دانشگاه بر تروريسم پيروزي
غبار در فروخفته
46_ تندرستي بحران
دستاورد
دانشگاه بر تروريسم پيروزي
MIT دانشگاه از نمايي
محرمانه تحقيقات ممنوعيت ادامه MIT دانشگاه مخصوص پيشنهادي‌كميته راه‌حل
نظير دانشگاه محوطه از خارج امن تشكيلات در آن بودن مجاز اما دانشگاهي محيط در
بود لينكلن آزمايشگاه
دوپونت دانيل
فيض‌اللهي كيوان:ترجمه
و ملي امنيت تحقيقات ائتلاف ابتكار به آمريكا كنگره در كه نشستي طي گذشته جولاي در
اعضاء با دولتي آزمايشگاه‌هاي و آكادمي‌ها محققان شد ، برگزار آمريكا دانشگاه‌هاي انجمن
نمايش به را تكنولوژي‌هايي آزمايشگاه و دانشكده چند.نشستند بحث به نمايندگان و كنگره
جنگ برابر در دفاع درباره نو افكار به علاقه‌مند نظامي مشتريان براي كه گذاشتند
كاملا نشست فضاي واقع در.بود شده ساخته امنيتي حوزه‌هاي ساير و شيميايي و بيولوژيكي
و دولت حمايت تحت آزمايشگاه‌هاي دانشگاه‌ها ، ميان پيچيده روابط اما.بود دوستانه
.است گرفته قرار مضاعفي فشار تحت بعد به سپتامبر حادثه 11 از ملي امنيت سازمان‌هاي
سياست‌هاي در تا شدند متعهد ماساچوست تكنولوژي انستيتو قبيل از تحقيقاتي دانشگاه‌هاي
به نسبت آشكارا نيز آكادمي‌ها از زيادي تعداد.كنند بازنگري محرمانه تحقيقات درباره خود
.ام دانشگاه رئيس وست چارلزبودند معترض غيرمحرمانه نتايج انتشار براي دولت محدوديت‌هاي
كه داشت اظهار دانشكده‌ها و دانشگاه‌ها نمايندگان به خطاب ژوئن ماه سخنراني در تي.آي
از مراقبت شدت دولت.است شده دانشگاهي ويژه مذاكرات به منجر اساسي بسيار موضوع سه
حفظ براي قانون اين.است داده افزايش آمريكا دانشكده‌هاي در را بين‌المللي دانشجويان
حساس موضوعات تعيين همچنين و مناسب روش يك با علمي امكانات و تحقيقات نتايج امنيت
براساس.شد تصويب كشورها ، از برخي دانشجوهاي به دولت طرف از ويزا اعطاي عدم براي پژوهشي
و بورسيه دانشجوهاي به مربوط اساسي اطلاعات بررسي لزوم بر دانشگاه‌ها وست ، اظهارات
بايد منظور اين براي برخي اعتقاد به چه اگر.دارند نظر اتفاق تقريبا بين‌المللي
به دولت است معتقد وست آنكه ، دوم نكتهشود استفاده پيشرفته‌تري كامپيوتري ازسيستم‌هاي
نكته اماميكند حركت دانشجويي ويزاهاي قوانين اصلاح سوي به دقيق و متفكرانه شيوه‌اي
بررسي براي مخصوصي كميته تي.آي.ام دانشگاه گذشته ، پاييز.است بغرنج‌تر بسيار سوم
.داد تشكيل حاكم ، امنيتي فضاي در علمي اطلاعات افشاي و دستيابي موضوع
.آي.ام دانشگاه هوانوردي علوم پروفسور شيلادتينال رياست به كميته اين اظهارات براساس
اعمال خاص ، بيولوژيكي عوامل به دستيابي محدوديت" آمريكا هوايي نيروي پيشين معاون و تي
گرفتن نظر در حساس براي فزاينده فشار و دانشگاه‌ها محققان اعزام براي كنترلي قوانين
به تي.آي.ام دانشگاه و دانشجويان استادان ، براي را جديدي چشم‌انداز تحقيقات ، نتايج
در محرمانه تحقيقات ممنوعيت ادامه كميته ، اين سوي از پيشنهادي راه‌حل"مي‌آورد ارمغان
آزمايشگاه نظير دانشگاه محوطه از خارج امن تشكيلات در آن بودن مجاز اما دانشگاهي ، محيط
.بود "لينكلن
