چهارشنبه ۲۱ تير ۱۳۸۵ - سال چهاردهم - شماره ۴۰۳۲ - Jul 12, 2006
طرح يك ديدگاه
تشكيل مثلث براي گردشگري
005889.jpg
حركت به سوي اقتصاد گردشگري و كاهش وابستگي به اقتصادهاي تك محصولي يا انرژي را بايد در زمره رخدادهاي مهم قرن كنوني به شمار آورد.
در حال حاضر صنعت توريسم از يك پديده ساده فراتر رفته و در حوزه هاي اقتصادي- اجتماعي و سياسي- فرهنگي بسياري از كشورهاي جهان اهميت ويژه اي يافته است، به ويژه آن كه جهانگردان اكنون يكي از منابع مهم تأمين كننده ارز بوده و پيش بيني هاي سازمان جهاني جهانگردي نشان مي دهد كه درآمد حتي پايين ترين كشورها در فهرست ۲۰ كشور توريست پذير جهان در سال ،۲۰۲۰ افزون بر ۲۰ ميليارد دلار خواهد بود. اين رقم براي كشورهاي در حد متوسط ۵۰ ميليارد دلار ارزيابي شده است.
اگر نگاهي به جايگاه ممتاز ايران در جاذبه هاي توريستي بيندازيم، آن گاه متوجه خواهيم شد كه آينده توريسم ايران در انتظار چه ارقام كلاني براي متحول كردن اقتصاد ملي به سر مي برد.
در ميان تأثيرات بنيادين گردشگري بر ساختار جوامعي چون ايران، توسعه پايدار فرهنگي، اقتصاد از همه ابعاد بيشتر خودنمايي مي كند.
پژوهش هاي انجام شده توسط سازمان جهاني كار(ilo) نشانگر آن است كه به ازاي هر شغل مستقيمي كه در صنعت توريسم ايجاد مي شود، يك و نيم فرصت شغلي نيز در صنايع مرتبط و فعاليت هاي غيرمستقيم ايجاد مي شود. از سوي ديگر گسترش روزافزون حجم سفر هاي داخلي و خارجي گوياي آن است كه تعداد جهانگردان به يك ميليارد نفر رسيده و آرمان توسعه پايدار گردشگري به زودي جامه عمل به خود مي پوشد.
ايران نيز در چشم انداز ۲۰ ساله گردشگري جذب ۲۰ ميليون جهانگرد را به عنوان هدف قرار داده و براي تحقق جذب چهار ميليون گردشگر تا سال ۱۳۸۸ به شدت در حال سرمايه گذاري بر روي زيرساخت ها و اصلاح قوانين و تدوين استانداردهاي فني مطابق با آخرين متدهاي جهاني است.
ديدگاه كارشناسان مبني بر برطرف كردن ۵۰ درصد معضل اشتغال كشور از طريق توسعه توريسم باعث شده تا در برهه كنوني شتاب زيادي به برنامه ها و طرح هاي منطقه اي و ملي گردشگري داده شود.
معاونت گردشگري نيز با تدوين برنامه هايي چون توسعه فعاليت هاي بازاريابي، استانداردسازي فعاليت هاي تبليغاتي، ارتقاي سطح همكاري هاي بين المللي، حمايت از سرمايه گذاران بخش گردشگري، اصلاح ضوابط براي صدور مجوزها و برنامه ريزي راهبردي طرح جامع گردشگري در صدد آن است تا عملياتي ترين گونه هاي گردشگري را به مرحله بهره برداري رسانده و سيماي نيرومند چشم انداز ۲۰ ساله توريسم را نمايان سازد.
از همين رو است كه طبق اعلام معاونت هاي عمراني استانداري ها طي ماه هاي گذشته حجم سرمايه گذاري  در بخش گردشگري به ويژه در استان هاي شمالي بسيار بالا بوده و نتايج اين سرمايه گذاري ها با ارتقاي ايران در جدول تشكيلاتيWTO به خوبي خود را نشان خواهد داد، كما اين كه اقدامات ايران از چشم  تيزبين دبير كل سازمان جهاني جهانگردي دور نمانده است، آن جا كه فرانچسكو فرانجيالي مي گويد: با اهداف پيش بيني شده در چشم انداز ۲۰ ساله گردشگري و اقدامات جدي كه آغاز شده، ايران از نقش حاشيه اي خود در گردشگري بيرون آمده و با برنامه هاي موجود، اطمينان داريم كه ايران به يك منطقه  كليدي و بازار هدف گردشگري تبديل خواهد شد. تحقيقات انجام شده نشان مي دهد كه سهم جهان اسلام از صنعت جهاني گردشگري ۳۵ ميليارد دلار است، طي ۱۰ سال گذشته با رشد سالانه بيش از هفت درصد سهم كل كشورهاي عضو كنفرانس اسلامي از توريسم جهان ۳/۱۱ درصد بوده كه اين امر با توجه به رشد ۱۷ درصدي توريسم خاورميانه جاي تأمل دارد. اهميت اين آمارها در تحليل آكادميك و محتوايي توريسم ايران در اين است كه كشورهاي مسلمان در ميان بازارهاي هدف گردشگري كشورمان از اولويت بازار برخوردار شده اند.
