ترجمه: اميررضا نوري زاده
لوك بسون - فيلمساز فرانسوي- كه با فيلم هايي چون حرفه اي و نيكيتا در دهه ۱۹۹۰ اعتباري در ژانر اكشن براي خود كسب كرد، اين بار سراغ يك پروژه كاملاً متفاوت رفته است. اين روزها فيلم انيميشن‎/ زنده آرتور و نامريي ها از او در حال اكران است كه اقتباسي از سري كتاب هايي با حضور قهرماني به نام آرتور نوشته سلين و پاتريس گارسيا است. هنرپيشه اصلي اين فيلم فردر هايمور است كه قبلاً او را در فيلم چارلي و كارخانه شكلات سازي ديده بوديم.
ايده اصلي ساخت اين فيلم در سال ۱۹۹۹ مطرح شد؛ زماني كه بسون و امانوئل پروست عكسي از اين كتاب را ديدند و در سال بعد اولين فيلم آزمايشي بر اساس اين كتاب به صورت سه بعدي ساخته شد و روند پيش توليد فيلم از سال ۲۰۰۲ آغاز شد تا سرانجام فيلم در دسامبر۲۰۰۶ به اكران رسيد.

* به نظر مي رسد با ساخت اين فيلم، قصد داريد از خشونت فيلم هاي قبلي تان تا حدي فاصله بگيريد؟
- اين قضيه به هيچ عنوان عمدي نبود. در دهه ۱۹۸۰ من در پاريس زندگي مي كردم كه الگويي از بورژوازي محسوب مي شد. در آن زمان دوست داشتم بيشتر درباره تيرگي هاي زندگي صحبت كنم و اين قضيه بيش از هر چيز در فيلم آبي بزرگ به چشم مي خورد ولي دنياي فعلي به اندازه كافي رنجيده است و ما شاهد مشكلات زيادي در نقاط مختلف جهان هستيم و من با اين فيلم، در واقع مي خواستم مسكّني براي مردم رنج ديده باشم.
* در اواخر دهه ۱۹۸۰ شما تعريف جديدي از سينماي فرانسه ارائه داديد كه بيش از حد، روشنفكرانه و...
- مي خواهيد بگوييد خسته كننده؟
* بله... و خسته كننده بود و هنوز هم فيلم نامه هاي اكشن مي نويسيد. آيا ساخت اين فيلم با پدر بودن شما ارتباطي دارد؟
- فكر نمي كنم؛ چون من از اين كه در دنيايي با اين شرايط زندگي كنم چندان راضي نيستم؛ چون حدود 800ثروتمند در جهان، دارايي هاي 800ميليون انسان فقير را در اختيار دارند و به نظر من اين قضيه كاملاً بي عدالتي است. ما با مشكلاتي مثل آلودگي هوا و گرمايش جهاني مواجه هستيم و ميليون ها نفر، روزانه يك دلار درآمد دارند. در چنين شرايطي شايد بد نباشد فيلمي براي تماشاگران نوجوان ساخت كه لااقل آنها احساس خوبي درباره زندگي داشته باشند.
* پس هدف اصلي اين فيلم نوعي آموزش به كودكان است؟
- يك روز در مدرسه پسر پنج ساله ام بودم و در داخل كلاس درس، دانش آموزان از مذاهب مختلف بودند اما من تأسف خوردم كه چرا آنها نمي توانند همين رفتار دوستانه در داخل كلاس را تا آخر عمر حفظ كنند.
* با اين فيلم شما به دوري پنج ساله تان از دنياي فيلم سازي پايان داديد. دليل اين دوري چه بود؟
- پس از فيلم ژاندارك ، من به همراه شركايم سراغ تأسيس يك شركت فيلم سازي به نام يوروكورپ رفتيم و ظرف اين مدت، 64فيلم توليد كرديم و توليدات ما از كشورهاي مختلف اروپايي چون دانمارك، ايتاليا، اسپانيا و فرانسه بود.
* در اخبار اشاره شده بود كه صنعت فيلم سازي فرانسه در حال حاضر بين شركت  شما و استوديو كانال تقسيم مي شود!
- البته اين هدف ما نبود و ما حداكثر مي خواستيم توليدكننده يك پنجم فيلم هاي فرانسوي باشيم ولي متأسفانه بزرگترين شركت هاي توليد فيلم اروپا در حال حاضر سالانه 10 تا 12 فيلم توليد مي كنند.
