دوشنبه ۲ بهمن ۱۳۸۵ - سال چهاردهم - شماره۴۱۸۹ - Jan 22, 2007
همه آنچه بايد درباره واكسن آنفلوآنزا بدانيد، در گفت وگو با رييس گروه عفوني دانشگاه علوم پزشكي تهران
واكسيناسيون تا 90 درصد از بيماري پيشگيري مي كند
عكس: مسعود خامسي پور
سميه شرافتي
011223.jpg
هر قدر بيماري آنفلوآنزا در ماه هاي اخير خبرساز شده، واكسن اين بيماري هم جنجال برانگيز بوده است. نگراني ها البته درباره ويروس آنفلوآنزاي پرندگان است و واكسن آنفلوآنزاي انساني .
در ماه هاي اخير درباره اين واكسن حرف و حديث هاي زيادي وجود داشته. عده اي براي اين واكسن تبليغ كرده اند و عده اي مخالفت كرده اند. دكتر مهرناز رسولي نژاد، متخصص بيماري هاي عفوني و مدير گروه بيماري هاي عفوني و گرمسيري دانشگاه علوم پزشكي تهران در خصوص بيماري آنفلوآنزا و همچنين وضعيت دسترسي مردم به واكسن آن در كشور توضيح مي دهد.
***
* خانم دكتر، اول از خود آنفلوآنزا شروع كنيم؟
- بيماري آنفلوآنزا يك بيماري ويروسي حاد و شديد است كه مي تواند كشنده باشد و چون ويروس آنفلوآنزا بخصوص ويروس آنفلوآنزاي نوع  A ويروسي است كه هر ساله تغييرات كوچك و بزرگي پيدا مي كند، يعني آنتي ژن هاي سطحي آن گاهي اوقات تغييرات مختصر و گاهي اوقات تغييرات اساسي پيدا مي كنند، بنابراين به طور مرتب هر ساله مي توانند باعث ايجاد بيماري شوند. يعني همين تغييرات كوچك مي تواند هر سال در يك منطقه تعدادي از افراد را مبتلا به بيماري كند و تغييرات بزرگ آنتي ژني نيز در سطح جهان مي تواند تعداد زيادي از افراد را مبتلا به آنفلوآنزا كند و در واقع پاندمي يا همه گيري جهاني ايجاد كند. بنابراين آنفلوآنزا يك بيماري ويروسي غيرقابل درمان است.
* يعني داروهايي كه براي اين بيماري وجود دارند موثر نيستند؟
- ببينيد، دارو براي اين بيماري وجود دارد، ولي اين داروها تنها طول دوره بيماري را كوتاه مي كنند و درمان اساسي قطعي براي آن وجود ندارد. براي همين تنها راه مقابله با اين ويروس تهيه واكسن است. واكسني كه تهيه مي شود يا از نوع ويروس كشته شده است يا از قسمت هايي از ويروس است كه براي تهيه واكسن از آنها استفاده مي كنند.
* چرا براي آنفلوآنزا هر ساله واكسن جديدي توليد مي شود؟
- تغييرات ساليانه آنتي ژنها در اين بيماري سبب مي شود كه هر سال واكسن جديدي از براي آن تهيه شود. اين واكسن جديد از ويروسي است كه سال قبل باعث اپيدمي بيماري شده است و معمولا 8 تا 10 ماه قبل از پيدايش فصل آنفلوآنزا اين واكسن را تهيه مي كنند و در اختيار عموم قرار مي دهند.
* بيشترين زمان فعاليت ويروس آنفلوآنزا كدام فصول است؟
- حداكثر فعاليت اين ويروس در فصل هاي پاييز، زمستان و اوايل بهار است و به محض گرم شدن هوا شدت آلوده كنندگي آن از بين مي رود ولي در اين 8 ماه كه ويروس فعال است مي تواند در افراد خاصي منجر به عوارض خيلي شديد يا حتي مرگ شود.
