دوشنبه ۲ بهمن ۱۳۸۵ - سال چهاردهم - شماره۴۱۸۹ - Jan 22, 2007
فقط يخبندان مقصر نيست
روزگار ناگوار زريوار
اسدالله افلاكي
011202.jpg
در پي سرما و يخبندان شديد در كردستان، اداره حفاظت محيط زيست اين استان، طي اطلاعيه اي از علاقه مندان محيط زيست براي جلوگيري از تلف شدن و شكار حيوانات و پرندگان توسط افراد ناآگاه و فرصت طلب، استمداد كرد. در اين اطلاعيه كه هفته گذشته صادر شد، آمده است كه به علت پوشيده شدن حاشيه تالاب زريوار از برف و يخ، تغذيه پرندگان مهاجر و بومي و ساير حيوانات با مشكل مواجه شده تا آنجا كه حيات پرندگان و حيوانات تالاب در معرض خطر قرار گرفته است.
اما آنچه اين تالاب را تهديد مي كند، تنها سرما و يخبندان نيست، بلكه رفتار و عوامل ناخواسته اي است كه به علت سياستگذاري هاي غلط به اين تالاب وارد مي شود و باعث به هم زدن تعادل شرايط محيطي آن مي شود.
دكتر برهان رياضي، عضو هيأت علمي دانشگاه در اين باره به همشهري گفت: ما از پروسه هاي طبيعي نبايد بترسيم، يخ زدن زريوار هم يك پروسه طبيعي است؛ چرا كه درياچه زريوار در واقع محصول فعل و انفعالات و فرايندهاي طبيعي طي يك تاريخ چند صد هزار ساله است و از اين رو، قابل تصور است كه يخبندان هاي شديدتري از يخبندان فعلي را هم پشت سر گذاشته باشد. با اين همه، اين درياچه تا به امروز باقي مانده است؛ چرا كه يك محيط تا به وضعيت امروزي برسد، مراحل متعددي را پشت سر مي گذارد و به عبارت ديگر، محصول توالي اكولوژيكي است و بر اين اساس، طبيعت با شرايط طبيعي خودش آبديده مي شود. بنابراين چيزي كه بايد نگران آن بود، تخريب ناشي از فعاليت و كارهاي بي رويه انساني است.
وي مي افزايد: طبيعت با همه مواردي كه ناملايمات طبيعي ناميده مي شود، سازگاري طبيعي پيدا مي كند، ولي چيزي كه با آن ناسازگار است، رفتار و عوامل ناخواسته اي است كه از سوي انسانها به آن تحميل مي شود. براي نمونه، آنچه تالاب زريوار را تهديد مي كند از يك سو، پساب ها و فاضلاب هايي است كه به اين تالاب مي ريزد و از سوي ديگر، گشت زني هاي قايق هاي موتوري و زباله هاي متعددي است كه بازديدكنندگان در اين درياچه  رها مي كنند؛ اين عوامل بر روي هم تعادل مجموعه اكوسيستم زريوار را به هم زده و از همين روست كه شمار پرندگان مهاجر در اين منطقه كاهش يافته و اين پرندگان كمتر مشاهده مي شوند.
اين مدرس محيط زيست مي گويد: عمده ترين مشكلي كه تقريباً از 20 سال پيش اين اكوسيستم را در معرض نابودي قرار داده، ريختن ماهي هاي غيربومي در اين درياچه بوده است. اين كار كه سابقه آن به پيش از انقلاب باز مي گردد، بعد از انقلاب شدت گرفت. اين اقدام در حال حاضر سبب شده ماهي هاي اين درياچه مبتلا به انگل هاي متعددي شوند.
با اين همه همچنان ماهي هاي گوناگون به منظور صيد و بهره برداري در اين درياچه  رها مي شوند و اين روند ادامه دارد.
از سوي ديگر، در اواخر فصل تابستان بوي تعفني در اراضي حاشيه اين درياچه استشمام مي شود كه اين بوي ناخوشايند ناشي از تعفن گياهاني است كه عمق كاني دارند و به دليل آلودگي هاي فراوان درياچه متعفن شده اند.
وي در پاسخ به اين پرسش كه آيا يخ بستن سطح درياچه مشكلي براي آبزيان آن ايجاد مي كند گفت: آبزيان در لايه زيرين به صورت خفيف زندگي مي كنند و خطري متوجه آنها نيست و وقتي شرايط مساعد شود به حيات خود ادامه خواهند داد؛ چرا كه در اين درياچه مقدار زيادي گياه و مواد آلي وجود دارد كه فرايند پوسيدن در آن صورت مي گيرد و از آنجايي كه اينها در بستر قرار دارند، اين فرايند بي هوازي حرارت ايجاد مي كند. بر اين اساس، قابل تصور است كه آب با دماي 4 درجه يا كمتر در پايين وجود داشته باشد.
