گروه علمي فرهنگي - همايش پژوهشي جريان هاي فكري مشروطيت، همزمان با يكصدمين سال صدور فرمان مشروطيت، ديروز از ساعت ۹ صبح در سالن همايش كتابخانه ملي جمهوري اسلامي ايران برگزار شد.در مراسم افتتاحيه اين همايش، پس از خوشامدگويي اشعري، مشاور رئيس جمهور و رئيس كتابخانه ملي جمهوري اسلامي ايران، حجت الاسلام والمسلمين هاشمي رفسنجاني، رئيس مجمع تشخيص مصلحت نظام در سخناني با اشاره به عوامل تفرقه و چنددستگي پس از پيروزي انقلاب مشروطه و مقايسه اين عوامل با زمان پس از پيروزي انقلاب اسلامي گفت: عبرتي كه بايد از انقلاب مشروطه بگيريم، اين است كه عوامل پيروزي انقلاب اسلامي را فراموش نكنيم.مشروح سخنان رئيس مجمع تشخيص مصلحت در صفحه ۲ آمده است.
در ادامه، دكتر محمد رجبي، درباره تقابل انديشه جمهوريخواهي و استبداد در مشروطه صحبت كرد و گفت: طي يك قرن استيلاي افكار مشروطه خواهان بر ادبيات سياسي - تاريخي روشنفكران كشورمان، اين عادت نادرست ذهني حاصل شده است كه تصور مي رود تنها جريان رويارو با نظام استبدادي وقت، حركت مشروطه خواهي بوده است
در حالي كه جنبش سياسي ضد استبدادي و ضد استعماري عصر قاجار، علاوه بر تأثر از سوابق تاريخي قيام هاي مردمي كه درايران عموماً رنگ مذهبي داشته اند، شديداً متاثر از انقلاب فرانسه و نهضت هاي انقلابي سوسياليستي روسيه بوده است كه هر دو بر انهدام رژيم سلطنتي و تأسيس نظام جمهوري تاكيد مي ورزيده اند.
حجت الاسلام مهدي انصاري قمي نيز در اين همايش گفت: جنبش عدالت خواهي در ايران بي ترديد توسط چند طبقه مهم ديني و سياسي و اجتماعي مخالف يكديگر پا گرفت.وي كه درباره مشروطه مشروعه سخنراني مي كرد، ادامه داد: اين طبقات موثر از فقيهان، درباريان و تحصيل كردگان غرب و همگام با مردم بوده اند و هيچ كدام از اين طبقات در انديشه و تفكر و خواسته از همگامي برخوردار نبوده و احياناً از تضاد شديد نيز برخوردار بوده اند.
محمد جواد صاحبي، رئيس انجمن اديان و مذاهب حوزه علميه قم نيز در اين همايش سخنراني خود را با عنوان «يك بستر و دو رويا» ارائه داد. همچنين علي اكبر ولايتي از ديگر سخنرانان اين همايش بود. وي كه درباره لايحه نظارت مجتهدان طراز اول صحبت مي كرد، گفت: يكي از دغدغه هاي اساسي علما و رهبران عصر مشروطه، تصويب لايحه نظارت مجتهدان طراز اول به منظور جلوگيري از تصويب قوانين مخالف شريعت بود. اين لايحه كه توسط شهيد آيت الله شيخ فضل الله نوري به مجلس ارائه شد، حاكميت احكام اسلام بر نظام حقوقي و سياسي كشور را محقق مي ساخت.
غلامرضا جلالي، عضو هيات علمي گروه تاريخ پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامي وابسته به دفتر تبليغات اسلامي، در اين همايش به بررسي تطبيقي آراي علماي موافق و منتقد مشروطه پرداخت. وي گفت: ورود انديشه سياسي نوين در قالب مشروطيت، چالش هاي سهمگيني را ميان علما به وجود آورد و آنان را دست كم به دو جريان مخالف هم كشاند. اين دو جريان عليرغم خواستگاه و آرمان هاي يگانه خود، در برابر هم قرار گرفتند و چالش هاي تند و شكننده اي پشت سر گذاشتند.
وي افزود: مناقشات علمي و سياسي اين دو جريان كه ما آنان را به نام هاي مشروطه و مشروعه مي شناسيم، فصل پر اهميتي در تاريخ تحولات سياسي و فرهنگي جامعه ما شمرده مي شود.از ديگر سخنرانان اين همايش مي توان به دكتر مهدي صلاح، حجت الاسلام علي دواني، حجت الاسلام رسول جعفريان، دكتر غلامحسين زرگرنژاد، دكتر حسين آباديان، محمد حسن رجبي، حجت الاسلام حسينيان، حجت الاسلام مزيناني، عبدالله شهبازي، حجت الاسلام عباس مخلصي، سيد مصطفي تقوي و حجت  الاسلام خزائي اشاره كرد.
گزارش مشروح اين همايش، به زودي در صفحه فرهنگ و آموزش به چاپ خواهد رسيد.