* حالا برويم سراغ واكسن. ميزان اثر بخشي واكسن آنفلوآنزا چقدر است؟ يعني پس از تزريق چقدر مي شود مطمئن بود كه فرد بيمار نمي شود؟
- واكسني كه الان از طرف سازمان بهداشت جهاني تهيه شده و مسئولين بهداشتي آن را مورد تاييد قرار داده اند،  مي تواند 70 تا 90 درصد از بروز بيماري جلوگيري كند. هر ساله براي تهيه اين واكسن در سطح جهان هزينه بسيار زيادي خرج مي شود و معمولا شركت هايي كه اين واكسن را تهيه مي كنند شركتهايي هستند كه بايد مورد تاييد سازمان بهداشت جهاني قرار بگيرند.
* شما تزريق اين واكسن را به چه كساني توصيه مي كنيد؟
- ببينيد، اين واكسن براي هيچكس منع مصرف ندارد ولي توصيه مي شود تمام كساني كه در معرض خطر هستند، حتما بايد واكسيناسيون شوند. همچنين تمام كساني كه داراي بيماري هاي زمينه اي هستند كه مي تواند باعث ناتوانيشان شود مثل كساني كه بيماري هاي زمينه اي قلب و عروق دارند، تمام كساني كه بيماري هاي زمينه اي ريوي مثل آسم يا برونشيت مزمن يا نارسايي هاي تنفسي دارند، كساني كه بيماري هاي مزمن كبدي يا كليوي دارند يا مبتلا به ديابت هستند، بايد حتما واكسن را دريافت كنند. بهترين زمان واكسن آنفلوآنزا هم در اوايل پاييز است.
* يعني تمام افراد در هر سني اگر مبتلا به اين بيماري هاي زمينه اي باشند بايد واكسن دريافت كنند؟ حتي كودكان؟
- بله، اين بيماري هاي زمينه اي ديگر سن نمي شناسند. يعني حتي اگر كودكي مبتلا به بيماري ديابت يا آسم بود بايد اين واكسن را دريافت كند. به خاطر اينكه بيماري آنفلوآنزا باعث تشديد روند مخرب اين بيماري ها مي شود. ضمن اينكه اين افراد عوارض آنفلوآنزا مثل ذات الريه را بيشتر مي گيرند. ولي به جز اينها الان ديگر توصيه مي شود افرادي كه بالاي سن 50 سال هستند حتما واكسن ساليانه را دريافت كنند. همچنين كساني كه از داروهاي سركوب كننده ايمني استفاده مي كنند، مثل افراد مبتلا به سرطان هم بايد حتما اين واكسن را دريافت كنند. در مورد خانمهاي باردار و كودكان خيلي كوچك، در مواردي كه بيماري آنفلوآنزا به صورت اپيدمي درمي آيد واكسن توصيه مي شود، ولي در اينجا نظر پزشك متخصص زنان و متخصص عفوني بسيار مهم است.
* شما گفتيد خطر شيوع بيماري آنفلوآنزا بسيار زياد است. پس چرا اين واكسن مثل واكسن بيماري هاي ديگر كه هر چند وقت يك بار كشوري مي شوند، در دسترس مردم قرار نمي گيرد؟
- ببينيد، اين مربوط به سياستگذاري هاي كلان كشوري است كه مركز مديريت بيماري ها و كارشناسان مربوط به اين حوزه بايد در اين امر تصميم گيري كنند. شايد الان تعداد موارد شيوع آنفلوآنزا به حدي نيست كه دولت بخواهد برنامه تزريق واكسن آن را به صورت كشوري كند، يعني به صورتي كه همه بتوانند به صورت رايگان از آن استفاده كنند. بنابراين الان دلايل محكمي براي پاسخ به اين پرسش وجود ندارد. درست است كه مسئولين بهداشتي بر وارد شدن واكسن تاكيد دارند ولي اين واكسن به طور رايگان در اختيار مردم قرار نمي گيرد.
