تمدن‌ها برخورد سال
جهاني حقيقت رژيم
ماند ناتمام نمايندگان كار
نقش ، كدام سرانجام
4 نامشروع رابطه
تمدن‌ها برخورد سال
سپتامبر از 11 پس يكسال ايران
شمالي برج از مانده جا به خاك زيرخروارها امانوئل كه هنگامي:محمودي فرشاد _ سياسي گروه
مبادله را كلمات آخرين ايراني‌اش همسر با همراه تلفن وسيله به جهاني تجارت سازمان
وضعيت جمهوري رياست نهاد در خاتمي محمد كند ، وداع همسرش و خاكي زندگي تااز مي‌كردند
در.مي‌كرد نظاره مستقيم به‌طور سي‌ان‌ان تلويزيون طريق از را نيويورك منهتن باورنكردني
رئيس كارد اندرو كه بود دبستاني بچه‌هاي براي كتاب خواندن مشغول دوم بوش جورج فلوريدا
پخش و ضبط مشغول كه خبري دوربين‌هاي.رساند او گوش به را حملات خبر سفيد كاخ تشريفات
پرواز يعني ديگر هواپيماي يك برخورد هولناك صحنه‌هاي بودند ، هواپيما اصابت حادثه همزمان
از زنده طور به شد منجر مهيبي انفجار به كه را جهاني تجارت مركز جنوبي برج به شماره 175
كرده ترك لس‌آنجلس مقصد به سرنشين با 65 را بوستون كه هواپيمايي.مي‌كردند پخش تلويزيون
حادثه درباره گمانه‌زني‌ها و گرفت خود به ديگري شكل وضعيت دوم هواپيماي اصابت با.بود
اعلام لرزان تني و گرفته قيافه‌اي با بوش دبليو.گرفت بالا شده تعيين پيش از تروريستي
يك مي‌رسد نظر به كه تلاشي در هواپيما دو":شده‌ايم روبه‌رو ملي فاجعه‌اي با كه كرد
ادامه با ".كرده‌اند اصابت جهاني تجارت مركز به باشد ما كشور عليه تروريستي حمله
تخليه بود ، گرفته قرار هجوم مورد نيز آن كه پنتاگون ساختمان و كنگره و سفيد كاخ تهديدها
هنوز.نشستند زمين به راه نيمه در پروازها همه و شد بسته آمريكا سراسر فرودگاه‌هاي و شد
چشم يك در نيز عمارت اين كه بود نگذشته جنوبي برج با دوم هواپيماي برخورد از ساعت يك
ماموران و امدادرسانان از بسياري.گرفت فرا را منهتن غليظي غبار و ريخت فرو زدن برهم
اما ماندند آوار زير شوند ، خارج ساختمان از بودند نتوانسته كه كساني و آتش‌نشاني
اين شبانگاهي خبري بخش‌هاي از يكي در سي‌ان‌ان دوربين كنار از هم سيما و صدا خبرنگار
قرار شب آستانه در كه را تهران تلفن‌ها ، زنگ.بود رسانده ايرانيان اطلاع به را حادثه
و كرد گردش غرب سمت به بشقابي آنتن‌هاي از بسياري چنانكه بخشيد ديگري موقعيت داشت ،
نهاد درميدادند خبر نيويورك از خود عادي برنامه‌هاي قطع با كه يافت را خبري شبكه‌هاي
سازمان به سفر براي را مشاوران جلسه كه خاتمي محمد.بود غوغايي نيز ايران جمهوري رياست
خبر وقتي.كند رابررسي عمليات اين كه خواست خارجه‌اش امور وزير از بود كرده رها ملل
حادثه اين در مي‌كند طرفداري آنها از ايران كه اسلامي مبارز گروه‌هاي از هيچ‌يك كه رسيد
در كه گرفت تصميم مشاوران با جلسه‌اي و سران با تماسي از پس خاتمي نداشته‌اند ، دست
بزرگ حادثه به نسبت كه باشد اولي كشور شمار 10 در تا كند محكوم را حوادث اين بيانيه‌اي
.مي‌دهد نشان واكنش قرن
مراكز به تروريستي حمله كه ايران اسلامي جمهوري دولت و ملت سوي از بيانيه انتشار خبر
تلويزيون از و مخابره جهان معتبر خبرگزاري‌هاي توسط بود ، كرده محكوم را آمريكا عمومي
اقدام دولت و ملت نام به كه بود گفته بيانيه اين در خاتمي.شد پخش نيز آمريكا خبري
از زيادي شمار كه را آمريكا شهرهاي در عمومي مراكز به حمله و هواپيماربايي تروريستي
ملت با را خود همدردي و عميق تاسف و مي‌كنم محكوم كشيد مرگ كام به را بي‌دفاع مردم
.مي‌دارد اعلام حادثه قربانيان خانواده‌هاي و آسيبديدگان ويژه به و آمريكا
از تروريسم ريشه‌كني ضرورت به كه بود دولتي رئيسان نخستين از شايد بيانيه اين در خاتمي
گام‌هاي آن خشكاندن براي كه بود خواسته جهانيان از و بود كرده تاكيد جهاني جامعه پيكره
بود گفته و بود داده خبر مسير اين در كشورش قاطع اراده از نامه اين در و !بردارند اساسي
.كرد نخواهد دريغ اقدامي هيچ از انساني و اسلامي باور اين تحقق براي ايران كه
اقتصادي پايتخت قلب در مهيب بسيار انفجار دو تاب و تب ميان در بيانيه اين انتشار
همگان كه چرا يافت وسيعي بازتاب بود ، انجاميده قلو دو برج‌هاي كامل نابودي به كه آمريكا
كه آنجا از و داشتند ، اطلاع واشنگتن و تهران بين بي‌اعتمادي بلند ديوار و روابط سردي از
مي‌كند متهم جهان در تروريستي گروه‌هاي از حمايت به را ايران (دروغ به) مكررا آمريكا
به انتشار با البته كه شود دراز ايران سوي به مورد اين در مي‌توانست واهي اتهام انگشت
نسبت خشونت به شرق و اسلام اما نشد حادث اتفاق اين آن از پس استراتژي‌هاي و بيانيه موقع
در طالبان و القاعده داشتن دست احتمال وقتي حادثه ، از پس ساعت چند فاصله به.شدند داده
مقررات از تخطي اتهام به و شدند دستگير عرب مردان ويژه به نفر صدها گرفت ، قوت حادثه اين
و مسلمانان شد ، صادر نيز نظامي دادگاه‌هاي تشكيل مجوز شدند ، فرستاده بازداشت به مهاجرت
درآمدند انزوا حالت به هستند آمريكا در مهاجر اقليت طيف بزرگ‌ترين كه ايرانيان جمله از
كه آمريكا عصبي و نگران وحشت‌زده ، جامعه در آنها حضور امكان نخست روزهاي كه چرا
به‌خصوص.نمي‌نمود ساده‌اي كار چندان بود ، داده نيز را صليبي جنگ‌هاي وعده رئيس‌جمهورش
حالي در همه اين.بود آمريكايي‌ها تاريخي حافظه در گروگان‌گيري سال‌هاي خاطره هنوز كه
پخش را اعراب دست‌افشاني و پايكوبي از صحنه‌هايي سي‌ان‌ان تلويزيون كه مي‌خورد رقم
