ميانه امپراتوري سمفوني
تهاجم يا آرام پيشروي
اقتصاد حاشيه
28 ايران در بانكي نظام
32_ انقلاب از پس صنعت
ميانه امپراتوري سمفوني
فتاحزاده عباس:ترجمه
عنوان به پكن قدرت آسيا شرقي جنوب كشورهاي مشاركت با تجاري آزاد منطقه تشكيل براي تلاش
كرد خواهد چندان دو را آسيا اقتصاد حاكم
خاطر به سال 1998 در كه اقتصادي توسعه تئوريپردازان از و هندي اقتصاددان سن ، آمارتيا
(WTO) جهاني تجارت سازمان در چين عضويت پيرامون كرد ، دريافت هم را نوبل جايزه تحقيقاتش
واقعهاي شاهد ما درآمد ، جهاني تجارت سازمان عضويت به چين كه سال 2001 در":ميگويد
خاطر به بايد جهاني تجارت سازمان نميدانم من.داشت اهميت جهان كل اقتصاد براي كه بوديم
چينيها اعتبار به كه آن از بيش كار اين با آيا چينيها؟ يا ببالد خود به اتفاق اين
"است؟ نشده افزوده جهاني تجارت سازمان اعتبار به باشد ، شده افزوده
مبالغهآميز اول نگاه در است ممكن چه اگر ميكند ، ذكر ساله اقتصاددان 69 اين كه چه آن
پرجمعيتترين.باشد پوشيده بركسي نميتواند ديگر كه است واقعيتي گوياي اما برسد ، نظر به
تمامي با است قادر تنهايي به كه كند ادعا ميتواند امروز دنياي وسيع كشور سومين و
ميانه امپراتوري به ديرباز از كه چين رويايي سرزمين.كند برابري دنيا بزرگ قدرتهاي
توانست و داد رواج را بازار اقتصاد نود دهه طي خويش سوسياليستي سنت رغم به يافته شهرت
و مات هم (آسيا شرقي جنوب كشورهاي) آسيا ببرهاي حتي كه دهد انجام را جهشهايي چنان
.ماندهاند مبهوت
هم هنوز گذشته از مانده جاي به ساختارهاي مردم زندگي سطح ارتقاي و بالا رشد رغم به اما
اين از يكي.است داشته نگاه باقي گسترده را خود سايه كشور اين اقتصاد سر بر مواردي در
چنان گاه چين اقتصادي جهش رغم به كه سيستمي است ، سهام بازار سيستم ناخوشايند سايههاي
وجود با كه كرد پيدا نتوان را كشوري هيچ شايد.ميدارد وا تعجب به را انسان كه است بسته
هم را تقابل اين خود.باشد داشته خود سهام بازار در محدوديت اينقدر چين همانند رشدي
.دانست "نوين چينيهاي" شاهكارهاي از ميتوان
يكجا در هم با را بورس بازار محدوديت و رشد زيادي مدت نميتوانند پكن مقامات البته
.ميكنند لحاظ بورس به خارجيها ورود و محدوديتها كاهش براي را تدابيري لذا.آورند گرد
.ميشود گشوده خارجيها روي به روبهرشد شكلي به كشور اين سهام بازار سياستي چنين پي در
اجازه خارجي بيمه شركتهاي و سرمايهگذاري صندوقهاي بانكها ، دسامبر دوم دوشنبه روز از
A سري سهامهاي به آنها از اصطلاحا كه سهامها از مجموعهاي فروش و خريد به تا يافتند
دولتي شركتهاي توسط صرفا سهام اين فروش و خريد اين از پيش تابپردازند ميشود ، ياد
.بود ميسر چين
عمل به را خاص احتياط نوعي بورس بازار آزادسازي مسير نمودن طي در چين مقامات البته
لذا.باشد سنتگرايان بودن قوي و سابق محافظهكاريهاي آن اصلي علت شايد كه ميآورند
بورس بازار بر نظارت شوراي خطمشي بنابر.هستند پيششرطهايي با توام اخير آزادسازيهاي
معامله اجازه تا سازند محقق را شرطها از مجموعهاي مجبورند خارجي سرمايهگذاران چين ،
.كنند پيدا را سهام
اطلاعات بايد بورس بازار در سرمايهگذاري از قبل مالي موسسات موجود قوانين براساس
مربوطه دستگاههاي تسليم شده ، گرفته نظر در سرمايهگذاريهاي ميزان و خود پيرامون دقيقي
A سري سهام در دلار ميليون تا 800 بين 50 الزاما مجبورند هم خاصي سرمايهگذاران.كنند
.ميدارند نگه كشور در سال يك حداقل را پولشان كه بدهند تضمين و كنند سرمايهگذاري
با نه ، يا ميشوند محسوب خاص سرمايهگذاران جزو سرمايهگذاري ، داوطلبان كه اين تشخيص