* دولت نمي تواند اين واكسن را در اختيار افراد در معرض خطر قرار دهد؟
البته وقتي واكسن امسال وارد شد به طور رايگان به پرسنل حرف پزشكي با تمهيدات وزارت بهداشت هم در بيمارستان هاي دولتي و هم در بيمارستان هاي خصوصي در حال تزريق است، چون اين افراد جزو افرادي هستند كه در معرض ابتلا هستند. ولي بقيه افراد بايد خودشان واكسن را تهيه بكنند. اين واكسن حتي تحت پوشش بيمه ها نيز قرار ندارد مگر بيمه هاي تكميلي. البته هزينه اين واكسن در مقابل هزينه هاي روزمره زندگي هزينه اي ندارد كه يك بيمار نتواند تحمل پرداخت آن را داشته باشد. قيمت اين واكسن در برابر محافظتي كه ايجاد مي كند و سلامتي كه فرد به دست مي آورد بسيار ناچيز است.
* واكسن طي چند دوره تزريق مي شود؟
- واكسن هر سال يك نوبت تزريق مي شود و معمولا هم در قسمت بالاي دست و داخل عضله تزريق مي شود. بهتر است كه وقتي بيمار مي خواهد اين واكسن را تزريق كند علائم سرماخوردگي مثل گرفتگي بيني را نداشته باشد. البته خود آنفلوآنزا معمولا با تب شديد و درد بدن، خستگي و آبريزش و سرفه همراه است و خيلي سخت تر و شديد تر از علائم سرماخوردگي است ولي بهتر است كه بيمار در موقع تزريق واكسن علائم سرماخوردگي را نداشته باشد براي اينكه ممكن است 24 تا 48 ساعت بعد از تزريق واكسن، بيمار دچار درد شديد ناحيه تزريق واكسن همراه با تب شود كه اين علائم همراه با علائم سرماخوردگي براي بيمار بسيار آزار دهنده است.
* فرمولاسيون واكسن آنفلوآنزا به صورت اسپري كه تازه ساخته شده وارد كشور شده است؟
- خير، البته فرمولاسيون واكسن كه به صورت اسپري استفاده مي شود، الان چند سال است كه در آمريكا مورد تاييد قرار گرفته ولي محدوديت سني دارد و براي كودكان و افراد خيلي مسن تجويز نمي شود. در تحقيقي هم كه در اروپا انجام شد مشخص شد كه به دنبال استفاده از اسپري يك سري از عوارض عصبي ايجاد شد. ما هنوز اين فرم از واكسن را در كشور نداريم و منتظر تاييد نهايي آن هستيم.
* صحبت ديگري هم باقي مانده؟
- درست است كه واكسن الان رايگان در اختيار مردم نيست ولي صد در صد جنبه پزشكي ندارد و جنبه تجاري صرف نمي تواند داشته باشد. بخصوص الان در بحث واكسن آنفلوآنزا بيماري آنفلوآنزاي پرندگان هم مطرح است و يكي از دلايلي كه ما اهميت واكسن آنفلوآنزاي انساني را مطرح مي كنيم اين است كه اگر همزمان ويروسهاي اين دو بيماري وارد بدن شوند، مي توانند تغيير و تحولي كه ممكن است در ويروس آنفلوآنزاي پرندگان ايجاد شود را تسريع كنند. همين روند باعث ايجاد ويروس جديدي مي شود كه اين ويروس جديد مي تواند به راحتي از انساني به انسان ديگر منتقل شود. به طور كلي ويروس آنفلوآنزاي پرندگان نمي تواند از انساني به انسان ديگر منتقل شود ولي با اضافه شدن ويروس آنفلوآنزاي انساني و ايجاد عفونت همزمان اين قابليت را پيدا مي كند كه در سطح جامعه منتشر شود. بنابراين استفاده از ويروس آنفلوآنزاي انساني براي تهيه واكسن باعث مي شود عفونت همزمان دو ويروس در بدن اتفاق نيفتد.

