در روزهاي گذشته، خبرهايي در مورد عوارض خطرناك ناخالصي هاي فلزات سنگين موجود در نمك هاي خوراكي تصفيه نشده و هشدارهايي از سوي كارشناسان و متوليان امر بهداشت منتشر شد.
يكي از خبرها به جمع آوري 50 تن نمك تصفيه نشده و بدون پروانه ساخت، توسط وزارت بهداشت از ابتداي مهر ماه سال جاري پرداخته بود و خبر ديگر حاكي از آلودگي 80 درصدي نمك  هاي موجود در بازار بود.اما نمك هاي موجود در بازار تا چه اندازه آلوده اند؟ مصرف اين نمك ها چه خطراتي را به دنبال دارد؟ و از همه مهم تر اين كه اين خطرها را تا چه حد بايد جدي تلقي كرد؟
هشدار در باره ناخالصي نمك هاي موجود در بازار، بحث جديدي نيست. سال گذشته هم دكتر اكبري، معاون سلامت وقت وزارت بهداشت هشدار داده بود: 80 درصد نمك هاي موجود در بازار، تصفيه نشده و غيراستاندارد است و تنها سه كارخانه در كشور وجود دارد كه نمك تصفيه شده و استاندارد توليد مي كنند كه ميزان توليد آنها بسيار كمتر از ميزان مصرف جامعه است، تا جايي كه اين سه كارخانه حدود 20 درصد نمك مصرفي در كشور را توليد مي كنند. البته مدتي گذشت كه علي اكبر ساداتي- رئيس انجمن صنفي توليد كنندگان نمك- به اين گفته واكنش نشان داد و گفت: در حال حاضر 14 كارخانه تصفيه نمك در كشور با ظرفيت توليد سالانه 350 هزار تن نمك بهداشتي استاندارد فعاليت دارند كه قادر به تأمين مصرف داخلي هستند.
با اين حال، حتي اگر فرض كنيم بيشتر نمك هاي خوراكي موجود در بازار، غيراستاندارد هستند و بيشتر اين نمك ها در واحدهاي نمك كوبي سنتي، بسته بندي مي شوند و اين واحدها توان حذف ناخالصي هاي موجود در نمك را ندارند، آيا مصرف اين نمك ها خطرناك است و بايد محدود شود؟
اين نكته را هم داشته باشيد كه وزارت بهداشت و درمان از سال 81 تاكنون، پروانه ساخت واحدهاي نمك كوبي سنگ نمك را تاييد نكرده، اما بسياري از اين واحدها، بدون پروانه كماكان به فعاليت خود ادامه مي دهند.
سنگ نمك، شيشه سلامت را مي شكند
هنوز هم براي غذاهايي كه در مناسبت هاي مذهبي طبخ مي شود يا حتي در مهماني ها، از سنگ نمك براي خيساندن برنج استفاده مي كنند.
دكتر ناصر رجب زاده- متخصص صنايع غذايي- معتقد است: ناخالصي هاي موجود در نمك هاي تصفيه نشده شامل سرب، جيوه، آرسنيك، كادميوم، فلور و ساير عناصر سنگيني است كه بر اندام هاي داخلي بدن تأثيرات مخربي دارد. وي ادامه مي دهد: نمك به صورت استخراج شده از معدن يا دريا در هر دو شكل، ناخالصي هاي فراواني دارد كه عمده ترين آنها، سولفات كلسيم يا همان گچ است كه نوع دوم به خاطر سفيد بودن، قابل تشخيص از اصل نمك نيست.
دكتر رجب زاده، وجود گل و لاي را يكي ديگر از ناخالصي هاي موجود در نمك عنوان مي كند و مي گويد: از هر 120 تن نمك توليدي تصفيه، شش تا 10 تن گل و لاي خارج مي شود، كه وجود و مصرف مستمر اين ميزان ناخالصي در نمك هاي سنتي مشكلات و بيماري هاي جسمي را به همراه دارد. طعم نمك هاي سنتي هم به خاطر داشتن ميزان قابل توجهي ناخالصي منيزيم كه طعم تلخ دارد با طعم نمك هاي ديگر فرق دارد و اين نيز يكي از نشانه هاي ناخالصي به شمار مي آيد.