فعلي شرايط":ميگويد ميكند ، فعاليت شانگهاي در كه اروپايي بانكدار يك.است دولت
انعطافپذيري سرمايهگذاران.نميكند فراهم را خارجيها گسترده فعاليت براي كافي انگيزه
".ماندهاند پاسخ بدون زيادي سوالات هنوز و باشند داشته نميتوانند را لازم
چين كشور.هستند گران حد از بيش A سري بازار در موجود سهام خارجي كارشناسان اعتقاد به
سودقابل بايد قاعدتا و است صرفهجو بسيار كشور يك خود ملي درآمدهاي ميزان به نسبت
چنداني عمل شعاع عملا چيني سرمايهگذاران اما شود ، كشور اين در سهامداران نصيب توجهي
عدم از كارشناسان اين بر علاوه.ندارند بورس بازار در پرسود سرمايهگذاريهاي براي
شركتهاي تمامي تقريبا.گلهمندند هم بورس بازار در حاضر شركتهاي مبهم شرايط و شفافيت
شد خواهد بهتر وضعيت اين آينده در ميرسد نظر به البته.هستند دولتي بورس بازار در حاضر
.داشت خواهد تدريجي شكلي بورس بازار آزادسازي روند شد ذكر كه همانگونه ولي
را مسيري ميشود ، آنهامحسوب از يكي تنها بورس بازار وضعيت كه مشكلاتي رغم به چين
بزرگ قدرتهاي براي ميتواند حتي نزديكي آينده در زيادي ناظران اعتقاد به كه ميپيمايد
كشورهاي مشاركت با تجاري آزاد منطقه تشكيل براي تلاش.باشد حسرتآور دنيا در اقتصادي
ليبرمن ، رالف.كرد خواهد چندان دو را آسيا اقتصاد حاكم عنوان به پكن قدرت آسيا شرقي جنوب
سمفوني نوعي" را چين اقتصاد آسيا ، به سفري طي پيش سالها ،(19991910) سوئيسي آهنگساز
و دارد آشكار شكلي سمفوني اين كه است مدتها اكنون اما.بود ناميده "آينده براي پنهان
.ميكند تحريك همراهي براي نيز را خود همسايگان
سايتونگ دويچه زود:منبع
تهاجم يا آرام پيشروي
3_ حاشيهنشينان استراتژي
چگونگي و حاشيهنشيني بحران مهار براي ممكن راهحلهاي حاشيهنشينان ، روانشناسي و ذهنيت
است محورهايي ديگر از حاشيهها در مالكيت شدن رسمي نحوه و حاشيهنشين جمعيت توانمندسازي
"اطهاري كمال" جامعهشناس ، "خاتم اعظم" با حاشيهنشيني پديده بحث دنباله در كه
:ميخوانيد كه است شده مطرح جامعهشناس "تاجبخش كيان" و اقتصاددان
نمازيخواه سحر
ميگيريد؟ نظر در تعريفي چه غيررسمي اسكان براي ريشهيابي ، از قبل
*
در كلان توسعه شاخصهاي كه دورهاي درست تا 75 سالهاي 55 بين است مقايسه يك اين:خاتم
درآمد شاخصهاي توزيع نظر از و شده كم مهاجرت يعني دارد بهبود يك تهران شهري منطقه
سياستهاي اينكه به برميگردم من.داشتهايم نسبي بهبود يك سالها اين از بخشي در حداقل
فقر يا ندارد وجود درآمدي فقر كه نيست معنا اين به اين است ، مهمي بسيار عامل اجتماعي
عمل ميان اين در هم ديگر مهم پارامتر يك كه است اين سر بر بحث نيست حاشيهنشيني منشا
شود بيشتر شهرها از درآمدها كم رانش ميزان شده موجب كه را ديگر عامل اين من ميكند
.ميبينم درست اجتماعي سياستهاي
طور همان و شهري حيات در كمدرآمد گروههاي ادغام نام به داريم دوره يك انقلاب از بعد
و گسترده ساختوساز سال چهار يا سه شهرها به محدودهها از خارج شدن داخل كردم اشاره كه
بعد.است آن جلوههاي شده رها و خالي آپارتمانهاي تصرف و شهرها حاشيه در غيررسمي البته
در.ميكنيم تعريف را مسكن برنامههاي و وضعيت اين به دادن نظم به ميكنيم شروع آن از
پاسخگويي ابزار يك بهعنوان آنها به دولت دارند مهمي نقش خيلي مسكن تعاونيهاي دهه 60
حدود سالهاي 41372 در.هستند متشكل آنها در هم مردم و دارد توجه مردم مسكن نياز به
چه تعاونيها اين در ببينيم بايد ميگيرد صورت تعاونيها توسط شهري ساختوساز يكچهارم
.اولويتاند در دولت براي زمين واگذاري نظر از تعاونيها اين زيرا هستند متشكل كساني
