چهارشنبه ۲۹ آذر ۱۳۸۵ - سال چهاردهم - شماره۴۱۶۳ - Dec 20, 2006
گزارشي از نخستين همايش فعالان صنعت طبيعت گردي
لطفاً به طبيعت بياييد!
گروه شهري فاطمه ستوده: مادربزرگ نشسته بود توي خانه و از درد پا گله مي كرد. وقتي نوه ها دوره اش كردند كه قرار است دسته جمعي برويم سفر، مادربزرگ بغض كرد: شما كه مي دانيد سرماي هوا مي زند به استخوان هايم. مي خواهيد وسط چله سياه زمستان بيچاره ام كنيد؟! شايد مادربزرگ از نقشه زيركانه نوه هايش خبر نداشت. نوه ها تصميم گرفته بودند مادربزرگ را ببرند يك جاي گرم، ميان درخت ها و هواي گرم بهاري و جيك جيك گنجشك ها. مادربزرگ به دل طبيعت كه رسيد، اعتراف كرد كه اصلاً نمي د انسته در زمستان هم مي توان سفري راحت به طبيعت داشت. طبيعت كار خودش را كرده بود. مادربزرگ حالا ديگر مي خنديد و از درد پا هم گله نمي كرد.
***
چندي پيش، سازمان هاي بين المللي، ايران را به دليل وجود جاذبه هاي فراوان و تنوع زيستي در رتبه پنجم برخورداري از جاذبه هاي طبيعي قرار دادند. ايران در جايگاه خوبي قرار گرفته بود، اما اين كه تا به حال چقدر توانسته است گردشگران داخلي و خارجي را به بازديد از طبيعت تشويق كند، موضوع مهم ديگري است.
دوشنبه 27 آذر ماه 85 ، نخستين همايش فعالان صنعت طبيعت گردي در تهران برگزار شد. در اين همايش كه با حضور علاقه مندان به طبيعت و عده اي از دست اندركاران و فعالان اين حوزه آغاز شد، موضوع اكوتوريسم يا طبيعت گردي و مسائل پيش روي آن در ايران امروز به گفت وگو گذاشته شد.
به گفته آرش كوشا، دبير كميته ملي طبيعت گردي و اكوتوريسم ايران، تشكيل اين كميته به روزهاي پاياني سال 84 باز مي گردد. اعضاي اين كميته هم نمايندگاني از سازمان هاي حفاظت محيط زيست، ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري، جنگل ها و مراتع جهاد كشاورزي و يك عضو متخصص طبيعت گردي هستند. براي تعامل بيشتر و سازمان يافته تر با سازمان هاي استاني هم، كميته استاني طبيعت گردي در استان ها فعال شده است.
ظرفيت هاي ويژه طبيعت ايران به عنوان انگيزه اي براي جذب مسافران، مي تواند نقطه قابل اتكاي صنعت گردشگري ايران بشود؛ اما جاي تأسف است كه تا به حال هيچ يك از اين ظرفيت هاي طبيعي به ثبت جهاني نرسيده اند. البته كوشا عقيده دارد كه ابتدا بايد امور مربوط به طبيعت گردي را ساماندهي كرد و سپس براي ثبت جهاني آثار طبيعي دست به فعاليت زد.
دبير كميته طبيعت گردي مي گويد كه هيچ توسعه اي در صنعت اكوتوريسم رخ نمي دهد، مگر آن كه مبتني  بر خصوصيات محلي و استفاده از پتانسيل هاي مناطق باشد. در همين رابطه، كميته ملي طبيعت گردي تا به حال تفاهم نامه اي را با سازمان جنگل ها امضا كرده و از برنامه هاي ديگر آن تشكيل كار گروه حقوقي، حمايت از مؤسسات طبيعت گردي در كشور، همكاري با صندوق مهررضا براي ارائه تسهيلات به استان ها، ارائه تسهيلات به فعالان طبيعت گردي و برگزاري همايش منطقه اي و محلي با همكاري كميته هاي استاني است.