اما در همين حال دكتر ربابه شيخ الاسلام رئيس سابق دفتر بهبود تغذيه وزارت بهداشت، معتقد است: نمك، بخش كمي از رژيم غذايي روزانه افراد را تشكيل مي دهد و به اين دليل كه ممكن است رگه هايي از آلودگي در سنگ هاي نمك استخراجي وجود داشته باشد، نبايد مردم را ترساند، چرا كه اگر هم ناخالصي وجود داشته باشد در بقيه رژيم غذايي، نامحسوس است و اولويت هاي ديگري وجود دارد كه قبل از نمك طعام بايد به آنها پرداخته شود.
عوارض خوردن فلزات سنگين
دكتر كيمياگر- متخصص تغذيه و عضو هيأت علمي دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي- به اهميت تصفيه ناخالصي ها از نمك خوراكي اشاره مي كند و مي گويد: از نظر استاندارد، نمك هاي غيرتصفيه بايد حداقل 99 درصد و نمك هاي تصفيه شده 99/5 درصد خلوص داشته باشند اما فعاليت توليدكنندگان نمك غيرتصفيه اي به روش سنتي، متمركز بر استفاده از رگ هاي سنگ هاي معدن است و اين موضوع درصد ناخالصي ها را بالا مي برد. وي در ادامه به عوارض ناشي از مصرف فلزات سنگين اشاره كرده و مي گويد: يكي از مشكلات اساسي كه ممكن است پيش بيايد، اختلال در عملكرد كليه هاست، چرا كه كليه ها مسئول دفع مواد سمي از بدن هستند و تجمع اين مواد به مرور زمان به بافت كليه آسيب مي رساند.
دكتر سيدعلي كشاورز- مدير گروه تغذيه و بيوشيمي دانشگاه علوم پزشكي تهران- نيز در رابطه با خطرات مصرف نمك هاي ناخالص مي گويد: كادميوم، سرب، مس و جيوه از فلزات سنگيني هستند كه قادر به ايجاد سرطان در افراد مصرف كننده خواهند بود
به عقيده دكتر كشاورز، مسموميت حاد در نتيجه مصرف نمك هاي ناخالص وجود ندارد چرا كه ميزان ناخالصي موجود در نمك ده ها بار كمتر از مقاديري است كه مسموميت حاد ايجاد كند، اما اگر مقدار آنها بيشتر از استاندارد باشد، ممكن است پس از مدت مديدي عوارض آن آشكار شود: مثلاً فرد 60-50 ساله اي كه سرطان مي گيرد، با غذايي كه ديروز يا سال جاري مصرف كرده بيمار نشده است بلكه مجموعه عوامل در طول زندگي فرد دست به دست هم داده و فرد را بيمار كرده است دكتر كشاورز در ادامه از سرب و كادميوم به عنوان عناصر سرطان زا نام مي برد و مي گويد: عوارضي نظير كوتاهي قد، تهوع، استفراغ، كم خوني و ضايعات پوستي يا آسيب ديدن مو، ناخن، استخوان ها، مراكز عصبي، كبد، غدد و طحال در نتيجه مسموميت با اين عناصر عارض مي شود.
همچنين جيوه باعث ايجاد جنين ناقص الخلقه در زنان باردار مي شود و از اين لحاظ خطراتي را به همراه دارد.
وي مس را يكي از عناصر ضروري براي بدن برمي شمارد و مي گويد: بايد توجه كرد كه مقدار مس موجود در نمك ها به چه ميزان است. اگر مس، بيش از حد نياز به بدن برسد، با ايجاد اختلال در جذب آهن و روي باعث كم خوني فقر آهن شده و بر سلامتي غدد جنسي و باروري تأثير مي گذارد. دكتر كشاورز تأكيد مي كند: بعيد نيست بخشي از كمبود روي اي كه در جامعه وجود دارد به دليل اثرات تشديدي مصرف نمك طعام تصفيه نشده باشد.