در شدت به زمين قيمت كه زماني سال 1354 در انقلاب از پيش شهري زمين سازمان:اطهاري
همان در ميدانيم.ميآيد وجود به شهرنشيني روند همان دليل به ميرود بالا شهرها كلان
همين انقلاب از بعد بود رفته بالا زمين قيمت اما بود نشده حاد حاشيهنشيني مسئله زمان
يك هم دنيا پيشرفته كشورهاي تمام در نوعي به و ميگيرد قرار كار دستور در زمين شدن ملي
دولت نظارت ميبايست و است عمومي كالاي يك اجبار به زمين.دارد وجود زمين شدن ملي نوع
امامخميني آمد ، وجود به كه حادي مسائل و چرخشها از پس وقتي صورت هر به باشد قوي آن بر
ايران در را زمين شدن ملي يا شهري زمين قانون توانستند ثانويه اصل با و كردند مداخله
شروع زمين تقسيم سال 1358 از البته.گرفت قرار كار دستور در زمين واگذاري و كنند عملي
شهري زمين در قانوني سال 1361 از و ميداد انجام را كار اين شهري عمران سازمان و شد
زيرا ميشد واگذاري دولت توسط شده آمادهسازي زمين بايد آييننامهاش طبق كه شد تصويب
به ميكرد ايجاد را شهري بيرويه و عجيب گسترشهاي و بود بيرويه خيلي قبلي واگذاريهاي
ماجراي همين.شد اضافه شهر بافت به جديد منطقه دو سال عرض 32 در تهران در كه طوري
به زمين واگذاري بود ، كم شهري زمين ذخيره كه بزرگ شهرهاي در زمان آن زمين بيرويه تقسيم
خيلي ميكنيم واگذار زمين مسكن تعاونيهاي به ما گفتند و شد متوقف تقريبا انفرادي صورت
تشكيل كار محيط در كه تعاونيهايي به شد تبديل مسكن تعاونيهاي به زمين واگذاري زود
يك ترتيب اين به ميبودند نفر هفت بايد تعاوني يك اعضاي حداقل كه آنجا از و ميشد
كه باشد داشته مسكن تعاوني يك بتواند كه ميداشت كارگر تا 15 بايد 10 حتما بزرگ كارگاه
حدود در ترتيب اين به ميشد واگذار زمين افراد اين بهكنند شركت آن در عضو هفت حداقل
نميكردند كار كارمندي چه كارگري چه بزرگ كارگاههاي در كه خانوار سرپرستان از درصد 60
تعلق آنها به دولت ناحيه از امكاناتي گونه هيچ يعني شدند محروم زمين واگذاري از
زميني چنين كه ميشد پرداخت كساني به ارزان وامهاي زمين واگذاري دنبال به نميگرفت
يك درصد اين 60 ميان در ميشدند محروم جامعه از درصد ترتيب 60 اين به.باشند داشته
در نميشد داده دولت طرف از امكاني گونه هيچ درصد به 30 و بودند درآمد صاحب تعدادي
قرار كار دستور در متر زير 75 مسكوني واحدهاي به دادن يارانه دوم برنامه در كه صورتي
حدود 70 ، 80 است آجر و تيرآهن آن مصالح درصد كه 90 مسكوني واحدهاي اين معمولا و گرفت
نه و ميشوند بهرهمند بانكي وام از نه آنها پيرامون در بقيه اما است متر زير 70 درصد
يك شما اگر است كرده شهروندزدايي هم مسكن برنامههاي ترتيب اين بهارزانقيمت زمين از
زيربنايي سرانه ميتوانستند خودشان كساني ميداديد وام با كوچك قطعهبندي با ارزان زمين
ميشود ساخته سرانه مترمربع زاهدان 10 در شرايط بدترين در حتي بسازند مترمربع تا 15 10
است ، متر حدود 9 چيزي سوم جهان كشورهاي متوسط يا (است مترمربع آسايش 12 حد ميدانيم)
اين به.است سوم جهان كشورهاي متوسط از بيشتر زيربنايشان سرانه ما حاشيهنشينان يعني
صورت به كه كساني مسكن برنامهريزي لحاظ از چه و شهري برنامهريزي لحاظ از چه ترتيب
مبناي و هستند درصد حاشيهنشيني 10 در هستند همهجانبه حمايت و كمك به نيازمند مطلق
واقع در بگوييم ميتوانيم ما ترتيب اين به است استاندارد زير مسكن زيربناي بودنش مطلق
را موضوع اين كه شده ضروري فعاليت از بزرگي غفلت ساختاري مسائل دادن قرار بهانه با
.بدهد سامان
گرفته ناديده و هستند محذوف شهري و مسكن برنامههاي در كه گروهي اين اتفاقا و
*
.محرومند بخشها ديگر در هم دولت حمايتي نظامهاي از كه هستند همانهايي ميشوند