پزشكي پست مدرن
داروي باستاني پس از 300 سال كشف شد
دكتر مهشيد چايچي
011229.jpg
پژوهشگران با خواندن متون قديمي موفق به كشف يك داروي جديد آنتي بيوتيك شده اند كه از درختي به نام آتون در جزاير اقيانوسيه بدست مي آيد. خبر اين يافته جديد تاريخي- پزشكي، در محافل خبري دنيا بازتاب چشمگيري داشته است.
بد نيست بدانيد سه نوع برخورد با متون قديمي در ميان محققان وجود دارد. عده اي از آنها به كلي بر طب سنتي و متون قديمي مهر باطل زده و فقط در پي ارائه روشهاي جديد و مبتني بر طب نوين هستند، عده اي ديگر هم بدون رد كتب پيشين و روشهاي آنان سعي مي كنند خود را نسبت به آن بي تفاوت نشان دهند، تا مبادا درگير مخالفت هاي همكاران شوند. گروه سوم اما به نظر شجاعت بيشتري دارند و با احترام به طب دوران باستان، متون آنان را بررسي كرده و سعي مي كنند از ميان آن داروهاي جديدي كشف كرده و پس از آزمايش هاي لازم، در صورت به نتيجه رسيدن، از آن بهره بگيرند.
اين كاري است كه طبق گزارش آسوشيتدپرس، اريك بوئنز (Eric Buez) محقق و فلوشيپ طب سنتي، با يك كتاب قديمي طب گياهي كه در قرن 17 نوشته شده بود انجام داده است.
اين كتاب 300 ساله سرگذشت جالبي داشته كه در مجله پزشكي انگليس هم چاپ شده. در واقع، اگر سرسختي و پافشاري جورج اورهارد رامفيوس (Georg Everhard Rumphius)، طبيعي دان هلندي آلماني تبار كه براي شركت هلندي هند شرقي كار مي كرد، نبود، اين كتاب هرگز به رشته تحرير در نمي آمد. او در سال 1657 شروع به جمع آوري گياهان در جزيره آمبون اندونزي كرد و استفاده هاي دارويي آنها را شرح داد، اما 30 سال بعد دست نوشته هاي او در آتش سوخت . اگر شما بوديد چه مي كرديد؟
شايد خيلي هاي ديگر بي خيال مي شدند؛ اما او دوباره شروع به باز نويسي كتاب كرد. رامفيوس كه در آن زمان نابينا شده بود، نسخه دوم كتاب را همراه شرحي جديد ديكته كرد. اما اين نسخه هم وقتي با كشتي به هلند برده مي شد توسط ناوگان فرانسه غرق شد . اين بار شما اگر جاي او بوديد چه مي كرديد؟
رامفيوس بدون اينكه تسليم ياس شود، باقي مانده نوشته هايش را جمع و جلد هفتم كتاب را كامل كرد. تا قرن بيست و يك اين كتاب در كنار كلكسيون كتابهاي نادر گرد و غبار مي خورد تا اينكه يك پروفسور هلندي بخشي از آن را به انگليسي ترجمه كرد. او كه يك محقق طب سنتي در ساموا بود بطور اتفاقي در كتابخانه گياه شناسي هاوايي به اين ترجمه برخورد. او كه عادت داشت از كتاب هاي اين چنيني سوژه دربياورد، همراه با همكارش متن كتاب رامفيوس را بررسي كرده و با منابع داروهاي گياهي مقايسه كرد و ديد كه عصاره هسته ميوه درخت آتون (Atu) يك تركيب ضد اسهال است كه اگرچه 300 سال پيش از اين نام آن در يك كتاب پزشكي آمده، اما به بوته فراموشي سپرده شده و امروزه هيچ داروي جديدي نيست كه مشابه آن عمل كند.
