Hamshahri Newspaper

مراقبت هاي بعد از عمل
بعد از جراحي، دست آلوده بيمار نبايد به چشمش بخورد، تا سه روز حمام نكند، تا ورقه فلپ جابه جا نشود، استفاده از قطره هاي آنتي بيوتيك و ضد التهاب مثل كورتون، پرهيز از آرايش چشم و شنا معمولاً تا يك ماه نيز توصيه مي شود. شنا كردن نيز بايد با عينك هاي مخصوص و با احتياط انجام شود. اين بيماران معمولاً تا چند روز بعد از عمل نگراني شديدي از نور دارند و بايد بدانند كه در معرض نور قرار گرفتن چندان مهم نيست ولي به علت اين ترس ما عينك هايي را چند روز اول بعد از جراحي براي آنها تجويز مي كنيم. ولي به طور كلي توصيه من به همه مردم، چه كساني كه مورد جراحي ليزيك قرار مي گيرند يا نه اين است كه حتماً از عينك هايي كه فيلتر(uv) دارند استفاده كنند.
اختلالات بينايي و عيوب انكساري چشم (دوربيني، نزديك بيني، آستيگماتيسم) از شايعترين بيماريهايي هستند كه افراد زيادي از آن رنج مي برند. استفاده از عينك متداولترين راه براي رفع اين مشكلات است. كاربرد عينك به قدري همه گير و مؤثر است كه تا به امروز جايگزيني مناسب پيدا نكرده است.اما اخيراً به ويژه در كشور ما آمار اصلاح عيوب انكساري از طريق جراحي ليزيك افزايش چشمگيري يافته است، به طوري كه طي دو سال گذشته جراحي ليزيك بيش از 5 برابر شده است و بيشترين عمل ليزيك را نيز در كشور ما افراد 18 تا 40سال انجام مي دهند. افزايش تمايل به جراحي ليزيك چشم در كشور ما در حالي است كه در كشورهاي پيشرفته با وجود جراحان ماهر و تجهيزات مدرن وبه رغم وجود اختلالات بينايي، افراد كمتر تمايل دارند چشم خود را به جراحي بسپارند و اغلب دانشمندان، سياستمداران، پزشكان و ... از عينك استفاده مي  كنند. اما جراحي زيبايي به چه قيمتي؟ آيا كانديداهاي اين جراحي از عواقب و پيامدهاي آن مطلعند.پزشكان و جراحان معتقدند هيچ جراحي بي خطر نيست؛ از جمله جراحي ليزيك.محدوديت ها، عوارض و مزاياي جراحي ليزيك و اين كه چه كساني كانديد مناسب تري براي اين عمل هستند را در گفت  وگويي با دكتر پرويز زرين بخش رئيس مركز لنز و اپتيك ايران در ميان گذاشته ايم.
* * *
* جراحي هاي چشم شامل چه روش هايي است؟
- جراحي هاي در نظر گرفته شده براي عيوب انكساري كه به تأييد FDA آمريكا هم رسيده اند شامل جراحي ليزيك، PRK ، لازك، اپي ليزيك و جراحي لنزهايي فاست كه داخل چشم كار گذاشته مي شوند.
* جراحي ليزيك چه معايب و فوايدي دارد؟
- جراحي ليزيك روشي است كه در آن ورقه  اي به نام فلپ از روي قرنيه برداشته مي شود و زير آن با دستگاه ليزر تراش داده مي شود. به اين طريق نمره چشم اصلاح شده و بعد از آن فلپ را سر جايش مي گذارند. حسن جراحي ليزيك در اين است كه ديد بيمار تقريباً بلافاصله برمي گردد. بيمار درد ندارد و يا خيلي خفيف آن را حس مي كند. عيب اين عمل نيز در اين است كه وقتي ورقه فلپ برداشته مي شود قسمتي از ضخامت قرنيه نازك مي شود (با تراش ليزر). بنابراين اگر قرنيه نازك باشد و نمره چشم نيز با توجه به ضخامت قرنيه بالا باشد، در چشم فرد اختلال قوز قرنيه در اثر نازكي آن به وجود مي آيد و ديد بيمار حتي با عينك نيز اصلاح نخواهد شد. پس مهمترين عارضه عمل ليزيك همين قوز قرنيه است.