در همايش روز دوشنبه، معاون رئيس جمهور و رئيس سازمان حفاظت محيط زيست هم از برنامه هاي حمايتي سازمان در صنعت طبيعت گردي سخن گفت كه طبق آن سازمان محيط زيست در پنج استان آماده ورود طبيعت گردان به طبيعت است. استان هاي خراسان شمالي، خراسان رضوي، مازندران، گيلان و چهارمحال وبختياري مي توانند به خوبي پذيراي ورود طبيعت گردان باشند. فاطمه واعظ جوادي با اعلام دوره هاي آموزشي براي محيط  بانان گفت كه قرار است محيط بانان كار راهنمايان تور را هم به طور همزمان انجام دهند، اما بخش ديگر كار مربوط به سرمايه گذاران است كه در زمينه تكثير، پرورش، حيات وحش و... فعاليت دارند. سرمايه گذاران در صنعت اكوتوريسم هم از سوي سازمان محيط زيست حمايت خواهند شد كه نتيجه آن احيا، اشتغال زايي و منافع اقتصادي براي كشور است.
صنعت طبيعت گردي از زيرشاخه هاي صنعت گردشگري است. بر همين اساس اسفنديار رحيم مشايي، رئيس سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري گفت كه طبيعت بخشي از هويت انسان است و بايد ميان انسان و طبيعت انس ايجاد كرد: طبيعت گردي به عنوان افقي بيكران در صنعت گردشگري بيشتر مورد توجه است... طبيعت گردي ارزش هاي علمي دارد و تنها با اصول و شاخصه هاي فني خود قابل ارزيابي است... برقراري انس با طبيعت هم وظيفه حوزه گردشگري است و از اين نظر كه جاذبه هاي طبيعت را در نظر بگيرد، بايد برنامه اي ترتيب دهد تا ارزش هاي طبيعت بار ديگر نمايان شده و طبيعت در دسترس همگان باشد.
رئيس سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري، برنامه هاي سازمان خود را در حمايت از طبيعت گردي چنين عنوان كرد: اطلاع رساني، طراحي و افزايش جاذبه هاي سفر، همچنين ارزان سازي و تنوع در ارائه خدمات با اولويت طبيعت، بايد در دستور كار سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري قرار گيرد تا سفر در دامنه طبيعت اجرايي تر شده و در حوزه انتخاب جاي گيرد.
در نخستين همايش طبيعت گردي، عده اي از فعالان بخش هاي خصوصي نقطه نظرها و انتقادهاي خود را مطرح كردند. با توجه به اين كه از عمر گرايش هاي مردمي به طبيعت گردي زمان زيادي نمي گذرد، مي توان گفت كه صنعت اكوتوريسم صنعتي نوپاست و البته انتقاداتي هم كه به آن مي شود، جاي تأمل دارد. انتقادهايي مثل حقوق كم راهنمايان تورها، بيمه نبودن آنها، حتي كم شدن تعداد گونه هاي جانوري در منطقه خوش ييلاق، آلودگي آب ها، تعداد كم محيط بانان ، مشخص نبودن راه ورود GOها به عرصه طبيعت گردي، اجرايي نشدن سند ملي طبيعت گردي و صنعت سازمان محيط زيست در مسئله فرهنگ سازي براي توسعه حفاظت از منابع طبيعي از اين دست انتقادها هستند؛ مشكل هايي كه شايد با برنامه ريزي هاي مدون بتوان آنها را كمرنگ و در نهايت محوشان كرد.

چشم انداز
006954.jpg
كشور چهار فصل ايران داراي ظرفيتي مثال زدني در برخورداري از منابع طبيعي است. هر چهار گوشه ايران علاوه بر جاذبه هاي تاريخي، داراي ويژگي هاي منحصر به فرد طبيعي هم هست كه مي تواند انگيزه قوي گردشگران داخلي و خارجي باشد. با توجه به اين كه از تنوع زيستي روزگار گذشته تنها تعدادي عكس و فيلم به يادگار مانده است؛ بايد اكنون زمينه اي را فراهم كرد كه هم جريان هاي حفاظت از تنوع زيستي محترم شمرده شوند و هم به شكلي مناسب نسل آينده بشر از اين تنوع زيستي موجود آگاه شود.