از آنجا كه اين محقق جزو آن دسته محققان شجاع بود كه انگ سنت پرستي را به جان مي خرند، اين گياه را تهيه كرد و دانه آن را با الكل مخلوط كرد. او در آزمايشگاه با شگفتي ديد كه اين گياه مي تواند دو نوع از باكتريهاي مولد اسهال يعني استافيلوكك و انتروكك را از بين ببرد، اگرچه بر اي  كولاي اثري ندارد. البته هنوز معلوم نيست كه اين اثر خارج از آزمايشگاه يعني در مورد انسانها هم به همين صورت باشد و لازم است بيشتر مورد آزمايش قرار گيرد.
اگر چه ممكن است در بررسي هاي بعدي اثر اين داروي گياهي مورد تاييد دانشمندان واقع نشود، اما نكته اي كه از اين واقعه در ياد ها خواهد ماند اين است كه فرهنگهاي بومي هزاران سال با داروهاي گياهي زندگي كرده  و با استفاده از آنها سنت درمان گياهي را بوجود آوردند؛ طب نوين هم مي تواند به كشفيات قديم اتكا كرده و به زنده نگه داشتن علوم طب گياهي كمك كند. همانطور كه در گذشته آسپرين را از پوست درخت بيد و داروي ضد سرطان ناكسول را از درخت سرخ دار اقيانوسيه تهيه كردند.
امروزه در غرب، متون قديمي و طب سنتي بيشتر بهداشت عمومي نوين را تحت تاثير قرار داده و حتي در دانشگاه ها تدريس مي شود و اين درحالي است كه كشور ما هم داراي منابع عظيمي از متون طب سنتي و اسلامي است و بايد بيشتر مورد توجه محققان و پزشكان قرار گيرد. چنانكه ظاهرا قرار است امسال براي اولين بار رشته طب سنتي به عنوان يك رشته تخصصي در دانشگاه علوم پزشكي شاهد دانشجو بگيرد.

محققان مي گويند
درمان آرتروز با سلول هاي بنيادي
گروه سلامت- از اين سلول هاي بنيادي هر چه بگوييد بر مي آيد. اين بار جديدترين تحقيقات نشان داده اند اين سلول ها براي ترميم سلول هاي غضروفي هم كاربرد دارند؛ غضروفي كه در سطح مفصل هاي پير و ساييده قرار دارد و به نوعي مي توان گفت در اثر سايش مداوم دو سطح روي همديگر، زخمي شده.
انجمن جراحي بسته مفاصل ايران و آلمان اعلام كرد، پروفسور محمد مهدي شكيبايي استاد دانشگاه مونيخ در يك طرح تحقيقاتي وجود اين امكان را براي درمان مبتلا به زخمهاي كوچك تا متوسط غضروف سطح مفصلي مطرح كرده و اميدهايي را براي درمان آرتروز به وجود آورده؛ البته اگر بيماري در مراحل اوليه اش باشد. چرا كه اگر بيماري خيلي پيشرفت كرده باشد، ديگر هيچ كاري نمي توان براي بيمار كرد، الا همان كاري كه قبلا هم بلد بودند بكنند، يعني جراحي و تعويض كامل مفصل.
در اين روش ابداعي، سلول هاي غضروفي در بيرون بدن كشت مي شوند و تكثير پيدا مي كنند. سپس اين سلول هاي سالم و زياد شده را به مفصل آسيب ديده پيوند مي زنند. پروفسور شكيبايي گفته است كشت سلول ها در خارج از بدن، كاري است پردردسر و سخت كه خوشبختانه تحقيقات انجام شده نشان مي دهد شدني است و سلول هاي به دست آمده از اين سلول هاي بنيادي روي بيماران به خوبي جواب مي دهد.
مادران شيرده
كمتر روماتيسم مي گيرند
گروه سلامت- اين شير دادن به بچه ها خير دنيا و آخرت را دارد، روز به روز هم اين آثار و بركاتش بيشتر شناخته مي شود. به تازگي محققان پرده ديگري از اسرار اين معجون قوي خدادادي برداشته اند و آن اين كه مادراني كه شير خودشان را به فرزندشان مي دهند، كمتر از بقيه زنان به روماتيسم مفصلي مبتلا مي شوند.