درصد كرمانشاه 80 در حاشيهنشين محلهاي در مثلا.زد مثالي خصوص اين در ميتوان:خاتم
اين كه حالي در نيستند بيمهاي نوع هيچ پوشش تحت اجتماعي تامين نظام نظر از ساكنان
نظام از كه گروههايي ميدهد نشان اين.است درصد حدود 45 كرمانشاه شهر كل در ميزان
تامين نظامهاي كه هستند گروههايي شوند بهرهمند نميتوانند مسكن تامين در دولت حمايتي
اجتماعي سياست از حلقهاي يك بنابراين.نميدهد پوشش آنها به هم كار بازار در اجتماعي
پيدا حاشيهنشين و فقير گروه يك شما كه ميشود پيوسته هم به مختلف بخشهاي در دولت
و است مهارت كم است ، اشتغال خود يا كوچك كارگاه يك در كه است كاري نيروي اين.ميكنيد
تشكيل تعاوني نميتواند هم دلايل همين به نيست اجتماعي تامين نظام نظارت تحت بنابراين
.ميشود رانده حاشيه به بنابراين نميشود بهرهمند هم وامگيري مكانيزمهاي از و بدهد
اسكان مثلااست بوده چگونه حاشيهنشينان دوش بر تبعيضهاي فصل و حل براي دنيا تجربه
*
يافته توسعه شهرهاي حتي و شيلي و برزيل مكزيك ، مثل كشورهايي در حاشيهنشينان غيررسمي
.است كرده معطوف خود به را جهاني سازمانهاي كارشناسان نظر نيويورك نظير
است اين اساسي نكته اما.كنيم صحبت عام صورت به است مشكل كشورها ساير به راجع:تاجبخش
به بيشتر كه شهرهايي در اينكه آن و دارد وجود فرضيه يك شهرها شدن جهاني بحث در كه
بيشتر حاشيهنشيني موجب شود تشديد درآمد نابرابر توزيع اگر ميشوند داخل جهاني اقتصاد
.ميشود
هستيم مواجه فقر مطلق با كه كشورها ساير در حاشيهنشيني پديده با ايران در حاشيهنشيني
.است شهرسازي و مسكن مقررات به مربوط حدودي تا حاشيهنشيني ايران دردارد تفاوت
به مبتلا اما نيست ، پايين نسبتا درآمدشان كه كساني داريم متوسط قشر يك ما بنابراين
.هستند حاشيهنشيني در سكونت
شدن جهاني به معروف شهرهاي در نباشد فقر ميزان بيانگر شايد پديده اين ترتيب اين به
كه گروههايي ميدهد نشان شدن جهاني فرضيه مورد در بررسيها توكيو و لندن نيويورك ، نظير
و استاندارد زير يعني غيررسمي.دارند غيررسمي اسكان نيويورك شهر مركز در هستند درآمد كم
رسمي اقتصاد در كاملا كه هستند كساني قشر اين ولي.است زياد نيز آنها تعداد مجوز ، بدون
به كه است نكتهاي اين.هستند مقررات اين از خارج شهرسازي و مسكن نظر از ولي دارند قرار
.ميكند تعريف حدودي تا را ميبينيم بزرگ شهرهاي مورد در كه نابرابر توزيع مسئله حال هر
بلكه.نيست اتفاقي مهاجران ورود و دارد نياز آن به شهر اقتصاد كه است قشري كمدرآمد قشر
حدودي تا كه دارد وجود كمدرآمد كار و كنند پيدا كار بايد افراد اين كه است علت اين به
حتي كنيد تصور حاشيهنشين عنوان به را قشر اين اگر حال.است رسمي اقتصاد با تقابل در
عنوان به را حاشيهنشيني كه است جديدي روند اين.ميشوند ديده شهر مركز و داخل
يك خود استاندارد مسئله.ميكند تشديد ميكنند زندگي غيررسمي اسكان در كه گروههايي
استاندارد كه شود تعريف بايد نظام و فرهنگ يك درون از بالاخره.دارد نياز خاص تعريف
يعني ندارد وجود استاندارد بازار ديدگاه از است؟ نياز چيزي چه استاندارد براي و چيست؟
افرادي كل هند در بنابراين.بخرد ميتواند فرد كه ميكند عرضه را چيزي آن بازار دقيقا
زمين بازار در تعادلشان نقطه به واقع در ميكنند زندگي زمين روي و پيادهروها در كه
انعكاس حدودي تا استاندارد با كردن بازي بنابراين بخرند ، را زمين ميتوانند رسيدهاند
مورد در بيشتري تعاريف كه است اين حل راه و چيست؟ آن در منافع ديد بايد.است قدرت مسئله
.دهيم ارائه مسئله اين
اشاره آن به من كه مقولهاي آورد؟ دست به بايد طريق چه از را شهروند يك حق واقع در
