سه شنبه ۲ اسفند ۱۳۸۴ - سال سيزدهم - شماره ۳۹۲۷ - Feb 21, 2006
حشرات مصنوعي، مامور مخفي مي شوند
ربات هاي جاسوس در خدمت بشر
پرنده هاي رباتيك نسل جديدي از كاوشگران فضابه شمار مي آيند زيرا ناسا به پتانسيل آنها پي برده و براي تحقيق بر سر ايده استفاده از آنها به عنوان كاوشگر مريخ پشتيباني مالي مي كند
004719.jpg
گروه دانش و فناوري _ عليرضا سزاوار: آژانس پروژه هاي تحقيقاتي دفاعي پيشرفته ايالات متحده از چندين تيم تحقيقاتي براي ساخت حشرات كوچك رباتيكي كه طول، عرض و ارتفاع آنها بيشتر از ۱۵ سانتي متر نباشد،  پشتيباني مالي به عمل آورده است. چرا كه استفاده از اين حشرات ساخته دست بشر، بهترين راه براي حفاظت سربازان از خطر موجود در عمليات هاي شناسايي دشمن است. اين ربات هاي كوچك در اصل، كوچكترين هواپيماي بدون سرنشين خواهند بود كه تا به حال ساخته شده است. نوعي از اين ربات هاي پرنده كوچك به تقليد از حركات پرواز و نحوه بال زدن حشرات مشخصي در حال طراحي هستند و براي ساخت آنها محققين آزمايش هاي فراواني را براي شناخت نحوه پرواز مگس به انجام رسانده اند.
يكي از اين آزمايش ها، ساخت يك جفت بال رباتيك ۲۵ سانتي متري به نام روبوفلاي بوده است، كه شش موتور در يك حركت چرخشي بال ها را به عقب و جلو و نيز بالا و پايين حركت مي دهند. همچنين حسگرهايي براي اندازه گيري نيروي بالها به آنها وصل شده است. محرك فيزو الكتريك كه باعث به حركت درآمدن بال ها خواهد شد، با انرژي خورشيدي فعال مي شود. با وجود اينكه اين ربات كوچك، بطور كامل به پرواز درنيامده است، طبق گزارش ها توانسته تقريباً ۹۰ درصد از نيرويي كه براي برخاستن مورد نياز است را به صورت آزمايشي و توسط يك ساختار دو باله كارآمد به دست آورد. قدم بعدي در كامل تر ساختن اين ربات، افزودن بخش هاي كنترل پرواز و ارتباطي براي كنترل از راه دور آن است. اگر نگاهي به رقم قابل توجه بودجه اختصاص يافته به پروژه هاي مربوط به اين پرنده هاي رباتيك در ايالات متحده بيندازيم (حدود ۳ ميليون دلار) مي توان بخوبي دريافت كه اولين استفاده از آنها به عنوان هواپيماهاي جاسوسي كوچك خواهد بود. وزارت دفاع ايالات متحده به فكر حشره رباتيكي است كه مي تواند براي ماموريت هاي شناسايي به كار آيد و توسط سربازان از روي زمين قابل كنترل باشد. اين شي پرنده كوچك، فقط جهت تصويربرداري از تحركات دشمن به كار گرفته نخواهد شد، بلكه مي تواند بر روي يك تانك، نفربر يا هر وسيله نظامي ديگر دشمن فرود آيد و يك برچسب الكترونيكي بر روي آن نصب كند. در اين صورت هدف گيري آن توسط نيروهاي خودي بسيار ساده تر خواهد بود. طبق گزارش سال ۱۹۹۷ ميلادي، آژانس تحقيقاتي ايالات متحده، پيشرفت هاي حاصل شده در ميكرو تكنولوژي شامل سيستم هاي ميكرو مكانيكي بزودي پروژه حشرات رباتيك عملي خواهد شد و ميكروسيستم هايي همچون دوربين هاي پيشرفته ديد در شب، حسگرهاي كوچك فروسرخ و ردياب هاي مواد منفجره، به شدت به سمت هر چه كوچك تر شدن در حركتند كه بتوان آنها را به راحتي در ساختار يك حشره كوچك رباتيك جاي داد.
نيروهاي نظامي از پرنده رباتيك استقبال مي كنند كه دامنه پروازي آن حداقل ۱۰ كيلومتر باشد و محدوديتي براي پرواز در شب نداشته باشد و بتواند در حدود ۲ ساعت به پرواز خود ادامه دهد. مقامات ارشد وزارت دفاع سرعت مناسب براي اين پرنده رباتيك را بين ۴۰ تا ۸۰ كيلومتر در ساعت اعلام كرده اند و توسط ايستگاه هاي مخابراتي زميني كه مجهز به آنتن هايي جهت هدايت آنها هستند، كنترل مي شوند.