به منظور ارتقاي كيفيت ساخت و ساز
معماران تجربي ساماندهي مي شوند
اسدالله افلاكي
سياست گذاري هاي اشتباه در دهه گذشته، شناور بودن تصميمات و متعدد بودن مراجع تصميم گيري، بي توجهي به وضعيت اقليمي و لرزه خيز بودن مناطق در اجراي پروژه و ارائه طرح هاي بدون پشتوانه كارشناسي و از همه مهم تر عدم پاسخگويي مسئولان در بخش صنعت سبب پايين بودن كيفيت ساخت و ساز و گراني مسكن در كشور شده است.
مهدي مؤذن، رئيس كانون كاردان هاي فني ساختمان استان تهران در جمع خبرنگاران افزود: امروز ما حداقل به 2 ميليون واحد انباشته مسكن نياز داريم كه هنوز تأمين نشده،  اين در حالي است كه در كنار اين نياز، شاهد نرخ جوان جمعيت كشور هستيم كه با توجه به نياز اين قشر به مسكن هر ساله نيازمندان به مسكن در كشور افزايش مي يابد و چنانچه در زمينه توليد و عرضه مسكن چاره انديشي نشود در سال 1390 اين معضل به نقطه اوج خود مي رسد.
وي گفت: در بخش اقتصاد مسكن ما با ركود تورمي مواجه هستيم و اين ركود مادامي كه مشكل عرضه و تقاضا حل نشود ادامه مي يابد. به گفته مؤذن، با توجه به نرخ منفي توليد مسكن، هر ساله بر حجم اين نياز انباشته، افزوده مي شود از سوي ديگر، 7 ميليون واحد فرسوده در كشور وجود دارد كه نيازمند احيا و بازسازي است كه بر مشكل كمبود مسكن دامن مي زند، اين در حالي است كه وعده هاي مبتني بر توليد يك ميليون واحد مسكوني در سال و نيز احياي سالانه 500 هزار واحد فرسوده به دليل مبتني نبودن بر اصول كارشناسي تحقق نيافته است.
مؤذن ضمن انتقاد از روند موجود خاطرنشان ساخت: در كشور ما هنوز دستگاه متولي كنترل ساختمان مشخص نيست و هيچ دستگاهي هنوز اين مسئوليت را نپذيرفته، افزون براين، كنترلي بر بازار مسكن وجود ندارد و همين رها بودن بازار بر مشكلات موجود دامن زده است، به ويژه نبود نظارت و كنترل هدفمند در بخش رهن و اجاره، قشر آسيب پذير را با مشكل جدي مواجه ساخته است.
به گفته وي، متأسفانه در بخش مسكن بسياري از طرح هاي آزمون داده شده تكرار مي شود و همين امر باعث بروز مشكلاتي در اين بخش مي شود. از جمله جدي نگرفتن حدود 300 هزار واحد مسكوني خالي از سكنه در تهران مشكل بزرگي ايجاد كرده كه به رغم هشدار كارشناسان دلسوز تا مدت ها مسئولان امر به اين مسأله توجهي نداشتند. در حالي كه چنانچه طرحي كارآمد در اين زمينه ارايه شود به طوري كه كسي نتواند مسكن را احتكار كند بخشي از اين معضل در تهران تعديل مي شود.
رئيس شوراي مركزي كانون كاردان هاي فني ساختمان، گفت: صرف تشويش و ابراز نگراني مسئولان از پايين بودن ارتقاي كيفيت ساخت و ساز كاري از پيش نمي برد، بلكه ضروري است تمهيدات لازم براي به كارگيري مصالح استاندارد، اجراي دقيق مقررات و ضوابط موجود، استفاده از نيروي انساني تأثيرگذار و نظارت و كنترل دقيق بر اجرا، فراهم آيد تا شاهد ارتقاي كيفي ساخت و ساز در كشور باشيم.
