين مدت مقادير كمي اكستازي مصرف كرده  بودند، دچار كاهش جريان خون مغز و به دنبال آن ضعف حافظه شده اند. مجري اين تحقيق مي گويد: هنوز نمي دانيم كه آيا اين تاثيرها گذرا است يا دائمي، با اين حال به مردم توصيه مي كنيم كه از مصرف اين قرص ها حتي در مقادير كم نيز خودداري كنند و متوجه خطرات آن باشند.
پژوهش هاي قبلي نشان داده بود مصرف زياد و طولاني مدت اكستازي عوارضي مثل افسردگي، هيجان، گيجي و اختلال خواب را در پي دارد و حافظه را نيز كاهش مي دهد. در انگلستان حدود ??? هزار نفر به طور هفتگي از اين قبيل قرص ها كه نوعي ماده مخدر محسوب مي شود، استفاده مي كنند.
آرام بخوريد، لاغر شويد
اگر تا به حال فقط از زبان مادرهايمان شنيده بوديم كه چون موقع غذا خوردن هول مي زني، چاق مي شوي ، حالا دانشمندان هم با مطالعه و تحقيق به همين نتيجه رسيده اند. خبرگزاري رويترز اين مطالعه را چنين گزارش كرده است: پروژه در دو مرحله اجرا شد. ابتدا به 30 زن جوان صبحانه اي معادل 400 كالري داده شد. بعد از تحمل 4 ساعت گرسنگي، به طور يكسان، به همه آنها مقدار مشخصي ماكاروني با تركيب و حجم ثابت داده شد. در مرحله اول از آنها خواسته شد به آرامي آن را بخورند. يعني لقمه هاي كوچك تري بردارند و هر لقمه را نيز به آرامي بجوند، طي زماني در حدود 15 تا 20 دقيقه! بار دوم همين رويه تكرار شد، به جز اين كه از اين افراد خواستند تا آنجا كه مي توانند غذايشان را سريع تر بخورند. بررسي مقدار غذاي خورده شده نشان داد كه بار اول مقدار 646 كالري در مدت 9 دقيقه خورده شد، در حالي كه دفعه دوم 579 كالري طي 29 دقيقه صرف شد.
نتيجه نهايي اين شد كه بار اول 70 كالري كمتر از بار دوم غذا خواسته شد؛ ضمن اين كه اين افراد گزارش كردند بار دوم از غذا خوردنشان بيشتر لذت بردند و احساس بهتري داشتند.محاسبات دانشمندان نشان مي دهد به اين ترتيب مي توان روزانه 210 كالري از حجم غذاي فرد را كم كرد كه اين مي تواند نقش مهمي در رسيدن به وزن ايده آل ايفا كند.

دريچه
امواج اولتراسوند
براي تشخيص سرطان سينه
004656.jpg
همشهري آنلاين- يك تكنيك تجربي با استفاده از امواج اولتراسوند كه قوام توده  هاي سينه را اندازه گيري مي كند پزشكان را قادر مي كند كه فورا تعيين كنند زني سرطان دارد يا نه، بدون اينكه نياز به نمونه برداري بافتي باشد.
به گزارش آسوشيتدپرس در يك مطالعه در آمريكا روي 80 زن استفاده از اين تكنيك جديد به نام الاستوگرافي توانست توده هاي بي ضرر را از توده هاي سرطاني تقريبا با دقت 100 درصد تشخيص دهد. تومورهاي سرطاني سفت تر از توده هاي خوش خيم هستند.
اگر اين نتايج در بررسي هاي بزرگتر تكرار شود، الاستوگرافي مي تواند هزاران زن را از انتظار، هزينه، ناراحتي و اضطراب نمونه برداري يا بيوپسي رهايي بخشد. اين شيوه در واقع مكملي براي يكي از قديمي تري ابزارهاي پزشكي يعني لمس است كه از طريق آن پزشكان شكل و سفتي توده هاي بدن را احساس مي كنند.
در روش الاستوگرافي مانند اولتراسوند از پژواك هاي ناشي از امواج صوتي پرفركانس براي خلق تصويري از رخدادهاي درون بدن استفاده مي كند، اما الاستوگرافي يك قدم به جلو مي گذارد.
در اولتراسوند يا سونوگرافي سنتي دكتر يا تكنيسين يك وسيله دستي را روي پوست قرار مي دهد و امواج صوتي پرفركانس را به درون بدن مي  فرستد. اندام ها يا بافت ها امواج صوتي را بازتاب مي دهند و اين پژواك ها به كامپيوتري فرستاده مي شود كه آنها را به تصويري بدل مي كند. بسياري از افراد تصاوير سونوگرافي جنين  در رحم را ديده اند.