محرمانه كارهاي كردن جدا براي امكاناتي چنين از دانشگاه‌ها از كمي تعداد واقع در اما
موضوع يك عنوان به را محرمانه تحقيقات آنها بيشتر بنابراين.برخوردارند ديگر كارهاي از
تعيين‌كننده كه اداري اصطلاحي _ مي‌دانند مقدس را "پايه تحقيقات" مفهوم و ممنوع سياسي
دردسر از خالي سياست اين ادامه مي‌رسد نظر به _ است دولتي بودجه تعلق موارد از برخي
سپتامبر از 11 پس" ديوك دانشگاه در تحقيقات رئيس نايب سيدو ، جيمز گفته به.بود نخواهد
نفوذ مي‌خواهد دولت كه چرا است آمده وجود به تحقيقاتي بودجه‌هاي زمينه در زيادي مشكلات
اين وجود با كه داشت اظهار وي همچنين ".باشد داشته نتايج انتشار از قبل آنها در بيشتري
مي‌تواند ديوك دانشگاه توافقنامه ، يك متن در جزيي تغيير ايجاد با موارد بيشتر در
شده واگذار ارتش موافقت به نتايج انتشار حق كه مورد يك در اما.دهد انجام را تحقيقات
سوي از لايحه‌اي پيشنويس با جاري سال در.كرد خودداري پروژه پذيرفتن از دانشگاه بود ،
ديگري فشار متحمل دانشگاه‌ها پايه ، تحقيقات درباره محدوديت‌ها افزايش بر مبني پنتاگون
دانشگاه رئيس نايب پل ، .بي اوا !شود جديدي مشكلات و نگراني موجب مي‌تواند كه نشدند
كرد اشاره نكته اين به كشور سراسر دانشگاه‌هاي در احساسات چگونگي تشريح در پنسيلوانيا
در ما توانايي به مي‌تواند تحقيقات نتايج انتشار كنترل مورد در بي‌خردانه حركت‌هاي" كه
تحقيقات از برخي تا است داده قول پنتاگون اينكه با "كند وارد لطمه دانشجويان تربيت مورد
بود خواهد حساس نتايج انتشار كه دهد تشخيص دولت اگر اما شود ، انجام باز كاملا فضايي در
.شود افراشته نيز آنها براي قرمز پرچم است ممكن نباشد ، محرمانه تحقيقات خود اينكه با
در ارتش دفاعي موشك‌هاي آزمايش انجام امكان.مي‌رسد نظر به اجتنابناپذير تنش افزايش
بر وزرا و دانشگاه استادان بين داغي بحث آغازگر گذشته سال در فيربنكس در آلاسكا دانشگاه
.است نشده حل هم هنوز كه بود حساس و محرمانه تحقيقات مورد در دانشگاه سياست‌هاي سر
چانگ جيم مثل دولتي آزمايشگاه‌هاي رتبه عالي افراد براي باز فضايي ايجاد ارتش ، راه‌حل
غيرمحرمانه حوزه در بايد پايه تحقيقات" چانگ گفته به.است ارتش تحقيقات اداره مدير
.شود فراهم هستند آن دنبال به سايرين و وي سازمان كه درازمدتي اهداف بتوان تا شوند هدايت
گزارش در علوم ملي آكادمي "كنيم خفه را تحقيقات نمي‌خواهيم ما" داشت اظهار وي همچنين "
مشاجره هميشه كه كرد اشاره نكته اين به تروريسم و تكنولوژي علم ، عنوان با خود ژوئن ماه
راه‌حل تنها آنان اعتقاد بهميشود مطرح جنگ زمان در انديشه‌ها آزاد تبادل سر بر
تحقيقات كسي چه كه كند محدود نبايد دولت كه است آمده گزارش اين در همچنين.است ارتباطات
كارشناسي كار يك در شود متعهد نخست آنكه مگر.باشد سهيم آن نتايج در يا دهد انجام را
باز فضاي يك در علمي تحقيقات امتيازات و خطرات دانشگاه‌ها همفكري از استفاده با و دقيق
.شد تاييد آرا اتفاق به كنگره جولاي ماه نشست در مطلب اين كه دهد قرار بررسي مورد را
دسيسه‌هاي اهداف عنوان به مي‌توانند دانشگاه‌ها خود سپتامبر از 11 پس اينكه به توجه
