جاذبه اي كه زير سايه پايتخت مغفول مانده است
ري؛ گوهر فراموش شده گردشگري
گروه شهري- آرش نهاوندي: انتخاب تهران به عنوان پايتخت ايران در زمان تاجگذاري آقامحمدخان قاجار برگ جديدي را در تاريخ شهرنشيني ايران گشود و از اهميت كهن شهرري در مقام يكي از مهم ترين مراكز تجمع جمعيتي ايران كم كرد.
البته از جنبه هاي فرهنگي و اقتصادي و گردشگري نيز تمام نگاه ها به تهران معطوف شد. اما طي سال هاي اخير و با پررنگ تر شدن مقوله توريسم در جامعه مجدداً بحث هايي درباره ري و اهميت تاريخي اين شهر درگرفت، اين بحث ها به ويژه در سال هاي پس از جنگ عراق عليه ايران كه سال هاي سازندگي نام گرفته و سال هاي پس از آن اوج گرفت با افزايش ورود توريست هاي خارجي مسئولان گردشگري كشور بازنگري در سياست هاي سابق خود را سرلوحه اقدامات خويش قرار دادند.
تنها در آن زمان بود كه شهر ري نيز به عنوان شهري تاريخي و مركزي براي جذب گردشگر مورد توجه قرار گرفت. وجود آثاري از قبيل چشمه علي، برج طغرل و بي بي شهربانو مي توانست شهر ري را در زمره اولين شهرهاي گردشگري ايران قرار دهد، اما مشكل اينجا بود كه شهر ري به رغم قدمت و اهميت تاريخي خود در حاشيه جنوبي تهران قرار گرفته بود و در واقع سايه پايتخت ايران بر اين شهر سنگيني مي كرد. در برنامه هاي تورهاي خارجي نيز حداكثر دو يا سه روز به تهران اختصاص يافته كه يك روز يا شايد نصف روز آن به ديدار از شهر ري اختصاص يافته باشد.
اين امر سبب مي شد (بخوانيد مي شود) كه شهر ري نسبت به تهران در درجه دوم اهميت قرار گيرد و بازديدكنندگان آن را چندان در حافظه خود به ياد نياورند. البته كمبود امكانات توريستي و سياحتي در شهر ري و واقع شدن اين كهن شهر در جنوب شهر تهران- به رغم آن كه شهر ري خود داراي بافت شهري كاملاً مجزا نسبت به شهر تهران است- نيز مزيد بر علت شده است و به نظر مي رسد تنها چاره كار افزايش امكانات زيارتي توريستي و جهانگردي در شهر ري و چاپ بروشورهاي تبليغاتي كاملاً مجزا است. به اين منظور كه شهر ري نه به عنوان منطقه اي از تهران كه به عنوان منطقه و شهري مجزا از تهران به جهانگردان داخلي و خارجي معرفي شود. تنها در اين صورت است كه مي توان ري را بر مقام رفيع يكي از بزرگترين مناطق گردشگري ايران رساند؛ مقامي كه لياقت آن را نيز دارد.
ري و جاذبه هاي گردشگري
ري را زادگاه زرتشت مي دانند و بنا بر داستان هاي اساطيري اين شهر به دست اپراج ساخته شده است.
ري در طول تاريخ به نام هاي مختلفي خوانده مي شد؛ راگا، رعنه، ارشكيه، رام اردشير، ام البلاد، ري شهر و محمديه.
اما شهرت ري نه به خاطر نام آن كه به خاطر آثار و جاذبه هاي ديدني اش است. از جمله اين آثار مي توان حرم شاه عبدالعظيم را نام برد كه هر روز تعداد زيادي از زايران مشتاق از سراسر ايران و شيعيان جهان براي زيارت به آنجا مي روند. ورودي ضريح به دو قسمت زنانه و مردانه تقسيم شده و زايرين پس از خواندن زيارت نامه اي كه بر سردر آرامگاه نصب است براي زيارت داخل مي شوند.گورستان حرم نيز محل دفن بسياري از شخصيت هاي مذهبي، سياسي و فرهنگي است و به جز زيارتگاه هاي امام زاده حمزه و امام زاده طاهر، اشخاصي نظير آيت ا... كاشاني، قائم مقام فراهاني، ستارخان، شيخ محمد خياباني قاآني و ناصرالدين شاه در گورستان حرم دفن شده اند.