اقتصاد و سياست انعكاس حدي تا حاشيهنشيني مسئله در زيرا.است شهر شهروندي مسئله كردم
ملموس.ميشود ديده ملموس بهطور انتزاعي بحثهاي هم فضا سطح در.ميبينم فضا سطح در را
در فرهنگي حتي و مدني و سياسي اقتصادي ، سطوح در حقوقي شهروند براي اگر كه شكل اين به
اين و ميكنند برخورد كمدرآمد گروههاي با چگونه نظامها ببينيم ميتوانيم بگيريم نظر
برخوردار حقوقي چه از و ميشوند محروم حقي نوع چه از و ميشوند محروم چگونه گروهها
و تا 1940 قرن اين اوايل از لاتين آمريكاي شهرهاي در كه است تحولاتي جالب نكته.هستند
لاتين آمريكاي ديكتاتوريهاي زير اوايل كه ترتيب اين به.پيوست وقوع به تا 1980 بعد
از بعد.بودند محروم سياسي حق از ولي برخوردار اقتصادي حق يك از شهروندان اكثر
در يعني.شد برعكس درست وضعيت كشورها اين در دموكراسي رشد و نئوليبراليسم و آزاديسازي
بدهند راي ميتوانستند چون.آورد وجود به افراد براي بيشتري سياسي حق ريگان انقلاب واقع
تمام زيرا.محرومند اجتماعي حق آن از امروزه شده برداشته دولت حمايت سياست چون ولي
نتيجه در.كرد پيدا تقليل تدريج به...كار مسكن ، نظر از دولت حمايتي برنامههاي
.است رفته دست از حقوق آن به عكسالعملي ميبينيم ما كه نهضتهايي
شورش طريق از بودند مجبور شهرها حاشيه به مهاجران از بعضي ميبينيم لاتين آمريكاي در
حق داراي و شهرونديد شما:گفتند مملكت يا شهر يك شهروند به.بياورند دست به جديد حق يك
بودند محروم شهر سطح در اما كنيد ، شركت جمهوري رياست انتخابات در ميتوانيد هستيد ، ملي
داشتن رغم به شدند مجبور شهروندها اين و ميآمد وجود به فضا مرزبندي مسئله همين چون
چون.كنند مطرح شهري شهروندي عنوان به را جديد شهروندي نوع يك ملي سطح در شهروندي حقوق
.نميگرفت عهده به را آنها...و خدمات آب ، كار ، مسئوليت شهردار شهر محدوده از بيرون
برنامهريزي هجومهاي يا و شورشها قالب در يا گروهها اين حقوق اين آوردن دست به براي
مسئله اين آيا دنيا ديگر نقاط در ببينيم كه است جالبي مقوله.شدند متشكل منسجم و شده
مهم وليشهر سطح در حق نوع يك كردن مطرح يا است ملي سطح در ملي حق يك آوردن دست به فقط
كه طور همان كنند ، مطرح را مسئله اين خود بايد اجتماعي جنبشهاي و نهضتها كه است اين
بعد در لاتين آمريكاي در مثلا ميشود ، انجام امر اين امروزه دنيا نقاط از بعضي در
مدني حقوق شهروندي حقوق مهم عناصر از يكي برزيل در.مدني بعد در ديگر نقاط و اقتصادي
انتزاعي يا صوري خيلي است شهروند كه كسي.است فرد جاني امنيت شامل حداقل مدني حقوق.است
جنبش اين هدف عنوان به را حق اين بنابراين.ندارم را شهر به ورود حق حتي من ميگويد
امنيت سالم ، حيات خانواده ، يك تشكيل براي خدمات:است ملموس خيلي شهروندي حق.كردند مطرح
خطر بدون شهر در بتوانند حداقل خانمها يا كند عبور خيابان از بتواند آدمي كه جاني
شهرش به نسبت شهروند يك كه حقوقي اينكه و است شدن مطرح حال در حقوق اين و كنند زندگي
كردن عنوان از بعد و كند عنوان بتواند باشد قائل خود براي هم حاشيهنشين ميكند احساس
اين مسئله.باشد شهري نيازهاي اين به پاسخگويي براي قدرت و حكومت مثبت عكسالعمل منتظر
است؟ عام شهروندي از جدا و آمده پيش تازه كه است جديد مقوله يك اين آيا كه است
اقتصاد حاشيه
آلمانيها محبوب مدير *
ميان در مدير محبوبترين بهعنوان پورشه ، خودروسازي شركت مدير ويدكينگ ، وندلين
يك طي "مگزين منيجر" مديريتي مجله.شد برگزيده آلمان در خصوصي بخش سرمايهگذاران
آلمان ، نظرسنجي موسسه معتبرترين ،(Emnid) امنيد نظرسنجي موسسه را آن اجراي كه نظرسنجي