در تحقيقاتي باز فضاي حفظ چگونگي مسئله شدن بغرنج‌تر باعث گيرند قرار تروريستي
سخنراني در رئيس‌جمهور تكنولوژي و علم سياست‌هاي مدير ماربوگ جان.است شده دانشگاه‌ها
نيست ، چالش‌ها حل و رايزني تنها تحقيقاتي موسسات ساير و دانشگاه‌ها نقش" گفت آوريل ماه
همچنين شوند تلقي تروريسم توسط انحراف براي بالقوه‌اي اهداف عنوان به مي‌توانند آنها
انحراف براي فرصت‌هايي چنين كردن محدود و جامعه قبال در مسئوليت‌شان از نمي‌توانند آنها
".كند چشم‌پوشي تروريست‌ها ، توسط تحقيقي‌شان و آموزشي وظايف از
Scientific American, Sep.2002
غبار در فروخفته
انسان سلامتي بر برج‌ها فروريختن ناشناخته آثار
هالووي مارگريت
فرهاديان سليمان:ترجمه
صحنه كه كسي هر اما.است آلوده و خالي وسيع ، منطقه‌اي هم‌اكنون جهاني تجارت مركز محوطه
را منهتن خيابان‌هاي كه غباري و گرد توده‌هاي است ، ديده سپتامبر در 11 را برج‌ها تخريب
.نمي‌كند فراموش هيچ‌گاه را برمي‌خاست آن از غليظي دود كه آوارهايي و درمي‌نورديد
ذراتي وجود دليل به حادثه اطراف مناطق ساكنين و نجات و امداد گروه اعضاي از نفر هزاران
ايمني پزشكي مركز از هربرت روبين.هستند خطر معرض در هم هنوز پراكنده‌اند آنجا در كه
از حاصل اطلاعات كه است واضح بسيار ما براي":مي‌گويد نيويورك محيطي و شغلي
آشكار ما براي را موجود شرايط است نتوانسته كامل به‌طور شده انجام نمونه‌برداري‌هاي
".سازد
را محيط در پراكنده غبار و گرد و هوا نمونه‌هاي متعددي شركت‌هاي و دانشگاه‌ها موسسات ،
مورد در اختلاف‌نظرهايي كه چند هرپرداختند نمونه‌ها اين آزمايش به و كرده جمع‌آوري
غبار و گرد كه متفق‌القولند همگي اما دارد ، وجود آزمايشات اين از آمده دست به نتايج
در متعددي نمونه‌برداري‌هاي.است زيانبار بسيار انسان سلامتي براي محيط در پراكنده
ذرات حاوي مناطق اين هواي است شده مشخص نهايت در كه گرفته صورت مختلف زمان‌هاي
آنها اندازه‌هاي كه است مواد ساير و فايبرگلاس سرب ، جيوه ، آلي ، تركيبات شامل آلاينده‌اي
اتمسفرشناس دانشمندان از يكي كاهيل.اي توماس.باشد داشته تفاوت يكديگر با است ممكن هم
در است توانسته وي.است نگران بسيار ذرات اين زيانبار آثار مورد در كاليفرنيا دانشگاه
جمع‌آوري منطقه مايلي يك فاصله در كه نمونه‌هايي در را ريزي بسيار ذرات مناطق اين
كوچك اندازه اين تا كه ذراتي.است ميكرون حدود 5/2 ذرات اين اكثر قطر.بيابد شده‌اند ،
تنفسي مشكلات ريوي ، و قلبي نارسايي‌هاي جمله از مختلفي بيماري‌هاي باعث مي‌توانند باشند
از بعضي قطر كه يافته ريزي بسيار ذرات تحقيقات اين در همچنين وي.شوند مرگ نهايتا و
ريه و قلب سلامت بر سويي بسيار آثار مي‌تواند وي گفته به و است ميكرون حد 26/0 در آنها
از كاملي و جامع اطلاعات ما":مي‌گويد نيويورك ريه انجمن از ايوانوويچ پيتر.باشد داشته
مورد در بنابراين و نداريم هوا در پراكنده سيمان غبار و گرد و ريز بسيار معلق ذرات اين
هست ، نيز بنزين سوختن از حاصل دود زيادي مقدار داراي كه آلوده هواي اين در تنفس عواقب
".نداريم زيادي اطلاع