اما جاذبه ديگر شهر ري چشمه علي است كه در شش كيلومتري جنوب شرقي تهران قرار دارد؛ محلي است كه آب زلال از ميان صخره هاي عظيم سنگي بيرون مي آيد و به احتمال زياد عمده ترين دليل ساخت شهر ري محسوب مي شود. قدمت چشمه علي بيش از چهارهزار سال تخمين زده شده است. در كنار اين چشمه بارو يا حصار عظيم ري قرار دارد كه چند سال پيش بخش هايي از آن بازسازي شد.
بازار ري نيز داراي سقف گنبدي و نمايي آجري است كه به حرم حضرت عبدالعظيم منتهي مي شود.
در دامنه هاي كوه ري و بر فراز صخره اي كوهستاني، بنايي با گنبدي مينايي قرار دارد. اين بنا در واقع بقعه بي بي شهربانو است. بي بي شهربانو دختر يزدگرد سوم و آخرين پادشاه ساساني و همسر امام حسين(ع) بود. زائرين بي بي شهربانو فقط مردم ري نيستند و از شهرهاي مختلف ايران گرفته تا شيعيان عراق و افغانستان به زيارت اين محل مي آيند.
بر ج طغرل نيز از ديگر آثار ديدني و تاريخي شهر ري است. طغرل مؤسس سلسله سلجوقي بود كه بنا بر روايات تاريخي در منطقه تجريش كنوني درگذشت و در شهر ري مدفون شد.
برج طغرل بناي استوانه اي آجري ظريفي است كه ارتفاعي در حدود ۲۲ متر دارد. ميراث فرهنگي نيز كتيبه اي بر تخته سنگي در كنار برج قرار داده كه روي آن نوشته شده است: اين بناي تاريخي آرامگاهي مربوط به طغرل بيك بنيانگذار سلسله سلجوقيان و از آثار سده ششم هجري به شمار مي رود كه در سال ۱۳۰۱ به فرمان ناصرالدين شاه قاجار به دست حاجي ابوالحسن معمارباشي تعمير و بازسازي شده است.
از ديگر يادگارهاي شهر ري ماشين دودي است. ماشين دودي خط آهن قديمي تهران بود كه ميدان شوش را به حرم حضرت عبدالعظيم متصل مي كرد. همين معرفي شهر ري را به عنوان جاذبه گردشگري مجزا و لزوم تفكيك اين شهر باستاني از تهران، از نظر تاريخي ضروري مي سازد.
|
|
چشم انداز
تصوير ورودي بزرگترين فرودگاه كشور را نشان مي دهد. فرودگاهي كه قرار است معبر ورود بيگانگان به كشور باشد.
همچنان كه مي بينيم قله فوجي ياما افتخار نماد اين فرودگاه را كسب كرده است.
احتمالاً موضوع يك اشتباه ساده است: فوجي ياما را به جاي دماوند اشتباه گرفته اند. اما آيا بين فوجي ياما و دماوند اين قدر شباهت وجود دارد؟ به قله بريده و مضرس فوجي ياما دقت كنيد.
|
|
تصويربرداري از پلنگ ايران
|
|
گروه شهري: اولين فيلم حرفه اي از پلنگ ايران گرفته شد.گروه تصوير برداري پروژه ايران جهاني در يك مرز كه با مشاركت تسهيلات محيط زيست جهاني (JEF) تهيه مي شود يكشنبه هفته جاري موفق شدند در پارك ملي توران واقع در استان سمنان در كوه چشمه پريه از يك قلاده پلنگ نر به مدت ده دقيقه فيلمبرداري كنند.
اين فيلم كه توسط آرش اينانلو سرپرست گروه تصويربرداري پروژه و دستيار وي عبدالرضا فرقاني فيلم برداري شده است، پلنگ را در آرامش كامل و از فاصله نزديك نشان مي دهد. فيلم موجود نخستين فيلم حرفه اي از زندگي پلنگ در ايران به شمار آمده و مي تواند براي تحقيقات علمي و تبليغات اكوتوريستي بسيار مورد استفاده قرار گيرد. گروه مذكور سال گذشته نيز موفق شده بودند از گرگ سرخ خراسان نيز براي اولين بار تصوير تهيه كنند.
