گروه سلامت: در حالي كه آلودگي هواي تهران در روزهاي پاياني هفته گذشته به اوج رسيد و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي در اطلاعيه اي به افراد مبتلا به بيماري هاي قلبي، ريوي و آسم توصيه كرد از حضور و فعاليت در فضاي باز به خصوص در نقاط آلوده شهري خودداري كنند و از خانواده ها نيز خواست از حضور اطفال، نوزادان و افراد سالمند در فضاهاي باز شهري و نقاط آلوده جلوگيري كنند، كارشناسان تاكيد مي كنند كه خطرات آلودگي هواي تهران منحصر به برخي روزهاي سال نيست.
هنوز چند هفته بيشتر از گزارش سازمان جهاني بهداشت نگذشته است؛ گزارشي كه در آن اعلام شده بود آلودگي هوا سالانه موجب مرگ 2ميليون تن در سراسر جهان مي شود و شهرهاي بزرگ و پرجمعيت در بسياري از كشورهاي جهان قربانيان رو به افزايش آلودگي هوا هستند. بديهي است كه اين آمار 2ميليون نفري، تنها شامل چند بيمار قلبي و تنفسي كه در روزهاي اوج آلودگي هوا پايشان به اورژانس مي كشد نيست؛ چنان كه سخنگوي سازمان بهداشت جهاني نيز هشدار داد كه پيامدهاي آلودگي هوا، افزايش بيماري هاي واگيردار، حملات قلبي، بيماري هاي تنفسي و انواع سرطان است.
هشدار براي همه
اگرچه در روزهايي كه آلودگي هوا به وضعيت هشدار مي رسد، توصيه كلي به همه مردم اين است كه از حضور در مناطق پرتردد مركز شهر خودداري كنند(حداقل به خاطر آن كه وسايل نقليه شان به آلودگي بيشتر هوا كمك نكند) اما اين هشدار براي افرادي كه بيماري هاي زمينه اي دارند، جدي تر است. پزشكان توصيه مي كنند مبتلايان به بيماري هاي تنفسي، برونشيت، آسم و سرگيجه هاي عصبي در روزهاي اوج آلودگي بيشتر از هميشه مراقب باشند. استفاده از ماسك، ترددنكردن در محيط هاي شلوغ و بسته و آلوده هم از ساده ترين و مهمترين توصيه هايي است كه به شهروندان مي شود. اما آيا عمل به اين توصيه ها كافي است؟
دكتر حميد سهراب پور- فوق تخصص بيماري هاي ريوي و عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي- درباره توصيه خارج نشدن از منزل مي گويد: اين كار مفيد است اما تا حدودي بستگي به محل منزل فرد هم دارد. اگر منزل فردي در حواشي شهر است، مطمئنا عدم خروج از منزل به نفع اوست، چون هر چه به سمت مركز شهر نزديك تر شود معمولا آلودگي بيشتر مي شود و اثرات مضر  آن هم بيشتر مي شود. مثلا در نقشه مي بينيم يكي از آلوده ترين قسمت هاي تهران حوالي اقدسيه است. در اين  صورت، تنها خارج نشدن از منزل كافي نيست و در منزل هم اقدامات خاصي را بايد براي مقابله با آلودگي  هوا انجام داد.
دكتر سهراب پور ادامه مي دهد: در حال حاضر وسايلي براي تصفيه ايجاد شده اند كه خوشبختانه در مملكت ما هم فراهم هستند. اين وسايل مي توانند در منزل به راحتي استفاده   شوند و مي توانند حجم قابل توجهي از هوا را تصفيه كنند و اگرچه در حجم وسيع نمي توانند چندان موثر باشند اما در منزل مي توانند كمك كننده باشند و غلظت آلاينده ها را در اتاق يا محل كار كم  كنند. وقتي فيلتر اين دستگاه ها را عوض مي كنيم مي بينيم كه كاملا سياه شده است و ذرات زيادي را از هوا جذب و حذف كرده است.