راز روز ، چند فاصله به البته كه مشغول‌اند شادماني به حادثه اين وقوع از گويي كه مي‌كرد
بوده لبنان جنوب از اسرائيل ارتش خروج روزهاي به مربوط صحنه آن كه افتاد در به پرده از
مي‌گفت باره اين در بود آمده تهران به پيش چندي كه نيويورك ساكن ايرانيان از يكي.است
پرس دليل به و نمي‌نمود عاقلانه داشت ، هم ريش كه ايراني يك به‌عنوان خانه از من خروج كه
براي كه چرا تراشيدم را ريشم بعد روز چند...نبود خطر از خالي هم پليس احتمالي جوي و
.مي‌كردند نگاهم غريبي طرز به خيابان و كوچه مردم و بودم رفته بيرون خانه از خريد
عمومي افكار شدن شوكه و فاجعه عمق علت به آن تحليل هم حادثه اين از هفته چند از پس
جهاني ائتلاف" بعدها كه تروريسم عليه جنگ آغاز براي سياسي رفت‌وآمدهاي اما نبود ميسر
زنگ و بود شده آغاز نيز تهران جمله از جهان نقاط تمام در گرفت نام "تروريسم با مبارزه
.مي‌آمد در صدا به هميشه از بيش ايران رئيس‌جمهور سياسي تلفن جمله از سياسي تلفن‌هاي
دقيقه و 15 گرفت پاريس‌صورت از آن آخرين كه خاتمي با پي‌درپي تماس دو از پس بلر توني
".بود فوق‌العاده و استثنايي" خاتمي با مكالمه‌اش كه گفت خبرنگاران به انجاميد ، طول به
آمريكا در آنچه با را خود لفظي همبستگي تنها نه مكالمه اين در بلر گفته به خاتمي
بريتانيا و ايران ميان جديد روابط بر و محكوم را تروريسم شديدا بلكه كرد اعلام مي‌گذرد
خاتمي با مكالمه درباره را خود احساس نمي‌تواند" كه گفت خبرنگاران به بلر.كرد تاكيد
.شود كشورش يك شماره بوش دبليو جورج با ديدار عازم تا بود ترك را صحنه سپس و "كند بيان
كرد اعلام سفيد كاخ سخنگوي "فلچر آري".كوبيد خود قديمي طبل بر همچنان متحده ايالات اما
بود گفته بوش جورج اين از پيش.كند مشخص تروريسم با جنگ در را خود موضع بايد ايران كه
.كنند انتخاب را يكي آن ، برابر در يا آمريكا كنار در گرفتن قرار بين از بايد ملت‌ها كه
تروريسم از حمايت به متهم را ايران بار ديگر آمريكا خارجه وزارت كه بود بوش سخنان از پس
مورد مي‌خواند ، منطقه تحولات قبال در مبهم موضع اتخاذ آنچه خاطر به را خاتمي دولت و كرد
كه گفت و آمد بر پاسخگويي مقام در مصلحت تشخيص مجمع رئيس بار اين اما.داد قرار انتقاد
ايران از اثري كوچك‌ترين نيز آمريكا حوادث در و بوده مخالف تروريسم با همواره ايران
از خبر بود ، ايران عازم كه انگليس خارجه وزير با تلفني تماس در نيز خرازي.بود نخواهد
حمله روسيه خارجه وزير با گفت‌وگو در و داد اسلامي جمهوري توسط تروريست‌ها مجازات تاييد
به خود همتايان با حالي در ايران خارجه وزير.خواند بيهوده كاري را افغانستان مردم عليه
وزيران آن در كه دوحه در اضطراري جلسه يك در پيش ساعاتي كه بود نشسته تلفني گفت‌وگوي
مردود اسلام دين نظر از را ترور داشتند حضور اسلامي كنفرانس سازمان عضو كشورهاي خارجه
براي كه ايران خارجه وزير.بود آمده نيز اضطراري جلسه بيانيه در اين و بود خوانده
نيز تلفني سولانا خاويار و بلژيك خارجه وزير با مي‌شدهمچنين آماده استراو جك از استقبال
با مبارزه براي كه بخواهد آنها از و كند مطلع ايران مواضع از را اروپا تا كرد گفت‌وگو
اسلامي رئيس‌جمهور ميان اين در.نزنند دامن غرب و اسلام جهان ميان شكاف به تروريسم
اواخر.بود فراخوانده تروريسم عليه مبارزه به را اسلامي كشورهاي پيامي طي نيز ايران
اروپايي بلندپايه مقام‌هاي ديدار به نوبت تلفني گفت‌وگوهاي جاي به اينك و بود مهرماه 80
گفته به.آمد تهران به كه بود مقاماتي نخستين از يكي اتريش صدراعظم.بود رسيده تهران از
از اوبود آينده ماه در بوش جورج با ديدارش جهت او براي مقدمه‌اي ديدار اين وي
ديگر راهي سپس و كرد اظهارتاسف طالبان به نسبت ايران هشدارهاي به نسبت غرب بي‌توجهي
كه رسيد انگلستان و آلمان ايتاليا ، خارجه وزيران به نوبت آن ، از پس.شد منطقه كشورهاي
كمال سو ، ديگر ازكرد مكرر تهران از را خود ديدار روز فاصله 40 به انگليس خارجه وزير
از بسياري كه بود حالي در اين‌همه.مي‌كرد ديدار خاورميانه منطقه كشورهاي از نيز خرازي
حادثه 11 از سياه‌رنگ نيوزويك و تايم مجلات كه تهراني جوانان جمله از ايران مردم
حادثه قربانيان درگذشت روز چهلمين شمع‌هايي كردن روشن با داشتند دست در را سپتامبر
منافع حافظ كه سوئيس سفارت در يادبود دفتر اعضاي.داشتند گرامي را دوقلو برج‌هاي انفجار
در جهان خبري رسانه‌هاي نمايندگان توجه مورد خبرهاي جمله از نيز است ايران در آمريكا
.بود تهران
ابراز قربانيان با جهاني تجارت سازمان هاي برسرخرابه حضور با خاتمي
كردو روشن آنها ياد به شمعي آلوده خاك هاي دست با و كرد همدردي
خواند فرا مهرورزي و قي اخلا خرد به را جهان
ابراز حادثه‌ديدگان و آمريكا مردم با دفتر اين امضاي با ايراني شهروندان از عظيمي خيل
نتوانست سفارت تهران روزنامه‌هاي از يكي نوشته به كه بود چنان استقبال.كردند همدردي
شكل حالي در اتفاقات اين همه.كرد جمع را يادبود دفتر و باشد حاضر افراد پاسخگوي
و پنجاه در تا رفت نيويورك به "صلح براي ائتلاف" طرح با خاتمي جمهور رئيس كه مي‌گرفت
ارائه حالي در ايران جمهور رئيس.كند مطرح را خود ايده عمومي مجمع سالانه اجلاس ششمين
جنگ يك به تمدن‌ها گفت‌وگوي سال در جهان كه مي‌كرد مطرح را تمدن‌ها گفت‌وگوي دكترين
.بود شده تهديد صليبي
پاي دكترين اين بر همچنان تروريسم با جنگ در ما ملت كه بود كرده تهديد همچنين بوش