اما الاستوگرافي حركت را هم اندازه مي گيرد. هنگامي كه دكتر وسيله دستي را روي سينه حركت مي دهد، اين وسيله پژواك هاي پيش و پس از فشردن يا حركت دادن بافت سينه را جمع آوري مي كند. تصاوير حاصل بافت هاي سفت را به صورت نواحي تيره و بافت هاي نرم را به صورت نواحي روشن نشان مي دهند.
دانشمندان پيش بيني مي كنند كه استفاده از اين تكنيك گسترش يابد، اما ممكن است كاملا جانشين بيوپسي يا نمونه برداري بافتي نشود كه روز به روز كمتر تهاجمي مي شوند.

جهان سلامت
ايدز سومين قاتل دنيا
گروه سلامت- دكتر سيدمحمد ابوترابي: در آستانه روز جهاني ايدز، سازمان بهداشت جهاني گزارش خود را در مورد پيش بيني وضعيت بيماري ها و علل مرگ و مير در طول 25 سال آينده، ارائه كرد. اگرچه پيش بيني هاي اين گزارش بر اساس شواهدي مثل منابع مالي و روند علمي جهان صورت گرفته، ولي آمار آن تكان دهنده است. آماري كه برخي از كارشناسان تازه آن را دست پايين در نظر مي گيرند و معتقدند كه شايد آمار واقعي 25 سال آينده بيشتر از اينها باشد.
شايعترين علل مرگ جهان
بر اساس پيش بيني هاي سازمان جهاني بهداشت، شايعترين علت مرگ جهان در سال 2030، بيماري هاي قلبي عروقي خواهد بود. البته در حال حاضر هم شايعترين علت مرگ مردم دنيا، همين بيماري هاي قلبي هستند، اما بر اساس اين گزارش، در آن سال، بيماري قلبي علت 4/13درصد از مرگ هاي جهان را تشكيل خواهد داد. در گزارش سازمان جهاني بهداشت آمده است: در سال۲۰۰۵ حدود 5/17 ميليون نفر از مردم دنيا بر اثر بيماري قلبي عروقي جان خود را از دست داده اند كه در سال۲۰۱۵ اين آمار به 7/19ميليون نفر رسيده و در سال 2030 به عدد 3/23ميليون نفر خواهد رسيد.
نكته جالب پيش بيني هاي سازمان جهاني بهداشت اين است كه روند مرگ بر اثر بيماري هاي عفوني در طول 24 سال آينده سير نزولي طي خواهد كرد و از 14ميليون مرگ در سال 2005 به 4/13ميليون مرگ در سال۲۰۱۵ خواهد رسيد و طي 15 سال بعد از آن تقريبا ثابت خواهد ماند. اما برخلاف مرگ بر اثر بيماري هاي عفوني، مرگ بر اثر بيماري هاي غيرواگير در طول 24 سال آينده افزايش خواهد يافت و از 4/35ميليون مرگ در سال 2005 به 2/41ميليون مرگ در سال۲۰۱۵ و 6/50 ميليون مرگ در سال 2030 خواهد رسيد.
البته با وجود كاهش برخي از مرگ ها در طول 24سال آينده، افزايش ساير مرگ ها به حدي خواهد بود كه به طور كلي ميزان مرگ و مير در جهان رو به افزايش باشد. در واقع بر اساس پيش بيني اخير سازمان جهاني بهداشت، ميزان مرگ و مير جهان از 58?ميليون نفر در سال 2005 به 5/63 ميليون نفر در سال۲۰۱۵ و به 2/73ميليون نفر در سال 2030 خواهد رسيد.
اين طور كه از آمار گزارش اخير اين سازمان بر مي آيد، دو علت اول مرگ هاي جهان در طول 24سال آينده تغييري نخواهد كرد. به عبارتي همان طور كه فعلا هم بيشتر مرگ هاي جهان در درجه اول در اثر بيماري هاي قلبي و در درجه دوم به دليل سكته مغزي اتفاق مي افتند، در سال۲۰۳۰ هم بيماري هاي قلبي و بعد سكته مغزي شايعترين علل مرگ هاي جهان را تشكيل خواهند داد. ولي رتبه سوم علل مرگ هاي جهان در طول اين 24 سال تغيير كرده و ذات الريه كه فعلا رتبه سوم را دارد در سال۲۰۳۰ جاي خود را به ايدز خواهد داد.