دكتر سهراب پور درباره ماسك هايي كه هنگام آلودگي هوا استفاده مي شوند، نظر ديگري دارد: من به استفاده از آنها هيچ اعتقادي ندارم. اين ماسك ها كمك خاصي نمي كنند چرا كه تنها مي توانند جلوي ذرات بزرگ را بگيرند كه اين ذرات به طور معمول حتي اگر استنشاق شوند هم خودشان در بيني به دام مي افتند و به ريه نمي رسند بنابراين چندان مشكل  ساز نمي شوند. اصل كار، آن ذرات ريز است كه به ريه ها آسيب مي رساند و اين ماسك ها هم اصلا قدرت مقابله با  اين ذرات را ندارد. در اصل اگر قرار است از ماسك استفاده شود بايد از ماسك هاي خاصي استفاده شود كه زغال هاي خاصي دارند و در كارخانه ها و مراكز صنعتي استفاده از آنها را ديده ايد. اين ماسك ها گاهي اوقات مثل كلاه هاي موتورسواران هستند و تمام سر را مي پوشانند و اجازه عبور هوا را فقط از يك منفذ كوچك كه با فيلترهاي مخصوص محافظت شده است، مي دهند. با اين حساب واقعا جلوي عبور هواي آلوده گرفته مي شود. اما استفاده از اين ماسك ها به طور معمول مقدور نيست.
عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي ادامه مي دهد: البته من در كشورهاي خارجي مثل ژاپن ديدم كه مثلا در فصل گرده افشاني گياهان، بسياري از مردم از اين ماسك ها استفاده مي كنند و چندان كار عجيبي هم نبود اما به طور معمول، استفاده از اين ماسك هاي پيشرفته كار راحتي نيست. اين ماسك هاي معمولي هم كه در داروخانه ها مي فروشند، همان طور كه گفتم، اثر خاصي ندارند. به نظر من اثرات روحي آنها بيشتر از اثرات واقعي آنهاست. به هر حال از اطراف اين ماسك ها هواي زيادي به درون بيني وارد مي  شود و منطقا نبايد اثر خاصي وجود داشته باشد.
عوارض بي شمار
احتمالا اگر از ما بپرسند عوارض آلودگي هوا كدام است، جز همان  چيزهايي كه در اطلاعيه هاي وزارت بهداشت به آن اشاره مي شود، به خاطر نمي آوريم اما دكتر مصطفي قانعي- متخصص داخلي و فوق تخصص ريه و رئيس مركز تحقيقات آسيب هاي شيميايي در بيمارستان بقيه ا... كه سالها با موضوع تاثير مواد شيميايي بر سلامت بدن كار كرده- خطر آلاينده ها را چنان عميق و پردامنه مي داند كه بايد براي رفع آن، راه حل هايي با تاثير فوري انديشيد. دكتر قانعي مي گويد: آنچه كه در ظاهر ديده مي شود و مردم با ديدن آن در هوا احساس نگراني مي كنند و مي گويند هواي تهران آلوده است، در واقع ذرات معلق هستند كه اندازه آنها به قدري بزرگ است كه نمي تواند وارد ريه ما بشود. آنچه كه خطرناك است و بايد موجب نگراني همه ما باشد، ذرات كوچك تر و گازها هستند كه وارد ريه ما مي شوند و روي سلامت ما تاثير دارند. برخي از آنها نه رنگي دارد و نه بويي؛ مثل مونوكسيدكربن كه بسيار خطرناك است. اما موادي كه ديده مي شوند بوي بدي دارند وآنچنان خطرناك نيستند.
دكتر قانعي درباره عوارض آلودگي هوا بر سلامت افراد مي گويد: يك سري علائم ظاهري هست كه هر كس مي تواند ارتباط آن را با آلودگي هوا متوجه شود؛ مثل سوزش چشم يا سرفه يا احساس گرفتگي قفسه سينه كه با ورود در محيط آلوده اتفاق مي افتد. اينها علائمي است كه در اثر آلودگي ايجاد مي شود و نوعي مكانيسم دفاعي بدن در مقابل آلودگي محسوب مي شود. ما نه تنها قادر به كنترل اين گونه علائم نيستيم بلكه از آنجا كه آبريزش چشم يا سرفه تحريكي، باعث راندن مواد مضر از بدن مي شود، پس مفيد هم هستند. اما تمام اثرات منفي آلودگي به همين ها منحصر نمي شود. دامنه عوارض آلودگي هوا- چه در فرد و چه در كل جامعه- بسيار وسيع تر از اينهاست.