با همه اين اوصاف، دكتر شهين نيك اعتقاد- استاد تغذيه دانشگاه علوم و تحقيقات- معتقد است، ناخالصي موجود در نمك ها تهديدي جدي به شمار نمي آيند، چرا كه مقدار مصرفي بالايي از اين فلزات، قادر به ايجاد بيماري در افراد خواهد بود و وجود چنين مقاديري از آلاينده ها در نمك هاي مصرفي، بعيد به نظر مي رسد. البته دكتر نيك اعتقاد هم تأكيد مي كند كه بايد از مصرف سنگ نمك پرهيز كرد و ترجيحاً از نمك هاي تصفيه شده بهداشتي استفاده كرد.
زنگ خطر براي پلاستيك هاي زرد
كيفيت نمك هاي بسته بندي شده در پلاستيك هاي زرد رنگ هم مورد تاييد وزارت بهداشت نيست و مصرف آنها هم غيرمجاز اعلام شده است.
مجيد عطايي- مشاور معاونت غذا و داروي وزارت بهداشت- با تأكيد بر اين كه هم اكنون هيچ نوع نمك تصفيه شده اي در بسته بندي هاي پلاستيكي زرد رنگ توزيع نمي شود، مي گويد: نمك هاي با بسته بندي زرد رنگ، تصفيه نشده و داراي ناخالصي زياد و كنترل نشده هستند و شهروندان بايد از مصرف اين نوع نمك ها خودداري كنند.
علي اكبر ساداتي رئيس انجمن صنعتي توليد كنندگان نمك نيز به انواعي از نمك هاي تصفيه نشده و سنتي اشاره كرده و مي گويد: اگر چه اين نمك ها با رونوشته نمك يددار در بازار عرضه مي شوند، اما يد مصرفي در آنها ارزان قيمت و غيراستاندارد است و خطرات زيادي را براي سلامت افراد به دنبال دارد.
با اين اوصاف، به نظر مي رسد عرضه نمك هاي فله اي (باز) و يا بسته بندي شده غيراستاندارد هم يكي از دغدغه هاي نظام سلامت به شمار مي آيد و تلاش براي حذف اين نمك ها از چرخه مصرف نيز ضروري به نظر مي رسد، مسأله اي كه البته مصرف كنندگان بايد بيشتر به آن توجه كنند.
قصه نان و نمك
نمك به عنوان يكي از مواد مصرفي در تهيه نان از آن جهت اهميت مي يابد كه قسمت اعظمي از سبد غذايي خانواده هاي ايراني به نان ها به ويژه انواعي كه به شكل سنتي تهيه مي شوند اختصاص مي يابد.
دكتر ناصر رجب زاده با اشاره به كمبود كارخانه هايي كه نمك تصفيه شده توليد مي كنند، مي گويد: بيشتر نانوايي ها از نمك هاي تصفيه نشده در تهيه نان ها استفاده مي كنند و اين موضوعي است كه توجه بيشتري به خصوص از جانب اتحاديه نانوايان را طلب مي كند، چرا كه مصرف روزانه ناني كه با نمك هاي ناخالص تهيه شده قادر به ايجاد مشكلات گوارشي براي مصرف كنندگان است و با توجه به بحث اخير غني كردن نان ها با عناصري نظير آهن، وجود اين ناخالصي ها نه تنها جذب اين مواد مغذي را كاهش خواهد داد، بلكه تلاش در جهت بهبود وضعيت تغذيه مردم را نيز بي ثمر مي كند.
اين گونه هشدارهاي كارشناسان به مشورت متوليان بهداشت و سلامت جامعه اشاره مي كند اما از مسئوليت مردم و نقشي كه خود آنها در تأمين سلامت خود و فرزندانشان دارند نيز نمي توان گذشت. كارشناسان به مصرف كنندگان 3 توصيه مهم دارند:
۱- نمك هاي مصرفي خود را از انواع يددار تصفيه شده انتخاب كنيد.
