ترجمه: زهره جنابي
جنگ جنگ نيست تا خبرنگاران نباشند. طبيعي است كه در كنار سربازان، خبرنگاران و عكاسان و گزارشگران پيش روي مي كنند، عقب مي نشينند، شاهد صحنه هاي فجيع هستند و گاه يكي بعد از ديگري در اثر بمب، مين يا با هدف گيري اشتباهي تك تيراندازان كشته مي شوند. اين داستان تكراري جنگ هاي ويتنام، كره، بوسني، جنگ اول خليج فارس و نيز جنگ كنوني دوم خليج فارس است.
۴ آوريل (۱۵ فروردين): مايكل كلي سردبير ارشد ماهنامه آتلانتيك و سردبير روزنامه واشنگتن پست در حالي كه لشكر سوم پياده نظام را همراهي مي كرد، كشته مي شود. وي اولين قرباني جنگ از ميان ۶۰۰ خبرنگار شركت كننده در برنامه جاي گيري پنتاگون است.
۲ آوريل (۱۳ فروردين): پس از آنكه رژيم عراق از فعاليت دو تن از خبرنگاران خبرگزاري الجزيره در عراق جلوگيري كرد، اين شبكه خبري ماهواره اي عرب زبان با قطع برنامه هاي خبر عادي خود، دستور وزارت اطلاعات عراق را به اطلاع همگان رسانيد. به «ديار - العماري» خبرنگار اين شبكه كه متولد عراق نيز است، گفته شده كه سريعا بغداد را ترك كند اما ديگر همكار وي «تايسر الوني» از ادامه فعاليت قدغن شده است. به گفته خبرگزاري الجزيره اين وزارتخانه هيچ دليل و مدركي براي اين اقدام خود نياورده است و در پايان آن را غيرمنصفانه و ناگهاني خواند.
در حال حاضر شش خبرنگار از اين خبرگزاري جنگ در عراق را پوشش مي دهند.
۲ آوريل (۱۳ فروردين): كاوه گلستان يكي از فيلمبرداران شبكه بي بي سي و از برندگان جايزه، هنگامي كه از عراق خبر تهيه مي كرد، هنگام خروج از اتومبيل خود، پاي خود را بر روي مين گذاشته و جان خود را از دست داد. كاوه گلستان كه ايراني است طي سه سال گذشته به عنوان خبرنگار آزاد با اين خبرگزاري همكاري مي كرده است. «استوارت هرگس» ديگر همكار وي كه از تهيه كنندگان بي بي سي است، از ناحيه هر دو پا مجروح شد كه با آمبولانس به بيمارستان نظامي آمريكا واقع در سليمانيه منتقل گرديد. «جيم مور» خبرنگار بي بي سي و مترجم محلي گروه كه آن ها را همراهي مي كرد، از اين حادثه جان سالم به در بردند.
۱ آوريل (۱۲ فروردين): مقامات عراقي، دو خبرنگار استراليايي را در خارج از شهر بصره دستگير كرده و سپس در اقامتگاهي در بغداد زنداني كردند. «پيتر ويلسون» خبرنگار يكي از روزنامه هاي استراليا و «جان فدر» عكاس اين روزنامه، در بصره مفقود شدند و حدود ۳۰ ساعت بعد ضمن تماس با روزنامه خود اعلان كردند كه در هتلي در بغداد در بازداشت به سر مي برند.
۱ آوريل (۱۲ فروردين): چهار خبرنگار از زنداني در عراق آزاد شدند.
مويسس سامان عكاس و خبرنگار ناپديد شده «نيوزدي»، متيو مك آلستر و مولي بينگهام و يوهان اسپانر دو عكاس آزاد، سه شنبه شب گذشته هنگامي كه از مرز عراق و اردن عبور مي كردند، ضمن تماس با خانواده و دوستان خود، آن ها را از سلامتي خود مطلع ساختند. صبح روز سه شنبه ۲۵ مارس، ماموران رژيم عراق اين ۴ تن را از هتل شان ربوده و در زنداني در بغداد تحت بازجويي قرار دادند. اين خبرنگاران گفته اند كه شرايط زندان بسيار سخت و ناگوار بوده، اما از نظر فيزيكي با آن ها بدرفتاري نشده و در حال حاضر از نظر سلامتي در شرايط خوبي به سر مي برند.
«فرد نراك» و «حسين عثمان» از خبرگزاري «آي ان تي» نيز از ۲۲ مارس گذشته ناپديد شده و هيچ خبري از آن ها در دست نيست.