وي ادامه مي دهد: متاسفانه در توضيح اثرات مخرب آلودگي، فقط به همين عوارض كوتاه مدت و بعضا زودگذر توجه مي شود، در صورتي كه برخي از اين مواد مضر روي سيستم اعصاب مركزي اثر مي گذارند و آستانه تحمل فرد را پايين مي آورند و به اين ترتيب باعث مي شوند به رفتارهاي ناهنجاري دست بزند؛ مثلا پرخاشگري يا رانندگي خطرناك داشته باشد. در نتيجه، آلودگي هوا منجر به بروز تصادفات هم مي شود. اين جنبه هاي آلودگي است كه كمتر به آن توجه شده است. يا به عنوان مثال دانش آموزي كه به  علت تاثير آلودگي هوا، تمركزش كم شده و دچار افت تحصيلي مي شود. تبعات و هزينه هاي چنين عوارض و مشكلاتي را اصلا نمي توان محاسبه كرد. كاهش عملكرد، كاهش تمركز، كاهش انگيزه فعاليت، همه و همه از عوارض بسيار جدي و عميق آلودگي هوا هستند.
چه بايد كرد؟
پزشكان مي گويند به طور كلي اثر آلودگي  هوا روي وضعيت تنفس را مي توان در دو گروه بررسي كرد؛ يكي افرادي كه قبلا هيچ مشكل خاص و بيماري ويژه اي نداشته اند و ديگر افرادي كه سابقه بيماري هاي قلبي و ريوي دارند. بيماراني كه حساسيت يا بيماري قلبي و ريوي دارند، در اين روزها دچار تشديد علائم مي شوند كه از اين علائم مي توان به سرفه و عطسه،  سوزش گلو و گرفتگي صدا اشاره كرد. احساس تنگي نفس هم ممكن است ايجاد شود و حتي ممكن است اين علائم به قدري شديد باشند كه باعث مراجعه فرد به پزشك شود. در افرادي كه دچار بيماري هاي قلبي هستند هم ممكن است درد قفسه سينه بيمار تشديد پيدا كند. در مجموع، بيماران نسبت به افراد سالم بيشتر در معرض خطرات آلودگي هوا هستند اما اگر آلودگي ادامه پيدا كند حتي در افراد سالم هم ممكن است كه علامت هايي ايجاد شود. دكتر سهراب پور در اين باره توضيح مي دهد: به نظر من، مردم دو دسته هستند؛ يك سري آنهايي كه كار خاصي ندارند و امكان خروج آنها از شهر هست كه به آنها اكيدا توصيه مي كنم در شرايط افزايش آلودگي از شهر خارج شوند و حداقل براي چندوقتي به شهرهايي كه آلودگي كمتري دارند بروند. افرادي هم كه اين امكان را ندارند بايد حتي المقدور از مسافرت هاي داخل شهري غيرضروري خودداري كنند.

مصرف خودسرانه دارو و اعتياد
گروه سلامت:اول از يك مشت ديازپام شروع مي شود تا خوابش ببرد و بعد به الكل و مواد مخدر كشيده مي شود. اين را تازه ترين تحقيقاتي كه در نشريه پدياتريكس آمريكا چاپ شده،  مي گويد. در اين تحقيق به سراغ نوجوانان دبيرستاني رفتند و از آنها در مورد داروهاي مصرفي شان سؤال كردند؛ البته منظور داروهايي بود كه خريدشان نياز به نسخه پزشك دارد.از اين 1086 نوجوان، 12درصد گفتند مشتقات ترياك مصرف مي كنند، 3درصدشان پاسخ دادند كه از داروهاي خواب آور استفاده مي كنند و 3 درصد آنها داروهاي محرك مي خورند. در مرحله بعد اين تحقيق همه اين نوجوانان به پرسشنامه اي پاسخ دادند كه احتمال كشيده شدن آنها را به مصرف الكل و مواد مخدر تعيين مي كرد. نتايج نشان داد كه آنها كه تعداد بيشتري از اين داروها را خودسرانه مصرف مي كنند، در اين آزمون امتياز بالاتري گرفته اند، يعني به احتمال بيشتري ممكن است معتاد شوند.خبرگزاري رويترز از مجريان اين تحقيق نقل قول كرده است وقتي كودكان مي بينند كه بزرگترهاي شان خودسرانه و به اصطلاح ما مثل نقل و نبات ، دارو مصرف مي كنند و يكي دارويي را مي خورد كه پزشك براي آن ديگري تجويز كرده، به غلط تصور مي كنند اين داروها بي خطرند و مشكلي براي آنها به وجود نمي آورد.
