با تدوين قانون جامع شهرسازي و معماري
هويت معماري به شهرها بازمي گردد
گروه شهري- اسدالله افلاكي: تا پايان امسال پيش نويس قانون جامع شهرسازي و معماري كشور تهيه مي شود.
به گزارش همشهري، مهندس سعيدي كيا در مراسم گشايش كارگاه تخصصي تدوين قانون جامع شهرسازي و معماري كشور گفت: براساس ماده ۳۰ قانون برنامه چهارم توسعه، وزارت مسكن موظف شده طي سال اول قانون برنامه، طرح جامع مسكن و قانون جامع معماري و شهرسازي را تهيه كند كه طرح جامع مسكن با ۲ ماه تأخير تهيه و تقديم دولت شد، اما تدوين قانون جامع معماري و شهرسازي به تأخير افتاده و تلاش مي شود اين تأخير جبران شود.
وي افزود: در حال حاضر به دليل نبود قانون جامع وطرح بالادستي به صورت پراكنده عمل مي شود به طوري كه طرح هاي منطقه اي، ناحيه اي و محله اي كه بايد متأثر از طرح آمايش اجرا شود به اجبار در خلأ اين طرح به مرحله اجرا درمي آيد كه اين نقص بزرگي در معماري و شهرسازي است.
به گفته وزير مسكن و شهرسازي، تدوين طرح جامع معماري و شهرسازي وابسته و منحصر به يك دستگاه نيست، بلكه نقش وزارت مسكن در اين ميان، هماهنگي بين دستگاه هاي مختلف در تدوين و اجراي اين طرح است. چرا كه بدون هماهنگي در تدوين و اجرا با مشكل مواجه خواهيم شد.
سعيدي كيا با اشاره به اينكه در بحث شهرسازي نقايص فراواني وجود دارد، تصريح كرد: تا كنون در شوراي عالي شهرسازي كمتر به نماسازي و معماري پرداخته شده و عمدتاً در مقوله شهرسازي، دو بعد طولي و عرضي شهر مورد توجه بوده و به ارتفاع يعني نماسازي توجه نشده است.وزير مسكن ضمن انتقاد از نبود مكانيزم مشخصي براي نظارت بر اجرا گفت: در صورت مشخص شدن بستر نظارت، بسياري از مشكلات موجود برطرف خواهد شد. براي فراهم آمدن اين بستر ضروري است تعامل و هماهنگي لازم ميان وزارت مسكن، شهرداري و سازمان نظام مهندسي به عنوان ۳ دستگاه اثرگذار در فرايند ساخت و ساز ايجاد شود تا اين نقص عمده برطرف شود.
سعيدي كيا با تأكيد بر اينكه شهرسازي وظيفه اصلي وزارت مسكن است سخنان خود را با شعار هميشگي خود يعني «شهر خوب بايد داشته باشيم تا خانه خوب داشته باشيم» به پايان رساند.
به گزارش همشهري در اين كارگاه مهندس جليل حبيب الهيان، معاون معماري و شهرسازي شهرداري تهران گفت: اولين قانون مرتبط با معماري و شهرسازي صدسال پيش در كشور شكل گرفت، سپس طي ۲ دوره ۲۵ ساله اين قانون تحت عنوان قانون اداره شهر اصلاح شد،اما از ۵۰ سال پيش تا كنون، هيچ قانون جديدي براي شهرداري و شهر و به ويژه در بعد شهرسازي تصويب نشده است، حتي مجموع قوانين و مقرراتي كه در ارتباط با شهرسازي پس از انقلاب در مجلس تصويب شده نسبت به ساير قوانين بسيار ناچيز و اندك است.وي با اشاره به اينكه ريشه تدوين قانون جامع معماري و شهرسازي به سال ۷۹ بازمي گردد كه اينك با ۶ سال تأخير به وزارت مسكن منتقل شده، گفت: پيش از تدوين اين قانون ضروري است تعريفي براي آن ارائه شود. با اين رويكرد كه آيا اين قانون قرار است طرح جامع بهره برداري از سرزمين را ارائه دهد يا قانون جامع وزارت مسكن را.