شده ارائه توصيه‌هاي كار هنگام در آنكه علت به اطراف مناطق ساكنين و كارگران از بسياري
.شدند متعددي مشكلات دچار نكردند ، استفاده صافي از و نگرفته جدي را بهداشت سازمان توسط
و هفته‌ها كه كساني است ، اين واقعيت":مي‌گويد زمينه همين در كارشناسان از ديگر يكي
سايرين از بيشتر بودند امدادرساني سرگرم جهاني تجارت مركز محوطه در را متوالي ماه‌هاي
امداد گروه‌هاي افراد از بسياري ".دارند قرار ريوي و قلبي بيماري‌هاي به ابتلا معرض در
داشتند شكايت تنفسي نارسايي‌هاي از جهاني تجارت مركز محوطه در مدت طولاني اقامت دليل به
علت به نفر كرد ، 500 اشاره آتش‌نشاني كاركنان از نفر هزار پنج به مي‌توان بين اين در كه
مدت اين در نيز همكارانش و هربرت.گرفتند قرار پزشكي مراقبت‌هاي تحت وارده صدمات شدت
تنگي و برونشيت حاد ، سينوزيت‌هاي تنفسي ، مشكلات از بيش و كم كه داشتند زيادي بيماران
از شدت به كه كردند مراجعه ما به بيماراني جولاي ماه از مي‌گويد وي.داشتند شكايت نفس
هم كردن كار به قادر حتي آنها از بعضي كه طوري به بودند ديده آسيب مسئله اين عواقب
ماهه چند سوختن از ناشي ذرات غلظت جهاني تجارت مركز محوطه از دور مناطق در اما.نبودند
نلسون پزشكي تحقيقات موسسه از تارستون.دي جورج.مي‌يابد كاهش شدت به ساختمان‌ها اين
سوء تاثيرات ايجاد بيانگر كه علايمي محوطه از دور مناطق در":مي‌گويد نيويورك دانشگاه
".نكرديم مشاهده را باشد درازمدت در انسان سلامتي بر
كه دسامبر پايان تا حمله از پيش روز چند را هوا از نمونه‌هايي گروهش و تارستون
اين اكثر در كه كرديم مشاهده ما مي‌گويد وي.كردند جمع‌آوري شد ، مهار كاملا آتش‌سوزي
دارند اعتقاد كارشناسان از بعضي البته.شدند تنفسي ناراحتي‌هاي دچار مردم بعضي مناطق
.داد تشخيص كامل به‌طور را سپتامبر حادثه 11 تبعات كامل به‌طور نتوان هيچ‌گاه شايد
دست به حادثه اين مصدومين از دقيقي آمار هيچ‌گونه تاكنون كه است ذكر به لازم البته
ارقام و آمار و گرفته صورت پزشكي انستيتوي و دانشگاه چند در تحقيقاتي هرچند است ، نيامده
بسياري كالج ، كوئينز از ماركوويتز استيون گفته به گذشته ، اين از.است موجود پراكنده‌اي
تنفسي مزمن مشكلات به داشتند اشتغال نظافت كار به اطراف ساختمان‌هاي در كه كارگراني از
به بعيد و بي‌بهره‌اند خود درمان جهت لازم امكانات از افراد اين از بسياري.شدند دچار
ايمني كميته از شافرو.اي جول.شوند بهره‌مند امكانات اين از نيز آينده در مي‌رسد نظر
محسوب جامعه عمومي سلامت براي مسلم شكستي حادثه اين":مي‌گويد نيويورك شغلي سلامت و
".مي‌شود
Scientific American, Sep.2002
46_ تندرستي بحران
1_ استخوان پوكي
Osteoporosis
بهزاد محمود دكتر
و علل كه جا آن از است ، يائسه زنان خصوص به سالخوردگان عمومي مشكل يك استخوان پوكي
در استخوان پوكي.است پيشگيري قابل عمدتا شده‌اند ، شناخته خوبي به آن درمان و تشخيص
.مي‌شود باعث را استخوان شكستگي يك ثانيه هر 20 در متحده ايالات
به و مي‌شود كم استخوان چگالي آن در كه است بيماري‌اي استخوان پوكي چيست؟ استخوان پوكي
خطر و مي‌يابد افزايش استخوان شكنندگي نتيجه در.مي‌آيد وارد خلل آن ميكروسكوپي ساختار