سهامداران ميان در ويدكينگ اندازه به آلمان در مديري هيچ كه كرد مشخص داشت ، برعهده
كه كردند اعلام شركت اين سهامداران درصد مذكور 71 نظرسنجي طي.ندارد محبوبيت شركتش
.بخشد تداوم را پورشه سهام ارزش رشد ميتواند ويدكينگ معتقدند
يورو جعل *
جعل كس هيچ شد ، اروپا قاره پرداخت واحد رسما ژانويه 2002 از يورو پولي واحد كه هنگامي
.نميداد راه فكرش به را ميرسيد نظر به پيچيده بسيار شمايلشان و شكل كه جديد اسكناسهاي
در كه شد يورويي اسكناسهاي 500 يورو ميليون يك جعل به موفق باند يك پيش چندي اما
.شدند دستگير و كشف پليس توسط نهايت
درصدي اشتباه 4 *
ميليارد هزار بودجه 82 ، 859 لايحه و ريال ميليارد هزار كشور 663 كل جاري سال بودجه رقم
يك امااست داشته رشد درصد حدود25 رقم اين كه ميدهد نشان ساده محاسبه يكاست ريال
.كند اعلام درصد را 21 رشد عدد خاتمي جمهور رئيس تا شد باعث محاسباتي كوچك اشتباه
و مديريت سازمان رئيس مطبوعاتي مصاحبه حاشيه در هم بودجه اصلي تدوينگر كردبچه
.كرد تاييد را اشتباه اين وجود برنامهريزي
28 ايران در بانكي نظام
سرمايه بازار
صفاپور محمدرضا
بهگونهاي شد تاكيد بازار اين استقلال بر آن كارآيي افزايش و سرمايه بازار زمينه در
در مشاركت اوراق و سرمايهگذاري اوراق سپرده ، گواهي قبيل از نوين مالي ابزارهاي كه
قرار اصلاح معرض در بهادار اوراق بورس بازار به مربوط قوانين و يافت رواج سرمايه بازار
توسعه و بهبود ضرورت از گذشته.است نگرفته صورت خاصي عملي اقدام تاكنون هرچند گرفت ،
و مردم مالي سرمايهگذاري براي امن و مناسب فضاي ايجاد و بورس بازار اطلاعرساني شبكه
خطمشي يك عنوان به دوم پنجساله برنامه اجراي طول در آييننامهها و مقررات برخي اصلاح
تعاوني و خصوصي بخشهاي توسط سرمايه بازار در فعال سازمانهاي ايجاد اما است شده دنبال
در سرمايهگذاري شركتهاي ايجاد و غيربانكي مالي موسسات سرمايهگذاري بانكهاي مثل
.گرفت قرار كار دستور
ناخالص توليد.ميگيرد قرار اشاره مورد دوم برنامه كلان كمي اهداف برخي بخش اين در
و هزار به 17 ريال ميليون و 300 ميليارد و 766 هزار از 13 سال 1361 ثابت قيمت به داخلي
درصد سالانه 1/5 متوسط طور به عبارتي به مييابد ، افزايش ريال ميليون و 300 ميليارد 635
پاياني سال عنوان به سال 78 در داخلي ناخالص توليد سرانه و گرديد پيشبيني افزايش
افزايش درصد متوسط 2/6 با سرمايهگذاري رشد.گرديد برآورد ريال هزار حدود 256 برنامه
بر بالغ (برنامه ابتداي) سال 73 در ريال ميليون و 700 ميليارد و 262 هزار از 2 ساليانه
بالغ دوم برنامه طي ناخالص سرمايهگذاري مجموع و ريال ميليون و 500 ميليارد و 55 هزار 3
اين پيشبيني مصرف زمينه در.گرديد برآورد ريال ميليون و 900 ميليارد و 63 هزار بر 14
ميليون و 200 ميليارد و 287 هزار از 9 درصد متوسط 4 متوسط ، رشد با خصوصي مصرف كه بود
بدين كه يابد افزايش سال پنج طي ريال ميليون و 100 ميليارد و 112 هزار به 113 ريال
به 164 ريال هزار از 151 سرانه مصرف ميزان جمعيت رشد نرخ پيشبيني به توجه با ترتيب
با دولتي مصرف كردن محدود سياست اجراي با مدت همين در البته.گرديد ارزيابي ريال هزار
ابتداي در ريال ميليون و 200 ميليارد و 804 هزار از 1 درصد دهم ساليانه 9 متوسط كاهش
در دولت عمومي بودجه كليابد تنزل ريال ميليون و 400 ميليارد و 727 هزار به 1 برنامه
كه گرديد برآورد درصد متوسط 2/15 رشد به ريال ميليارد و 311 هزار معادل 237 دوم برنامه
از هم مابقي درصد و 24 مالياتي درآمدهاي محل از درصد 26;نفتي درآمدهاي محل از درصد 50