پرنده هاي رباتيك نسل جديدي از كاوشگران فضا به شمار مي آيند، زيرا سازمان هوا فضاي آمريكا (ناسا) به پتانسيل آنها پي برده و براي تحقيق بر سر ايده استفاده از آنها به عنوان كاوشگر مريخ از موسسه تحقيقاتي جئورجيا پشتيباني مالي مي كند. اين ربات هاي كوچولو مزيت هاي زيادي را براي استفاده در امور فضايي براي ناسا به ارمغان مي آورند. به گفته «رابرت ميشلسن» سازنده آنها، نمونه مخصوص سفر به مريخ بايد در اندازه اي بزرگتر ساخته شود و پهناي بال آن حداقل يك متر باشد تا بتواند در اتمسفر مريخ به پرواز درآيد.
اين پرنده رباتيك، پس از وقوع بلاياي طبيعي مانند زلزله، گردباد و غيره بسيار با ارزش و كارآمد خواهد بود. زيرا با اندازه كوچك خود توانايي پرواز بر فراز مناطق حادثه ديده، مي تواند به جستجوي افراد مجروح زير آوار پرداخته و به درون شيارهايي بروند كه يك انسان و يا ماشين بزرگ تر قادر به رفتن به آنجا نيست. از ديگر مزاياي مهم استفاده از اين ربات هاي پرنده مي توان به گشت زني مرزي، جستجوهاي خطرناك، كنترل ترافيك و غيره اشاره كرد. در اصل پرنده هاي رباتيك نمونه ديگري از كمك رساني تكنولوژي امروز به بشر است بطوريكه ماموريت هاي خطرناك را بخوبي به انجام رسانده و انسان به وسيله آنها ديگر خود را كمتر درگير عوامل خطرناك خواهد كرد. جستجوي حادثه ديدگان يك زلزله، مأموريت هاي شناسايي مناطق عملياتي دشمن و غيره همگي از ماموريت هاي خطرناك دنياي امروز هستند و اين ربات هاي پرنده اين امكان را بوجود آورده اند كه بدون هيچ گونه حضور فيزيكي در منطقه مربوطه، فعاليت هاي خود را در آنجا انجام دهيم.
منبع:boston -news.com

تئوري درياچه آب گرم «داروين» آزمايش شد
گروه دانش و فناوري- مريم افضلي: براساس تحقيقات انجام شده، اينكه منشاء حيات در آب هاي معدني و چشمه هاي آتشفشاني باشد غيرممكن است. آزمايشات انجام شده در چشمه هاي آتشفشاني نشان مي دهد شرايط مناسب براي ايجاد حيات در اين نقاط وجود ندارد. در نشستي دو روزه در آكادمي علوم لندن آخرين يافته ها در مورد منشاء حيات در زمين بررسي خواهند شد.
«ديويد دير» استاد بازنشسته دانشگاه شيمي كاليفرنيا مي گويد: «حدود ۱۴۰سال از زماني كه چارلز داروين اين نظريه را كه ممكن است حيات در زمين از يك بركه آب گرم آغاز شده باشد مي گذرد و اكنون تئوري هاي داروين را در درياچه هاي كوچك آب گرم در مناطق آتشفشاني كامچاتكا در روسيه و كوه لاسن در كاليفرنيا آزمايش كرديم. نتايج غيرمنتظره و از بعضي جهات مايوس كننده بود. به نظر مي رسد آب هاي گرم اسيدي شامل مواد معدني، شرايط مناسبي براي اينكه مواد شيميايي را در اورگانيزم هاي اوليه گردآوري كنند به وجود نمي آورند.
اسيد آمينو و «دي ان آ» اجزاي سازنده حيات و فسفات كه جزء ديگر مورد نياز است به سطح مواد معدني موجود در آبهاي آتشفشاني مي چسبند. زيرا ماده معدني فعل و انفعالات شيميايي مربوط به منشا حيات را گسترش مي دهد. البته در آزمايشات ما تركيبات ارگانيك با قدرت به ذرات مي چسبند به طوري كه دستخوش فعل و انفعالات شيميايي ديگري نمي شوند. در حالي كه درك ما از جهان به سرعت افزايش مي يابد چگونگي آغاز حيات در زمين مبهم باقي مانده است. اين كنفرانس شامل ۲۰۰دانشمند از سراسر جهان بود كه در جست وجوي تئوري هاي ديگر از جمله اينكه حيات از فضا به زمين آمده باشد هستند.