پژوهشي كه در دانشگاه هاروارد انجام گرفت، نشان داد زناني كه در طول عمرشان بين يك يا دو سال به فرزندشان شير داده اند تا 30 درصد كمتر از سايرين به روماتيسم مفصلي مبتلا مي شوند. حالا هر چقدر اين شيردهي مدتش بيشتر شود، اين اثر محافظتي بيشتر مي شود. آن قدر كه ممكن است با افزايش مدت شيردهي حتي به 50 درصد هم برسد. اين هم باز نتيجه ديگري از همين تحقيق است.
البته يك دليل ديگري كه محققان مي گويند باعث مي شود شيوع روماتيسم مفصلي بالا برود، نامنظم بودن سيكل هاي قاعدگي است و شروع زودرس آنها.
نتايج اين پژوهش را بگذاريد در كنار آنها كه مي گويند شيردهي باعث مي شود خطر سرطان تخمدان و پستان هم كم شود. انصافاً ارزشش را ندارد؟
چاقيم، وقتي سواد نداريم
011220.jpg
گروه سلامت- اين كه كشور ما هم دارد پر مي شود از آدم هاي چاق، به كنار؛ اخيراً پژوهشگران گفته اند اين چاقي از نوعي است كه شايد خطرهاي بيشتري داشته باشد. اين را دكتر كريم اله حاجيان متخصص آمار زيستي و اپيدميولوژي در جشنواره آسيايي بهداشت خانواده گفته و همين تحقيق او به عنوان بهترين تحقيق اين جشنواره معرفي شد.
در اين مطالعه ???? فرد ?? تا ?? ساله انتخاب شدند و بررسي شاخص هاي بدني آنها نشان داد كه بيش از نيمي از آنها، يا چاقند يا اضافه وزن دارند. به اين ترتيب كه 9 درصد مردان و 27 درصد زنان اين مطالعه چاق بودند. اما وقتي نوبت به بررسي شيوع چاقي ميان تنه يا شكمي رسيد، وضع از اين هم بدتر بود، به خصوص در زنان. در مردان اين نوع چاقي 10 درصد و در زنان ?? درصد بود.
به گفته دكتر حاجيان، آمارهاي به دست آمده با مطالعات انجام شده در شهرهاي بزرگ كشور، مثل تهران و اصفهان سازگاري دارد و همچنين با الگوي اپيدمي چاقي در كشورهاي در حال توسعه نيز همخواني دارد.
اين مطالعه نشان داد زناني كه در اين مطالعه چاق بودند، سطح سواد پايين تري داشتند، تحرك كمتري داشتند و همچنين تعداد زايمان هايشان بيشتر بود.
كمتر به غذا فكركنيد!
گروه سلامت-شما روزانه چندبار تصميم تغذيه اي مي گيريد؟ اين كه چه بخوريد و چه نخوريد؛ چقدر بخوريد و چگونه بخوريد و... محققان دانشگاه كورنل مي گويند اگر از مردم بپرسيد كه در روز چند بار درباره غذا خوردن شان فكر مي كنند، حدس اكثر مردم اين است كه روزي 15 تصميم تغذيه اي بيشتر نمي گيرند، اما تحقيقات آنان نشان داده كه اين تخمين دور از واقعيت است و مردم روزانه به طور متوسط 200 بار درباره آن فكر مي كنند!
آنها ابتدا از يك گروه خواستند كه تعداد تصميم هاي تغذيه اي خود را در يك روز به ياد بياورند. متوسط اين تصميم ها، 15 تصميم بود. وقتي سؤال هاي بيشتر درباره مسايل حاشيه اي غذا خوردن آنها پرسيده شد، آنها متوجه شدند كه موارد زيادي را در اين باره ناديده گرفته اند.