۲- به نوع بسته بندي، شماره پروانه ساخت، نشاني محل و توليد و تاريخ درج شده بر روي بسته ها توجه كنيد.
۳- به عنوان يك اصل كلي، بيش از ميزان نياز نمك مصرف نكنيد.

همشهري آنلاين: انجمن چشم پزشكي آمريكااعلام كرد: معاينه مرتب چشم به خصوص براي كودكان اهميت دارد.
اين انجمن هشدار مي دهد كه معاينه چشم نوزاد در بدو تولد در بيمارستان كافي نيست. تا سن 6 ماهگي همه كودكان بايد تحت معاينه كامل چشم قرار گيرند.انجمن چشم پزشكي آمريكا مي گويد اگر اين معاينات مشكلي را در چشم هاي كودكتان نشان نداد، تا 3 سالگي نيازي به معاينه ديگري ندارد و معاينه بعدي پس از 3 سالگي بايد قبل از آغاز مدرسه انجام شود.اين معاينات مي تواند به تشخيص بسياري از عوارض از جمله نقصان بينايي، تنبلي چشم و لوچي كمك كند.
در صورتي كه متوجه ناهنجاري در ديد كودكتان شديد، بايد فوراً به چشم پزشك مراجعه كنيد. همچنين اگر كودكتان در معرض عوامل خطرساز براي بيماري هاي چشمي از جمله كم وزني هنگام تولد، ابتلاي مادر به بيماري هاي آميزشي، سرخجه، يا سوءمصرف مواد غيرمجاز بوسيله او در دوران بارداري بوده باشد، كودكتان بايد مرتبا مورد معاينات بينايي سنجي قرار گيرد.

همشهري آنلاين: آكادمي بيماري هاي اطفال آمريكا مي گويد كودكاني كه مدت بيش از حدي را به تماشاي تلويزيون مي گذرانند، ممكن است به رفتارهاي پرخاشگرانه دست بزنند و به درگير شدن در فعاليت هاي خطرآفرين و ناسالم گرايش پيدا  كنند.
والدين بايد در مورد تماشاي تلويزيون قواعدي را براي كودكانشان تعيين كنند، از جمله محدود كردن زمان تماشاي تلويزيون به حداكثر يك تا دو ساعت در روز و نيز تماشا نكردن تلويزيون هنگام انجام تكاليف مدرسه. بنابراين برنامه هايي كه كودكتان اجازه دارند ببيند را با دقت انتخاب كنيد و هر وقت كه مي توانيد همراه او آن برنامه ها را تماشا كنيد. سعي كنيد از تماشاي برنامه هايي كه ممكن است پيام هاي كليشه اي يا نامناسب را به كودكان انتقال دهد پرهيز كنيد.
همچنين ويدئوهاي آموزشي مناسب را كه به يادگيري و رشد و نمو ذهني كودك كمك مي كند براي او تهيه كنيد.
نگاه كردن به برنامه هايي كه در ساعت هاي پاياني شب پخش
مي شود را براي كودكانتان ممنوع كنيد.

نوشابه هاي شيرين، رژيم شكن اند
گروه سلامت- آنها كه غذايشان را نمي خورند، مگر وقتي كه بطري نوشابه گازدار و شيرين كنار ظرفشان باشد، دو تا خطر را با هم مي خرند: يكي كالري بالايي كه خود اين نوشابه ها دارند و ديگري اشتها براي بيشتر خوردن.