مي‌گيرد قرار لگن استخوان گودي در كه ران سراستخوان خصوص به استخوان‌ها ، شدن شكسته
مبتلا بيماران.مي‌يابد افزايش "دست مچ" استخوان‌هاي پشت ، مهره‌هاي (ران فوقاني مفصل)
مبتلا كسيميكنند مراجعه درمانگاه‌ها به شكستگي‌ها اين خاطر به بيشتر استخوان پوكي به
.باشد استاندارد از كمتر آن كاني مواد چگالي كه است استخوان پوكي به
بافت استخواني تيغه‌هاي اندازه و تعداد و استخوان خارجي پوشش بافت‌شناسي نظر از
بافت (مي‌شود1 داده تشخيص استخواني بافت نوع دو.مي‌يابد كاهش اسفنجي استخواني
را دراز استخوان‌هاي سر دو و دنده‌ها و پشت مهره‌هاي عمده قسمت كه اسفنجي استخواني
بشقاب در خوراك يك از را گوشت همراه استخواني وقتي كه كرده‌ايم توجه همه.مي‌دهد تشكيل
از استخوان برآمده قسمت ،(گوسفند ران استخوان انتهاي يك از بخشي عموما) مي‌كشيم خود
دراز استخوان سر دوكردهاند ذبح كه است گوسفندي بودن جوان نشانه اين.مي‌شود جدا بقيه
اپي بيناست متراكم استخواني بافت از آن تنه ولي است اسفنجي بافت از (فيزها اپي) ران
نرم جوان حيوان در كه دارد وجود استخواني طولي رشد ناحيه يك ران استخوان تنه و فيزها
از فشار كمترين با كه طوري به.مي‌دهد دست از را خود قوام استخوان شدن پخته از پس و است
.مي‌شود جدا استخوان تنه
استخوان تنه و فيزها اپي و مي‌شود استخواني طولي ، رشد منطقه اين پير گوسفند در اما
قوي دندان‌هاي و است سخت بسيار متراكم استخواني بافت (مي‌خورند20 جوش هم به كاملا
اسفنجي بافت مي‌خورد استخوان از سگ چه آن كنند ، خرد را آن نمي‌توانند گوشتخوار حيوانات
.دارد وجود آن اسفنجي بافت حفره‌هاي در فراوان مغز كه بس و است
.مي‌كند شكننده و ترد را آن و مي‌رساند آسيب اسفنجي بافت به عمدتا استخوان پوكي
در و زنان شدن يائسه از بعد كه استخوان اوليه پوكي به كلي طور به را استخوان پوكي
ناشي عمدتا اوليه پوكي.است ثانويه پوكي و مي‌آيد وجود به سالخوردگي در و ديرتر مردان
هورمون‌هاي مثل داروهايي مصرف از ناشي ثانويه پوكي اما.است استروژن هورمون كمبود از
از ران سراستخوان شكستگي.است تيروئيد پركاري مثل بيماري‌اي يا استروييدي كورتيكو
.مي‌شود شايع‌تر مردان و زنان سن افزايش با و است استخوان پوكي عارضه‌هاي سخت‌ترين
مي‌شوند؟ مبتلا استخوان پوكي به افرادي چه *
از 30 بيش يائسگي از بعد خصوص به مردان در تا است شايع بيشتر زنان در استخوان پوكي
به 70 سالگي در 80 بيماري اين شيوع و استخوانند پوكي به مبتلا ساله تا 70 زنان 60 درصد
.مي‌رسد درصد
:دسته‌اند سه استخوان پوكي خطر عوامل
(نكرده‌اند20 مصرف جانشين استروژن هورمون كه يائسه‌اي زنان (خطر1 ثابت عوامل _ الف
استروژن كمبود (6;لاغري (5;سالخوردگي (4;سفيد نژاد (3;استخوان ;شكستگي فردي سابقه
غده‌هاي كاري كم (8;تيروئيد پركاري (7;تخمدان‌ها برداشتن يا شدن يائسه زود از ناشي
.تناسلي
در D ويتامين و كلسيم كم مصرف سابقه (2;دخانيات استعمال (خطر1 متغير عوامل _ ب
زندگي در تحرك عدم (3;زندگي
درازمدت مصرف (كافئين ، 2 و الكل مصرف در زياده‌روي (پزشكي1 به مربوط عوامل _ ج