مؤذن با اشاره به ماهيت و جايگاه كانون كاردان هاي فني ساختمان در چرخه ساخت و ساز گفت: براساس ماده 4 قانون نظام  مهندسي، وزارت مسكن و شهرسازي موظف به ساماندهي تمام نيروهاي دست اندركار ساخت و ساز است كه بخشي از اين نيروها معماران تجربي هستند.
وي با اشاره به اين كه براي نخستين بار در بهمن ماه سال گذشته آزمون تعيين صلاحيت حرفه اي معماران تجربي با شركت 8 هزار معمار تجربي برگزار شد كه طي آن 80 درصد از شركت كنندگان موفق به اخذ پروانه اشتغال به كار شدند، گفت: امسال نيز براي دومين بار اين آزمون، روز 27 بهمن ماه به صورت كتبي و شفاهي با همكاري مشترك وزارت مسكن و كانون كاردان هاي فني ساختمان برگزار مي شود و منابع آزمون نيز منابع خاصي نخواهد بود، بلكه اطلاعات فني و اجرايي كه طي سال كسب شده مورد هدف آزمون خواهد بود.
مؤذن گفت: تمام افرادي كه در اين آزمون موفق به كسب امتياز لازم شوند پروانه اشتغال به كار دريافت مي كنند و اين پروانه دايمي خواهد بود با اين توضيح كه اعتبار آن هر 3 سال تمديد خواهد  شد.
گفتني است ثبت نام دومين آزمون تعيين صلاحيت حرفه اي معماران تجربي جهت اخذ پروانه اشتغال به كار كه از 15 آبان ماه گذشته آغاز شده تا 15 دي ماه ادامه خواهد داشت و كليه داوطلبان شركت در اين آزمون مي توانند تا تاريخ ذكر شده ثبت نام كنند.

ضرورت حفظ حريم رودخانه ها
006942.jpg
زهرا اسماعيلي - يكي از مسايلي كه باعث بروز خسارات زياد در زمان وقوع سيل مي شود، عدم توجه به حريم رودخانه هاست. رودخانه، هنگامي كه در بستر اصلي يا فصلي خود قرار مي گيرد، به دليل اين كه سرعت و انرژي آن تا حدودي كم مي شود،  مقداري از موادي را كه همراه خود از مناطق بالادست آورده است، در كناره مسيلش بر جاي مي گذارد. اين رسوبات، غالباً ذرات دانه درشت و خاك هاي حاصلخيز را شامل مي شود. در واقع، رودخانه ها با اين رسوب گذاري كناره خود را گسترش مي دهند كه به آن دشت سيلابي يا حريم رودخانه اطلاق مي شود.
دشت سيلابي اصولاً حاوي خاكي خواهد شد كه مساعد براي كشاورزي است. همين مسئله غالباً كشاورزان مناطق اطراف را به طرف خود مي كشاند و اين مناطق به كشت محصولات زراعي يا حتي درختان باغي اختصاص مي يابد.
ريسك توسعه كشاورزي در اين مناطق فوق العاده زياد است. دليل اين مسئله چيزي جز اين نيست كه هر سيلي با فاصله زماني مشخصي مي تواند دوباره به وقوع بپيوندد، به طوري كه براي هر بارش يا سيلي، يك دوره بازگشت در نظر مي گيرند. به دنبال وقوع دوباره چنين سيلي و چه بسا با شدت بيشتر، كليه مناطق تحت كشت، زير آب خواهد رفت.
وقوع دوباره سيل، جنبه ديگري نيز به خود خواهد گرفت؛ كنده  شدن محصولات زراعي، افزايش حجم مواد غرقه در آب را به دنبال خواهد داشت. اين مسئله، انرژي كنش و جنبش آب را همواره افزايش داده و خسارات در منطقه پايين دست اين منطقه كشاورزي، تا چندين برابر افزايش مي يابد و در صورت كشت درختان باغي در حريم رودخانه، خسارت فوق العاده شديدتر است. براي جلوگيري از خسارت اين چنين، به حريم رودخانه احترام بگذاريم، چرا كه در واقع، اين حريم نيز بخشي از رودخانه محسوب مي شود.