به ايران اميدواريم ما كه بود گفته بوش.ماست عليه نباشد ما با كسي هر كه فشرد خواهد
آمريكا.بدهد ما تحويل را او ايران گريخت ، ايران به كسي اگر و ندهد پناه القاعده اعضاي
به حمله با باشد ، ايران آن فعال عضو مي‌شود ائتلاف عضو ايران اگر كه بود خواسته ايران از
هواپيماهاي كه داد اجازه ائتلاف اين به كمك عنوان به اما كرد "اصولي مخالفت" افغانستان
چارچوب در همكاري اين.كنند استفاده ايران هوايي حريم از اجبار و نياز صورت در آمريكايي
دوم بوش جورج درخواست و يافت ادامه نيز ايران وسيله به افغانستان به آمريكا غذايي كمك
زماني مقطع چند در ايران كه چنان گرفت خود به عمل صورت نيز القاعده اعضاي تحويل بر مبني
جمله از عربستاني تن كه 16 داد متبوعشان كشورهاي تحويل را القاعده شده دستگير اعضاي
گفت‌وگو در عربستان خارجه وزير.داد روي حادثه سالگرد نزديكي در كه بودند آنها آخرين
.دانست آمريكا با تنش‌زدايي راستاي در ديگر قدم يك را ايران اقدام اين پست واشنگتن با
رد را الفيصل سعود گفته اين همشهري با گفت‌وگو در ايران خارجه وزير خرازي كمال چند هر
اطلاعات باشد چه هر.مي‌خواند ملل سازمان با همكاري سياست راستاي در را آن اما نمي‌كند
بسياري.گرفت خواهد قرار متحده ايالات اختيار در القاعده با همكاري به مظنون افراد اين
پيش‌بيني خارجه وزارت جمله از و ايران حاشيه‌نشين و حاكم سياستمداران و تحليلگران از
پيش در دموكرات‌ها به نسبت را ملايم‌تري سياست‌هاي بوش جمهوري‌خواه دولت كه بود كرده
به توجه با مي‌كردند گمان همگان كه زماني از درست و نشد چنين عملا اما گرفت خواهد
اوضاع مي‌گذارد ، گرمي روبه واشنگتن و تهران رابطه طالبان عليه جنگ در ايران همكاري
جريان در پدر بوش ياد را ايران دولتمردان كه كرد رفتاري پسر بوش و شد گذشته از وخيم‌تر
ميلادي سال‌نو آغاز در كه سنا و كنگره مشترك جلسه در وي پدر.انداخت خليج‌فارس جنگ
شرارت و شيطاني محور را 3 ايران و شمالي كره و عراق كه بود كرده اعلام مي‌شود ، برگزار
را ايران روبه‌گرمي روابط بوش اظهارات اين.مي‌كنند كمك تروريسم به كه مي‌داند جهان در
در گل‌آلود آب از نيز اسرائيل ميان اين در.كرد تخاصم حتي و سردي و ركود دچار يكباره به
پيشرفت كه چنان مي‌كرد ، تلاش ايران به آمريكا حمله براي بهره‌گرفته‌و خود منافع جهت
ضمن هرازچندگاهي كه است گرفته قرار دستاويزها اين از يكي بوشهر نيروگاه اجرايي عمليات
و تهران رابطه هسته‌اي بمب از استفاده همچنين و تروريسم از حمايت به كردن‌ايران متهم
افكار نسبي آمادگي و سپتامبر يازدهم از پس اسرائيل.مي‌كند تنش دستخوش نيز را مسكو
با مي‌كند تلاش تروريسم ، حمايت به متهم كشورهاي به آمريكا حمله براي جهان عمومي
كشتي چند توقيف موضوع اخير سال يك در كه چنان كند هموارتر را زمينه تبليغي بهره‌برداري
عرصه به بود اسرائيل از تانك زنجير خريد ادعاي آنكه آخرين يا فلسطينيان براي سلاح حامل
بهبود از جلوگيري راستاي در تل‌آويو كه معتقدند آگاهان.است شده كشيده رسانه‌ها در خبر
كشور يك ايران بقبولاند آمريكا به تا مي‌كند زيادي تلاش آمريكا و ايران مناسبات
ادامه است ، سپتامبر يازدهم حادثه سالگرد كه نيز امروز به تا سياست اين.است تروريستي
آرماني خواست است ، مشهود آمريكا معقول دولتمردان از برخي رفتار در كه آنچنان اما دارد
با ارتباط به واشنگتن تمايل آمده دست به بزرگ و كوچك فرصت‌هاي در وگرنه نيست اين آنها
اجلاس 26 حاشيه در پاول و خرازي ملاقات از سفيد كاخ چنانكه مي‌شد مشخص‌تر ايران
.قدرداني سپتامبر حوادث 11 قربانيان با ايرانيان همدردي از و كرد استقبال
ملل سازمان عمومي مجمع و تمدن‌ها گفت‌وگوي سال ويژه اجلاس در خاتمي سخنراني روي هر به
جمهوري رئيس.يافت رسانه‌ها و سياسي محافل در وسيعي بسيار بازتاب و درخشيد خوش بسيار
به نيويورك ترك از پيش ساعاتي كرد معرفي جهانيان به را كشورش از جديدي چهره كه ايران
جهاني تجارت سازمان خرابه‌هاي سر بر حضور با و داد انجام را خود اثر پر كار تهران مقصد
روشن آنها ياد به شمعي آلوده خاك دست‌هاي با كه حالي در و كرد همدردي ابراز قربانيان با
هركس دست‌هاي بياييد گفت و خواند فرا خشونت جاي به مهرورزي و اخلاقي خرد به را جهان كرد
انسان‌ها صداي و زندگي صداي انفجار ، صداي جاي به بورزد ، مهر خشونت جاي به است آماده كه"
و اساسي حقوق به تجاوز از و كند تكريم را انسان نژاد نژادپرستي ، جاي به و بدارد دوست را
خرد آن علت است مانده تاكنون جهان اگر زيرا بفشاريم كند ، خودداري ديگران حياتي
".است پرمحبت اخلاقي‌وقلب
آستانه در آمريكا كه مي‌رسد راه از حالي در سپتامبر يازدهم حوادث سالگرد نخستين اينك
اين نظامي نيروي هزار حدود 3 ديگر طرف از و است صدام سرنگوني براي عراق به نظامي حمله
آذربايجان تا ناتو مرزهاي.است مستقر افغانستان يعني ايران شرقي همسايه خاك در كشور
به خليج‌فارس در آمريكايي جنگنده ناوهاي و شده نزديك ايران شمال تا و رسيده غربي
اصلي بازيگران از يكي ايران كه خاورميانه از گذشته سال يك از همه اين.مشغولند گشت‌زني
جمله از ايران ميان اين در.است ساخته توجه كانون و خبرساز پيش از بيش منطقه‌اي است آن
چه و خارجي سياست عرصه در چه گوناگون جنبه‌هاي از متعدد دلايل به كه است بوده كشورهايي
جورج سخنراني.است داشته قرار سپتامبر حوادث 11 پيامدهاي تاثير تحت داخلي سياست حوزه