پايگاه اينترنتي HealthDay اين مطالعه را كه در شماره ژانويه نشريه محيط و رفتار چاپ شده، گزارش كرده و نوشته كه اهميت اين يافته آن است كه ما بسياري از عواملي را كه برچگونه و چطور خوردن مان تأثير دارند، نديده مي گيريم يا از تأثيرشان غافليم و بنابراين تصميم در اين موارد را تصميم تغذيه اي به حساب نمي آوريم. مثلاً اين كه اندازه ظرف غذاي مان چقدر باشد، با چه كسي و در چه محيطي غذا بخوريم و موارد مشابه آن. اين ناآگاهي هاست كه باعث مي شد بيشتر و بدتر از آن چه كه برنامه ريزي كرده ايم، بخوريم.

جهان سلامت
سرخك را شكست داده ايم
گروه سلامت- صدف كوه كن: دانشمندان اين روزها، خبر از يك پيروزي تاريخي در زمينه بهداشت جهاني مي دهند و آن كاهش شصت درصدي مرگ ناشي از سرخك از سال 1999 به بعد است.
به گزارش رويترز از لندن، كارشناسان سازمان بهداشت جهاني مي گويند تسريع در روند برنامه هاي مهار بيماري سرخك از طريق افزايش مصون سازي در برابر اين بيماري و انجام واكسيناسيون حتي براي كودكان دورافتاده ترين نقاط جهان كه با همكاري سازمان بهداشت جهاني،سازمان ملل و يونيسف انجام شد، نرخ مرگ و ميرناشي از اين بيماري را از 873 هزار نفر در سال 1999 به حدود 345 هزار نفر در سال 2005 رسانده است. بيشترين كاهش مرگ و مير كه ميزاني 75 درصدي است مربوط به آفريقا بوده كه به چيزي در حدود 126 هزار نفر رسيده است.
پوشش واكسن، نشانه توسعه
واكسيناسيون را مي شود بخشي از روند توسعه يافتگي در كشورهاي صنعتي دانست. مثلاً ايالات متحده كشوري است كه برآورد مي شود 94 درصد از جمعيت بزرگسالان آن واكسن هاي خود را زده اند. اما در بسياري از كشورهاي در حال توسعه، كه در آن ها دسترسي به واكسيناسيون به اين سادگي ممكن نيست، بيماري هاي عفوني و ازجمله سرخك يك بيماري كشنده محسوب مي شود. ميزان كشندگي سرخك در كشورهاي در حال توسعه ، معمولاً در حدود 1 تا 5 درصد است، اما در بعضي مناطق ميزان آن به 1? تا۳? درصد هم مي رسد. اين درحالي است كه واكسن سرخك در همه كشورها در زمره رايج ترين و مهمترين واكسن ها محسوب مي شود. در سال هاي اخير اين واكسن در قالب يك واكسن سه گانه به نام MMR عرضه شده و از كودكان در برابر بيماري هاي سرخك، اوريون و سرخجه محافظت مي كند.
واكسن، مهم ترين سلاح انسان
در برابر سرخك
011226.jpg
تا پيش از ساخت واكسن سرخك در سال 1963، اين بيماري تنها در ايالات متحده صدها نفر را به كام مرگ فرستاده و ميليون ها نفر ديگر را مبتلا ساخته بود، اما بعد از ساخت اين واكسن، كار به جايي رسيد كه امروزه هر سال حدود 100 مورد ابتلا به اين بيماري در ايالات متحده گزارش مي شود و تنها تعداد بسيار معدودي بر اثر آن مي ميرند.
در واقع عمليات بسيج همگاني واكسيناسيون داراي يك نتيجه سريع در قطع چرخه انتقال بيماري بوده و اولين راهكار سازمان جهاني بهداشت براي حذف سرخك، انجام واكسيناسيون همگاني است. در اجلاس سازمان جهاني بهداشت در سال ???? كه با هدف بررسي اثر واكسيناسيون در مقابله با سرخك برگزار شد، ضايعات سرخك به ميزان 90 درصد و مرگ و مير آن به ميزان ??درصد در مقايسه با زمان قبل از انجام برنامه هاي واكسيناسيون كاهش يافته بود. از اين رو تصميم گيري هايي در راستاي حذف سرخك در منطقه آمريكا تا سال ???? و منطقه اروپا تا سال ???? و منطقه مديترانه شرقي تا سال۲۰۱۰ تعيين شد.