* گرچه شما اعلام كرده بوديد كه فيلم ديگري نمي سازيد ولي به كارگردانان فرانسوي اين امكان را داديد كه فيلم هايي بر اساس فيلم نامه هاي شما بسازند.
- من امكان حضور كارگردانان جوان را در اين شركت فراهم مي كنم و اگر آنها استعداد لازم را دارا باشند، امكان ساخت فيلم را به آنها مي دهم. براي مثال پي ير موري در فيلم ژندارك فيلمبردار من بود و بعد ما امكان ساخت فيلم B13 را براي او فراهم كرديم كه يك فيلم مستقل با هنرپيشه هاي ناشناس فرانسوي بود. من فيلم نامه اي از خودم را به او دادم و فكر مي كنم كه فيلم در اكران، كاملاً موفق بود. در حال حاضر ما سالانه سه فيلم اول را در اين شركت توليد مي كنيم.
* با توجه به نويسندگي و تهيه كنندگي، تا چه حد در سر صحنه، ديدگاه هاي خودتان را به فيلم منتقل كرديد؟
- مهمترين خصوصيت من در زمان تهيه كنندگي اين است كه كارگردان هم هستم؛ به معناي اين كه نيازي به اثبات چيزي ندارم. برخي تهيه كنندگان كه از كارگرداني وحشت داشته اند، سعي مي كنند تا خود را به هر نحوي به كارگردان تحميل كنند. ولي من هرگز با كارگردان ها مشاجره اي نداشتم چون فيلم در واقع، فيلم آنهاست و من در نهايت تلاش كرده ام تا مشاوران خوبي را براي آنها به سر صحنه بياورم.
* فيلم اخير شما با گاي ريچي تحت عنوان رولور در جشنواره فيلم تورنتو اكران شد ولي در سينماهاي اروپا به نمايش درنيامد!
- اين يكي از بهترين فيلم هايي است كه ظرف 6سال گذشته توليد كرده ام و علاقه زيادي به آن دارم ولي فكر مي كنم علاقه مندان فيلم هاي ريچي چندان اين فيلم را نپسندند چرا كه آنها فيلم قاپ زني را از او ديده اند و پس از تماشاي 10دقيقه از اين فيلم، متوجه تفاوت فاحش آن مي شوند. رولور مثل قاپ زني نيست ولي فيلم كاملاً هوشمندانه اي است.
* كمي از اين فيلم و شروع پروسه ساخت آن بگوييد.
- همه چيز از حضور پاتريس گارسيا در سر صحنه فيلم عنصر پنجم آغاز شد. او يكي از طراحان اصلي ما در آن فيلم بود و در آنجا عكسي از طرح آرتور را كه روي يك برگ ايستاده بود به من نشان داد.
من اين طرح ساده را پسنديدم و كار از همان جا شروع شد. مرحله اصلي كار شامل نگارش فيلم نامه، استوري برد و خلق شخصيت هاي 2بعدي بود كه يك تيم پنج نفره ظرف 3سال آن را انجام داد و حدود 15هزار طرح كشيده شد. پس از آن، استوري بردها تكميل و فيلمبرداري از هنرپيشه ها آغاز شد. پس از پايان فيلمبرداري، فيلم را تحويل متخصصان كامپيوتر دادم تا كار ساخت شخصيت هاي كامپيوتري آغاز شود.
* چگونه موفق به جمع آوري اين جمع صداپيشگان شديد؟
- شايد باور نكنيد ولي خود من چند روز پيش كه پوستر فيلم را ديدم، متوجه حضور اين تعداد هنرپيشه مشهور به عنوان صداپيشه در اين فيلم شدم! اما هر كدام از آنها به شيوه اي متفاوت حاضر به حضور در اين فيلم شدند. براي مثال رابرت دنيرو با توجه به رابطه شخصي كه با من دارد، براي 2روز به پاريس آمد و ديالوگ هايش را بيان كرد. اما ديويد بويي بيشتر به داستان اهميت مي داد و كتاب را از من گرفت تا پس از مطالعه دقيق به من پاسخ دهد و استوپ داگ چون از پروژه هاي انيميشن استقبال مي كند، خيلي زود با حضور در اين فيلم موافقت كرد.
* بازي فردر هايمور در فيلم فوق العاده است؛ روند انتخاب او چگونه بود؟
- انتخاب بازيگر شخصيت اصلي فيلم بسيار مشكل بود؛ چون او در عين جوان بودن، بايستي خصوصيات حرفه اي را نيز دارا مي بود و من پس از بررسي فراوان بين سه نوجوان انگليسي و دو نوجوان آمريكايي، بايستي انتخابم را انجام مي دادم تا اين كه يكي از دوستانم به من پيشنهاد داد نگاهي به عكس هاي فردر در فيلم چارلي و كارخانه شكلات سازي بيندازم. او در همان نگاه اول توجه مرا جلب كرد و خيلي زود تصميم خودم را گرفتم.