به گفته وي، قانون جامع معماري و شهرسازي بايد با رويكرد قانون جامع مداخله در زمين و به عبارت ديگر قانون جامع بهره برداري از سرزمين تدوين شود. ضمن آنكه اين قانون با يك نگاه اصلاح گرايانه، جديد و جامع نگر تدوين شود.
معاون معماري و شهرسازي شهرداري تهران تأكيد كرد: وزارت مسكن نمي تواند تدوين كننده قانون جامع شهرسازي و معماري باشد، بلكه اين وزارتخانه بايد نقشي هماهنگ كننده ايفا كند. با اين رويكرد ضروري است طرح آمايش سرزمين و طرح هاي توسعه و عمران تا مقياس محلي مورد توجه قرار گيرد و در اين زمينه بايد مسايل جمعيتي، اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي مدنظر باشد. همچنان كه بايد تكليف مسأله نظام مشاركتي و نقش مشاركت مردم جويانه روشن شود يعني بايد مشخص شود كه شهرداري يك نهاد دولتي است يا مردمي و غيردولتي. افزون براين ضروري است در فرايند تدوين اين قانون اصلاح ساختار شهرسازي لحاظ شود. چرا كه بحث اصلاح ساختار يكي از ضرورت هاست.
حبيب اللهيان افزود: با توجه به بلايي كه در خلأ اين قانون بر سر مملكت آمده اين قانون مي تواند قانون اساسي دوم كشور تلقي شود. چرا كه فقدان اين قانون سبب شده تا تخريب سرزمين تا مرز فاجعه پيش برود به ويژه آن كه درصد تخريب مردم نسبت به درصد تخريب دستگاه هاي عمومي و دولتي بسيار ناچيز است. براين اساس يكي از ويژگي هاي اين قانون بايد منظم كردن و نظم بخشي به دستگاه هاي عمومي و دولتي باشد. از همين رو، توليد اين سند نيازمند يك ساختار اجرايي است و اين قانون چه در مجلس و چه در دولت به كميسيون ويژه اي نياز دارد.
نماي ساختمان حق مالك نيست
بلكه حق مجموعه شهر است
مهندس امير فرجامي معاون شهرسازي وزارت مسكن در اين كارگاه گفت: در برنامه سوم توسعه تقريباً هيچ توجهي به معماري و شهرسازي نشد اما در برنامه چهارم اين قضيه جبران شد به طوري كه با تهيه اسنادي چون چشم انداز و سياست هاي كلي نظام در همه بخش ها از جمله عمران شهري نكاتي مطرح و در اين زمينه گام هاي مؤثر برداشته شده است.
وي افزود: در سياست هاي كلي نظام در بخش عمران شهري چند بند به شهرسازي اختصاص يافته كه بحث آمايش سرزمين و هويت بخشي به سيماي شهر و روستا با تكيه بر بازآفريني و روزآمد سازي معماري ايراني- اسلامي از مهم ترين آنهاست.
فرجامي مهم ترين مشكلات موجود در زمينه شهرسازي و معماري را ناشي از تعدد دستگاه ها و نگاه ها در برنامه ريزي شهري طي ۴۰ سال اخير دانست و افزود: دامنه اين ناهماهنگي حتي به دستگاه هاي مرتبط با وزارت مسكن هم سرايت كرده است. از اين رو وجود قانوني كه همه دستگاه ها مكلف به اجراي آن باشند مي تواند مجموع مقررات موجود را متحد كند و به اين ناهماهنگي ها پايان دهد.
وي با اشاره به اين كه در حال حاضر در بخش نماي شهري با خلأ قانون مواجهيم، گفت: نماي ساختمان حق مالك نيست، بلكه حق مجموعه شهر است كه نيازمند قانون است، قانوني كه تاكنون تهيه نشده است.
مهندس مهدي چمران رئيس شوراي اسلامي شهر تهران نيز در اين كارگاه گفت: اولين چيز هويت بخشي و جلوگيري از هويت گريزي است. در حال حاضر عده اي به نام مدرن بودن و پست مدرن و جهاني بودن سعي مي كنند از هويت معماري بگريزند كه بايد با اين نگاه برخورد و مقابله شود.
|