نظامي حمله يك وقوع احتمال كه كرد ايجاد شرايطي خواند شرارت محور را ايران آن در كه بوش
ايران گسترش به رو روابط گرچه ميان اين در.نبود ذهن از دور حدسي متحده ايالات سوي از
تشنج به از بود خاتمي محمد تنش‌زدايي سياست نتيجه كه همسايگانش و اروپا اتحاديه با
حمله احتمال فرض حتي اما كرده جلوگيري افراطيان توسط واشنگتن و تهران روابط شدن كشيده
ايران در را سياسي تحولات و تصميم‌گيري‌ها جهت محسوسي به‌طور ايران به آمريكا نظامي
مراتب به پيامدهايي سپتامبر حوادث 11 كه مي‌رسد نظر به است ، داده قرار خود تحت‌الشعاع
خود ابعاد همه نمي‌رود گمان كه پيامدهايي ديده‌ايم تاكنون ما كه داشت خواهد آن از بيشتر
.باشد كرده آشكار تمامي به تاكنون را
است ، ما بر نيست ما با هركه مي‌گويد كه آمريكا سرسختانه مواضع و ايران ژئوپلتيك شرايط
وگوي گفت اجراي‌ايده داد؟ خواهد سوق سمت كدام به را ايران بين‌المللي مناسبات سرانجام
كرد؟ خواهد پاك را ها تمدن تلويحي نبرد سال خاطره صلح براي جهاني ائتلاف و ها تمدن
برد ياد از نبايد را جهاني تجارت سازمان ويرانه‌هاي بر محمدخاتمي سخنان باشد هرچه پاسخ
امانوئل كه همچنان ".بفشاريم بورزد مهر خشونت جاي به است آماده كه را هركس دست بياييد"
براي زندگي پيام دوقلو برج‌هاي خرابه‌هاي و زيرآوار از زندگي لحظات آخرين در گذشته سال
.فرستاد مي‌دهند ادامه زندگي به كه كساني ساير و ايراني‌اش همسر
جهاني حقيقت رژيم
سياسي يادداشت
تاج‌زاده سيدمصطفي
يعني مي‌زند ، را اول حرف طبيعي حالت و شرايط از "هابز" تعريف بين‌الملل ، عرصه در.1
متاسفانه هنوز ;"دارند بيشتري قدرت كه دولت‌هايي تفوق" و "جنگل قانون" يا "زور حاكميت"
به شهروندان ملت‌ها ، - دولت برخي درون در البته.مي‌شوند محسوب "ملت‌ها گرگ دولت‌ها ، "
حكومت است ، انساني جامعه شايسته كه "قانون" و بهره‌مندند سياسي و مدني حقوق از نسبي طور
انسان‌ها اتفاق به قريب اكثر نزد هنوز.است حيوان شان كه "خشونت" و "زور" نه مي‌كند ،
به و ديگران به بي‌توجهي و مطلق خودخواهي فرصت‌طلبي ، نه است ، فضيلت معيار "اخلاق"
.عمومي سرنوشت
نه كنند ، ارزيابي همسو را "حقيقت رژيم" و "قدرت رژيم" شهروندان ، اگر ملي ، حوزه در.2
ماحصل.مي‌يابد چشمگيري افزايش نيز سياسي نظام "كارايي" بلكه ،"مشروعيت" و "ت قدر" فقط
مردم حمايت به حكومت كه كشور ارضي تماميت و استقلال تهديد هنگام به‌خصوص همسويي ، اين
.مي‌رسد خود اوج به دارد بيشتري نياز
سياسي نظام "اقتدار" بر علاوه رژيم يك سياسي بالاي مشروعيت و ملي انسجام نتيجه
اگر به‌ويژه شود ، منجر متجاوز دولت حاكمه هيات در اختلاف افزايش يا ايجاد ، به مي‌تواند
همكاري نيز و "دنيا عمومي افكار" اهرم از صلح‌طلبانه سياستي با تجاوز ، معرض در كشور
.برد بهره صلح‌طلب مجامع و دولت‌ها
عرصه در واحد "حقيقت رژيم" فاقد و ندارد ، وجود "جهاني واحد سياسي نظام" حاضر حال در.3
رژيم‌هاي" روبه‌روئيم ، متفاوت "سياسي نظام‌هاي" با كه همچنان يعني هستيم ، بين‌الملل
و مي‌شوند تغذيه مختلف منابع از كه مي‌شوند مشاهده بين‌الملل عرصه در نيز متعددي "حقيقت
سازمان‌ملل ، همچون اركاني تشكيل از پيش حتي و اين وجود با.دارند هم با تفاوت‌هايي بعضا
"جهاني حقيقت رژيم" از وجوهي..و بين‌المللي دادگاه‌هاي و قراردادها پيمان‌نامه‌ها ،
بين‌المللي مناسبات در را موثري نقش امروز رژيم اين از ابعادي حال هر در.داشت وجود
حق" مطالبه يا "دموكراسي" به مردم روزافزون اقبال از مي‌توان مثال براي.مي‌كند ايفا
"جنگ و خشونت نفي" ،"جهاني صلح حفظ" ،"بشر حقوق رعايت" ،"خود سرنوشت بر ملت حاكميت اعمال
.برد نام "صلح و گفت‌وگو ترويج" و "اختلافات مسالمت‌آميز حل براي تلاش" ،
سياسي و مدني حقوق و قانون نقض ملت‌ها و گيرد شكل "جهاني حقيقت رژيم" كه ميزاني به.4
خود ، متبوع دولت حتي كس ، هر ناحيه از را زورگويي و تجاوز و خشونت كاربرد نيز و انسان‌ها
سطح در تفاهم و صلح طرفدار دولتي غير نهادهاي و شهروندان ارتباط و كنند محكوم
و كند پيدا اجرايي ضمانت عدالت و صلح نفع به جهاني پيمان‌هاي و يابد ، توسعه بين‌المللي
بزرگ قدرت‌هاي ماجراجويي مهار در به‌ويژه بيشتر كارآيي از بين‌المللي سازمان‌هاي
همه حقوق رعايت و پذيرش به مجبور توسعه‌طلب و جنگ‌افروز دولت‌هاي شوند ، برخوردار
ملي واحدهاي بعضي در هم‌اكنون كه "لاك منطق" صورت آن در شد ، خواهند ملت‌ها و دولت‌ها
غالب گفتمان "دولت‌ها برابر حقوق سايه در مسالمت‌آميز زندگي" يعني است ، اصلي نقش ايفاگر
و اقتدار" ميزان به تهديد مورد رژيم‌هاي توسط تهديدها دفع ديگر سوي از.شد خواهد دنيا
.دارد بستگي آنها بازيگران "آمدي كار" نيز و نظام‌ها آن "اخلاقي و معنوي نفوذ
از بخشي بتوان خواند ، "دنيا عمومي افكار" پيش سال پنج و بيست امام را آنچه شايد.5
به‌خصوص.است مخالف استقلال‌خواهي ملت هر به "تجاوز" با كه دانست ، "جهاني حقيقت رژيم"
و نكند دخالت آنها داخلي امور در و نباشد ديگر كشورهاي حقوق به تعرض درصدد كشور آن اگر
.كند تعيين خود را خويش سرنوشت و بايستد خود پاي بر باشد مصمم حال عين در
همه اساس كه زيرا است ، شده پذيرفته غرب عمومي افكار در جمله از جهان ، در منطق اين
فرانسه ، كبير انقلاب تا آمريكا استقلال‌طلبي انقلاب مبناي.مي‌شود محسوب آنها انقلابهاي
يعني ملي ، وفاق اگر بنابراين.است "خود سرنوشت بر مردم حاكميت حق" شناختن رسميت به