معرفي كتاب
006951.jpg
نام كتاب: برخورد سيستمي با طبيعت زنده و مقالات ديگر در زمينه اكولوژي
نويسنده: دكتر سيدمحمد فخر طباطبايي، عضو هيأت علمي دانشگاه تهران
ناشر: شركت سهامي انتشار
نوبت چاپ: دوم
شمارگان: 1000
***
مقالات اين كتاب عمدتاً براساس سرفصلهاي دو درس اكولوژي عمومي و اكولوژي زراعي دانشكده پرديس كشاورزي و منابع طبيعي تهران (كرج) تهيه شده است.
در اين مقالات به شيوه توأم بهره وري پايدار و منطقي از طبيعت و حمايت و حفاظت از آن ها پرداخته شده است.
در واقع نويسنده با تأكيد بر دو مفهوم زيست شناسي طبيعت و اقتصاد طبيعت به بررسي مسائل مختلف مرتبط با اين دو مفهوم مي پردازد.
مراد نويسنده از اقتصاد طبيعت آن دسته از جنبه هاي كاربردي رشته اكولوژي است كه ارتباط تنگاتنگي با اكونومي يا اقتصاد آدمي دارد. به تعبير نويسنده، اقتصاد آدمي قوانين مربوط به چگونگي توزيع ثروت در ميان جامعه و اقتصاد طبيعت قوانين مرتبط با چگونگي توزيع مواد و انرژي كه همان ثروتهاي طبيعي باشد، در ميان قشرهاي مختلف كره زمين است.
نويسنده از رويكرد كنوني توجه به اكونومي (اقتصاد آدمي) انتقاد مي كند و معتقد است به رغم شباهت ظاهري اكولوژي و اكونومي اين دو در اهداف خود در تضاد با يكديگر
قرار دارند.
نويسنده در بخشي از مقدمه چاپ دوم كتاب مي نويسد: ...در تحليل نهايي مشكلات محيط زيست، اكولوژي بسيار زيبنده تر از توصيف كلي طبيعت چهره مي نمايد. به علاوه در اين حال معمولاً الگوهايي نيز براي بهزيستي بشر پيشنهاد مي دهد، به طوري كه فراگير نقش كاربردي اطلاعات مربوط به زيست شناسي طبيعت را به خوبي درمي يابد. اكولوژي اصولاً در دوجا به خوبي مي درخشد: در ابتدا و در انتهاي دوك حجيم دنياي تخصص هاي علوم زيستي! كتاب حاضر در تمام مقالات پلي از ابتدا به انتها مي زند و به ويژه مي خواهد كه خواننده جاي خالي مطالب اين كتاب را به عنوان حلقه اتصال زنجيره هاي علوم زيستي (به ويژه در گرايش هاي كشاورزي و بيولوژي گياهي) احساس كند، نيز ببيند كه هرچند دريچه هاي زيست شناسي طبيعت بر روي روزگار ما تا حدود زيادي باز است اما كرانه هاي اقتصاد طبيعت هنوز چندان پيدا نيست! در حالي كه مي دانيم آدمي براي رسيدن به سرزميني كه تمدن پايدار نام دارد، هر روز بيش از پيش بايد از مرزهاي شيطاني اقتصاد ناسالم خويش روي بگرداند و به كرانه هاي نجات اقتصاد طبيعت پناه آورد.

تهيه طرح تقسيط عوارض هتل سازي
006945.jpg
گروه شهري- پيش نويس طرح ارائه تسهيلات براي توسعه گردشگري و هتل سازي نوشته مي شود.
مدير اجرايي اتحاديه هتل داران استان تهران از تاليف پيش نويس مكلف كردن شهرداري در قالب قانون الحاقي براي اجراي طرحي در راستاي ارايه تسهيلات براي توسعه گردشگري و هتل سازي خبر داد.