دكتر مكس برنستين گفت: بر اين تئوري كه حيات از مه غليظ  شامل تركيبات كربن به وجود آمده پافشاري مي شود. اما اين مولكول هاي آلي از كجا آمده اند؟ وي مي گويد كه احتمال دارد جواب در غبار ميان ستاره اي باشد و ممكن است يك ستاره دنباله دار مواد خام مورد نياز حيات را تأمين كرده است.
همچنين محققان در تلاش براي كشف حيات در نقطه اي ديگر از جهان هستند. درك اين كه چطور در طول هزار ميليون سال حيات در زمين شكل گرفت سؤال علمي جالبي است كه در پيش بيني وجود حيات در نقطه اي ديگر از جهان ضروري است. به عقيده پروفسور ديمر احتمال اينكه حيات در درياچه كوچك آب گرم به وجود آمده باشد وجود دارد اما نه در آب هاي گرم آتشفشاني يا آب هاي گرم معدني.
منبع: BBC NEWS.COM

حس بويايي مي تواند به موش ها كمك  كند تا از دست گربه ها بگريزند
موش ها داراي حس بويايي استريوفونيك هستند
004707.jpg
گروه دانش و فناوري -ساناز مهدوي: تنها يكبار بوكشيدن براي يك موش كافي است تا بتواند منبع اصلي يك بو را تشخيص دهد. جوندگان با شناسايي منابع بوها در هر پنجاه ميلي متر در آزمايشگاه، به دانشمندان در دستيابي به نتيجه مطلوبشان كمك كردند. اين تحقيقات نيازمند جست وجو و كنكاش طولاني اي بود تا متوجه شويم كه مغز انسان چگونه انواع بوها را دريافت مي كند. چنين تجربه اي با راه حل تكنولوژيكي مغز درمورد هر بوي خاص محدود مي ماند.
«آپيندر بالا» ، استاد دانشكده علوم كشاورزي هندوستان، آزمايش هاي دقيقي انجام داد كه در آن چندين موش را مورد مطالعه قرار داد. در نتيجه آزمايش هايش، وي اعلام كرد كه بالاخره او توانست نحوه بوكشيدن موش ها را مشخص كند.
دكتر بالا و همكارانش موش ها را در معرض انواع بوها قرار مي دادند و كليه اطلاعات مربوط به اين تحقيق را ثبت مي كردند. اولين ناحيه در مغز كه وجود بو را حس مي كند، حباب هاي بويايي هستند. طي اين تحقيق، آنها متوجه شدند كه ۹۰ درصد سلول هاي اين ناحيه مغز نسبت به انواع متفاوت بوها واكنش نشان مي دهند كه چنين عكس العملي به اين بستگي دارد كه بو ابتدا از سوراخ چپ بيني وارد مي شود يا از سوراخ راست آن .اين آزمايش هاي رفتاري، در بعد گسترده تر نشان دهنده سيستم بويايي استريوفونيك موش هاست. در اين آزمايش ابتدا موش ها را براي مدت كوتاهي در قفس، بدون آب نگه مي دارند. سپس آنها را در معرض بو قرار مي دهند. موش ها بيني خود را در سوراخ ديواره قفس فرو مي  كنند تا اين بوها را از يكي از لوله هاي تنفسي شان دريافت كنند.
اگر بويي از لوله راست بيني موش وارد شود، موش ها با ليسيدن لوله اي از همان سمت آب دريافت خواهند كرد. مشابه همين مراحل، با دريافت بو از سوراخ چپ بيني به آنها از لوله چپ آب جايزه داده مي شود.
دكتر بالا و همكارانش سه نوع بو را انتخاب كردند كه بوي موز، گل رز و اوكاليپتوس بود. اين بوها در محيط آزمايشگاه پراكنده بوده و به مشام مي رسيدند و حس بويايي موش ها به شناسايي آنها تحريك مي شد. او گفت: «ما با اين بوها زندگي مي كرديم.» به كمك آموزش هاي كافي، نود درصد اوقات موش ها مي توانستند به درستي حدس بزنند كه كدام لوله حاوي عطر است. علاوه بر اين آنها مي توانستند با يك بار بوكشيدن در مدت زمان پنجاه ميلي ثانيه اين عمل را انجام دهند.با بستن يكي از لوله هاي بويايي بيني از طريق جراحي، شانس اجراي درست اين آزمايش حدود شصت درصد افزايش يافت.