مرعوب برآييم ، "حداقل‌ها در توافق پي در" بگيريم ، جدي را "ملت راي گرفتن قرار ميزان"
درست فرصت‌ها از و نشويم "كاذب غرور احساس" دچار نكنيم ، تحريك را ديگران و نشويم
به تجاوز توانست خواهند دشواري به يا توانست ، نخواهند آمريكايي جنگ‌طلبان كنيم ، استفاده
مدني جامعه و دموكراسي طرفدار انسان‌ها ، كرامت و حقوق مدافع قانون‌گرا ، مردمي ، نظام يك
.كند توجيه خود مردم براي حتي را "گفت‌وگو و صلح" و جهاني
افكار براي است ، "جهاني حقيقت رژيم" مولفه‌هاي همه واجد كه رژيمي به تجاوز بهتر سخن به
اهرم موثرترين امر اين.نيست قبول قابل آمريكاييان خود حتي و بين‌المللي عمومي
.مي‌رود شمار به ملت‌ها بازدارنده
ماند ناتمام نمايندگان كار
شمس حامد
كميسيون چون كند ، منحل را آن مجلس جز به نمي‌تواند كسي شده ، منحل بگوييم كه نيست درست"
است اين درستش.دارد وجود آن انحلال امكان آنان راي با فقط و گرفت پا نمايندگان راي با
".است شده محدود فعاليتش بگوييم كه
به فوق نماينده پاسخ در را "كميسيون" از منظور خوانندگان از بسياري زياد احتمال به
نقبي اما كميسيون اين غيررسمي انحلال چرايي خصوص در پاسخي.نمي‌آورند خاطر به ما سوال
پاسخ و پرسش اين در سلامي باي ابراهيم و ما منظور.مي‌كند روشن را چيز همه گذشته در
شدن جدي با همزمان گذشته ، سال پاييز در كه است "منطقه اخير تحولات بررسي ويژه كميسيون"
مستقيم راي با و نمايندگان از تعدادي پيشنهاد به بنا افغانستان به متحده ايالات حمله
خود كار به ششم مجلس عمر پايان تا بود قرار آن سخنگوي گفته طبق و گرفت شكل پارلمان
.زد رقم "ويژه واقعا" نهاد اين براي را ديگري سرنوشت تحولات ، سرعت اما.دهد ادامه
مطبوعات در كميسيون اين انفعالات و فعل آخرين از شده مندرج اخبار آرشيو به گذرا نگاهي
سيدهادي رياست به عضو با 15 ويژه كميسيون.مي‌رساند گذشته ماه دي اواسط به را ما
كديور ، جميله محتشمي‌پور ، علي‌اكبر حضرتي ، الياس از متشكل رئيسه‌اي هيات و خامنه‌اي
_ علمي و رسانه‌ها امنيتي ، _ سياسي كميته سه با قشقاوي حسن و سلامي باي ابراهيم
اهدافي تعيين با را خود كار كه كميسيون اينشد تشكيل سال 80 ماه دي اواسط در كارشناسي
بازسازي در مشاركت و سرمايه‌گذاري براي خصوصي بخش دلاري ميليارد يك كمك جمع‌آوري نظير
نظير كمك‌رسان نهادهاي ساماندهي اجرايي ، دستگاه‌هاي بر نظارت و هدايت افغانستان ،
دست‌اندركاران با ديدار و مذاكره طريق از بحران‌زده كشور آن امداد كميته و هلال‌احمر
عالي‌رتبه مسئولان با ديدار همچنين و ملي امنيت عالي شوراي و دفاع خارجه ، امور وزارت
اتحاديه متحده ، ملل سازمان نهادهاي با مكاتبه رئيس‌جمهوري ، و رهبري مقام چون نظام
به.كند معطوف خود به را نگاه‌ها توانست سرعت به بود ، كرده شروع..و بين‌المجالس
با ديدار ايران ، به خود گذشته سال سفر در انگليس خارجه امور وزير استراو جك كه گونه‌اي
.بود شده خواستار را كميسيون اين رئيس خامنه‌اي هادي
دولت‌مدار سيستم متاسفانه":بود اين زمان آن در سخنگويش گفته به كميسيون آن تشكيل دليل
خارج در فعاليت براي خصوصي بخش از حمايت و سازماندهي در خارجه وزارت نبودن فعال و ايران
مي‌كند ، علاقه اظهار خصوصي بخش.شد خواهد گذشته ناموفق تجربه‌هاي تكرار موجب كشور از
دخالت‌هاي برخينميدهد او به را كافي فعاليت براي لازم تسهيلات دولتي سيستم اما
عليرغم ".است گذاشته ناشكفته همچنان زمينه اين در را ايراني استعداد..امنيتي
به تا گذشته زمستان از كميسيون ، انحلال عدم بر مبني (كيهان 4/10/80) سلامي باي اعتقاد
.نمي‌خورد چشم به كميسيون اين فعاليت‌هاي خصوص در _ نمونه يك از دريغ حتي _ چيزي هيچ حال
به‌عنوان زمان آن در كه _ افغانستان مسئله "شدن خير به عاقبت" مجلس نمايندگان عمده
كه هرچند.مي‌دانند كميسيون فعاليت‌هاي افول دلايل مهم‌ترين را _ مي‌شد ياد آن از بحران
ديگري دليل فوق مورد بر علاوه آن ، اعضاي سلامي باي ابراهيم و كولايي الهه حضرتي ، الياس
.مي‌شوند متذكر زمينه اين در را
وجود با داشتند استدلال اعضا و نمايندگان از بعضي:مي‌گويد تهران نماينده حضرتي
ويژه كميسيون به نيازي است خارجي تحولات پيگيري اصلي‌اش وظيفه كه ملي امنيت كميسيون
آنان.داشتند اعتقادي چنين بودند كميسيون قوي و اصلي عناصر جزء كه نفري چهار سهنيست
كه كنند كمرنگ را همكاري‌شان كه دادند ترجيح بعدا اما آمدند شوق و شور يك با ابتدا در
تا مي‌دهد ، ادامه حضرتي.شد اعضا شدن وشل كميسيون تضعيف باعث زمان مرور به خود اين
تشكيل با اما مي‌داد ادامه خودش كار به كميسيون مي‌رفت ، پيش افغانستان بحث كه زماني
دوستاني بودند ميان اين در البته.شد تلقي تمام‌يافته كار واقع در افغانستان موقت دولت
به بيشتر و افغانستان مسئله صرف از فراتر كميسيون موضوع كه داشتند اين بر اعتقاد كه
نشدن منتفي و رويداد اين تبعات داشتن ادامه با و است سپتامبر رويداد 11 پيامدهاي خاطر
رئيس عمل ، در حال اين باداشتند تاكيد كميسيون كار ادامه لزوم بر ديگر ، بحران‌هاي بروز
.كند تلقي يافته پايان را كميسيون ماموريت كه رسيد نتيجه اين به كميسيون
پايان نقش به دادن اصالت و نظر اين تاييد ضمن نيز تهران نماينده ديگر كولايي الهه
كردن فروكش با:مي‌گويد كميسيون كار شدن كم‌رمق دليل مهم‌ترين به‌عنوان افغانستان بحران
اعضا ، خود حتي و نمايندگان از بسياري براي كميسيون كار تداوم نوعي به افغانستان بحران