* چرا عمل جراحي ليزيك در مورد افراد زير 18 سال ممنوع است؟
- كساني كه زير سن 18 سال هستند معمولاً چون وضعيت چشمشان در حال تغيير است بهتر است عمل جراحي ليزيك نشوند. علاوه بر آن افراد زير 18 سال معمولاً خيلي پرتحرك هستند و نياز دارند كه وسيله اي مانند عينك تحركشان را محدود نكند. چون كودكان خيلي از همان دوره كودكي گوشه گير مي شوند و نمي توانند مثل همسن و سالانشان جنب و جوش داشته باشند. مطمئناً كيفيت زندگي اين كودكان در بزرگسالي مثل كيفيت ديد كساني كه هيچ وقت عينك نداشته اند نيست. بنابراين به غير از جراحي ليزيك راههايي براي اين افراد پيشنهاد شده كه يكي از آنها گذاشتن لنزهاي تماسي(contact lens) است.
* آيا لنزهاي تماسي مشكل اين افراد را به طور كامل برطرف مي كند؟
- خير، گذاشتن لنزهاي تماسي نيز مقدار زيادي محدوديت براي آنها ايجاد مي كند چون اين لنزها نياز به بهداشت، نگهداري و مراقبت از طرف والدين آنها دارد به خصوص لنزهاي نرم. ولي لنزهاي سخت تا حد زيادي اين مسأله را حل كردند به اين طريق كه كمتر نياز به مراقبت و بهداشت دارند، مي توان با وجود آنها خوابيد، شنا كرد و آلودگي كمتري دارند، همچنين آمارها نشان داده اند كه تا 50 درصد مي توان جلوي پيشرفت نزديك بيني را در كودكان به وسيله آنها گرفت.
* قبل از عمل جراحي چه اقداماتي بايد صورت گيرد؟
- قبل از آن كه بيمار جراحي شود، عيب انكساري او را بايد به دقت اندازه گيري كنيم و مطمئن باشيم كه اين عيب او ثابت است و در حال تغيير نيست. در اين مورد افراد بالاي 18 سال را بايد حداقل يك سال تحت نظر داشته باشيم. علاوه بر اين سطح جلو و پشت قرنيه را بايد به دقت بررسي كنيم كه حالت نازك شدگي و قوز نداشته باشد. چون اگر بيمار قوز قرنيه داشته باشد و عمل شود قرنيه اش نازك تر خواهد شد. در مرحله بعد نيز ضخامت قرنيه بايد بررسي شود و مقدار مناسبي از آن بعد از عمل باقي بماند.
بعد از تمام اين اندازه گيري ها اگر اطمينان حاصل كرديم كه اين عمل براي بيمار خطري ندارد آن وقت جراحي را به او پيشنهاد مي كنيم.
* جراحي چقدر طول مي كشد؟
- عمل جراحي ليزيك يك عمل سرپايي و سريع است و 10 تا 15 دقيقه بيشتر طول نمي كشد. فقط 2 تا 3 روز طول مي كشد تا سوزش چشم بيمار برطرف شود.
* آيا براي كساني كه ضخامت قرنيه آنها كم است روش درماني خاصي وجود دارد؟
- بله، در مورد اين افراد يا كساني كه به هر دليلي نمره چشم آنها بالاتر از ضخامت قرنيه شان است مي توان از لنزهاي جراحي داخل چشمي استفاده كرد.