اتحاديه هتل داران استان تهران، سازمان ميراث فرهنگي، گردشگري و صنايع دستي و كارشناسان كميسيون ماده پنج و شهرسازي شهرداري در تدوين اين پيش نويس كه با هدف كمك به سرمايه گذاران علاقه مند به سرمايه گذاري در صنعت گردشگري تهيه شده، همكاري كرده اند.
رجبعلي خسروآبادي، مدير اجرايي اتحاديه هتل داران تهران در رابطه با اين پيش نويس به ميراث  خبر گفت: در اين پيش نويس، شهرداري مكلف مي شود تا براي همكاري در توسعه گردشگري پايتخت، عوارض اضافه تراكم و تغيير كاربري ساختمان ها را پس از بهره برداري سرمايه گذار از وي دريافت كند.
وي با اشاره به اين كه اين طرح براي سرمايه گذاران هتل ساز پيش بيني شده است اظهار داشت: از ويژگي هاي اين طرح اخذ عوارض اضافه تراكم و تغيير كاربري در اقساط پنج و 10ساله است.
اين كارشناس تسهيل در امر هتل سازي در پايتخت را از مهمترين مزاياي طرح مورد نظر دانست.
خسروآبادي، خاطرنشان كرد: هم اكنون پيش نويس اين بحث به عنوان دستورالعمل تهيه شده و در هفته آينده براي تصويب به شوراي شهر تهران ارسال مي شود.

خودداري از شكار وحوش
ايرنا: مديركل حفاظت محيط زيست استان ايلام از اهالي روستاهاي حاشيه زيستگاههاي جانوري استان خواست: ازشكار انواع وحوش كه به علت بارش برف و سرماي شديد به اين مناطق پناه مي آورند، خودداري كنند.
شماري از پرندگان و جانوران وحشي به علت برودت هوا و بارش برف در روزهاي گذشته از ارتفاعات زيستگاههاي مانشت،قلارنگ، كبيركوه و ديناركوه در جستجوي غذا به روستاهاي حاشيه اين مناطق پناه آورده اند.
حسين محمدي در گفت و گو با ايرنا افزود: گونه هاي جانوري اگر از حمايت هاي لازم برخوردار نشوند، ممكن است با تلفات زيادي مواجه شوند.
وي اظهار داشت: مردم بايد در صورت نزديك شدن وحوش به مناطق مسكوني آنها را پناه داده و سريعا به اين اداره كل اطلاع دهند.

عجايب ايران
طاق بستان
006948.jpg
گروه شهري طاق بستان، طاق بيستون، يا نامي كه ياقوت حموي به آن مي دهد؛ قصر شيرين و يا شبديز، مكاني است كه تاريخ و اسطوره با هم در آميخته اند.
در زير اين طاق ها كه خود نمادي از آسمان هستند و از روي اين نقش ها، داستان ايران را مي شود خواند. ايرانيان مي پسنديدند كه داستانشان را در راه هاي پررفت و آمد براي خودي و بيگانه، ايراني و انيراني نقل كنند و آن چنان نقش كنند كه تحريفي بر آن راه نيابد. مي توان تصور كرد مسافران و كاروانياني را كه از همدان به بابل مي رفتند و برخي سفرنامه و برخي ديگر حيرت نامه اي مي نوشتند از اين نقش هاي عجيب. از اسطوره كوه بيستون، جايگاه خدايان آريايي گرفته تا ايزدمهر و ايزدبانوي آناهيتا، از شكست جوليانوس رومي تا به تخت نشيني محمدعلي ميرزاي قاجاري، از كتيبه پهلوي تا شعر فارسي، از نقش گل نيلوفر تا شبديز، اسب خسروپرويز، همه و همه در اين حكاكي هاي بي نظير ديده مي شوند.
نقش هاي شكار از اهميتي مي گويند كه شكار در دنياي باستان داشته. تا جايي كه اگر شاهي توان شكار كردن نداشت از سلطنت خلع مي شد. اين از جامعه شناختي ايران باستان حكايت دارد.