خارجي سياست كميسيون وظايف در تداخل را آن فعاليت‌هاي ادامه كه نحوي به.رفت سوال زير
نشده اعلام نوعي به علني مجلس در گزارشي ارائه با ويژه كميسيون جهت همين بهميدانستند
.كرد يافته‌تلقي پايان را خود ماموريت
موضع افغانستان بحران پايان كه است اين شخصي‌ام تلقي":مي‌دهد ادامه تهران نماينده اين
در ملي امنيت كميسيون اعضاي از برخي نكردن شركت.كرد تقويت را كميسيون تشكيل مخالفان
".شد علت بر مزيد و بود تاثيرگذار زمينه اين در نيز جلسات
"خارجي سياست و ملي امنيت كميسيون موازات به نهادي تشكيل با مخالفت" موضوع دو از فراتر
عاملي.مي‌شود برده نام نيز ديگري عامل از خصوص اين در ،"افغانستان بحران كردن فروكش" و
در خود نام درج براي علاقه‌اي اينكه بر تاكيد با ويژه كميسيون عضو نمايندگان از يكي كه
روبه‌رو زيادي مشكلات با خود عادي وظايف انجام خصوص در مجلس":مي‌گويد ندارد ، گزارش اين
_ سياسي كاملا مسئله كه افغانستان موضوع مثل فوق‌العاده‌اي موارد به رسد چه است ،
.دارد قرار ملي امنيت عالي شوراي و خارجه وزارت نظير حساسي نهادهاي حيطه در و است امنيتي
.مي‌دانند نامحرم موارد گونه اين در را ششم مجلس حاكميت از بخشي كه است اين واقعيت
اعضاي كردار و رفتار در كه مي‌طلبد فوق‌العاده‌اي توان و عزم خارجي سياست عرصه به ورود
از را لازم پشتيباني مختلفي دلايل به بنا نيز مجلس اينكه ضمن.نمي‌شد ديده كميسيون
".نداشت عرصه‌ها اين به ورود براي كميسيون
تمايل اينكه به اشاره با او.مي‌كند تكرار ديگر عبارتي با نيز سلامي باي را سخن اين
توجه مورد مباحث اينكه دليل به":مي‌كند اضافه ندارد بحث اين كردن باز به چنداني
ارتباط آنها با ما كه دستگاه‌هايي داشت ، قرار خارجي سياست مسائل حيطه در عمدتا كميسيون
شفافيت عدم اين و نداشتند موضوعات اين به مجلس ورود به نسبت چنداني علاقه نيز داشتيم
از بعضي":دارد فوق مورد از مهم‌تر ادعايي سلامي باي ".است كار نرفتن پيش دلايل از يكي
خصوص اين در اساسي و مهم تصميمات كه بودند معتقد خارجي سياست مسائل با مرتبط دستگاه‌هاي
".ندارند حوزه‌ها اين در دخالتي آنچنان نيز آنها و نمي‌شود گرفته آنها كاري حوزه در نيز
مرجع نبودن مشخص و تصميم‌گيري مراكز تعدد":كه مي‌گيرد نتيجه گونه اين كميسيون سخنگوي
نيز او"بود موضوعات پيگيري و رابطه ايجاد در ما سردرگمي باعث تصميمات از برخي اصلي
را خارجي سياست و ملي امنيت كميسيون اعضاي از برخي شركت عدم همكارانش ، ساير نظير
.مي‌آورد شمار به كميسيون فعاليت شدن محدود در واقعيت از بخشي به‌عنوان
ويژه كميسيون" فعاليت شدن محدود به قائل چه و غيررسمي انحلال به قائل چه حال هر به
.نمي‌شود حاصل محسوسي تغيير كميسيون اهداف ماندن زمين اصل در باشيم "منطقه تحولات بررسي
حد در حتي موفقيتي به خود براي شده تعريف موضوعات خصوص در نتوانست كميسيون حال هر به
برخي زمينه چه اگر شرقي همسايه به نسبي آرامش بازگشت و كرزاي دولت استقرار برسد ، نسبي
براي جهاني عزم اما برد ، بين از حدي تا را كميسيون نظر مورد پيگيري‌هاي و اولويت‌ها
عملي جدي‌تر به‌طور را كميسيون اهداف ديگر وجوه تحقق امكان مي‌توانست افغانستان بازسازي
كمك 50 مهم بحث مجلس كابل به رئيس‌جمهوري سفر آستانه در و پيش چندي آنكه ويژه به.سازد
.تصويبرساند رابه دلاري ميليون
خصوصي شخص دلاري ميليارد يك كمك نظير بلندبالايي اهداف به رسيدن در تنها نه كميسيون
كميته ايجاد پيش‌نويس" تهيه نظير خرد وعده‌هايي بلكه بود ناتوان افغانستان بازسازي براي
بي‌سرانجام نيز "افغانستان به كمك‌رساني ذيربط نهادهاي و دولتي خصوصي ، سازمان‌هاي مشترك
بازسازي در "زدن اول حرف" براي تلاش از كميسيون اعضاي زمان آن در آنكه حال.ماند
اعضاي ادعاهاي ديگر به كه نباشد اين مجال جا اين در شايدميكردند ياد افغانستان
و "افغانستان بحران درگير عوامل تمام با ايران مذاكره" نظير اهدافي درباره كميسيون
.ميان‌آوريم به صحبت آنها تحقق امكان و "آمريكا با رابطه ايجاد" آن از فراتر
بدون كميسيون‌ها بين در كار تقسيم و نمايندگان نظر مورد اولويت‌هاي كردن مشخص بي‌شك
مجلس اعتبار و كميسيون براي آمده پيش اتفاق از مانع مي‌توانست جديد نهاد ايجاد به نياز
مجلسي براي موازي نوع از نهادسازي صرف مجلس ، اكثريت بودن اصلاح‌طلب به نظر كه چرا.باشد
.باشد نمي‌تواند خوشايند زياد روبه‌روست جامعه كلان در موازي نهادهاي نام به مشكلي با كه
بتواند كميسيون اين كار ادامه به اعتراض در بوشهر نماينده دادفر محمد گفته اين شايد
ژست مجلس كه بود علت اين به بيشتر كميسيون تشكيل":باشد كار فرجام براي مناسبي حال شرح
".بگيرد خود به شدن فعال
نقش ، كدام سرانجام
سياسي يادداشت
روح جواد محمد
سپتامبر حوادث 11 تحت‌تاثير كه گرفت سراغ دنيا در بتوان را دولتي يا كشور كمتر شايد
جزو بلكه نماند ، مستثني قاعده اين از نه‌تنها نيز ايران.باشد نگرفته قرار گذشته سال
عرصه در را گسترده‌تري متفاوت نقش‌هاي نيويورك ، انفجارهاي از پس كه بود كشوري چند
.كرد تقسيم مي‌توان كلي دسته سه به را نقش‌پذيري اينشد پذيرا بين‌الملل
شد ، داده ايران به سپتامبر حوادث 11 از پس كه نقشي بدترين:متهم يك جايگاه در ايران.1
.است بوده جهاني سطح در تروريستي اقدامات سازماندهي به متهم كشورهاي ليست در گرفتن قرار
محور عضو كشور سه جمع در ايران قراردادن با و آمريكا رئيس‌جمهوري سوي از اتهام اين
