|
ماجراي تبديل رودخانه به بزرگراه و تبديل دوباره بزرگراه به رودخانه
رودخانه؛ قلب و روح شهر
ترجمه: فرهاد جم
|
|
|
|
|
|
تخريب بزرگراهي كه از مركز پايتخت كره جنوبي مي گذشت و احياي رودخانه و پارك به جاي آن ثابت كرد كه ابرشهرها را هم مي توان تغيير داد.
سال گذشته همين موقع، چندين ميليون نفر به سوي پاركي در مركز سئول، پايتخت كره جنوبي و هفتمين شهر بزرگ دنيا، سرازير شدند. آنها نه براي ديدن جشنواره راك، مسابقه فوتبال يا گردهمايي سياسي، بلكه متعجب از تغييري اين چنين شگفت، بيشتر براي تنفس هواي تازه و پياده روي در رودخانه اي كه جايگزين بزرگراه شده بود به اين نقطه روانه شدند.
اين پارك و رودخانه، معمولي نيستند. مردم كهنسال سئول به ياد مي آورند 50 سال پيش، چئونگي چئون رودخانه فصلي كم عمق و عريضي بود كه شهر را به دو قسمت ثروتمند در شمال و فقير در جنوب تقسيم مي كرد. اين رودخانه محل بازي بچه ها و شست وشوي لباس بود اما با تبديل شدن سئول از منطقه اي نيمه روستايي به كلان شهري آسيايي با افقي دودآلود، چئونگي چئون -يعني "نهر تميز دره" شبيه به چيزي شد كه فاصله اي كم با فاضلاب داشت.
با سيطره خودروها بر شهر، بستر رودخانه به هيأت جاده درآمد و بزرگراهي شش بانده بر فراز آن ساخته شد. اين اقدام يكي از پردامنه ترين موارد تخريب محيط زيست به حساب مي آمد. اما در پي يك اقدام انقلابيِ زيست محيطي كه اكنون در سراسر دنيا از آن الگو گرفته شده است، شهر سئول به رهبري شهردار وقت، لي ميونگ بك ، در سال 2002 با تخريب بزرگراه و ساخت پاركي به طول 8 كيلومتر و پهناي 800 متر كه در هر سوي رودخانه 400 متر عرض دارد، اقدام به احياي اين محل كه زماني محل جريان رودخانه بود، كرد.
اجراي اين پروژه فكري عاميانه و سطحي به نظر مي رسيد زيرا روزانه 160 هزار خودرو در حالي از اين مسير تردد مي كردند كه معمولاً در تله ترافيك سنگين اين مسير گرفتار بودند. سئول با داشتن اين بزرگراه كه نشانه گذر از اقتصادي روستايي به اقتصاد صنعتي به بهاي جان قربانيان فراوان بود، به خود مي باليد؛ بزرگراهي كه در عين حال نشانه اضمحلال شهر نيز محسوب مي شد. از اين رو، كي يوان هوانگ، استاد شهرسازي دانشگاه هونگيك مي گويد: تخريب اين بزرگراه، بالاتر از هر چيز، عملي سمبليك به حساب مي آيد. او طراح اصلي اين پروژه و كسي است كه امكان انجام اين كار را در اواخر دهه 90 عملي ساخت.
هوانگ مي گويد: اين ايده نخستين بار در 1999 مطرح شد. ما چيز عجيبي را تجربه كرديم. سه تونل در شهر وجود داشت و يكي بايد بسته مي شد. در كمال تعجب دريافتيم از حجم خودروها در معابر كاسته شده است. ما دريافتيم مورد اخير يكي از مصاديق پارادوكس براس است كه مي گويد با كم كردن فضا در شهر در واقع مي توان جريان ترافيك را روان تر ساخت و با افزايش ظرفيت شبكه راه ها عملكرد كل شبكه ترافيكي ضعيف تر مي شود.
او به همراه گروهش از هزاران نفر پرسيدند مهمترين مسئله در شهر به نظرشان چيست و همگي پاسخ دادند محيط زيست و آب. گروه پژوهشي 6 ماه را به تحقيق در باره مدل پيش بيني كننده اي گذراند كه براساس آن در صورت از ميان بردن بزرگراه جريان كلي ترافيك شهر اندكي روان تر مي شد. مسئله خراب كردن بزرگراه به حوزه انتخابيه ارجاع داده شد، به گونه اي كه شهردار لي بخشي از انتخاب شدن خود را مديون بليت برنده زيست محيطي است.
عمليات اجرايي احياي مسير رودخانه از جولاي 2003 آغاز شد. درحالي كه۲۰ سال طول كشيد تامسير رودخانه به بزرگراه تبديل شود. اما پيمانكاران تنها 2 سال زمان لازم داشتند تا آن را تخريب و رودخانه را احيا كنند. اجراي اين پروژه 380ميليون دلار هزينه برد و در جريان آن 620 هزار تن بتن و آسفالت جمع آوري و بازيافت شد. 22 پل جديد ساخته شد و آب، كه بيشتر از سفره هاي زيرزميني استخراج شده بود، به درون رودخانه سرازير گرديد. اين اقدام با مخالفت تجار و كساني كه نگران بودند خودروها ديگر قادر به رسيدن به اين نقطه نباشند و نيز هزاران فروشنده دوره گرد و كساني كه از فضاي زير بزرگراه استفاده مي كردند، مواجه شد.