* چرا نام فيلم از آرتور و ميني لويز به آرتور و نامريي ها در اكران آمريكا تغيير كرد؟
- من اطلاعي از اين موضوع ندارم چون اين ايده از واين اشتاين بود كه فيلم را در آمريكا توزيع مي كرد و او تصور مي كرد كه اين تغيير نام به نفع گيشه است و به نفع من بود كه به او اعتماد مي كردم چرا كه لااقل خود فيلم دستخوش تغيير نمي شد!
منبع: گاردين-10 ژانويه

گروه ادب و هنر- فيلم هاي تقاطع ميلر ، شفت و دنياي بي عيب و نقص مهم ترين فيلم هايي هستند كه تلويزيون در آخر هفته روي آنتن مي فرستد. فيلم سينمايي تقاطع ميلر به كارگرداني جوئل كوئن روز جمعه 29 دي ماه از برنامه سينما چهار به نمايش درمي آيد. شبكه سوم سيما در تعطيلات آخر هفته فيلم هاي سينمايي شفت و دنياي بي نقص و تكرار فيلم قهرمان گنگاب را پخش مي كند.
تقاطع ميلر
جوئل كوئن سال 1990 فيلم سينمايي تقاطع ميلر را به مدت 115 دقيقه ساخت. او همراه برادرش ايتن فيلمنامه اين اثر را بر مبناي دو رمان خرمن سرخ و كليد شيشه اي نوشته دشيل همت (بدون ذكر در عنوان بندي فيلم) نوشت. گابريل بايرن، مارشيا گي هاردن، جان تورتورو، آلبرت فيني، جان پوليتو و استيو بوچمي در اين فيلم بازي كردند. تقاطع ميلر جايزه صدف نقره اي جشنواره فيلم سن سباستين را در۱۹۹۰ از آن خود كرد. داستان اين فيلم در سال۱۹۳۰ در دوران ممنوعيت مي گذرد كه در آن جنگ بين گروه هاي تبهكار راه لئو، رهبر يك گروه ايرلندي و مشاور او تام ريگان را از هم جدا مي كند. وقتي لئو درخواست يكي از زيردستان را براي كشتن مردي متقلب نمي پذيرد، تام آزرده مي شود. با وجود مخالفت هاي تام، لئو تصور مي كند تصميم درستي گرفته است. تقاطع ميلر يك فيلم كاملا كوئني است. برادران كوئن شهرت خود را مديون
ساختار شكني هايشان در ژانرهاي مختلف سينمايي هستند به همين خاطر تقاطع ميلر به عنوان يك فيلم نوآر بيشتر شبيه فيلم هاي ديگر كوئن هاست تا اثري مبتني به قواعد ژانر.ويژگي بارز تقاطع ميلر سبك بصري جالب توجه آن است. استفاده خلاقانه از فضاي جنگل به پاره اي از درخشان ترين و خوش تصويرترين نماهاي سينماي آمريكا در دهه۹۰ منجر شده است. به تعبير منتقدي اينها در خدمت قصه تنهايي، عميق و تكان دهنده گنگستري است كه براي اثبات وارستگي، وفاداري و مناعت طبع خود، راه پرمخاطره اي را انتخاب مي كند.
و البته چيزي كه كوئن ها را آشكارا جلب مي كند، خونسردي فوق العاده اي است كه قهرمان آنها بايد در اين راه نشان دهد و با اين ستايش از فرد تنها به جوهر نوعي ايدئولوژي آمريكايي هم مي رسند. ضمن اينكه اين ظرافت هم در فيلم هست كه گهگاه همه يا بخش هايي از ماجرا به عنوان توهم يا تخيل قهرمان هم قابل تفسير نشان مي دهد؛ همچون يك فيلم گنگستري كه خارج از دايره زمان و مكان در خلأيي كامل به حيات خود ادامه مي دهد.
