دكتر محسن اسماعيلي
تلاش براي اصلاح جامعه اسلامي از شاخصه هاي فرهنگ حسيني و مبتني بر جهان بيني خاص اوست.
به همين دليل نه اهداف و حركت هاي احياگرانه مي تواند خارج از اين چهارچوب تفسير شود و نه مدعيان اصلاح طلبي اجازه دارند رفتارهاي مغاير با ارزشهاي ديني از خود نشان دهند.
حضرت سيدالشهدا عليه السلام همه عزت جامعه اسلامي را در بازگشت به احكام و ارزشهاي الهي خلاصه مي ديد و با افتخار به اين پشتوانه عظيم فكري، غلتيدن در دامن معامله بر سراصول و ارزشها را خيانت به دين و مردم مي دانست.
بنابراين هرحركت احياگرانه ديني بايد از دو شرط مهم برخوردار باشد:
۱- غيرت ديني و پايبندي به اصول و ارزشها.
۲- استقامت و اجتناب از طمع ورزي و سازش با دشمنان.
اين اصول در گفتارها و رفتارهاي آن حضرت به صورتهاي مختلف تجلي يافته است.
براي نمونه امام علي (ع) به هنگام خروج از مدينه ضمن نامه اي به برادرش محمدبن حنفيه مي نويسد: «من نه از روي خودخواهي و يا براي خوشگذراني و نه براي فساد و ستمگري از اين شهر خارج مي شوم، بلكه هدف من از اين سفر اصلاح در ميان امت جدم مي باشد، مي خواهم امر به معروف و نهي از منكر كنم و همانند پيامبر و پدرم عمل نمايم» (بحارالانوار، ج،۴۴ ص ۳۲۹ ). حضرت در جاي ديگري به هنگام پايان سخنراني در صحراي مني مي فرمايد: «خداوندا! تو خود مي داني كه آنچه انجام مي دهيم نه براي كسب قدرت است و نه براي رسيدن به امكانات بي ارزش دنيوي، قيام ما براي آن است كه پرچم ارزشهاي ديني برافراشته شود و سرزمين هاي تو آباد گردد، امنيت بندگان مظلوم فراهم آيد و دستورات و احكام تو اجرا شود» ( تحف العقول، ص ۲۳۹ ). بنابراين ركن مهم اصلاح طلبي مبتني بر بينش حسيني آن است كه مدعيان احياگري در فرازونشيب مشكلات، عزت خداداد را فراموش نكرده و در دام سازش بر سر اصول و ارزشها گرفتار نيايند.
پاسخ رد امام حسين (ع) به همه پيشنهادهاي تطميع يا تهديد آميز، تكرار شعارها و اهداف اصلي قيام خود، برداشتن بيعت از اصحاب در مواقع متعدد و پايداري در برابر انبوه لشگر دشمن، همه و همه جلوه هاي حفظ عزت در مراحل مختلف حركت آن بزرگوار است. اين درس بزرگ عاشورا، نه فقط براي زندگي فردي، كه براي حيات اجتماعي ما است.
دنيا بايد با تمام وجود بفهمد كه حفظ عزت و استقلال، اصل تغيير ناپذير سياست خارجي ما است كه آميخته با حكمت و مصلحت تدوين و اجرا مي شود و البته مصلحت سنجي نيز با منفعت جويي و معامله بر سر اصول و ارزش ها تفاوت ماهوي دارد.
او خود به هنگام نبرد نابرابر و غريبانه چنين گفت كه «مرگ سرافرازانه شيرين تر از زندگي با نكبت و ذلت است...»