.تويين فني داروي درازمدت مصرف (4;هپارين درازمدت مصرف (3;كورتيكواستروييد هورمون
نخستين.ندارد آشكار مرضي علامات استخوان پوكي آغازي مراحل _ استخوان پوكي مرضي علامات
خطر معرض در كه كساني غربالگري اهميت جا اين از است ، استخوان شكستگي آن باليني نشانه
مي‌شود ، وارد پشت مهره‌هاي به كه فشاري نتيجه درميشود معلوم دارند قرار بيماري اين
قد ، كاهش همراه مهره‌ها ، ستون خميدگي صورت به كه.مي‌آيند وجود به ميكروسكوپي شكستگي‌هاي
تلخ بسيار را سالخوردگان زندگي كه است عارضه‌اي سراستخوان شكستگي.مي‌شود نمايان
مزمن و حاد دردهاي و گردند بستري بيمارستان در را درازي مدت مي‌شوند ناگزير زيرا مي‌كند
.برند سر به سالخوردگان خانه در غالبا و نمايند تحمل را ناتواني
دستاورد
نجات علم
علوم ، ملي آكادمي شامل ملي آكادمي‌هاي) ملي آكادمي‌هاي توسط اخيرا كه گزارشي اساس بر
است ، يافته انتشار (است تحقيقات ملي انجمن و پزشكي تحقيقات موسسه مهندسي ، ملي آكادمي
اين سرمايه‌هاي حياتي‌ترين و مهم‌ترين از يكي شايد مهندسي و علوم در آمريكا تاريخي قدرت
تروريسم با مواجهه براي:است شده تاكيد گزارش اين درباشد تروريسم با مواجهه در كشور
گسترش بيوتروريسم ، با مقابله براي بيماري‌زا عوامل مورد در بيشتري تحقيقات است لازم
تعمير قابل سريعا كه الكتريكي شبكه‌هاي ارائه و انفجار برابر در مقاوم ساختمان‌هاي
اين پيشنهاد مهم‌ترين كميته اين رئيس برانسكمپ.ام لويس گفته طبق.گيرد صورت باشند
تهديدآميز موارد ساير و منفجره مواد بتواند كه است جديد حسگرهاي از شبكه‌اي ساخت گزارش ،
اين در.گيرند قرار تفتيش مورد شهروندان تك‌تك باشد نياز آنكه بدون كند ، شناسايي را
در عمومي افكار به بخشيدن آرامش جهت روز علم با آشنا سخنگوي يك به نياز بر همچنين گزارش
.است شده تاكيد بحراني مواقع
با مي‌شود ، آن صرف هزينه سال در دلار ميليون از 40 بيش كه ملي امنيت موسسه يك است قرار
حمل سيستم‌هاي اينترنت ، تقويت براي طرح‌هايي انجام با حال عين در.كند همكاري پروژه اين
واگير ، بيماري‌هاي طبيعي ، بلاياي مقابل در كشور از مي‌توان دور ، راه ارتباطات و نقل و
از كميته يك ملي آكادمي‌هاي است ذكر به لازم.كرد حمايت عمومي خدمات كاستي‌هاي هكرها ،
و علمي توسعه براي دولت به كمك كارش كه است داده ترتيب اول تراز مهندسان و دانشمندان
است مواردي شناسايي كميته اين وظيفه اولين.است تروريسم با مبارزه براي راهكاري فناوري
امداد سيستم‌هاي و سلاح‌ها اهداف ، نيز مورد هر درمياندازد مخاطره به را ملي امنيت كه
تروريسم با مقابله راه‌هاي بررسي كميته اين بعدي وظيفه.مي‌گيرند قرار دقيق بررسي مورد
آخرين.است...و هسته‌اي شيميايي ، _ بيولوژيكي جمله از علمي مختلف رشته‌هاي تفكيك به
تلقي بين‌رشته‌اي موارد به‌عنوان علمي لحاظ از كه است موضوعاتي بررسي كميته اين وظيفه
دريافت براي.است مربوطه فناوري و علمي راهكارهاي گسترش نيازمند آنها با مقابله و شده
:كنيد مراجعه زير آدرس به مي‌توانيد گزارش اين از رونوشتي
http://books.nap.edu
Scientific American, Sep.2002
|