سال گذشته نيز در جريان برگزاري نمايشگاه گردشگري جهان اسلام، ايران موفق شد حمايت كشورهاي اسلامي را براي تشكيل كميته گردشگري كشورهاي عضو سازمان كنفرانس اسلامي جلب كند.
ايران با تنوع اقليمي و جاذبه هاي گوناگون خود به صورت ذاتي براي بسياري از كشورهاي مسلمان يك كشور هدف محسوب مي شود. جداي از اين وجود آستان مقدس امام رضا(ع)، حضرت معصومه(س)، حضرت شاه  عبدالعظيم(ع) و صدها بقاع متبركه و مذهبي كه اصفهان نماد شاخص آن محسوب مي شود از ايران كشوري ساخته كه جهانگردان خود را در آن گم مي كنند. از همين رو است كه سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري در عين برنامه هاي كلاني كه براي توسعه ابعاد و گونه هاي مختلف توريسم طراحي كرده، به توريسم مذهبي در استراتژي كلان كشوري، نگاه خاصي داشته و در حوزه بازاريابي نگاه خود را براي بالا بردن سطح ارتقاي همكاري با كشورهاي مسلمان و جذب جهانگردان معطوف كرده است.
اگر بگوييم كه بيشترين خسارات به صنعت گردشگري در گذشته بابت شناخت نداشتن از بازار گردشگري كشور مسلمانمان وارد شده است، اغراق نكرده ايم. لذا براي دستيابي به يك نظام آماري قابل قبول از ورود جهانگردان مسلمان به ايران برنامه هاي گسترده اي در حوزه تبليغات و بازاريابي تدارك ديده شده است.
صنعت جهانگردي براي توسعه همه جانبه و علمي ناچار است تا جهت گيري مشتري مداري داشته باشد، گرچه اكنون ايران پذيراي طيف هاي مختلف از علاقه مندان سفر است، اما جاي خالي سيستمي همسو كه خواسته ها و انتظارات گردشگران مسلمان را مورد سنجش قرار دهد محسوس است كه در نظام نوين بازاريابي، سازمان در حال تقويت بدنه كارشناسي براي مرتفع ساختن اين امر است.
سواحل شمالي كشور با انبوه جنگل هاي بكر و محيط زيبا و سرسبز خطه شمال كه در سطح خاورميانه كم نظير است، به خوبي قابليت تبديل به پايلوت گردشگري خاورميانه را داراست، به ويژه آن كه اكنون به دليل تأثير فناوري و تحولات جهاني اس هاي سابق توريسم چون sun، sea جاي خود را به ۵ «اس»هاي مشهور يعني sopistication پيچيدگي ، specialization تخصص گرايي، satisfaction رضايت مندي، seduction فريفتگي و segmutation تقسيم بندي، داده اند كه تأملي بر موقعيت و جذابيت شمال ايران نشان مي دهد كه اين خطه سرسبز به لحاظ پتانسيل هاي موجود در هر پنج اس جايگاه برجسته اي داشته و در صورت برطرف كردن موانع زيرساختاري مي توان شمال كشور را به قطب گردشگري جهان اسلام تبديل كرد، ايده اي كه اكنون سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري با تعريف طرح هاي دريا به شدت پيگير آن است.
به غير از سرمايه گذاري اوليه براي احداث مراكز اقامتي و زيرساختاري، تحقق پروژه هاي مهمي چون طرح هاي دريا نيازمند نگرش كلان به استفاده از تكنولوژي و فناوري نوين IT است.اكنون جايگاه توريسم در استفاده از فناوري هاي برتر اطلاعاتي به جايي رسيده كه نظريه پردازاني چون هالوي صنعت توريسم را يكي از آشكارترين و بهره برداران از فناوري اطلاعات به شمار مي آورند كه متأسفانه توريسم ايران تاكنون در عمل از IT بهره لازم را نبرده است، هر چند كه تدوين طرح جامع ICT سازمان به نوعي اين امر را جبران مي كند.