عمومي افكار در جايگاهي نه‌تنها كه شد طرح ناشيانه آنچنان اتهام اين.طرح‌شد شرارت
را كار بلكه گرفت ، قرار متحده ايالات هم‌پيمانان نزديك‌ترين انتقاد مورد و نيافت جهان
.بروزكرد شكاف‌هايي و اختلاف‌ها نيز آمريكا حاكمه هيات ميان در كه رساند جايي به
سالگرد در تا واداشت را آمريكا رئيس‌جمهوري بوش ، سوي از اتهام طرح منفي بازتابهاي
و مسالمت‌جو مردماني ايرانيان كه نمايد اذعان و كند اتخاذ معتدل‌تري موضع تير ، حوادث 18
هرچند.مي‌كنند پيگيري اجتماعي جنبش يك طريق از را خود مطالبات كه هستند آزاديخواه
موضع با آن تفاوت اما نبود ، بي‌نتيجه مداخلات ويژه به و اشتباهات از فارغ نيز اخير موضع
طريق از بين‌المللي عرصه اصلي بازيگران كنش و نگرش در تحول امكان كه داد نشان پيشين
وجود كشور داخل در وفاقي به معطوف رفتار يك پيگيري و خارج در فعال ديپلماسي يك اتخاذ
از پس اصلاح‌طلب نيروهاي توسط "سياسي بازدارندگي" عنوان تحت كه رويكرد اين.دارد
از ايران "ضمني خروج" كه داشت بر در آشكاري نتايج شد ، تبليغ و صورت‌بندي بوش تهديدهاي
كمتر فاصله در آن ، عليه سياسي تبليغاتي ، فشارهاي چشمگير كاهش و شرارت محور عضو كشورهاي
.شامل‌مي‌شد را ماه پنج از
آن سپتامبر از 11 پس كوشيد ايران كه نقش‌هايي جمله از:راهنما يك جايگاه در ايران.2
راهكار تروريستي ، اقدام اين از پس كه بود كشورهايي ميان در گرفتن قرار گيرد ، عهده به را
.مي‌دادند ارائه را تروريسم ريشه‌كني
پيگيري را جهاني عرصه در تروريسم ضد ائتلاف شكل‌گيري آن ، متحدان و آمريكا كه درحالي
و سازمان‌دهندگان آنها ، زعم به كه دولت‌هايي و گروه‌ها بردن ميان از و مي‌كردند
.دهد ارائه ديگري دكترين تا كوشيد ايران مي‌كنند ، دنبال را هستند تروريسم پشتيبانان
گفتمان به زود خيلي مي‌شود ، دنبال و پيشنهاد ايراني اصلاح‌طلبان سوي از كه مسير اين
.ساختند مطرح را آن خارجه وزارت و خاتمي ويژه به و يافت راه ايران دولت رسمي
عرصه در معتبر وجهه‌اي تمدن‌ها ، گفت‌وگوي پيشنهاد ارائه از پس كه ايران رئيس‌جمهوي
او.داد ادامه را گفتمان همين چارچوب در گفتاري نيز سپتامبر از 11 پس است ، يافته جهاني
راهكار نفي با او"نمي‌خشكد جنگ با تروريسم ريشه" كه كرد انتقاد آمريكا حاكمه هيات از
در اردوگاهي تا ساخت مطرح را "صلح براي ائتلاف" پيشنهاد متحدانش ، و آمريكا خشونت‌ورزانه
ايراني ، اصلاح‌طلبان و خاتمي گفتمان هرچند.يابد سامان "جنگ براي ائتلاف" جريان مقابل
عمق اما است ، كاسته شدت به ايران سوي به جهان عمومي افكار اتهام انگشت‌هاي تعداد از
مانع گونه‌گون ، رفتارهاي وجود و ايران داخلي مناسبات در اصلاح‌طلب طيف اندك استراتژيك
.فروكاهد آرمانشهرگرايانه گفتمان حد در جهان دولت‌هاي سوي از خاتمي پيشنهاد كه شد آن از
و القاعده و شد تبديل ضدتروريستي ائتلاف تهاجم سيبل اولين به افغانستان كه هنگامي.3
ايران زودي به كه دريابد مي‌توانست تحليلگري هر گرفتند ، قرار واشنگتن خشم مورد طالبان
در مي‌توانست ضدتروريسم ائتلاف سران پيشنهاد با كه نقش اين.كند ايفا بايد را مهم نقشي
گزينش همكاري" حد در آمريكا و ايران ميان موجود مشكلات دليل به باشد ، "اصلي متحد" يك حد
ايران ژئواستراتژيك و ژئوپولتيك موقعيت به سو ، يك از همكاري اينفروكاست "شده
ائتلاف هجوم مورد كشورهاي در ايران كه مي‌شود مربوط نفوذي به ديگر ، سوي از و بازمي‌گشت
در شمال ائتلاف نظير گروه‌هايي طريق از ويژه به نفوذ اين.است برخوردار ضدتروريستي
مسائل جريان در همكار به‌عنوان ايران نقش.مي‌خورد چشم به عراق در شيعيان و افغانستان
با گروه 26 قالب در ايران همكاري.داد نشان را خود هميشه از پررنگ‌تر افغانستان
را آن تحليلگران ، برخي كه بود توجه قابل چنان آمريكا ويژه به گروه اين عضو كشورهاي
دستگيري همچنين.قلمدادمي‌كردند واشنگتن _ تهران تيره روابط بهبود براي مناسبي زمينه
طريق از امدادي پروازهاي انجام نيز و بين‌المللي مسئول مراجع به القاعده اعضاي تحويل و
عرصه در اخير يكسال در ايران نقش عمده‌ترين به را "شده گزينش همكاري" ايران ، آسمان
.ساخت تبديل بين‌المللي
تاثير تحت هم و دروني عوامل داراي هم ايران ، سوي از نامتجانس و متمايز نقش سه ايفاي
اجماع يك دستيابي و ايران "اصلي تصميم" شدن روشن مي‌رسد ، نظر به.است بيروني پارامترهاي
اين در.مي‌نمايد دشوار آن به دستيابي كه باشد ضرورتي داخلي تاثيرگذار نيروهاي ميان در
عرصه رابطه‌در اين در ايران توسط روشن سياست يك فقدان كه است آن بديهي نكته ميان ،
كه احتمال اين صورت اين در كه چرا.يابد تداوم طولاني مدت براي نمي‌تواند بين‌المللي
كشورمان به را نقشي ندارد ، را آنها بر كنترل امكان ايران كه عواملي و جهاني مناسبات
از نمودهايي متاسفانه.بود خواهد پررنگ بسيار است ، ناپذيرفتني‌تر همه از كه كند تحميل
بروز ايران ، عليه پياپي اتهامات طرح چارچوب در و اخير ماه دو در "تحميلي سرنوشت" اين
...انديشيد تدبيري آن ، براي بايد كه است يافته
4 نامشروع رابطه
اطلاعاتي هاي همراه‌قديمي‌ترين‌سرويس
رهنمايي جمال محمد
فردوست حسين ارتشبدشدند سياست تغيير اين متوجه نيز ايراني مقامات دهه 1970 اوايل از
كه بود حالي در اين.مي‌كند تشريح را سياست اين گام به گام خود خاطرات در اين‌باره در
برنامه‌ريزي ساواك ، بيشتر آموزش به انگليس و آمريكا اطلاعاتي سرويس‌هاي تمايل عدم