گفتني است كه بزرگترين پروژه تصويربرداري از حيات وحش ايران چند سال پيش توسط گروه اعزامي شبكه بي بي سي انجام شد، اما آن گروه نيز موفق به تهيه تصوير از زندگي پلنگ در ايران نشده و در بخش مربوطه از تصاوير آرشيوي پلنگ آفريقايي استفاده كرد كه واكنش قابل توجهي را در ميان كارشناسان محيط زيست برانگيخت.
|
|
تشكيل كميسيون هاي رسيدگي به گردشگري
ايلنا: رئيس سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري خراسان جنوبي، گفت: كميسيون هاي تخصصي با هماهنگي و تحت نظارت سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري در جهت تخصصي كردن رسيدگي به امور واحدهاي تحت پوشش ايجاد مي شود. ابوالفضل مكرمي فر، رئيس سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري خراسان جنوبي، با اشاره به انجام هماهنگي ها و برگزاري جلسات مستمر در راستاي اجراي توافقنامه سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري و وزارت بازرگاني، افزود: در اساسنامه و دستورالعمل مربوطه، علاوه بر ايجاد كميسيون هاي تخصصي با هماهنگي و نظارت سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري، كميسيون رسيدگي به شكايات، كميسيون آموزش و كميسيون فني كه موجب تخصصي شدن رسيدگي به امور واحدهاي تحت پوشش است نيز تشكيل مي شود. وي ادامه داد: موارد تفويض اختيار نيز در راستاي كلي نظام مبتني بر كاهش تصديگري دولت پيش بيني شده كه مي تواند نويدبخش همكاري هاي هر چه بيشتر دولت و صنوف مرتبط در زمينه حل مشكلات و ارتقاي سطح خدمات آنها باشد.
|
|
حلقه گذاري پرندگان در استان فارس
ايسنا: با حضور كارشناسان اعزامي اداره كل محيط زيست استان فارس، كار حلقه گذاري پرندگان حفاظت شده در استان انجام شد.دكتر محمد علي رجب زاده، مديركل محيط زيست استان فارس، گفت: طرح حلقه گذاري پرندگان مهاجر حفاظت شده در سال گذشته نيز در درياچه پريشان و بختگان انجام گرفته و امسال نيز ادامه خواهد داشت. وي افزود: با طرح حلقه گذاري، مسير مهاجرت پرندگان و عوامل موثر با مرگ و مير آنها در حين مهاجرت و گونه هاي مختلف پرندگان در مسير مهاجرت مشخص خواهد شد.
رجب زاده گفت: استان فارس با داشتن آب و هوايي مناسب يكي از مناطق ارزشمند مهاجرپذير پرندگان به ويژه در تالاب هاي ارژن و پريشان، بختگان، كافتر و مهارلو است، لذا هر ساله تعداد بسياري از پرندگان مهاجر، اين مناطق را براي زمستان گذراني انتخاب كرده، ضمن اينكه تعداد زيادي فلامينگو و پليكان نيز همه ساله به اين تالا ب ها مهاجرت كرده و طرح حلقه گذاري بر روي اين پرندگان صورت مي گيرد.
|
|
ساماندهي مسير گردشگري آبشار شيوند
ايسنا: مديركل ميراث فرهنگي و گردشگري خوزستان از ساماندهي مسير گردشگري آبشار شيوند و توسعه گردشگري اين منطقه خبر داد.
صادق محمدي با اعلام اين خبر افزود: روستاي شيوند در كنار درياچه كارون ۳ قرار داشته و از پتانسيل ويژه اي براي توسعه گردشگري برخوردار است. وي ادامه داد: در اين راستا مجموعه اي از فضاهاي سبز، باغات و آبشار زيباي شيوند وجود دارد.
به گفته وي طرح ساحل سازي اطراف آبشار و رودخانه شيوند و همچنين جاده دسترسي آن در اداره كل ميراث فرهنگي و گردشگري خوزستان به تصويب رسيده است. محمدي خاطر نشان كرد: اداره برنامه و بودجه سازمان مبلغ يك ميليارد تومان جهت اجراي طرح توسعه گردشگري روستاي شيوند اختصاص داده است. مدير كل ميراث فرهنگي و گردشگري خوزستان خاطرنشان كرد: در حال حاضر گردشگران ورودي به شيوند مي توانند با خودروي شخصي وارد كشتي شده و از آن طريق به ساحل رودخانه دسترسي پيدا كنند. محمدي تاكيد كرد: مسير آبي و پياده روي دسترسي به آبشار شيوند از ويژگي هاي جذاب اين منطقه براي گردشگران است.
|
|
مديركل دفتر جنگل هاي خارج از شمال:
طرح صيانت و توسعه جنگل هاي ايراني ـ توراني
تهيه مي شود
|
|
ميراث خبر: طرح صيانت و توسعه جنگل هاي ايراني- توراني تهيه مي شود تا حفظ اين جنگل ها با مشاركت مردم محلي و با همكاري منابع طبيعي انجام شود.