محققان دانشگاه ايالتي پنسيلوانيا با بررسي 33 فرد بزرگسال داوطلب توانستند به اين نتيجه برسند، به اين ترتيب كه در عرض 6 هفته روزي يك وعده در آزمايشگاه تحقيقاتي اين محققان غذا خوردند. غذاي آنها در اين مدت يكسان بود، اما نوشابه اي كه هر بار به آنها داده مي شد، متفاوت بود. يك بار آب به آنها داده شد، يك بار نوشابه رژيمي و بدون قند و يك بار هم نوشابه شيرين و پركالري. بررسي مقدار غذاي خورده شده نشان داد كه گروه آخر حداقل 26 درصد بيشتر از بقيه غذا خورده اند. اين كه نوع مايعات مصرفي ما چه رابطه اي با احساس گرسنگي و اشتهاي بيشتر دارد، هنوز مشخص نيست، با اين حال نتايج اين پژوهش كه در نشريه تغذيه باليني آمريكا چاپ شده نشان مي دهد كنترل وزن ما فقط وقتي ممكن است كه هم روي مواد خوراكي جامد و هم روي مايعاتي كه مي نوشيم، كنترل كافي داشته باشيم. پزشكان آب را به عنوان بهترين نوشيدني توصيه مي كنند و پيشنهاد مي دهند اگر هم از نوشابه يا آبميوه هاي شيرين استفاده مي كنيد، حتما آنها را با مقداري آب رقيق كنيد.

وقتي آب توي دلتان
تكان مي خورد
براي خيلي از آدمها خرخر توي خواب و قطع شدن نفس به طور موقتي، يك مشكل حياتي است. اگر كسي چاق باشد، كه تكليف معلوم است، اما در برخي افراد بدون اين كه چاق باشند، چنين مشكلي پيش مي آيد، يعني در دوسوم اين افراد.
محققان به تازگي دريافته اند شايد علت اين باشد كه موقع دراز كشيدن، مايعات بدن، از اندام تحتاني يعني پاها به طرف سر و گردن جابه جا مي شود و راه نفس را مي بندد. البته اين اتفاق در كساني مي افتد كه به هر دليلي نمي توانند مايعات بدنشان را در قسمت هاي مختلف متوازن نگه دارند. مثلاً در افرادي كه نارسايي قلبي دارند يا كليه كار خود را به خوبي انجام نمي دهد. دانشمندان كانادايي براي بررسي اين موضوع، سعي كردند اين توزيع نامتوازن مايعات را در بدن 11 نفر داوطلب شبيه سازي كنند. آنها يك لباس ويژه را كه در درمان شوك به كار مي رود، به اين افراد پوشاندند. اين لباس ها طوري طراحي شده كه روي اندام تحتاني فشار مي آورد تا مايعات را به طرف سر هدايت كند. در مرحله بعد وضعيت خواب اين افراد را بررسي كردند و متوجه شدند در اين حالت فشار هواي بازدم خيلي بيشتر شده و چند بار قطع تنفس هم اتفاق مي افتد. به اين ترتيب مي توان با كنترل مايعات بدن و توزيع آن در بدن از بروز اين مشكل جلوگيري كرد.اين مطالعه را خبرگزاري رويترز از آخرين شماره بيماري هاي تنفسي و مراقبت هاي ويژه آمريكا گزارش كرده است.

هشدار مكرر درباره افزايش آمار تصادفات جاده اي
گروه سلامت- ايدز و آنفلوانزاي پرندگان و بعضي بيماري هاي نوپديد آنقدر پر سر و صدا هستند كه گاهي فراموش مي كنيم، هنوز هم مرگ و مير ناشي از تصادفات جاده  اي، يك مسئله همه گير جهاني و با مرگ ومير بيشتر از مالاريا و سل و خيلي ديگر از بيماري هاي عفوني است.
بر اساس گزارش كميسيون سلامت جهاني جاده، سالانه حدود۱ /2 ميليون نفر بر اثر تصادفات جاده اي مي ميرند و حدود 50 ميليون نفر دچار آسيب مي شوند. جورج رابرتسون، رئيس اين كميسيون و رئيس سابق ناتو، در اين باره گفت: بيش از 85 درصد از قربانيان جاده ها، در كشورهاي با درآمد كم تا متوسط اتفاق مي افتد. در حالي كه مرگ و مير ناشي از تصادفات جاده اي، بعد از ايدز، دومين علت مرگ جوانان در اين كشورهاست.