شفت
فيلم سينمايي شفت روز پنج شنبه 28 دي ماه ساعت 20:30 از شبكه۳ پخش مي شود. جان سينگلتن سال۲۰۰۰ اين فيلم را به مدت 99 دقيقه ساخت. شفت محصول مشترك ايالات متحده و آلمان است كه ريچارد پرايس، جان سينگلتن و شين سالرنو فيلمنامه آن را بر مبناي رماني از ارنست تيديمن نوشتند . اين فيلم با بودجه اي معادل 44 ميليون دلار ساخته شد و 70 ميليون دلار در آمريكا و 37 ميليون دلار در جهان فروخت. داستان شفت درباره سفيدپوستي است كه مرتكب قتل مي شود. پس از دستگيري، پدر قاتل كه فردي بانفوذ است پسر را فراري مي دهد. پس از چند سال دوباره قاتل دستگير و بار ديگر رها مي شود و شفت دنبال محكوم كردن اوست. در اين فيلم بازيگراني چون ساموئل ا ل. جكسن، ونسا ويليامز، جفري رايت، كريستين بيل و توني كولته به ايفاي نقش پرداختند.
دنياي بي نقص
فيلم سينمايي دنياي بي نقص نيز روز جمعه 29 دي ماه ساعت 22:30 از شبكه 3 روي آنتن مي رود. كلينت ايستوود سال 1993 اين فيلم را به مدت 138 دقيقه بر مبناي فيلمنامه اي از جان لي هنكاك جلو دوربين برد. ايستوود در اين فيلم همراه كوين كاستنر بازي كرده است. فيلم دنياي بي نقص 31 ميليون دلار در آمريكا و 104 ميليون دلار در دنيا فروش كرد.
قرار بود نقش اصلي فيلم را دنزل واشنگتن بازي كند كه در نهايت نقش به كاستنر رسيد. ايستوود هم نمي خواست در فيلم بازي كند، اما كاستنر او را قانع كرد. داستان اين فيلم درباره دو زنداني فراري است كه پسري را گروگان مي گيرند. يكي از زنداني ها پسر را اذيت مي كند، اما زنداني ديگر به همين دليل او را مي كشد و رفتارش با پسر خوب است، پليس دنبال او و آزاد كردن پسرك است. در حالي كه پسر بهترين اوقات زندگي خود را با او سپري مي كند.

گروه ادب و هنر - زير تيغ ساخته محمدرضا هنرمند تلخ ترين مجموعه روي آنتن سيماست. در سال هاي اخير به ندرت پيش آمده كه سريالي با اين ميزان تلخي روي آنتن برود.
سريالي كه البته جزو پربيننده ترين مجموعه هاي سيما نيز به شمار مي رود. براساس آخرين نظرسنجي مركز تحقيقات صدا و سيما از مردم تهران درباره مجموعه زيرتيغ ، 78 درصد پاسخگويان اين سريال را تماشا كرده اند و 5/38 درصد بينندگان با تماشاي آن احساس ناراحتي مي كنند.
همچنين 5/76 درصد بينندگان اظهار كرده اند وقايع رخ داده در اين سريال در حد خيلي زياد بيانگر واقعيت هاي اجتماع هستند.
براساس اين نظرسنجي زيرتيغ همخواني زيادي با ويژگي هاي خانواده طبقات متوسط و پايين جامعه دارد. به طوري كه در زمينه روابط بين شخصيت ها بيشترين ميزان همخواني را با ويژگي هاي خانواده هاي طبقات متوسط و پايين داشته است (4/81 درصد).
اكثريت بينندگان يعني 5/94 درصد بينندگان معتقدند دست اندركاران سريال زيرتيغ در حد خيلي زياد و زياد در استفاده از بازيگران با تجربه و خوب موفق بوده اند.
8/19 درصد مهمترين نقطه قوت سريال را بازي خوب بازيگران و 5/8 درصد عمده ترين نقطه ضعف آن را غم انگيز بودن زير تيغ دانسته اند.
زير تيغ كه در آن بازيگراني چون پرويز پرستويي، فاطمه معتمدآريا، آتيلا پسياني، الهام حميدي، سياوش طهمورث و كورش تهامي حضور دارند يك درام تلخ اجتماعي است.
تلخي اين سريال با توجه به پيشينه هنرمند به عنوان كارگردان فيلم ها و سريال هاي موفق طنز، نكته جالب توجهي است.
در حالي كه سريال هاي داستاني سيما بيشتر به سمت اغراق هاي نمايشي گرايش دارند، زير تيغ به عنوان مجموعه اي كه به زندگي واقعي مردم نزديك است مورد توجه مخاطبان قرار گرفته است.

گروه ادب و هنر- چندي پيش در شماره 4162 روزنامه همشهري يادداشتي درباره فيلم ميم مثل مادر نوشته شده بود كه فارغ  از جنبه هاي هنري و سينمايي بازتاب ديگري داشت.