گام به گام نفوذ و اسرائيل سوي به ساواك سوق‌دادن براي اي 60 ام و سيا هماهنگ
.است بوده منطقه در اسرائيل متحد نزديك‌ترين به پهلوي رژيم تبديل و ايران در صهيونيست‌ها
اين متوجه خود حكومت پاياني سال‌هاي در شاه محمدرضا مي‌دهد نشان كه دارد وجود دلايلي
در وايزمن رسيدن قدرت به از پس كه بود حدي به نگراني اين.بود شده اسرائيل سوي از خطر
توسط خود ثبات تهديد از سران هراس از وي با محرمانه مذاكرات يك در طوفيان ژنرال اسرائيل
به نسبت نصيحت‌گرايانه‌اي مواضع سال‌ها همين در نيز شاه.آورد ميان به صحبت اسرائيل
.مي‌كرد صحبت صلح به اسرائيل پايبندي لزوم از و بود گرفته پيش اسرائيل
ايران با رابطه دهه سه طي بود توانسته اسرائيل زيرا بود ، شده دير ديگر هوشياري اين اما
ده فرايند يك طي و كند خاورميانه در ايران جايگزين را خودش آن پاياني دهه خصوص به و
آن جاي بر خود و بزند پس را آن و كرده استفاده ايران غفلت از نامريي رقابت يك در و ساله
و زدند رقم ديگري گونه به را امر پيشبرد افتادند ، اتفاق ايران در كه بعدي وقايع.بنشيند
ابعاد بررسي با.نكرد پيدا رفته كف از فرصت اين پيرامون مطالعه براي فرصتي شاه محمدرضا
انواع ادامه ، در.كرد ارزيابي بهتر را موضوع اين مي‌توان اسرائيل و ايران رابطه مختلف
و اقتصادي همكاري‌هاي اطلاعاتي ، همكاري‌هاي موضوع سه عنوان تحت را همكاري‌ها اين
.مي‌كنيم بررسي بيشتر مشاوره‌اي همكاري‌هاي
اطلاعاتي هاي همكاري
سرويس قديمي‌ترين انگليسي‌ها.دارد ديرينه سابقه‌اي دنيا در اطلاعاتي سازمان‌هاي تشكيل
.دارند را جهان اطلاعاتي
براي معمولا مي‌شدند ، تشكيل دنيا در كه اطلاعاتي سازمان‌هاي پيشگامي ، همين دليل به
در تفاوت‌هايي آمريكايي‌ها البته.مي‌روند انگلستان سراغ به سابقه و تجربه از استفاده
اين.شد تعيين انگليس توسط چنان هم كلي چارچوب اما داشتند ، انگليسي‌ها با زمينه اين
سازمان اصلي پايه‌گذاران از يكي عنوان به فردوست حسين.بود صادق نيز ايران مورد در شيوه
فكر اين به انگليس و آمريكا":مي‌گويد باره اين در (ساواك) كشور امنيت و اطلاعات
را ايران ديگر زيرا بپردازند ، منسجمي اطلاعاتي سازمان تشكيل به ايران در كه افتادند
انگليس و آمريكا اطلاعاتي مقامات ميان توافق طبقميدانستند خود به متعلق قطعا
به اطلاعات ويژه دفتر تشكيل مسئوليت و شد واگذار سيا سازمان به ساواك تشكيل ماموريت
و يافت سازمان‌يافته‌اي شكل ايران اطلاعاتي نهادهاي نتيجه در.انگلستان سرويس اينتليجنت
منطقه و كشور داخل در گسترده فعاليت به غرب اطلاعاتي سرويس از شاخه‌هايي عنوان به
به گام و تدريج به انگليس و آمريكا سرويس دو مشترك برنامه‌ريزي با بعد مرحله در.پرداخت
عقب را خود انگليسي‌ها و آمريكايي‌ها و يافت توسعه ايران در اسرائيل سرويس نفوذ گام
خود اول توجه آمريكايي‌ها و كردند باز ساواك در اسرائيل اصلي نقش براي را جا و كشيدند
"...داشتند معطوف دوم اداره و ارتش به را
و داد ترتيب ايران با را وسيعي همكاري‌هاي ابتدا در اسرائيل روابط اين استحكام براي
در كه نيازي هر اساس همين بر.كند پر ايران در را انگلستان و آمريكا خالي جاي كرد سعي
پاسخ و انگليس و آمريكا سوي از منفي پاسخ با مي‌شد ، احساس ايران اطلاعاتي دستگاه‌هاي
:مي‌گويد باره اين در فردوست حسين مي‌شد ، مواجه اسرائيل سوي از مشتاقانه و مثبت
بسيار كار نيز رشته اين در رفتم ، ساواك به كه زماني و بود ساواك كار اركان از بازجويي"
...بود بدوي
مربوطه مسئولين برابر در اول مرحله در.كنم ساواك وارد را علمي بازجويي گرفتم تصميم
نه بدهد ، توانست ساواك نه مرا پاسخ نه؟ يا است علم بازجويي آيا:دادم قرار را پرسش اين
نحو همان به آنها.رفتم سيا و اي 60 ام سراغ به مجددا كار چاره براي ارتش ، دوم اداره
از بازجويي متخصص بهترين و پذيرفت.كردم مراجعه نيمرودي به نتيجه در.خواستند عذر سابق
".است كم‌نظير جهان سطح در مي‌شد گفته كه شد اعزام اسرائيل
انگليسي‌ها كه بود معلوم":مي‌گويد باره همين در خود خاطرات از ديگري بخش در فردوست
نيست30002 ميسر برايمان اين از بيش كه گفتند صراحتا و ندارند ساواك آموزش به رغبتي
شد معلوم مراجعت در.فرستادم آمريكا به آموزش براي را نفر دوره 65 هر در و دوره
چدراسرائيل را ساواك نيمرودي كمك به...نداده‌اند آموزش بخوري درد به چيز آمريكايي‌ها
به را آن رياست كيواني سرتيپ و شد آموزش كل اداره تاسيس به منجر كه ".دادم سازمان
.عهده‌گرفت
براي (هشتم و سوم دوم ، ) عملياتي كل ادارات از نفر حدود 10 از مركب تيم يا 3 آغاز 2 در
.بود عالي آموزش نتيجه و سال تا 2 بين 1 تيم هر آموزش مدت.شدند اعزام اسرائيل به آموزش
ساواك نقش روي و قايلند زيادي بهاي محمدرضا دوستي براي اسرائيلي‌ها كه مي‌داد نشان اين
.كرده‌اند باز جدي حساب منطقه آينده در
نوع كه چرا.است نبوده صائب درازمدت در فردوست حدس كه داد نشان روابط اين آينده
دو اين كه بود حالي در اين.شد جهت‌دهي موساد سوي از ايران در اطلاعاتي فعاليت‌هاي
از خطر احساس دليل به اسرائيلميبردند سر به متفاوت كاملا شرايطي در اطلاعاتي سازمان
براي آن اطلاعاتي سازمان و داشت خارجي امتياز كسب به ويژه نگاه يك همسايگانش سوي
بعدا چه چنان _ ايران در شاه محمدرضا حكومت اما بود ، شده سازماندهي جهت اين در استفاده
.شد منجر شاه سقوط به امر همين و مي‌شد تهديد داخلي خطر يك سوي از _ شد اثبات نيز
|