۱ آوريل (۱۲ فروردين): به گزارش ديلي تلگراف چاپ سيدني، مقامات دولت عراق يك خبرنگار استراليايي را كه براي پوشش اخبار جنگ در عراق به اين كشور سفر كرده بود، اخراج كردند طبق اين گزارش به «يان مك فدران» گزارشگر گروه روزنامه هاي «نيوزليميتد» كه در برگيرنده «ديلي تلگراف» نيز هست، دستور داده شده كه هر چه سريع تر پايتخت عراق را ترك كند.
۳۱ مارس (۱۱ فروردين): اعضاي گروه خبري شبكه تلويزيوني «العربيه» صحيح و سالم در كويت پيدا شدند.
يكشنبه گذشته تلويزيون العربيه كه مركز آن در دوبي قرار دارد، اعلام كرد گروه سه نفري اعزامي اين شبكه شامل «واعل عداد» گزارشگر سوريه اي، «طلا مصري» فيلمبردار لبناني و «علي صفا» تكنسين لبناني كه از ۲۲ مارس در عراق ناپديد شده بودند، در سلامت كامل بوده و در حال حاضر در كويت به سر مي برند.
۳۰ مارس (۱۰ فروردين): خبرنگار كانال ۴ شبكه «گابي رادو» به قتل مي رسد.
جسد خبرنگار اخبار خارجي شبكه «گابي رادو» در پاركينگي مقابل هتل محل اقامت اين خبرنگار در شهر سليمانيه واقع در شمال عراق پيدا مي شود.
گفته مي شود كه وي از روي پشت بام هتل به زمين افتاده است و تاكنون هيچ ارتباطي ميان قتل وي و اقدام نظامي رژيم عراق به دست نيامده است.
۲۹ مارس (۹ فروردين): به گفته پائولو لپري، معاون ارشد وزارت خارجه ايتاليا، هفت خبرنگار ايتاليايي بازداشت شده توسط مقامات عراق در تاريخ ۲۸ مارس، اكنون صحيح و سالم در بغداد به سر مي برند. ماموران رژيم عراق، اين هفت نفر را در يك ايستگاه بازرسي در بصره بازداشت كردند. در حال حاضر اين هفت تن در هتل فلسطين بغداد به سر مي برند و به گفته منابع خبري، مقامات عراقي هنوز تصميمي درباره تمديد ويزاي اقامت اين هفت تن اتخاذ نكرده اند.
۲۹ مارس (۹ فروردين): شبكه ماهواره اي الجزيره قطر گزارش كرد، يكي از فيلمبرداران اين خبرگزاري كه از ۲۸ مارس يعني پس از آنكه زيرآتش نيروهاي انگليسي در بصره ناپديد شده بود، اكنون در سلامت كامل به سر مي برد. در آن زمان گروه فيلمبرداري وي در حال تهيه فيلم و گزارش از گلوله باران انبارهاي غذا توسط نيروهاي انگليسي در غرب بصره بودند كه اتومبيل بدون آرم آن ها از سوي توپخانه انگليسي مورد حمله قرار گرفت. تهيه كننده و دو راننده اين گروه صحيح و سالم به بصره بازگشتند، اما «اكيل عبدل امير» فيلمبردار گروه از ترس به اسارت در آمدن توسط نيروهاي عراقي يا انگليسي به يكي از مناطق اطراف بصره پناه برد.
۲۸ مارس (۸ فروردين): يونان براي خبرنگاران خود، بليت بازگشت به خانه ارسال مي كند. «كريستوس پروتو پاپاس» وزير اطلاعات يونان، هزينه بازگشت تمامي ۱۶ خبرنگار يوناني اعزامي به بغداد را پرداخت مي كند. وي در يك كنفرانس مطبوعاتي اعلان مي كند، «مي ترسيم اين افراد در عراق كشته شوند، آن ها شغل بسيار مهمي دارند، اما زندگي شان خيلي با ارزش تر است. » و در پايان دو بار تاكيد مي كند كه اين افراد «به خاطر امنيت و حفظ جان شان» بايستي اين كشور را ترك كنند.
۲۸ مارس (۸ فروردين): نيروهاي آمريكايي خبرنگاران را بازداشت مي كنند. يك خبرنگار پرتغالي با نام «لوئيس كاسترو» و دو خبرنگار اسرائيلي با نام هاي «دان سماما بوآز بيسموت، به اتهام جاسوسي توسط نيروهاي آمريكايي بازداشت و مورد ضرب و شتم قرار گرفته اند.