معاونت حقوقي و امور مجلس رياست جمهوري در نامه اي كه حدوداً يك ماه پس از انتشار روزنامه نوشته شده،به نكته اي اشاره كرده كه شنيدني است.
در اين نامه از قول يكي از مرتبطين با پرونده مصدومان شيميايي به قسمتي از يادداشت همشهري خرده گرفته اند كه جهت اطلاع شما خوانندگان محترم عيناً حضورتان تقديم مي شود:
... روزنامه همشهري روز سه شنبه مورخ 28/9/1385 شماره 4162 صفحه 18 تحت عنوان سين. مثل سردشت فراموش شده اعلام مي دارد هنگامي كه دادگاه هاي داخلي هلند تصميم به محاكمه يك دلال مواد شيميايي براي كارخانجات شيميايي صدام گرفتند، عده اي از مردم سردشت در دادگاه حضور يافتند، اما در آنجا فقط از جنايت نسل كشي كردها سخن به ميان آمد و هيچ سخني از اينكه ايران تنها قرباني كاربرد سلاح هاي شيميايي عليه نظاميان است به ميان نيامد.
لازم به توضيح است كه اتهام آقاي فرانس فان آنرات تبعه هلند، مشاركت در تأمين مواد شيميايي به منظور توليد تسليحات شيميايي براي رژيم عراق بود.
بعد از كسب خبر در مورد اين پرونده و با هماهنگي وزارت امور خارجه و تمامي دستگاه هاي ذيربط در احقاق حق شهروندان ايران از هيچ تلاشي دريغ نشده و در نتيجه دادستان هلند علي رغم برخي ملاحظات مقامات آن كشور دعوت جمهوري اسلامي ايران را پذيرفت و در سال 1383 با حضور در ايران از مناطق مرزي غرب و جنوب كشور بازديد نمود و اظهارات 55 نفر از مصدومين سردشت، اشنويه، آلوت، زرده، خرمشهر و آبادان را استماع نمود. متعاقباً دادگاه لاهه در تاريخ 23 دسامبر 2005 (2 دي ماه 1384) طي حكمي با عنوان يافته هاي قضايي اعلام داشت كه اعضاي حكومت جمهوري عراق بارها از تسليحات شيميايي (گاز خردل) عليه افراد غيرنظامي در خاك ايران استفاده كرده اند كه باعث مرگ و يا صدمات شديد جسمي به آنان شده است. دادگاه در نهايت متهم را به اتهام معاونت در جنايات جنگي به 15سال حبس و در مورد پانزده نفري كه به عنوان افراد صدمه ديده درخواست جبران خسارت نموده بودند متهم را به پرداخت 1500 فلورن (معادل 67/680 يورو) به هر يك از مصدومين، محكوم نمود. دادگاه ضمن اذعان به اين امر كه جرايم متهم به قدري وخيم اند كه حتي اعمال حداكثر مجازات هم عدالت را به اندازه كافي برقرار نمي سازد، اعلام مي دارد كه مبالغ خسارات تعيين شده صرفاً جنبه نمادين داشته و نمي تواند با صدمه واقعي كه بر مصدومين وارد شد، متناسب تلقي شود. در حقيقت حكم دادگاه لاهه مي بايست مبتني بر قوانين موضوعه هلند باشند و دادگاه نمي تواند خودسرانه و با ناديده گرفتن اصل قانوني بودن جرم و مجازات به صدور حكم مبادرت ورزد. به هر حال اظهارنظر دادگاه نشان مي دهد كه محدوديت هاي قانوني آن را به تعيين مجازات و حكم به جبران خسارات به اين صورت وادار ساخته است. از سوي ديگر دادگاه نمي تواند در مورد قربانياني كه به دادگاه مراجعه نكرده اند و يا شكايت خود را مسترد داشته اند رأساً حكم به جبران خسارت صادر نمايد. به هر حال استقلال و بي طرفي دادگاه هلندي در رسيدگي و صدور حكم كاملاً مشهود است.
بنابراين ضمن رد صريح ادعاي مندرج در روزنامه همشهري، اميد است كه نويسنده اين مطلب و ساير نويسندگان محترم از اظهارنظر در مورد مطالب خارج از تخصص خود يا بدون در اختيار داشتن اطلاعات موثق و معتبر جداً اجتناب ورزند كه اين امر اشاعه مطالب كذب، نادرست و غيرعلمي در جامعه به شمار مي رود.