يادداشت
خانوارها بودجه در چاي اقتصاد
يادداشت
قاچاق كالاهاي
دولت درآمد كاهش و
ماليات دريافت محل از دولت شده پيش‌بيني درآمدهاي سال‌جاري در شد اعلام آن‌كه از پس
در مي‌شود پيش‌بيني اين‌كه بر مبني شد منتشر نيز اخباري شد نخواهد محقق كامل به‌طور
بازرگاني سود دريافت محل از دولت براي شده گرفته نظر در درآمد درصد معادل 60 سال‌جاري
معادل 2 درآمدي خود براي امسال دولت كه است درحالي اين و شود محقق نيز وارداتي كالاهاي
درآمد تحقق عدم اما.است كرده پيش‌بيني بازرگاني سود دريافت محل از گذشته سال برابر
پديده‌اي وجود و غيررسمي كانال‌هاي از كالا ورود از ناشي بازرگاني ، سود دريافت از ناشي
.مي‌كند پيدا گسترده‌تري و بيشتر ابعاد روز به روز متاسفانه كه است كالا قاچاق نام به
نسبت سال‌جاري اول ماه سه در قاچاق كالاي كشف ميزان كرد اعلام انتظامي نيروي پيش چندي
نسبت نيز گذشته سال در كالا قاچاق كشفيات و است داشته رشد درصد قبل 10 سال مشابه مدت به
ريالي ارزش گزارش‌ها برخي مطابق.است بوده مواجه رشد درصد با 25 آن از قبل سال به
و است بوده ريال ميليارد بر 1600 بالغ گذشته سال انتظامي نيروي توسط كالا قاچاق كشفيات
.كشور به شده وارد قاچاق كالاهاي كل نه است شده كشف قاچاق كالاهاي به مربوط فقط رقم اين
فقط بازرگاني سود دريافت محل از دولت اصلي درآمد حاضر درحال كه است شده باعث مساله اين
آماده كالاهاي ساير و مصرفي كالاهاي و شود تامين وارداتي ماشينالات و اوليه مواد از
.نشود پرداخت دولت به نيز آنها بازرگاني سود و شوند كشور وارد قاچاق به‌طور عمده به‌طور
درآمد كاهش با هم كند دريافت را آماده و مصرفي كالاهاي بازرگاني سود مي‌توانست دولت اگر
ماشين‌آلات و اوليه مواد براي گمركي تعرفه‌هاي و حقوق موثر نرخ هم و نمي‌شد مواجه
توليد هزينه‌هاي مساله همين و بود موثر آنها قيمت كاهش در كه مي‌يافت كاهش نيز وارداتي
قاچاق پديده با روشمند و قاطع قانوني ، برخورد در تاخير حال هر به.داد مي كاهش نيز را
آمار متاسفانه و مي‌كند تحميل كشور اقتصاد بر را بيشتري زيان‌هاي و خسارات روز هر كالا
و تاكيدات علي‌رغم قاچاق كالاهاي ورود كه مي‌دهد نشان شد اشاره كه همان‌طور ارقام و
.مي‌شود نيز بيشتر روزبه‌روز آنها با قاطع برخورد ضرورت بر مبني مسوولان متعدد اظهارات
خانوارها بودجه در چاي اقتصاد
سيداحمدنخجواني
فقر و مشكلات كشور ، به چاي تن هزار ده‌ها قاچاق واردات مرموز ماجراي درباره بارها
بحث‌ها اين از بسياري هرچند.است شده صحبت...و ايراني چاي نابودي چايكاران ، اقتصادي
مصرفي سبد در چاي حال ، هر به اما شده ، كشانده سكوت به يا و مانده باقي بي‌نتيجه
.است نداده دست از را خود اهميت كشور خانوارهاي
شهري خانوارهاي خوراكي كالاهاي (مصرف يا)واقعي هزينه كه آن برخلاف مي‌دهد نشان بررسي‌ها