* جراحي هاي لازك و PRK براي اين بيماران چقدر مي تواند مؤثر باشد؟
- در اين جراحي ها ضخامت كمتري از روي قرنيه برداشته مي شود و همچنين كم عارضه تر هستند. اينها نيز براي افرادي كه ضخامت قرنيه آنها نازك است، مناسبند. ولي در هر صورت جراح بايد با دقت بيمار را انتخاب كند، اطلاعات كاملي به او بدهد و او را آگاه و تفهيم كند و بعد از عمل جراحي نيز تا مدت ها بيمار را تحت نظر و معاينه قرار دهد تا مطمئن شود كه اين عمل براي بيمار هيچ عارضه اي نداشته است. خوب است بدانيد اين اعمال جراحي بسيار مؤثر و سالم هستند.
* شما عمل جراحي ليزيك را بيشتر به چه كساني پيشنهاد مي كنيد؟
- به تمام كساني كه نزديك بين هستند و نمره چشم آنها بالاي يك است و به هر دليل علاقه اي به استفاده از عينك ندارند اين عمل توصيه مي شود البته باز هم به شرط آن كه ضخامت قرنيه  شان كامل باشد، نمره چشمشان ثابت بوده و شرايط عمل جراحي را داشته باشند. البته به دوربين ها با نمره چشم زير 5 و آستيگمات ها نيز اين عمل پيشنهاد مي شود.
* خطرات احتمالي اين عمل شامل چه خطراتي است ؟
- همانطور كه اشاره كردم علاوه بر قوز قرنيه (در اثر نازكي قرنيه) در كساني كه عمل ليزيك مي شوند ممكن است موقع برداشتن فلپ، دستگاهي كه مسئول برداشتن اين ورقه است، خوب عمل نكند كه البته با سيستم هاي جديد و مدرن احتمال اين خطر امروزه كمتر است. به هر حال اگر احتياط صورت نگيرد آلودگي، عفونت و التهاب قرنيه بعد از عمل به وجود مي آيد.
* آيا ممكن است عيوب انكساري بعد از عمل ليزيك مجدداً به وجود بيايند؟
- بايد بگويم كه بعضي از افراد با عيب نزديك بيني هستند كه اين اختلال در آنها پيشرونده است و يا بعضي از چشم ها در حال تغييرند. كساني كه دچار پيشروندگي در
نزديك بيني هستند در ته چشمشان علائم نازك شدگي ديده مي شود و اگر دقت كنيم مي بينيم كه نمره چشمشان هر سال بالا مي رود. در مورد اين افراد عمل جراحي ليزيك بي فايده است. البته گاهي اوقات پس از عمل ليزيك اگر نمره چشم بيمار دوباره تغيير كرده و بالا برود مي توان آن را دوباره عمل كرد به شرط آن كه ما ذخيره كافي را در چشم براي عمل جراحي بعدي (از نظر ضخامت قرنيه) گذاشته باشيم.
* چرا نمره هاي پايين مثلاً (5/0) را عمل ليزيك نمي كنيد؟
- در اين عمل جراحي هميشه احتمال خطا در حد نيم وجود دارد و به علت همين خطا انجام اين عمل در افراد با نمره چشم پايين مفيد نخواهد بود.
* سؤال خيلي از مردم اين است كه چرا بيشتر چشم پزشكان خودشان از عينك استفاده مي كنند مگر جراحي ليزيك چه اشكالي دارد كه پزشكان از آن استقبال نمي كنند؟
-اكثر چشم پزشك ها معمولاً بالاي 40 سال هستند و در اين سن بيشتر دچار پيرچشمي مي شوند براي همين مجبورند از عينك هاي مخصوص پيرچشمي استفاده كنند. پيرچشمي نيز اختلالي است كه هنوز روش جراحي مناسب و قابل اطميناني براي آن وجود ندارد براي همين بيشتر چشم پزشكان از عينك استفاده مي كنند چون عمل ليزيك اصلاً براي آنها مناسب نيست.