شعر بسمل، شاعر كرمانشاهي از مداحي شاعران و غرور پادشاهان سخن مي گويد. اين هم از مردم شناسي، تفاوت تاج هاي اردشير دوم، شاهپور دوم، شاهپور سوم و خسروپرويز، تبار شاهان را مشخص مي كند و طاق ها، گويي پرسپكتيو سبك معماري ايراني هستند. رسيدن از چهار گوشي به دايره.

نگاه دوم
خانه دار شدن به چه قيمتي
غلامرضا رفيع
گراني و افزايش قيمت مسكن و تهيه سرپناه، به عنوان اصلي ترين نياز مردم، ديگر چيزي نيست كه بتوان آن را منكر شد يا نوعي توهم و حاصل خبرها و گزارش هاي غير واقعي و دامن زدن رسانه ها به جو كاذب گراني پنداشت.
كافي است متوليان امر مسكن، سري به بنگاههاي املاك بزنند و با مقايسه قيمت ها در دوره اي كمتر از يك سال و حتي چند ماه اخير يا پرس و جو از خريداران و فروشندگان پي ببرند كه در بسياري موارد متقاضيان خريد در مناطق نه چندان مرفه شهر حتي براي همين آپارتمان هاي به اصطلاح نقلي كه به تدريج براي قشر كثيري از مردم كوچكتر و دست نيافتي تر مي شود، بايد دست كم به ميزان تسهيلات حد اكثري بانك مسكن نسبت به قبل پول بيشتري بپردازند.
هرچند در همه جاي دنيا براي رونق بخش هاي اقتصادي به ويژه مسكن، تعريف و معيار علمي مشخصي ارايه مي شود ولي در اينجا داستان به گونه ديگري رقم خورده و رونق بازار مسكن كه وزير مربوطه مدتها قبل وعده آغاز آن از نيمه دوم امسال را مي داد بالاخره پيش از موعد به شكل افزايش قيمت و البته به شيوه اي لجام گسيخته رخ نمود و جويندگان مسكن را بيشتر در نگراني فروبرد و آنان را از دستيابي به آرزوي خانه دار شدن دورتر ساخت.
مادام كه برخي، گران شدن را به اشتباه، نشانه رونق و خروج از ركود تلقي كنند، بديهي است كه آشفتگي و پيامدهاي مخرب چنين رونقي به قيمت يك عمر بدهكاري مردم به بانكها تمام خواهد شد و عرضه كننده، هرگونه افزايش سقف وام يا تسهيلاتي را به منزله سهم و حق خود تلقي و با افزايش قيمت آن را از خريدار مطالبه خواهد كرد و چه بسا ممكن است در چنين شرايطي برخي توليدكنندگان با فروش تعدادي از واحدهاي مسكوني و دريافت هزينه هاي اوليه حتي به احتكار و خودداري از عرضه ساير واحدها روي آورند.
با اين حال اگرچه بازار مسكن و افزايش قيمت به عوامل عمده اي همچون توليد،  عرضه و تقاضا، نرخ زمين و مصالح ساختماني، تصميمات اثر گذار دولت و نحوه مداخله مديريت شهري در تعيين عوارض ساخت و ساز بستگي دارد ولي تأثير افزايش حجم نقدينگي در جامعه، تصميمات مقطعي و غيركارشناسي در پرداخت وام هاي گوناگون مسكن اعم از خريد و اجاره، وضعيت نامناسب بازار سرمايه، كاهش بهره بانكها وسرگرداني نقدينگي و فقدان زمينه هاي مناسب براي سرمايه گذاري در ساير بخش ها را نيز نبايد از ياد برد.
چرا كه اعمال سياست هايي از اين دست و سردرگمي موجود در اين بخش، تاكنون صرفاً افزايش بهاي مسكن را در پي داشته و پرداخت انواع وام هاي هدايت نشده و بدون برنامه با عناويني چون خريد يا وديعه مسكن و غيره تنها به التهاب بازار دامن زده و نگراني متقاضيان مسكن به ويژه اقشار آسيب پذير جامعه را نسبت به تهيه ضروري ترين نياز زندگي بيشتر كرده است.