روندي خانوارها چاي مصرف اما يافته ، كاهش درصد و 20 اخير ، 43 دهه دو طي كشور روستايي و
داده نشان خود از شهري خانوارهاي بودجه در به‌خصوص را توجهي قابل رشد و داشته فزاينده
مخارج يا مصرف كه مي‌دهد نشان گرفته صورت محاسبه‌هاي و بررسي‌ها دقيق‌تر ، سخن به.است
درصد و 63 ترتيب 123 به اخير سال پانزده طي كشور روستايي و شهري خانوارهاي چاي واقعي
خانوارهاي از بيشتر بسيار روستايي خانوارهاي چاي مصرف كه آن جالب (1).است داشته رشد
.است بوده شهري
مي‌سازد مشخص درآمدي دهك‌هاي براساس كشور خانوارهاي در چاي سرانه واقعي مخارج به نگاهي
يك هر در ديگر سوي از و است افزايش درحال درآمدي دهك‌هاي تمامي در گروه اين چاي مصرف كه
مصرف يا سرانه واقعي مخارج بر ديگر ، دهك به دهك يك از حركت و درآمد افزايش با سال‌ها از
تعلق پردرآمدتري خانوارهاي به افراد هرچه ديگر ، به‌عبارت.مي‌شود افزوده چاي سرانه
اختصاص خود چاي مصرف به را بيشتري مخارج كم دست يا مي‌كنند مصرف بيشتري چاي باشند داشته
.باشد درآمد تغيير مقابل در چاي مصرف‌كنندگان واكنش نشانگر مي‌تواند پديده اين.مي‌دهند
مي‌دهد نشان و مي‌كند مشخص حدودي تا را خانوارها مصرفي سبد در چاي جايگاه اين ، بر افزون
به‌عنوان.رسيده‌اند خود چاي مصرف كيفي و كمي مطلوب حد به اندازه‌اي چه تا خانوارها كه
نان سرانه مصرف كه مي‌دهد نشان درآمدي دهك‌هاي براساس نان سرانه مصرف بررسي مثال ،
كمي نقطه به خانوارها و ندارد معني‌داري تفاوت درآمدي دهك‌هاي ميان در شهري خانوارهاي
در كشور خانوارهاي رفتار همه اين با يافته‌اند ، دست نان مصرف براي خود نياز مورد
نقطه به آنان نيافتن دست ديگر ، به‌عبارت و بالا درآمدي كشش از حاكي درآمدي ، دهك‌هاي
مصرف سبد در عمومي كالاي يك چاي كه آن وجود با حقيقت ، در.است مصرف سيري يا و توقع مورد
خود مصرف نيز كشور پردرآمد خانوارهاي حتي اما مي‌شود ، مصرف روز هر و است كشور خانوارهاي
تجديدنظر خود ، چاي كيفيت در كم دست يا مي‌دهند افزايش درآمد ، رفتن بالا محض به را
كالاي اين به را ايراني مصرف‌كنندگان وابستگي و چاي اهميت خوبي به پديده اين.مي‌كنند
.مي‌دهد نشان خوراكي
چاي ، مصرف افزايش و كشور خانوارهاي خوراكي كالاهاي مصرف كلي كاهش به اشاره با حال ، هر به
هزينه‌هاي در چاي سهم كه طوري به.است افزايش به رو خانوارها بودجه در چاي اهميت و سهم
درصد و 3/4 به 8/3 شصت ، دهه نيمه در درصد و 6/2 از 3/1 روستايي و شهري خانوارهاي خوراكي
.است رسيده اخير سال‌هاي در
مي‌تواند نيز درآمدي دهك‌هاي براساس خانوارها خوراكي مخارج در چاي هزينه سهم مطالعه
خود بودجه از درصد پنج از بيش حتي كم‌درآمد خانوارهاي مي‌دهد نشان بررسي‌ها.باشد جالب
مي‌كند آشكار را نكته اين موجود ، آمار به دقيق نگاه وانگهيكردهاند چاي خريد صرف را