ساليانه 1/15 متوسط رشد با دولت عمومي بودجه هزينه و.شد پيشبيني درآمدها ساير محل
در و سال 78 در ميليارد و 825 هزار به 60 سال 73 در ريال ميليارد و 49 هزار از 30 درصد
هزينههاي بودجه جهت آن درصد كه 56 گرديد برآورد ريال ميليارد و 187 هزار معادل 238 كل
رشد متوسط برنامه سالهاي طي و شد گرفته نظر در عمراني هزينههاي جهت آن درصد و 44 جاري
اين به و شد برآورد درصد و 1/21 درصد معادل 9/10 ترتيب به عمراني و جاري بودجه سالانه
لحاظ سالانه پرداختهاي از برگشتي محل از دولت بودجه كسري ريال ميليارد معادل 875 ترتيب
.گرديد
توجه با و شد فرض ثابت مدت اين طي مركزي بانك داراييهاي ساير و خارجي داراييهاي خالص
بدهي خالص درصدي رشد 1/18 و مركزي بانك به دولت بدهي خالص درصدي رشد 8/3 پيشبيني به
مركزي بانك به بانكها بدهي درصدي رشد 6/33 نيز و مركزي بانك به دولتي شركتهاي
دادن قرار لحاظ با و يافته افزايش درصد نقدينگي 5/12 حجم و پولي پايه كه گرديد پيشبيني
طول در قيمتها عمومي سطح نقدينگي ، حجم براي شده پيشبيني رشد و داخلي ناخالص توليد رشد
زمينه در.گرديد پيشبيني درصد ساليانه 4/12 متوسط افزايش با متوسط طور به برنامه
ارزي دريافتهاي دوم برنامه طي كه ميكرد آن از حكايت پيشبينيها نيز خارجي بازرگاني
صادرات از ناشي درآمدهاي و دلار ميليون و 658 ميليارد معادل 72 نفت فروش از حاصل
شده تعيين هدف به توجه با و شد برآورد دلار ميليون و 527 ميليارد بر 27 بالغ غيرنفتي
براي ارزي منابع (دلار ميليون و 206 ميليارد 8) كشور ارزي تعهدات ميزان كاهش درخصوص
.گرديد پيشبيني دلار ميليون و 979 ميليارد معادل 91 واردات
32_ انقلاب از پس صنعت
نژادحسينيان
غولها تولد و خودرو صنعت
جنانصفت محمدصادق
رحلت از پس بهويژه ايران و عراق جنگ پايان از پس رفسنجاني هاشمي آيتالله
.شد برنده جمهوري رياست انتخابات در سياسي قدرتمند چهره يك ، بهعنوان(ره)امامخميني
انتخاب.نشد مواجه چنداني دردسر با خود جمهوري رياست اول دوره وزيران انتخاب در وي
هادي و فلزات و معادن وزير محلوجي حسين صنايع ، وزير بهعنوان نعمتزاده محمدرضا
ذينفوذ گروههاي ميان در مقاومت كمترين با سنگين صنايع وزير بهعنوان نژادحسينيان
از پس حتي كه داشت را اقبال اين بود ، شده جانشين كه نژادحسينيان هادي.شد امكانپذير
قرار جناح اين انتقاد مورد هرگز سياسي راست جناح و رئيسجمهوري اختلافهاي شدن آشكار
سياستهاي از اقتصادي كلان سياستهاي تغيير با همراه و شرايط اين در نژادحسينيان.نگرفت
قرار تازهاي شرايط در مرور به را خودرو صنعت شد موفق آزاد ، نسبتا سياستهاي به بسته
اجرايي و صنعتي سياستهاي دوم 1368 ، نيمه از صنعتي توسعه استراتژي تغيير با همزمان.دهد
به تخصيصي ارز اواخر 1368 از.شد متحول خودرو صنعت جمله از سنگين صنعت بخش در
كارخانهها اينكه ضمن نتيجه در و كرد تغيير رقابتي به دولتي از سواري خودرو كارخانههاي
ساخت براي بيشتري انگيزه شدند رها توليد و خريد امر در كنترل سيستم بندهاي و قيدها از
توسط اتومبيل انواع ورود زحمت مجوز صدور با.آمد وجود به آنها در قطعات كردن داخل
از خارج فارغالتحصيل دانشجويان نيز و فارس خليج حوزه كشورهاي در شاغل ايراني كارگران
با.كرد پيدا راه ايران خودرو بازار به غيردولتي طريق از مجددا خارجي اتومبيل كشور ،
با مصوب قيمتهاي مابهالتفاوت آنها سازنده كارخانههاي به رقابتي ارز تخصيص به توجه
را دولت درآمد رهگذر اين از و كرده واريز دولت حساب به را بازار قيمت و رقابتي ارز
احداث كرد پيشنهاد دولت هيات به سنگين صنايع وزارت سال 1369 ، اواخر در ;ميدادند افزايش