دانشمندان معتقدند كه حس بويايي استريو فونيك، پيشرفت تدريجي دارد. چنين عملي باعث مي شود كه موش ها محل شكارچي يا طعمه را با دقت و سرعت بيشتري شناسايي كنند و همچنين به عقيده آنها، موش ها مي توانند به كمك حس بويايي مكاني از گربه ها دوري كنند يا غذاي خود را بيابند.
منبع: NewScientist.com

شناسايي مواد جديد توهم زا
004710.jpg
گروه دانش و فن آوري _ ساناز مهدوي: به كمك يافته هايي كه در آزمايش هاي دانشمندان استراليايي به دست  آمد، متوجه شديم اجزاء شگفت انگيزي در نوعي از قارچ ها مي توانند موجب ايجاد سرخوشي و لذت شوند. كاشف اين ماده مي گويد: «اين مواد سيلوسين به وجود مي آورند. اجزاء تأثيرگذار در روان كه در اين نوع از قارچ موجود است حدود دو و يا سه برابر حساستر از موادي است كه در حال حاضر رايج هستند.»
تيكل آناستوس در دانشگاه ري كين در استراليا، قارچ سيلوسايدين را كه در نواحي اطراف استراليا يافت مي شود، مورد مطالعه قرار داد. وي نمونه هاي قارچ را در متانول قرار داد تا مواد الكلي استخراج كند. سپس به كمك كروم اين مواد را از يكديگر جدا كرد و به آنها پتاسيم و پرمنگنات افزود. اگر قارچي مواد توهم زا داشته باشد، سيلوسين موجود در آن و برخورد اين عناصر در آن باعث آزاد شدن نوري از سطح آن خواهد شد. اين قارچ شگفت انگيز نسبتاً مقدار زيادي سيلوسايبين و همچنين مقداري «سيلوسين» دارد كه پس از مصرف توسط افراد، موجب ايجاد توهم در آنها مي شود. سيلوسايبين، در فعل و انفعالات شيميايي بدن تبديل به سيلوسين مي شود. آناستول مي گويد: «در نتيجه تجزيه سيلوسايبين در بدن مقدار سيلوسين افزايش مي يابد.»
آنها به كمك نمونه هاي كشت ادرار به وجود چنين موادي در خون، پي مي برند. وي افزود: «نمونه هاي يافت شده در ادرار به حدي كم هستند كه براي شناسايي آنها نياز به دستگاههاي فوق العاده حساس داريم.» همچنين به دليل حساسيت آزمايش فوق، بايد از موادي استفاده شود كه در آزمايشگاههاي ساده، مورد استفاده قرار نمي گيرد.
منبع : NewScientist.com

حمل دارو با ظروف كوچك مكعبي شكل
دكتر كامبيز گيلاني* :مخترعان دانشگاه «جان هاپكينز» ظروفي را اختراع كردند كه به طور خودبه خود تجمع يافته و به شكل مكعب هاي سوراخ دار دور هم جمع مي شوند. محققان مي گويند كه از اين مكعب ها كه به راحتي توسط ام.آر.آي قابل رديابي هستند، مي توان به عنوان سامانه هايي براي رساندن دارو و سلول به بافت هاي هدف استفاده كرد. امروزه توجه محققان به طراحي سامانه هاي ميكرو و نانو براي كاربردهاي پزشكي افزايش يافته است به طوري كه به نظر مي رسد با اضافه كردن اجزاي الكترونيك به اين سامانه ها مي توان در آينده از اين ظروف كوچك به عنوان بيوسنسور در بدن استفاده كرد يا از آنها براي آزاد شدن دارو در موقع لزوم در پاسخ به فركانس هاي راديويي خاص بهره گرفت.
ديويد كراسياس _ استاديار دپارتمان مهندسي شيمي و مولكول هاي زيستي در دانشكده مهندسي دانشگاه جان هاپكينز- در اين رابطه مي گويد: «ما معتقديم كه اين ظروف كوچك با قابليت تجمع خود به خودي، پتانسيل بسيار مناسبي در تشخيص و درمان بيماري ها دارند» . يكي از مزاياي اين فناوري هزينه نسبتا پايين آن است. گراسياس ادعا مي كند كه گروه وي موفق به توسعه فرآيند جديدي براي طراحي و قالب ريزي اين ظروف كوچك براي دارورساني و انكپسولاسيون سلول ها شده اند. وي همچنين افزود: «ما درصدد ارائه فرآيند جديدي از انكپسوله كردن و نوع خاصي از سامانه ها هستيم كه به عنوان نسل جديدي از سامانه هاي هوشمند مطرح خواهند شد. هدف ما در درازمدت، توانايي كاشت مجموعه اي از اين ظروف كوچك دارويي به طور مستقيم در محل آسيب ديدگي يا بيماري است» .