از مجموع برآيند آنچه كه گذشت و واقعيت هايي كه در توريسم ايران در حال شكل گيري هستند، بر اين باورم كه مثلث طلايي توريسم ايران يعني دولت، رسانه و دانشگاه در برهه كنوني به شكل قابل توجهي به ياري گردشگري آمده اند تا بزرگترين تحرك اجتماعي بشر را در ايران به جايگاه شايسته آن نزديك كنند.
برآوردهاي موجود نشان مي دهد كه فعاليت هاي اقتصادي سفر و گردشگري بين سال هاي ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۰ با رشدي معادل بيش از ۴ درصد مواجه خواهند بود كه اين امر در خصوص ايران نيز مصداق مي يابد.
به عبارت بهتر بايد توسعه اقتصادي را برجسته ترين پيامد اقتصادي گردشگري در ايران به شمار آورد كه آثار مستقيم و غيرمستقيم آن بر كميت ها و شاخص هاي كلان به سرعت در حال پديدار شدن است.
دكتر محمد شريف ملك زاده
معاون گردشگري سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري

بازتاب
پل شكسته سد راه «رشته شهر»شد
صبح از خواب بلند مي شوي و خودت را آماده مي كني تا ساعت ۵/۳ بعدازظهر بروي حوزه امتحاني و با اين غول بي شاخ و دم گلاويز شوي. يك صبحانه كامل و البته با آب پرتقال طبيعي مامان. چند ساعت بعد هم يك ناهار سبك و مقوي. بايد بروي شمال شرق استان تهران.
يادت مي آيد موقع انتخاب رشته چند نفري گفته بودند رشته اولت را بزن رودهن. ظرفيت دانشگاه بالاست و ترازها پايين، راحت قبول مي شوي. تو هم براي اطمينان رشته/ شهر اولت را رودهن مي زني. شايد با ماشين باباجون، يا با خطي هاي تهران- رودهن كه با پيكان هاي مدل ۶۳ در جاده پرواز را به شما نشان مي دهند، شايد هم با ميني بوس هاي رودهن كه هم به صرفه هستند و هم اطمينان بيشتري دارند، به هر حال راه مي افتي به سمت رودهن. يكي از خيابان پاسداران و اختياريه و يكي از فلاح و امامزاده حسن؛ همه پيش به سوي دانشگاه آزاد رودهن.
پل بابايي را رد مي كني، ماشين ها با سرعت كم حركت مي كنند. به خودت اميد مي دهي به خاطر ماشين هايي كه از شمال به طرف تهران در حركتند، جاده كمي شلوغ است، اما هر چه قدر از سرعت ماشين ها كمتر مي شود، اضطراب توست كه بيشتر و بيشتر مي شود. به جايي مي رسي كه ديگر ماشين ها حركت نمي كنند. ۴۵ دقيقه به شروع امتحان باقي مانده و تو هنوز در جاده هستي. آفتاب مستقيم به جاده مي تابد.
همه از ماشين ها پياده شده اند و به جلوتر چشم مي اندازند تا شايد دليل اين ترافيك را بفهمند. بعضي ها نيز ماشين ها را بي خيال شده اند و به سمت جلوي جاده مي روند.
يواش يواش خبرهايي به گوش مي رسد، تصادف شده. دو تصادف سنگين و بدفرم. يك ماكسيما با يك پرادو تصادف كرده. جلوتر هم يك تانكر قيچي كرده. اين ها را چند نفري كه رفته بودند ببينند چه اتفاقي افتاده، مي گويند، اما خبرها دائم در حال تغيير است، نمي داني شايعه است يا راست مي گويند. چند نفري خبر آورده اند پل ريزش كرده. همه مي پرسند كدام پل؟ پل جاجرود. تمام بدنت يخ مي زند. جاده بسته شده و كسي نمي تواند از آن عبور كند.
خيلي هاي ديگر مثل تو كنكور دارند و حالا در اين ترافيك گير افتاده اند. حالا ديگر ۲۰ دقيقه وقت  داري تا شروع كنكور. يكي از ميان جمعيت فرياد مي زند: بايد تا پل را پياده برويم. بعد از پل سوار ماشين بشويم. تا پل ۴ تا ۵ كيلومتر مانده، اما خب! چاره اي نيست!