اما گرفت ، قرار دولت هيات موافقت مورد كه شود مجاز خصوصي بخش توسط خودروسازي واحدهاي
سرمايهگذاران براي اوليه شوق داشت وجود سنگين صنايع وزارت پيشنهاد در كه ضابطههايي
رقابت احساس نوعي اما برد ، بين از را ايران خودروسازي در سرمايهگذاري متقاضي خارجي
با افراد برخي كه بود وضعيت اين درشد داده خودرو سازنده كارخانههاي ميان در احتمالي
.بگيرند را خودرو كارخانههاي احداث مجوز توانستند خاص رانتهاي از استفاده
كه سينا خودروسازي و خودرو كرمان نام به همدان و كرمان استانهاي در خودروسازي كارخانه
وارد خودرو هزار تعداد ، 10 به هركدام بودند گرفته مجوز سياسي مقامهاي پشتيباني با
اين.بپردازند آنها توليد به بازار بررسي و داخلي ساخت امكان بررسي بهعنوان تا كردند
ركود با داخل صنعت كه شد موجب سال 1370 در افراد برخي توسط خودرو واردات و واردات ميزان
درصد با 30 سال 1371 در سواري خودرو توليد دسترس ، در گزارشهاي براساسشود مواجه توليد
.رسيد سال 1371 در دستگاه هزار به 34 دستگاه هزار از48 و شد مواجه قبل سال به نسبت كاهش
خود منتخب چهرههاي بود توانسته مدت اين در كه وقت سنگين صنايع وزير نژادحسينيان هادي
بود خودروساز كارخانههاي اصلي سهامدار كه ايران صنايع نوسازي و گسترش سازمان به را
فروپاشي سمت به و نياورده تاب واردات ، مقابل در داخل توليد كه جديد شرايط در بياورد ،
منتشر گزارش يك.رساند مجلس سپس و دولت هيات تصويب به و تهيه را خودرو قانون ميرفت ،
نوع در كه قانون اين":مينويسد خودرو قانون درباره (سابق) سنگين صنايع وزارت توسط شده
وارداتي خودرو انواع ماليات و گمركي حقوق بازرگاني ، سود ضرايب ظاهر به است بينظير خود
رقابتي جهت لازم پيشبينيهاي واقع در اما است ، شده تعيين آينده سال در 6 داخل ساخت و
به كشور داخل در آن قطعات و خودرو ساخت صنعت از لازم حمايت و ايران در خودرو بازار شدن
و كيفي سطح دائمي ارتقاي و رشد به مجبور واردات ، مقابل در آسيبپذيري عدم ضمن كه نحوي
موجب اواخر 1371 در خودرو قانون تصويب و تهيه و تدوين.است آمده عمل به باشد خودرو كمي
بازرگاني وزارت پذيرفت ، صورت كه سياسي فشارهاي با آن بر علاوه و شد خودرو واردات قطع
بر خود وزارت دوران در نژادحسينيان هادي سيدمحمد.كرد متوقف را خودرو واردات سفارش ثبت
دستور در جديت با نيز را مهندسي _ طراحي شركتهاي پايهگذاري خودرو صنعت در سنگين صنايع
برعهده را خودرو مجموعههاي و قطعات كردن داخل ساخت وظيفه شركتها اين.داد قرار كار
خود فعاليت بود شده تاسيس سال 1368 اواخر در دولتي سهام با كه "سازهگستر شركت".گرفتند
تصريح (1368_ 1372) سنگين صنايع وزارت عملكرد گزارش در.كرد متمركز راستا اين در را
برنامه سنگين و سبك خودروهاي مجموعه يا و قطعه نزديك 2000 براي تاكنون..":است شده
خريد قرارداد به آنها مورد كه 700 است گرفته قرار سازهگستر كار دستور در و تدوين ساخت
قرارداد ، 183 ترتيب 64 به و 1371 سالهاي 1369 ، 1370 در شركت اين...رسيدهاند
گزارش در ".است كرده منعقد داخلي سازندگان با قطعات خريد جهت قرارداد و 445 قرارداد
به بايد.است جامعه در اشتغال سطح رفتن بالا كار اين مشخصه مهمترين":است آمده شده ياد
هر در اگر كه دارد قرارداد حاضر 700 حال در سازهگستر شركت كه كنيم اشاره نكته اين
مادر كه سازهگستر "...است شده ايجاد مستقيم شغل هزار شوند 20 شاغل نفر قرارداد 30
به را كشور خودرو صنعت پاي و دست است ، فعلي ي"سايپا سازهگستر" و "ساپكو" مثل غولهايي
.داد شكل را اجتماعي و صنعتي حوادث غمانگيزترين از يكي و زد گره داخل اشتغال
.است غولي شركتهاي مبدع نژادحسينيان
|