در اين طرح مديريت حفظ اين جنگل ها بر عهده خود مردم بومي قرار مي گيرد تا اين عده به جاي جنگل زدايي به سمت جنگل داري حركت كنند.
با اجراي اين طرح مي توان مردم محلي را كه براي رفع احتياجات خود به تخريب جنگل مي پردازند متوجه اين نكته كرد كه جنگل مي تواند براي آنها سود آور باشد و اگر تا سال هاي قبل براي محافظت از جنگل ها به دور آن سيم خاردار مي كشيدند، اما حالا از خود اهالي مي خواهند كه جنگلبان باشند و از منافعي كه جنگل براي آنها دارد، بهره ببرند.
دكتر پيمان يوسفي آذر، مديركل دفتر جنگل هاي خارج از شمال، با بيان اينكه تلاقي چهار ناحيه رويشي هيركاني، ارسباران، كوهستاني و نيمه گرمسيري ايران در دنيا بي نظير است، به نبود طرح مدون صيانت از جنگل هاي ايراني - توراني اشاره كرد و درباره اعتبارات ملي جنگل هاي خارج از شمال در سال ۸۵ به خبرگزاري ميراث فرهنگي گفت: «با توجه به اينكه ميزان اعتبارات ملي مصوب شده حدود ۲۰ تا ۳۰ درصد از برنامه چهارم توسعه عقب است، ولي چنانچه مطابق با بخشنامه اعلام شده صددرصد اعتبارات ملي در بخش هاي عمراني در ۶ ماهه اول سال تخصيص پيدا كند، نه تنها از برنامه چهارم در سال ۸۵ عقب نخواهيم ماند، بلكه اعتبارات بيشتري نيز دريافت خواهيم كرد كه البته كل كشور نيز از طريق استاني اعتبارات خوبي دريافت مي كنند.»
وي درباره مبلغ اختصاص يافته به اين طرح گفت: «۵/۱ميليارد تومان اعتبار در ناحيه رويشي ارسباران و نواحي زاگرس و ۱۰ ميليارد تومان براي صيانت از نواحي عمراني در نظر گرفته شده است كه اعتبارات استاني آن كه ۹ ميليارد تومان است هم بايد به آن افزود و با توجه به اينكه اين بودجه ۶ ماهه اول است، قرار است براي ۱۰ ميليارد تومان ديگر هم طرحي ارائه دهيم.»
جنگل هاي ايراني- توراني محدوده جنوبي البرز و حاشيه شرقي زاگرس و استان هايي چون سمنان و خراسان را شامل مي شود و به گفته يوسفي آذر، اين جنگل ها بانك ژن طبيعت ايران محسوب مي شود كه گونه هاي نادري در آن مي رويد و از نظر تنوع زيستي در دنيا از اهميت خاصي برخوردار است.
جايگزيني سوخت فسيلي با چوب يكي از برنامه هاي آينده سازمان منابع طبيعي است.
مديركل دفتر جنگل هاي خارج از شمال در ادامه وجود دام در جنگل، زراعت و استفاده از چوب جنگل ها براي سوخت را از مهم ترين عوامل تخريب جنگل هاي خارج از شمال عنوان و تصريح كرد: «جايگزيني سوخت فسيلي با چوب يكي از برنامه هاي ما در آينده است كه در اين باره مجوزهاي ساخت جايگاه هاي سوختي در حال بررسي است و در راستاي تدوين الگوهاي جديد استفاده از تنورهاي سنتي صحرايي كه با كپسول كار مي كنند از ديگر برنامه ها و پروژه هاي جديد براي جلوگيري از سوزاندن چوب هاي جنگل است.»
وي در اين باره افزود: «ما به دنبال تغيير الگوي مصرف سوخت با همكاري شركت نفت هستيم و به همين منظور تاكنون جايگاه هاي سوخت رساني در استان هايي چون خوزستان، كهگيلويه و بويراحمد و فارس برپا كرده ايم.»
وي طرح صيانت و توسعه ناحيه رويشي ايراني- توراني را از برنامه هاي اين دفتر در سال ۸۵ عنوان كرد و اظهار داشت: «تهيه سند توسعه و حفاظت از جنگل هاي «مانگرو» به عنوان يكي از بي نظيرترين اكوسيستم هاي كشور، تهيه برنامه اقدام ملي جنگل به عنوان يكي از درخواست هاي فائو از كشورهاي جهان، تهيه طرح ملي توسعه و شناسايي رويشگاه هاي محصولات فرعي جنگل و مرتع در جهت اشتغال زايي و ايجاد درآمد ارزي براي كشور از ديگر اهداف و برنامه هاي ما در سال ۸۵ است.»