هنوز قرباني مي گيرد
با اين كه حتي در خيلي از كشورهاي در حال توسعه هم ديگر سرخك يك بيماري جدي محسوب نمي شود، اما اين به معناي پايان داستان سرخك نيست. مثلاً هنوز سرخك، كه پنجمين عامل اصلي مرگ و مير كودكان زير پنج سال در بنگلادش است، بنابر آمارهاي يونيسف ساليانه حدود 20 هزار كودك در اين كشور را از پا در مي آورد.
در اين راستا جمهوري اسلامي ايران نيز با هدف حذف بيماري سرخك برنامه بسيج سراسري واكسيناسيون MMR را 5 سال قبل پياده كرد.
دانه هاي قرمز همه جا را فرا مي گيرند
بيماري سرخك يكي از بيماري هاي ويروسي حاد و واگيردار است كه قبل از تهيه واكسن و تزريق آن، همه كودكان به اين بيماري مبتلا مي شدند. اين بيماري شامل سه مرحله است، دوراني كه ويروس وارد بدن مي شود و در بدن تكثير پيدا مي كند ، 10 تا 12 روز طول مي  كشد و كودك نشانه اي از بيماري ندارد.
پس از آن كودك تب شديدي مي كند كه به بالاي 40 درجه سانتي گراد هم مي رسد. در اين زمان در دهان كودك در مجاورت دندان هاي آسياي پايين، دانه هاي سفيد رنگ مانند دانه هاي نمك برروي زمينه قرمز رنگ ظاهر مي شود كه آن را دانه هاي كوپليك مي نامند. اين دانه ها معمولاً در خلال 12 تا 18 ساعت از بين مي رود.دوران پيدايش دانه هاي سرخك ، آخرين مرحله است . در اين زمان دانه ها از قسمت فوقاني و طرفي گردن و پشت گوش شروع مي شود و سپس به تمام صورت منتشر مي شود.
بيماري سرخك يك بيماري ويروسي بسيار مسري است. بدين ترتيب كه كودك مبتلا به سرخك به هنگام عطسه و سرفه كردن همراه ترشحات دهان و بيني خود تعداد زيادي ويروس به اطراف خود منتشر مي كند. اين ويروس قادر است حتي تا بيش از يك شبانه روز در اتاق بيمار به صورت زنده و فعال باقي بماند.
گرچه كودك مبتلا به سرخك را بايد در دوران مسري بودن آن، از ديگران كاملاً جدا كرد، ولي كودك مبتلا به بيماري سرخك مخصوصاً در مرحله اوليه بروز علايم (آبريزش از بيني، عطسه و سرفه) كه هنوز بيماري مشخص نشده است نيز بيماري را منتقل مي كند. بنابراين بهترين اقدام، تزريق واكسن سرخك است كه بايد به همه كودكان تزريق شود.

سلامت
اجتماعي
ادب و هنر
اقتصادي
دانش فناوري
بـورس
زادبوم
حوادث
بين الملل
فرهنگ و آموزش
سياسي
شهر تماشا
داخلي
شهري
صفحه آخر
همشهري ضميمه
|  اجتماعي   |   ادب و هنر   |   اقتصادي   |   دانش فناوري   |   بـورس   |   زادبوم   |   حوادث   |   بين الملل   |  
|  فرهنگ و آموزش   |   سياسي   |   شهر تماشا   |   سلامت   |   داخلي   |   شهري   |   صفحه آخر   |  
|   صفحه اول   |   آرشيو   |   شناسنامه   |   چاپ صفحه   |