در كنار علل مختلف مرگ مردم دنيا سرطان هم آمار قابل توجهي را به خود اختصاص داده است. اگرچه شايعترين سرطان عامل مرگ انسان، سرطان ريه است كه در حال حاضر رتبه نهم عوامل مرگ مردم دنيا را در اختيار دارد و در سال۲۰۳۰ به رتبه ششم صعود خواهد كرد، ولي آمار كلي مرگ هاي ناشي از تمام انواع سرطان عدد بسيار قابل توجهي است كه حتي مي توان آن را بعد از بيماري هاي قلبي عروقي در جايگاه دوم قرار داد. در واقع، تعداد مرگ هاي ناشي از سرطان در سال،۲۰۰۵ حدود 6/7 ميليون مورد بوده كه در سال۲۰۱۵ به 1/9ميليون مورد و در سال۲۰۳۰ به 5/11ميليون مورد خواهد رسيد.
يكي ديگر از پيش بيني هاي گزارش منتشر شده از سوي سازمان جهاني بهداشت، پيش بيني متوسط طول عمر مردم دنيا در طول 24 سال آينده است. اين طور كه از نمودارهاي اين بخش برمي آيد، اولا متوسط طول عمر مردم دنيا بدون استثنا در حال افزايش است و ثانيا، در همه جاي دنيا حتي 24 سال آينده متوسط طول عمر زنان بيشتر از مردان است. براساس اين گزارش، بيشترين متوسط طول عمر، مثل همين حالا، در سال۲۰۳۰ هم متعلق به زنان ژاپن خواهد بود. با اين تفاوت كه به حدود 5/88سال خواهد رسيد. كمترين ميزان متوسط عمر مردم دنيا هم در سال۲۰۳۰ متعلق به مردم منطقه زير صحراي آفريقا خواهد بود با عدد حدود 5/47 سال.
جان 28 ميليون نفر را نجات دهيد
براساس اين گزارش، ايدز تا 24 سال آينده به جايگاه سوم قاتلان غيرانساني جهان دست خواهد يافت. در واقع ميزان مرگ و مير ناشي از ايدز كه در حال حاضر حدود 8/2ميليون مورد در سال است، به 4/3 ميليون مورد در سال 2015 و 5/6 ميليون مورد در سال 2030خواهد رسيد و به اين ترتيب، در طول 24 سال آينده حدود 117ميليون نفر بر اثر ابتلا به بيماري ايدز جان خود را از دست خواهند داد.
نكته بسيار مهمي كه در اين گزارش به آن اشاره شده، اين است كه اگر روند مبارزه بهتر از آنچه اكنون هست، بشود، تعداد قربانيان ايدز در طول 24 سال آينده را مي توان از 117 ميليون به 89 ميليون كاهش داد. دكتر كولين مادرز، يكي از نويسندگان اين گزارش، در اين باره مي گويد: آنچه در آينده اتفاق خواهد افتاد كاملا به عملكرد ما در طول اين 24سال بستگي دارد. يعني آنچه ما پيش بيني كرده ايم، در صورت ادامه روند فعلي بهداشت جهاني رخ خواهد داد... اما با دسترسي بهتر بيماران مبتلا به ايدز مي توان آمار مرگ و مير ناشي از ايدز را كاهش داد.
با وجودي كه دكتر مادرز براي كاهش مرگ و مير ناشي از ايدز به در دسترس قرار گرفتن داروهاي ضد ايدز اعتقاد دارد، دكتر ريچارد هي، اپيدميولوژيست و استاد دانشگاه لندن، در اين باره معتقد است: آدم عاقل تمام تخم مرغ هايش را در يك سبد نمي گذارد. ما به ليستي از استراتژي هاي مبارزه با ايدز نياز داريم تا براي هر نقطه از جهان يكي از آنها را در پيش بگيريم. همانطور كه دسترسي به داروهاي ايدز مي تواند باعث كاهش مرگ و مير ناشي از ايدز شود.

سلامت
اجتماعي
ادب و هنر
اقتصادي
دانش فناوري
بـورس
زادبوم
حوادث
بين الملل
فرهنگ و آموزش
سياسي
شهر تماشا
شهري
ورزش
صفحه آخر
همشهري ضميمه
|  اجتماعي   |   ادب و هنر   |   اقتصادي   |   دانش فناوري   |   بـورس   |   زادبوم   |   حوادث   |   بين الملل   |  
|  فرهنگ و آموزش   |   سياسي   |   شهر تماشا   |   سلامت   |   شهري   |   ورزش   |   صفحه آخر   |  
|   صفحه اول   |   آرشيو   |   شناسنامه   |   چاپ صفحه   |