اين مكعب هاي كوچك را با لايه بسيار نازكي از طلا مي پوشانند. به اين ترتيب احتمال بروز سميت در پي مصرف آنها در بدن كاهش مي يابد. يك مدار كوچك الكترونيك در اين ظروف كوچك مكعبي شكل قرار دارد و وجود روزنه هاي كوچك در آنها اجازه عبور دارو يا سلول هاي درماني را از درون اين مكعب ها ميسر مي سازد. محققان با استفاده از جوش هاي فلزي صفحات كوچك را به يكديگر متصل مي كنند. محل جوش صفحات همانند لولايي بين آنها عمل مي كند. به اين ترتيب كه پس از قرار دادن صفحات مسطح در محلولي با دماي بالا، فلز موجود در نقاط جوش بين صفحات ذوب شده و با توجه به كشش سطحي بالايي كه دارد، جمع شده و دو صفحه كناري را به سوي يكديگر مي كشد. در انتهاي فرآيند مكعبي سوراخ دار شكل مي گيرد. در اين هنگام با سرد كردن محلول، فلز موجود در نقاط جوش مجددا سخت شده و صفحات همانند جعبه هايي به شكل مكعب حالت مي گيرند.
گراسياس در ادامه اضافه كرد: «شكل گيري مفصل هاي بين صفحات و تا خوردن آنها به شكل مكعب نياز به مهندسي بسيار دقيق دارد. به كمك فناوري تجمع خودبه خودي صفحات، ما قادريم تعداد زيادي ظروف كوچك مكعبي شكل را در يك زمان و با هزينه نسبتا پايين تهيه كنيم» . گراسياس و همكارانش با استفاده از ميكروپيپت سوسپانسيوني از ذرات بسيار ريز را درون اين ظروف كوچك وارد كردند. نتايج آزمايش هاي انجام شده نشان دهنده آزادسازي اين ذرات از درون مكعب هاي طراحي شده بود. همچنين اين محققان سلول هاي انساني را وارد اين مكعب ها كردند. نتيجه آزمايش ها نشان دهنده حيات سلول ها درون مكعب ها و سهولت آزادسازي به موقع آنها بود.
بارژور گيمي و همكارانش در مركز تصويربرداري سلولي و مولكولي برون تني، دانشكده پزشكي دانشگاه جان هاپكينز، با استفاده از فناوري ام.آر.آي اين مكعب هاي فلزي را رديابي كردند. به اين ترتيب پزشكان قادر خواهند بود كه با اين استفاده از فناوري غيرتهاجمي محل اين مكعب هاي درماني را در درون بدن رديابي كنند. برخي از اين مكعب ها (اكثرا آنهايي كه از نيكل ساخته شده اند) خاصيت مغناطيسي دارند. به همين دليل، محققان معتقدند كه مي توان آنها را به طور مستقيم به محل بيماري يا آسيب وارده هدايت كرد.
در حال حاضر اين محققان در حال معماري سامانه هاي ريزي هستند كه سطوح متخلخل با ابعاد نانو دارند. دكتر گيمي كه در حال حاضر با استفاده از تصويربرداري دقيق رزنانس مغناطيسي در پي كشف اعمال سلول مي باشد، اميدوار است كه با استفاده از سامانه هاي متخلخل با ابعاد نانو بتواند سلول ها را محاط كرده و از آنها در درمان هورموني بيماري ها استفاده كند. همچنين وي در نظر دارد كه از اين سامانه هاي مجهز به حسگرهاي زيستي به عنوان روشي غيرتهاجمي براي تشخيص علايم بيماري استفاده كند.