رياضي با تاكيد بر اين نكته كه پديده هاي طبيعي نظير يخبندان و سرما، تهديد جدي براي تالاب و ديگر اكوسيستم ها تلقي نمي شود، گفت: فاضلاب مريوان سالهاست به اين درياچه مي ريزد، اما براي آن چاره انديشي نمي شود.
گردشگري بي رويه
بلاي ديگري كه به شدت مجموعه اكوسيستم زريوار را در معرض خطر جدي قرار داده، گردشگري بدون رعايت اصول و استانداردهاي جهاني است.
وي مي گويد: با توجه به قابليت هاي متعدد كشورمان، توسعه گردشگري و رونق صنعت توريسم، امري ضروري است كه مي تواند پيامدهاي مطلوبي اعم از اشتغالزايي و درآمدزايي داشته باشد، اما متاسفانه در كشور ما بي توجهي به اصول و ضوابط گردشگري سبب شده در هر كجا كه پاي انسان به عنوان گردشگر به طبيعت باز شده، شاهد تخريب طبيعيت باشيم و اين كار خوب تبديل به يك كار منفي شود.
نمونه بارز آن همين تالاب زريوار است كه گردشگران آن را در وضعيت بحراني قرار داده اند، در اين منطقه فاضلاب رستورانها و ديگر مكانهايي كه براي تفرج و پذيرايي ساخته شده، به درياچه مي ريزد؛ بي آن كه در اين زمينه كنترلي وجود داشته باشد. گردشگران نيز از ريختن زباله به داخل درياچه دريغ نمي كنند. البته وقتي فاضلاب شهر به اين درياچه مي ريزد و مسئولان براي آن چاره اي نمي انديشند، نبايد وضعيتي بهتر از اين را انتظار داشته باشيم.
اين استاد دانشگاه مي گويد: بايد با پرهيز از شعار دادن، حساسيت مجموعه انسانها را نسبت به محيط زيست برانگيخت و ضرورت حفظ طبيعت را به آنان نشان داد. افزون بر اين مسئولان با سياستگذاري بنيادي و اصولي زمينه صيانت از محيط زيست را ايجاد كنند، در غير اين صورت محيط پايدار نخواهد ماند و نسل آينده، ما را به تخريب و نابودي اين محيط باارزش متهم خواهد كرد.
چشم انداز
درياچه زريوار در 2 كيلومتري شمال غربي مريوان به دليل نيزارهاي اطراف و انواع گياهان آبزي و حاشيه اي، زيستگاه مناسبي براي انواع جانداران از جمله ماهيان، پرندگان و پستانداران است. متاسفانه با اجراي طرح توسعه خدمات گردشگري از سال 1380، تخريب زريوار آغاز شد چراكه گردشگري در اين منطقه نيز مانند ساير نقاط بدون رعايت و ضوابط علمي رايج شد و از همين روست كه امروز، شمار پرندگان مهاجر به اين درياچه كاهش يافته و از شمار گونه هاي حيات وحش در اين منطقه كاسته شده است.افزون بر مشكلات ناشي از گردشگري، فاضلاب شهر مريوان ، مجموعه اكوسيستم زريوار را در آستانه نابودي كامل قرار داده است.

صندوق ملي محيط زيست
امسال هم راه اندازي نمي شود
011217.jpg
فارس: معاون توسعه مديريت سازمان حفاظت محيط زيست گفت: صندوق ملي محيط زيست امسال هم به علت عدم تخصيص بودجه راه اندازي نمي شود.معاون توسعه مديريت و امور مجلس سازمان حفاظت محيط زيست درباره زمان آغاز به كار اين صندوق اظهار داشت: در حال حاضر راه اندازي اين صندوق تنها معطل تأمين سرمايه اوليه است. دولت مي تواند با رعايت اصول 72 و 85 قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران براي تقليل آلاينده هاي محيط زيست، صندوق ملي محيط زيست را وابسته به سازمان حفاظت محيط زيست تشكيل دهد كه منابع مورد نياز صندوق از طريق كمك هاي بخش غيردولتي، داخلي و خارجي تأمين مي شود و جريمه هاي زيست محيطي واحدهاي آلاينده نيز با تشكيل اين صندوق وارد آن مي شود.

نجات 8 دلفين سرگردان
011205.jpg
ايسنا: مأموران نجات حيوانات 8 دلفين سرگردان را كه به نواحي كم عمق آبهاي لانگ آيلند در نيويورك آمده بودند، به نواحي عميق تر باز گرداندند.