اين كميسيون خواستار توجه بيشتر اين اجلاس به موضوع تصادفات جاده اي شده است.
در گزارشي كه اخيرا از سوي اين كميسيون منتشر شده آمده است: علي رغم هم سطح بودن ميزان مرگ و مير ناشي از تصادفات جاده اي با مرگ و مير ناشي از سل و مالاريا، سلامت جاده ها در اهداف توسعه هزاره، لحاظ نشده است. به همين دليل ميزان بودجه و توجهي كه به آن اختصاص داده مي شود، هميشه بسيار كم است.
كميسيون سلامت جهاني جاده اعلام كرده حدود 65 تا 100 ميليارد دلار لازم است تا بتوان مرگ و مير ناشي از تصادفات جاده اي را در كشورهاي با درآمد كم و متوسط، به حد قابل قبولي كاهش داد.
نتايج تحقيقات و گزارش كميسيون سلامت جهاني جاده ها، به رهبران سياسي ثروتمندترين كشورهاي جهان ارائه شده است تا بحث سلامت جاده ها را در دستور كار خود قرار دهند. اين كميسيون توسط بنياد فدراسيون بين المللي اتومبيل راني تاسيس شده و هدف آن تلاش براي ايجاد امنيت بيشتر در جاده هاي سراسر جهان و كاهش تلفات جاده است كه بسياري از رانندگان مسابقات اتومبيل راني عضو آن هستند.
يكي از اين اعضاي مشهور مايكل شوماخر، راننده فرمول يك، است. او هم چندي پيش در مورد اهميت تلفات تصادفات جاده اي به رويترز گفت: وقتي روزانه 500 كودك به دليل تصادف در جاده ها مي ميرند و هزاران كودك ديگر به همين دليل دچار آسيب مي شوند، چرا هيچ كس به فكر كاهش اين آمار نيست؟

چاقي، وزارت بهداشت انگليس را
ورشكسته مي كند
ايرنا: به گفته پزشكان، هزينه برخورد با شيوع چاقي مي تواند موجب ورشكستگي سرويس خدمات درماني بهداشت ملي انگليس شود.
خبرگزاري رويترز از لندن به نقل از مطالعه اي كه در مجله پزشكي انگليس، بريتيش مديكال ژورنال منتشر شده است، گزارش داد: هزينه هاي درماني مربوط به افراد بسيار چاق، ?درصد بودجه سرويس بهداشتي كشور را تشكيل مي دهد. طبق تازه ترين ارقام، انگليس بيشترين ميزان چاقي در اروپا را دارد به طوري كه در اين كشور از هر پنج بزرگسال يك نفر در رده افراد چاق قرار مي گيرد.
در اين مطالعه كه توسط نويد ستار پروفسور طب سوخت و ساز در دانشگاه گلاسكو و تني چند از همكارانش تهيه شده آمده است كه نسبت چاق ها به كل جمعيت انگليس مي تواند به يك نفر در هر سه نفر افزايش يابد. آنها در اين گزارش نوشتند: مشكل شيوع چاقي مي تواند به مراتب وخيم تر شود. نسبت افراد چاق به كل جمعيت بازهم مي تواند بيشتر شود كه اين امر سيستم بهداشتي را ورشكست مي كند و به زودي به كاهش اميد به زندگي منجر مي شود.
چاقي و اضافه وزن در انگليس هر سال حدود ?/?ميليارد پوند براي سرويس بهداشت ملي هزينه دارد. سازمان ديده بان پزشكي انگليس و موسسه ملي بهبود وضعيت بهداشت و درمان انگليس اوايل هفته جاري اعلام كردند كه چاقي از فقر، نوشيدن مشروب يا كشيدن سيگار، خطر بزرگتري براي بهداشت ملي به شمار مي رود.