تلفن همراه تبرئه شد
سر وصداهاي زيادي به پا شد و خيلي ها هم ترسيدند، اما تازه ترين تحقيقات نشان مي دهد تلفن همراه احتمال بروز سرطان را در انسان بيشتر نمي كند. اين تحقيقات را گروهي از پژوهشگران دانماركي روي بيش از 400هزار كاربر تلفن همراه در اين كشور انجام داده اند. بررسي اين افراد نشان داد كه استفاده كوتاه مدت يا حتي بلند مدت از تلفن همراه به هيچ عنوان خطر سرطان را به همراه نمي آورد. در اين مطالعه ميزان بروز سرطان هاي دستگاه عصبي، تومورهاي چشمي، سرطان هاي خوني و بدخيمي هاي غدد بزاقي و چند نوع سرطان ديگر بررسي شد و نشان داده شد كه بروز سرطان در كاربران تلفن همراه تفاوت چنداني با ساير افراد ندارد. گفته مي شود ميدان هاي مغناطيسي مربوط به تلفن همراه مي تواند به درون مغز انسان نفوذ كند، اما تحقيقات پژوهشگران اپيدمولوژي كپنهاگ نشان داد كه اين امواج نفوذ كننده ارتباطي با افزايش خطر ابتلا به تومورهاي سرطاني ندارند. اين تحقيق كه نتايج آن در مجله atioal Cacer Istitute به چاپ رسيده در پي انتشار گزارش چند ماه پيش موسسه تحقيقات سرطان انجام  شد كه در آن گفته  شده بود استفاده از تلفن همراه خطر ابتلا به سرطان مغز را افزايش نمي دهد.

گروه سلامت:دانشمندان انگليسي مي گويند حالات روحي افراد ممكن است بر مزه غذايي كه مي خورند، تأثير گذاشته و آن را تلخ تر و يا شورتر كند!به گزارش خبرگزاري رويترز، محققان دريافته اند داروهايي كه ميزان سروتونين را افزايش مي دهند، ذائقه افراد را نسبت به تلخي و شيريني حساس مي كنند، در حالي كه داروهاي تأثيرگذار بر افزايش نور آدرنالين اثر خود را بر مزه هاي تلخ و شور مي گذارند. جالب است بدانيد در بررسي هاي انجام شده بر افراد سالم، داوطلباني كه عصبي تر بودند، حساسيت كمتري نسبت به مزه هاي تلخي و شوري وجود داشت.در حقيقت، موضوعي كه پيش از اين مورد بررسي قرار نگرفته بود و محققان به تازگي به آن پرداختند، تحقيقات بر روي عوامل تأثيرگذار بر ذائقه افراد افسرده بود.همان طور كه پيش از اين هم مشخص بود، افرادي كه افسرده اند به شكل معمول، ميزان سطح سروتونين يا نورآدرنالين و يا هر دوي آنها در مغزشان كمتر از حد معمول بوده و همين موضوع باعث كاهش حس چشايي آنها مي شود.
اما موردي كه در تحقيقات جديد به آن پرداخته شده، آزمون تأثير تريپتوفان (پيش ساز سروتونين) بر ذائقه افراد افسرده و داوطلبان سالمي است كه به شكل طبيعي سطح سروتونين آنها كم است.
غذاي سرخ كرده و سرطان
غذا را هر جور كه سرخ كنيد، چه به شيوه چيني و چه به روش غربي، چه كم و چه زياد، احتمال بروز سرطان را مي تواند در شما زياد كند. يك گروه كاري از آژانس بين المللي سازمان بهداشت جهاني كه درباره عوامل خطر سرطان تحقيق مي كند، مقاله اي را در مجله تخصصي تومورشناسي لنست چاپ كرده اند كه در آن اين نتايج اعلام شده است. نويسندگان اين مقاله تأكيد مي كنند كه بررسي هاي آنان روي حيوانات آزمايشگاهي نشان مي دهد سرخ كردن غذا در درجه حرارت بالا باعث توليد گازهايي مي شود كه خطر بروز سرطان ريه را در اين حيوانات بالا مي برد. بنابراين شرط عقل است كه انسان ها هم اين نوع غذا درست كردن را به حداقل برسانند تا خطر سرطان را از خود دور كنند.اين محققان مي گويند سرخ كردن غذا به شيوه چيني (كه در آن گوشت و سبزيجات خرد شده به مدت كوتاهي در روغن داغ فرو برده مي شود)، سرخ كردن با روغن زياد يا كم، هيچ يك تأثيري در كم كردن اين خطر ندارد؛ اگر موقع درست كردن غذا تهويه مناسبي در آشپزخانه وجود نداشته باشد. بنابراين يك راه كم كردن اين خطر آن است كه هنگام سرخ كردن غذا تهويه مناسبي برقرار كنيم.