بر اساس اين گزارش، حدود يك هفته پيش تعدادي از دلفين ها در نواحي كم عمق خليج كوچك لانگ آيلند در نيويورك آمده و سرگردان بودند. چاك بومن رئيس مؤسسه تحقيقات و حفاظت دريايي ريورهد كه در عمليات نجات دلفين ها شركت داشته اظهار داشت كه هفته گذشته حدود 20 دلفين در آبهاي خليج كوچك كريك نورس وست در شرق همپتون واقع در نيويورك سرگردان بودند.
حدود 80 مأمور نجات و 10 زيست شناس در عمليات بازگرداندن دلفين ها به اقيانوس اطلس شركت داشتند و پس از يك روز تلاش آنها حدود 8 دلفين را به نواحي عميق تر خليج بردند و حدود 4 دلفين هنوز در نواحي كم عمق باقي مانده اند و 6 دلفين هم تاكنون تلف شده اند.

نگاه دوم
بزرگترين مشكل گردشگري مديريت است
گروه شهري- دكتر شفيع زاده عضو هيأت علمي دانشگاه علامه، معتقد است سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري معضلات بزرگ مديريتي در حوزه گردشگري دارد. اين عضو هيات علمي دانشگاه علامه، ناكارآمدي در حوزه گردشگري را به دليل عدم توجه به برنامه هايي دانست كه ظرف 45 سال انجام شده است.به گزارش ميراث خبر، دكتر شفيع زاده با بيان اين مطلب گفت: مشكل سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري مشكل ايده نيست؛ مسايل مديريتي است. ما با مشكلات و معضلات بزرگ مديريتي در اين حوزه مواجه هستيم. زماني كه به عصر جديد جهانگردي و رقابت و كيفيت فكر مي كنيم، نياز بيشتري به سازمان هاي قدرتمند داريم. سازمان هاي قرن 21 بايد بتوانند با شرايط قرن 21 به مسئوليت هاي خود بپردازند.
شفيع زاده گفت: آيا سازمان ميراث فرهنگي براي تحقق اهداف برنامه چهارساله و سند چشم انداز، براي ايفاي نقش در عرصه بين المللي مهيا شده است؟ آيا اين سازمان برداشت درستي از تحولات جهاني در عرصه گردشگري دارد؟ آيا اين سازمان، در عرصه هاي رقابتي كشورهاي پيرامون مانند تركيه، امارات و حتي بحرين و قطر را در نظر گرفته است؟ آيا اين سازمان در مسير ايجاد جريان هاي جديد جهانگردي تلاش كرده است؟
او گفت: ايران نه تنها در خاورميانه، بلكه در ميان ديگر كشورهاي آسيايي نيز از وضع مطلوبي برخوردار نيست. 100 پرواز در هفته از ايران به امارات براي شترسواري و صحرانوردي چه چيز را ثابت مي كند؟ اين كه دهكده هاي كور تركيه را ايراني ها آباد مي كنند چه چيز را ثابت مي كند؟ او افزود: در سال 74، 700 هزار گردشگر به ايران آمده اند. پيش بيني سازمان ميراث براي سال 84، يك ميليون و 300 هزار نفر بوده است اما بر اساس آخرين آمارها و دقيق ترين اطلاعات موجود، در سال 84 بيش از 10 هزار نفر وارد ايران نشده اند! وقتي در حوزه آمار و اطلاعات، خانه از پاي بست ويران است، سازمان ميراث فرهنگي به چه چيز بايد ببالد؟ به آمار و اطلاعات دقيق؟ به فرصت ها؟ به سيستم نظارتي دقيق؟ به ايجاد تحول و دگرگوني در درون خودش؟ سازمان ابتدا بايد به خودش نگاه كند. چه قدر كارشناس در اختيار دارد؟ چه طور مي تواند همگرايي عمومي را فراهم كند؟
شفيع زاده در ادامه گفت:   اين پژوهشكده است كه بايد خوراك اصلي را به سازمان بدهد. كجايند شوراهاي علمي و هسته هاي كارشناسي كه مشاوره بدهند؟ سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري به تنهايي نمي تواند از اين فضاي بين المللي بيرون بيايد. نياز به همگرايي و پيوند هست. ما نياز به فضاسازي سياسي داريم. آيا ديپلماسي كشور ما در خدمت توسعه گردشگري است؟

زادبوم
اجتماعي
ادب و هنر
اقتصادي
دانش فناوري
بـورس
حوادث
بين الملل
فرهنگ و آموزش
سياسي
شهر تماشا
سلامت
داخلي
شهري
صفحه آخر
همشهري ضميمه
|  اجتماعي   |   ادب و هنر   |   اقتصادي   |   دانش فناوري   |   بـورس   |   زادبوم   |   حوادث   |   بين الملل   |  
|  فرهنگ و آموزش   |   سياسي   |   شهر تماشا   |   سلامت   |   داخلي   |   شهري   |   صفحه آخر   |  
|   صفحه اول   |   آرشيو   |   شناسنامه   |   چاپ صفحه   |