۲۶ مارس (۶ فروردين): شبكه خبري العربيه نمي تواند با گروه خبري اين شبكه كه به عراق اعزام شده اند، تماس برقرار كند. اين گروه شامل يك خبرنگار سوري، يك فيلمبردار و يك مهندس لبناني است.
۲۶ مارس (۶ فروردين): به خبرنگاران هشدار داده مي شود كه آن ها نيز مورد هدف قرار خواهند گرفت. دولت استراليا به خبرنگاران اعزامي به شمال عراق هشدار مي دهد كه سريعا اين منطقه را ترك كنند. در اين بيانيه جديد گفته شده كه طبق اطلاعات به دست آمده، گروه هاي طرفدار صدام آماده اند كه تمام غربي هاي مقيم در شمال عراق از جمله نمايندگان رسانه ها را مورد هدف قرار دهند.
۲۵ مارس (۵ فروردين): علي مرتضوي خبرنگار ايراني كه براي شبكه ماهواره اي «ال بي سي» لبنان و روزنامه «الحيات» از جنگ آمريكا بر عليه عراق گزارش تهيه مي كرد، در جزيره استراتژيك «فاو» مفقود مي شود، احتمال مي رود كه وي دستگير شده باشد.
۲۴ مارس (۴ فروردين): يك خبرنگار و عكاس مجله نيوزويك، در مركز عراق به سختي از مرگ جان سالم به در مي برند. «اسكات جانسون»، و همكارش كه مستقل از نيروهاي نظامي فعاليت مي كردند در كمين نيروهاي عراقي گرفتار مي شوند. اين دو تن در بياباني نزديك نصيريه مخفي شده و قصد داشتند پيش از نيروهاي آمريكايي كه به سمت شمال عراق يعني بغداد پيشروي مي كردند، حركت كرده و مستقيما از خطوط مقدم جبهه گزارش تهيه كنند. اين خبرنگار تاييد مي كند كه قبلا از سوي نيروهاي نظامي به آن ها اخطار داده شده بود كه در مسير جاده نصيريه، شهري كه در غرب بصره واقع شده، حركت نكنند.
۲۴ مارس (۴ فروردين): «رابرت والدك» خبرنگار آزادي كه براي شبكه تجاري كرواتي، شبكه مستقل صربستان، شبكه مستقل بوسني و چند منبع خبري ديگر شبه جزيره بالكان فعاليت مي كرد، از عراق اخراج شد. پيش از اين وي در مصاحبه زنده اي با شبكه خبري سي ان ان (كه از هفته پيش در عراق ممنوع شده) شركت كرده بود.
۲۲ مارس (۲ فروردين): پاول موران، فيلمبردار شبكه اي بي سي استراليا كشته مي شود، اين خبرنگار ۳۹ ساله، بر اثر يك حمله انتحاري، در يك ايستگاه بازرسي در منطقه سعيد صديق كه در شمال عراق و در نزديكي مرز ايران قرار گرفته و تحت كنترل كردهاي اين كشور است، بلافاصله كشته مي شود. وي آخرين نفر از گروه خبرنگاراني بود كه توسط كردهاي مخالف رژيم ظرف ۲۴ ساعت گذشته از اين منطقه عبور داده مي شدند. اريك كمپبل ديگر خبرنگار استراليايي اي بي سي در اين حادثه زخمي مي شود.
۲۲ مارس (۲ فروردين): تري ليود خبرنگار آي تي ان كشته مي شود. اين گزارشگر شبكه خبري آي تي ان در حادثه اي در منطقه جنوب عراق جان خود را از دست مي دهد. در آن زمان گروه خبري آي تي ان زير آتش حملات نيروهاي ائتلافي در خارج از بصره، گرفتار شده بودند. آمبولانس هاي عراقي تعدادي از زخمي ها و كشته شدگان را از آن منطقه به بصره منتقل كردند و گفته مي شود، جسد تري ليود هم در ميان كشته شدگان بوده است. «دانيل دموستير» چهارمين عضو گروه نيز، در اين حادثه زخمي مي شود اما توانسته خود را به نيروهاي انگليسي و آمريكايي برساند. هنوز از دو عضو ديگر تيم فرد نراك فيلمبردار و حسين عثمان مترجم، اثري به دست نيامده است.