* استاديار دانشكده داروسازي دانشگاه تهران
منبع: Jhu. edu

هيتاچي و هاردديسك هاي چيني
004713.jpg
گروه دانش و فناوري- بهنام نظيري راد: هيتاچي اعلام كرده كه هاردديسك كامپيوترهاي روميزي خود را در كارخانه جديدي در چين توليد مي كند. سخنگوي اجرايي كمپاني گفت: «ما سه سال قبل تصميم به ساخت فضايي جهت توليد محصولات و توسعه بازار در چين گرفتيم و كارخانه اي را به همين منظور در منطقه شن ژن به خاطر نزديكي با هنگ كنگ و تسريع حمل و نقل محصولات و ارسال آنها براي مشتريان بنا كرديم.»
بعد از ۳ سال اولين هاردديسك ۱۶۰ گيگابايتي در ماه ژانويه ۲۰۰۶ در اين كارخانه توليد شد، كه اين يك خوشامدگويي براي ترقي و بالا رفتن كيفيت و فضاي هاردديسك هاي كمپاني بود. هيتاچي با سرمايه گذاري ۱۰۰ ميليون دلاري در شن ژن چين، آرزوي خودش را كه توليد هر چه بيشتر هاردديسك و محصولات ديگر بود، به حقيقت رساند. سخنگوي كمپاني اعلام كرده كه با نتيجه دادن اين طرح، ۵۰۰ ميليون دلار ديگر در اين مجموعه سرمايه گذاري خواهد شد.
منبع: REUTERS.com

ويروسي براي كامپيوترهاي اپل
گروه دانش فناوري- بهنام نظيري راد: اپل اعلام كرده كه اولين سيستم عامل مك او اس ايكس اين شركت مورد حمله يك ويروس قرار گرفته است. اين كرم موذي كه Leap-A نام دارد و در واقع يك كرم اينترنتي است در ظاهر لوگوي سيستم عامل شركت اپل به كامپيوترها حمله مي كند و خود را به وسيله برنامه آي چت اپل منتشر مي كند. اين ويروس كاربران را به نصب خود وادار مي كند و به صورت يك فايل با نام Latestpics.tgz است.
پيش از اين ۹۰ درصد ويروس ها براي حمله به سيستم عامل ويندوز نوشته مي شدند و Leap-A از معدود ويروس هايي است كه براي حمله به كامپيوترهاي اپل طراحي شده است. شركت هاي توليد كننده برنامه هاي ضدويروس همچون سيمانتك اين ويروس را كم خطر خوانده و آن را يك نرم افزار موذي دانسته اند.
منبع: REUTERS.com

آفيس ۲۰۰۷ مي آيد
004716.jpg
گروه دانش و فناوري _ بهنام نظيري راد: مايكرو سافت در ادامه تجارت نرم افزاري خود و در راستاي توليد محصولات جديد، نسخه جديدي از نرم افزار آفيس را با نام آفيس ۲۰۰۷ توليد مي كند.
آفيس ۲۰۰۷ در ادامه نسخه هاي گوناگوني همچون ۲۰۰۶ و قبل از آن ۲۰۰۳ ويرايش و آماده مي شود كه هر يك از اين نسخه ها پيش از اين ۱۴۹ تا ۴۹۹ دلار قيمت داشته اند.در حالي كه مشتريان جزئي و مؤسسات تغييري در قيمت نسخه جديد و نسخه هاي قبلي نمي بينند اما مايكروسافت تغييرات ويژه اي را بخصوص در مجموعه هاي خريداري شده توسط مؤسسات اعمال كرده است. هدف از اين تغييرات ايجاد نرم افزاري است كه نه تنها مجموعه اي از برنامه هاي جالب را براي استفاده هر كارمند قرار مي دهد، بلكه برنامه اي ارائه دهد كه تمام كاركنان يك سازمان يا مؤسسه را به يكديگر مرتبط كند.علاوه بر اين كارايي ها براي اولين بار برنامه office communicator يا برنامه پيام لحظه اي نيز در اين مجموعه موجود است.
منبع: AP.org

دانش فناوري
اجتماعي
ادب و هنر
اقتصادي
بـورس
حوادث
خارجي
سخنگاه
سياسي
داخلي
شهر
شهرستان ها
شهري
علمي فرهنگي
ورزش
صفحه آخر
همشهري ضميمه
همشهري ايرانشهر
|  اجتماعي   |   ادب و هنر   |   اقتصادي   |   دانش فناوري   |   بـورس   |   حوادث   |   خارجي   |   سخنگاه   |  
|  سياسي   |   داخلي   |   شهر   |   شهرستان ها   |   شهري   |   علمي فرهنگي   |   ورزش   |   صفحه آخر   |  
|   صفحه اول   |   آرشيو   |   شناسنامه   |   چاپ صفحه   |