ديگر ، خوراكي‌هاي برخي و ميوه مصرف كاهش هنگام در كشور كم‌درآمد خانوارهاي در چاي سهم كه
به را چاي مصرف كشور ، خانوارهاي از بسياري كه دارد وجود احتمال اين و است افزايش درحال
به نيز ادعا اين عيني شواهدباشند كرده ديگر خوراكي‌هاي و ميوه مصرف جايگزين تدريج
و فقر به‌دليل كشور خانوارهاي از بسياري كه گونه‌اي به مي‌خورد چشم به جامعه در خوبي
كاهش درصد از 60 بيش اخير سال بيست طي را خود ميوه مصرف كه شرايطي در و مادي فشارهاي
.كنند اكتفا چاي خوردن به تنها ديگران ، يا خود از پذيرايي براي مجبورند داده‌اند ،
كه مي‌كند مشخص درآمد ، تغيير برابر در خانوارها مصرف واكنش محاسبه و بيشتر موشكافي‌هاي
خانوارهاي چاي مصرف كه است درحالي اين و نداشته تغييري اخير دهه يك طي چاي درآمدي كشش
اين از.مي‌دهد نشان افزايش درصد ميزان 5/44و 3/25 به دهه ، يك همين طي روستايي و شهري
دلايلي به خانوارها در چاي مصرف به اشتياق كه مي‌شود برداشت چنين ايران اقتصاد در پديده
ديگر نبودن دردسترس يا گراني خوراكي ، كالاهاي ديگر جاي به چاي كردن جايگزين همچون
مهم نظر اين از پديده اين.است گذاشته تغيير بدون را چاي درآمدي كشش..و نوشيدني‌ها
(خانوارها درآمد بهبود با حتي) چاي به كشور نياز و آينده در مصرف رشد كه مي‌شود تلقي
.است شده تضمين
مي‌كند تاكيد نكته اين بر و دارد كشور خانوارهاي بودجه در اهميت از نشان مطالب اين همه
هم آن كشور ، روستايي و شهري خانوارهاي رفاه بر سرعت به دولت تصميم‌گيري‌هاي كه
مصرف در همواره شد ، اشاره آن به كه غذايي مواد مصرف شديد كاهش استناد به كه خانوارهايي
.است تاثيرگذار بوده‌اند ، مضيقه در خود خوراك و خورد
چاي.است مانده باقي نشده حل همچنان كشور در چاي توزيع و توليد معماي وجود ، اين با
گرفتار چايكاران.نيست داخل مصرف پاسخگوي كميت ، نظر از چه و كيفيت ديدگاه از چه داخلي
راهي ساده‌ترين و نيستند چايكاران از سبز برگ‌هاي خريد به قادر كارخانههاشديداند فقر
دست بازار ركود و بدهي‌ها با يكسره خود كه است آنان به تسهيلات دادن مي‌رسد ، ذهن به كه
به بالايي بسيار قيمت به و مي‌شود كشور وارد قاچاق چاي حال همين در.مي‌كنند نرم پنجه و
چشم به مطبوعات حتي و شهر از نقطه‌اي هر در آزادانه نيز آن تبليغات.مي‌رسد فروش
كه چاي مصرف براي خانوارها اقتصادي رفاه از جدا كه نمي‌انديشد اين به نيز كسي.مي‌خورد
هزاران ،(2)كشور چايكار هزار پنجاه سرنوشت مي‌آورند ، روي قاچاق چاي همين مصرف به ناگزير
.شد خواهد چه مي‌كنند ، زندگي گذران طريق اين از كه شريفي انسان هزار صدها و سرمايه‌گذار
:پي‌نوشت‌ها
اقتصاد همايش اولين در چاي مصرف اقتصاد درباره كه است مقاله‌اي به مربوط آمار اين -1
.است شده ارائه و تهيه نگارنده توسط (ماه 1380 ارديبهشت -تهران دانشگاه در) چاي
گيلان استان بودجه و برنامه سازمان سال 1377 ، گيلان استان آمارنامه -2
|