هوانگ مي گويد: تخريب بزرگراه نتايج خواسته و ناخواسته اي در بر داشت. به محض تخريب جاده، اتومبيل ها بلافاصله ناپديد شدند. بسياري از مردم ديگر از خودروهايشان استفاده نكردند. بسياري ديگر هم از مسيرهاي جديد استفاده كردند. ناوگان اتوبوسراني شهر تقويت شد و امكان جديدي را به جاي استفاده از بزرگراه فراهم آورد و تأثير بر محيط زيست نيز قابل توجه بود.
هوانگ مي گويد: ما دريافتيم كه دماي هوا در سطح رودخانه در تابستان 6/3 درجه سانتي گراد از فاصله 400 متري رودخانه كمتر است. اكنون رودخانه نقش خنك كننده اي طبيعي را طي تابستان طولاني و گرم شهر، در محل ايفا مي كند. ميانگين سرعت باد نيز در ژوئن امسال 50 درصد بيشتر از همين مدت در تابستان گذشته بود.
به گفته هوانگ اين طرح، تأثير موج گونه داشت به گونه اي كه شهردار جديد مشغول كار بر رودخانه هان ، رودخانه اي مهم و نه چندان مناسب براي پياده روي در كناره هاي آن، است. او قصد دارد جاده را باريكتر كند و در عوض، پياده رو احداث كند.
شانگهاي نيز در پي اجراي طرحي مشابه منتها در ابعاد كوچكتر است. در توكيو نيز جاده اي برفراز يك پل قديمي احداث شده است و در حال بررسي امكان تخريب جاده ياد شده است. ديگر شهرهاي آسياي شرقي نيز چنين طرح هايي را در دست بررسي دارند.
منتقدان مي گويند اجراي اين گونه طرح ها، در سطحي وسيع منجر به بالا رفتن قيمت زمين و مهاجرت هزاران نفر از اين مناطق مي شود. برخي ديگر معتقدند تنها فايده اين كار پنهان كردن مشكلات شهر است. برخي ديگر نيز، در پي اجراي اين گونه طرح ها، ثروتمندان را متهم مي كنند كه مناطق جديد با منظره و محيط زيست بهتر را اشغال خواهند كرد. اما از نظر سيمون اوانز، رئيس گروه هاي خلاق، گروه مركز شفيلد، كه در زمينه بازسازي شهرها فعاليت مي كنند، اين گونه طرح ها يك پيروزي است. شهردار لي و گروهش بزرگراهي آلوده را به رودخانه اوليه احيا كرد و فضاي پياده ها را به آنها بازگرداند. احياي "چئونگي چئون" مثال بي نقصي از بازسازي شهر و توسعه محيط زيست است. اجراي اين طرح ثابت كرد كه هنوز هم در ابرشهرها، صميميت و خلاقيت امكان بروز دارد.
اوانز سخت مورد پشتيباني بيشتر اهالي محلي است. اينكون يو، مشاور فرهنگي شهردار پيشين سئول، لي ميونگ بك، مي گويد: زندگي ما تغيير كرده است. مردم آب و باد را حس مي كنند. آهنگ زندگي كم شتابتر شده است. بهاي زمين هاي اطراف افزايش يافته است، اما فضاي جديد مردم را به ياد طبيعتشان مي اندازد. اين طرح، حال و هواي تازه اي به شهر داده است. در پايان هر هفته، 30 هزار نفر از اين منطقه استفاده مي كنند.
هوانگ، كه اكنون در صدر فهرست نامزدهاي انتخابات رياست جمهوري است و ملقب به آقاي بولدوزر شده است، مي گويد: من به آنچه انجام داده ايم بسيار افتخار مي كنم.
هفته نامه گاردين/ 23 نوامبر 2006
چشم انداز
تخريب بزرگراهي كه از مركز پايتخت كره جنوبي مي گذشت و احياي رودخانه و پارك به جاي آن ثابت كرد كه ابرشهرها را هم مي توان تغيير داد.
سال گذشته همين موقع، چندين ميليون نفر به سوي پاركي در مركز سئول، پايتخت كره جنوبي و هفتمين شهر بزرگ دنيا، سرازير شدند. آنها نه براي ديدن جشنواره راك، مسابقه فوتبال يا گردهمايي سياسي، بلكه متعجب از تغييري اين چنين شگفت، بيشتر براي تنفس هواي تازه و پياده روي در رودخانه اي كه جايگزين بزرگراه شده بود به اين نقطه روانه شدند.
|