يوسفي آذر از اتمام تهيه نقشه پوشش يك ۲۵۰ هزارم در بخش جنگل خبر داد و تصريح كرد: «تنها تدوين نهايي اين سند باقي مانده كه اميدواريم در سال ۸۵ بتوانيم از اين سند ماندگار استفاده كنيم.»
|
|
واگويه هاي مسافر در راه
بيچاره دماوند خاموش!!
عباس جعفري
دماوند نام كوهي است كه اكنون به نماد اصلي اين سرزمين تبديل گشته است.
از پشت اسكناس هاي سبز تا تمبر يادبود جهان پهلوان تختي هر جايي نامي از ايران است كوه دماوند سمبلي از آن مي شود. اخبار تلويزيون كشورمان با تصويري از اين كوه آغاز مي شود و اين همه از اهميت اين كوه نشان دارد،اما افسوس كه بسياري از مردم هنوز فقط او را از دور مي شناسند و از همين رو است كه به راحتي هر هرم بلند برف پوشي را با آن اشتباه مي گيرند تا آنجا كه اين اشتباه به رده هاي با اهميت و حيثيتي جامعه نيز رسوخ مي كند.
ساده گيري هايي از اين دست باعث گرديده است تا بر سر دروازه فرودگاه بين المللي كشور، فرودگاه امام خميني به جاي عكس دماوند يك عكس از كوه فوجي بلندترين كوه و نماد كشور ژاپن در ميان عكس رهبران جامعه اسلامي گذاشته شود و اي كاش اين اشتباه در يك جا تكرار شده باشد. نام شركت البرز بر تصويري مي نشيند كه مال اين سرزمين نيست باز هم فوجي! آن هم درست در پاي كوه البرز با تابلويي بسيار بزرگ در مبدأ ورودي تله كابين توچال كه روزانه هزاران كوه پيما از آنجا سفر به كوهستان را آغاز مي كنند اين ديگر قابل اغماض نبود. در روزي كه براي عكاسي از اين تابلو آنجا رفتم از هر كس كه پرسيدم چه اشكالي در اين تابلو است با اين كه همه ادعا داشتند كه كوهنورد هستند هيچ كس اشاره نكرد كه اين كوه دماوند نيست. از اين اتفاقات زياد ديده ام. يادم هست يك بار كوهنوردي به عنوان كارت تبريك برايم عكسي از كوه چيمبور ازو (كوهي در قاره آمريكاي جنوبي) فرستاده بود و بر روي تصوير با خطي خوش نوشته بود به مناسبت دهمين صعودم به قله دماوند!
ساده مي گيريم و ساده مي گذريم .نمي دانم در سرتاسر سازمان عريض و طويل هواپيمايي كشور كسي نبود كه هنگام انتخاب عكس براي تابلوي عظيم ورودي فرودگاه بين المللي امام خميني در حاشيه اتوبان هاي قم و ساوه دقت كند كه عكس انتخابي دقيقاً دماوند باشد؟! جالب اين است كه شنيده ام گروه كوهنوردي هواپيمايي هما فعاليت هاي كوهنوردي زيادي هم دارد! شايد هم طرف قرارداد ساخت تابلو خواسته اند صرفه جويي كنند و پول عكاس ندهند، سري به اينترنت زده اند و اولين كوه هرمي شكلي را كه يافته اند به جاي نماد ملي اين سرزمين كهن چاپ كرده اند و تحويل داده اند و پولشان را گرفته و رفته اند و شايد در اين ميانه چشم بادامي هاي ژاپني از اين كه نه تنها محصولاتشان كشورمان را تسخير كرده بلكه كوه سمبل كشورشان جاي دماوند را در تابلوي اصلي ترين فرودگاه اين سرزمين پر كرده است خوشحال مي شوند. صحبت از ژاپني ها شد يك بار از يكي از توريست هاي ژاپني پرسيدم راز موفقيت كشورتان در چيست؟ مكثي كرد و گفت: دقت در چيزهاي كوچك. يادمان باشد دماوند چيز كوچكي نيست. فرودگاه هم/ و خيلي چيزهاي ديگر هم!! دقت كنيم لطفاً! !
|