همه مداد و پاك كن  و كارت هاي امتحاني را برمي دارند و به سمت پل جاجرود مي روند. استرس كه مي گويند همين جاست. همه نگرانند. بعضي راه مي روند و با هم صحبت مي كنند.
بعضي هم ترجيح مي دهند به جاي صحبت كردن مروري داشته باشند بر كتاب ها و تست ها. به پل كه مي رسي، حجم عظيمي از داوطلبان كنكور را مي بيني؛ كساني كه مثل خودت منتظر درست شدن پل هستند و يا مي خواهند به هر ضرب و زوري خودشان را به رودهن برسانند.
رودهن- حوزه امتحاني- داخلي
ساعت دقيقاً ۴ بعدازظهر است. همه آماده هستند تا سؤال هاي كنكور پخش شود تا شروع به تست زدن بكنند، اما... بلندگوهاي حوزه مي گويند به دليل ريزش پل جاجرود، كنكور با نيم ساعت تاخير برگزار مي شود.
همه منتظر مي شوند تا اين نيم ساعت نيز بگذرد. پدر و مادرها در حياط دانشگاه رودهن نشسته اند و براي موفقيت فرزندانشان دعا مي كنند. ساعت چهار و نيم است و كنكور شروع مي شود، اما هر چند دقيقه مي توان چند نفري را ديد كه به سرعت از سمت در اصلي دانشگاه به سمت ساختمان محل برگزاري كنكور در حركت هستند. مي ترسند نتوانند كنكور بدهند، اما رئيس دانشگاه اعلام كرده كه هر كسي بعد از شروع كنكور به حوزه رسيد، مي تواند وارد حوزه شود و شروع به تست زدن بكند.
دقيقه پشت دقيقه، ساعت را سپري مي كنند. حالا ساعت ۳۰:۶ است. امتحان بايد ساعت ۳۰:۵ تمام مي شد، اما به دليل اتفاق رخ داده، اين وقت تا ساعت ۳۰:۶ به طول انجاميده.
هنوز هم هستند كساني كه از در اصلي به سمت ساختمان حوزه مي دوند، داخل حوزه شلوغ شده و كساني كه كنكورشان تمام شده، اجازه خروج ندارند تا ساعت ۴۵:۶ دقيقه كه درهاي حوزه باز مي شود. داوطلبان يكي پس از ديگري از حوزه خارج مي شوند، بعضي تازه به حوزه امتحان رسيده اند، اما ديگر به كسي اجازه ورود داده نمي شود.
پدر و مادرها اصرار مي كنند و مراقبان اجازه ورود نمي دهند.
دكتر اعتماد، معاون آموزشي دانشگاه از حوزه خارج مي شود تا به شكايت كساني كه بعد از خروج داوطلبان به حوزه آمده اند، رسيدگي كند. بعضي اشك در چشمانشان حلقه بسته و نمي توانند حرفي بزنند. پدر يكي از داوطلبان فرياد مي زند و مي خواهد تا پسرش وارد حوزه شود.
دكتر اعتماد پدر و مادرها را به آرامش دعوت مي كند. يكي از داوطلبان التماس مي كند و صورت دكتر اعتماد را مي بوسد، اما پاسخ اعتماد منفي است. مي گويد: نمي شود، چون داوطلبان از حوزه خارج شده اند، نمي شود، ما تا يك ربع پيش صبر كرديم، اما ديگر نمي شود.
همه نااميد شده اند. پدر و مادرها به فرزندان دلداري مي دهند. بعضي گريه مي كنند و برخي ديگر فقط و فقط نگاه مي كنند و فكر مي كنند به يك سالي كه درس خوانده اند و بد و بي راه مي گويند به پل جاجرود. حالا بايد تا سال آينده صبر كني.
بهنام صابر نعمتي

فرهنگ و آموزش
اجتماعي
ادب و هنر
اقتصادي
دانش فناوري
بـورس
زادبوم
حوادث
بين الملل
سياسي
شهر تماشا
سلامت
شهري
ورزش
صفحه آخر
همشهري ضميمه
|  اجتماعي   |   ادب و هنر   |   اقتصادي   |   دانش فناوري   |   بـورس   |   زادبوم   |   حوادث   |   بين الملل   |  
|  فرهنگ و آموزش   |   سياسي   |   شهر تماشا   |   سلامت   |   شهري   |   ورزش   |   صفحه آخر   |  
|   صفحه اول   |   آرشيو   |   شناسنامه   |   چاپ صفحه   |