هرچند بنا به اظهارات مسئولان دستگاهها و نهادهاي مربوطه، طي ساليان گذشته از يك سو دولت در پرداخت تسهيلات بانكي و از سوي ديگر مديريت شهري در اعطاي برخي تسهيلات تشويقي ساخت و ساز، اصل كمك به مصرف كننده را مد نظر داشته اند، ولي تجربه نشان داده كه مصرف كننده كمترين سود را از اين نوع رويكرد برده و به دليل عدم نظارت و كنترل بر اين بخش، بيشترين سود عايد توليدكنندگان و فروشندگان شده است و آنها نه تنها به ميزان افزايش سقف تسهيلات، بلكه فراتر از آن قيمت هاي بيشتري را از خريدار مطالبه كرده اند.
تاكنون در مراحل مختلف، سقف وام پرداختي مسكن با هدف خانه دار شدن مردم افزايش يافته است ولي از آنجا كه مكانيزم كنترلي درستي براي هدايت اين نوع تسهيلات به نفع مصرف كننده وجود نداشته اين افزايش ها عملاً پس از مدت كوتاهي خاصيت و كاربرد خود را از دست داده و نفع اين تسهيلات عايد توليدكننده و البته يك عمر بدهي پازپرداخت اصل و سود آن نيز نصيب خريدار مي شود.
به بيان ديگر با توجه به نبود مكانيزم و سازوكارهاي اساسي در حمايت از مصرف كننده، از يك سو هرگونه افزايش سقف وام عملاً تاكنون به افزايش تقاضا و گران فروشي مسكن منجر شده و از سوي ديگر اعطاي تسهيلات تشويقي مديريت شهري مانند تراكم مازاد و كاهش برخي عوارض ساخت و ساز نيز صرفاً به كام توليدكننده بوده و مصرف كننده از قبل آن سودي نبرده و به بيان ديگر قيمت مسكن متناسب با افزايش وام و تسهيلات بالا رفته است.
حتي شيوه تمديد وام 18 ميليون توماني كه در مراحل مختلف و هر بار براي مدتي كوتاه صورت مي گيرد نيز علاوه بر افزايش فشار رواني بر خريداران باعث هجوم براي خريد به ويژه در پايان مهلت مقرر و به تبع آن آشفتگي بازار مسكن مي شود.
به نظر مي رسد جلوگيري از آشفتگي بازار مسكن و برقراري ثبات نسبي آن تا حد زيادي نيازمند تجديد نظر جدي دولت در سياست گذاري هاي راهبردي مربوط به مديريت زمين، مصالح ساختماني و هدايت وام و تسهيلات مسكن به نفع مصرف كننده با ايجاد مكانيزم هاي نظارتي و كنترلي دقيق در اين زمينه است.
به هر حال اكنون سؤال اين است كه براي خانه دار شدن و تهيه يك آپارتمان و سرپناه نقلي و كوچك در كشوري كه دست كم زمين و امكانات و دانش ساخت و ساز اعم از مصالح و نيروي كار به وفور يافت مي شود تا كي بايد انتظار كشيد و در وادي آرزوها در پي سراب دويد؟

زادبوم
اجتماعي
ادب و هنر
اقتصادي
دانش فناوري
بـورس
حوادث
بين الملل
فرهنگ و آموزش
سياسي
شهر تماشا
سلامت
شهري
ورزش
صفحه آخر
همشهري ضميمه
|  اجتماعي   |   ادب و هنر   |   اقتصادي   |   دانش فناوري   |   بـورس   |   زادبوم   |   حوادث   |   بين الملل   |  
|  فرهنگ و آموزش   |   سياسي   |   شهر تماشا   |   سلامت   |   شهري   |   ورزش   |   صفحه آخر   |  
|   صفحه اول   |   آرشيو   |   شناسنامه   |   چاپ صفحه   |