سنگ بزرگ هميشه علامت نزدن نيست
در توليد مجموعه پرستاران كه يكي از سريال هاي پرمخاطب سراسر جهان است بيش از 160 نويسنده همكاري داشته اند،
به اعتقاد برنامه سازان سيما، رسيدن به چنين دستاوردهايي بيش از بودجه نيازمند مديريت است.
مريم درستاني
|
|
|
|
|
|
|
|
مي گويند قياس وقتي درست است كه با دو وزنه هم تراز روبه رو باشيم وگرنه تفاوت ها آن قدر چشمگير است كه اصلاً نفس مقايسه زير سؤال مي رود. البته گاهي اوقات از دل همين تفاوت ها مي توان به دستاوردهاي تازه اي رسيد.سريال پرستاران كه مدتي است از سيما روي آنتن مي رود، يكي از پرطرفدارترين مجموعه هاي تلويزيوني در سراسر دنياست. مجموعه اي كه محصول كشور استرالياست و به خاطر استقبالي كه از آن شده چند سالي است كه به صورت مداوم توليد و پخش مي شود؛مجموعه اي كه فقط 160 نويسنده، نگارش متن هايش را به عهده دارند.تهيه كنندگان وكارگردانان فعال در سيما، در اين رابطه و كلاً مجموعه هايي از اين دست، نظرات جالبي دارند كه در زير مي خوانيد.
هر اپيزود 450 ميليون تومان
به غير از پرستاران، مجموعه هايي چون قصه هاي جزيره، پزشك دهكده و يا مجموعه فرند نيز همين ويژگي ها را داشته اند، يعني عوامل و گروهي حرفه اي دور هم جمع مي شوند كه طي سالها داستاني را روايت كنند. مجيد اوجي يكي از تهيه كنندگان پركار تلويزيوني كه قرار است سريالي با نام نشاني را تهيه كند مجموعه فرند را مثال مي زند و مي گويد: اين مجموعه توسط 6 دوربين همزمان ضبط مي شد و چيزي حدود 100نفر پشت صحنه اين كار بودند تا همزمان به عنوان تماشاگر اظهارنظر كنند .
اوجي ادامه مي دهد: اين مجموعه 250 اپيزود داشت و من هر 10 تا گزارش پشت صحنه آن را ديدم كه چطور به شكل همزمان 12نويسنده سر ضبط حاضر هستند. البته قطعاً دستمزد آنها هم به موقع داده مي شود، اما مگر ما چقدر براي همه اپيزودها سرمايه مي كنيم؟ آنجا معادل 500 هزار دلار يعني 450 ميليون تومان سرمايه مي شود، اما اينجا براي هر اپيزود 5 ميليون تومان پرداخت مي شود . از او درباره آخرين كارش در تلويزيون مي پرسم (بشين و ببين)، او مي گويد: اين كار 50 قسمت بود كه در 90 شب پخش شد. فقط 20 روز وقفه ميان پخش كار بود. اگر همين 4 بيننده را هم دارد بايد كلاه مان را بالا بينداريم. اوجي به نكات خوبي اشاره كرد و اين كه در ميانه پخش سريال پرستاران 5 تا 7 دقيقه نيز پيام بازرگاني نشان داده مي شود و اين خود دليل پربيننده بودن اين سريال است و نكاتي ديگر مثل پايين بودن برآوردها در كشور ما. اما نكته ديگري كه مي توان به آن اشاره كرد، اين است كه چگونه مي توان طي چند سال يك گروه را دور هم جمع نگه داشت، چون تقريباً ثابت شده كه چنين چيزي محال است.
حسين سهيلي زاده، كارگردان آخرين گناه و رانت خوار كوچك هم موافق است كه كارهاي طولاني مدت و بيگ پروداكشن در ايران جواب نمي دهد، چون ما كمبود سوژه داريم. سهيلي زاده مي گويد: ما سريال تك لوكيشن مي سازيم كه هزينه كمتري داشته باشند. اما پرستاران هم لوكيشن هاي متعددي ندارد، سهيلي زاده در جواب مي گويد: ما اصولاً وقتي كاري تك لوكيشن انجام مي دهيم انگار بايد ارزان تمام شود، اما جداي از اينها ما يك سري هنرمند را نمي توانيم به مدت چند سال براي يك كار به خدمت بگيريم از طرفي ما با فقر سوژه روبه رو هستيم و خيلي طرح ها در ايران گنجايش ندارند .
امير قويدل يكي ديگر از كارگردانان با تجربه سينما و تلويزيون در زمينه ساخت كارهاي پليسي هم نظرات قابل توجهي دارد. براي او اين مهم است كه قرار است چه با چه مقايسه شود؟ اطلاعات اين سريال براي او شنيدني است، اما او هم موافق است كه دور هم جمع شدن 160 نويسنده در ايران محال است، چون آن وقت هر كس ساز خودش را كوك مي كند. قويدل به سريال شب چراغ اشاره مي كند كه توسط او و دو كارگردان ديگر ساخته مي شد: من به تنهايي شروع به كار كردم؛ بعد دو كارگردان ديگر هم به كار اضافه شدند. بعد از آن مجدداً من به تنهايي كار را به پايان رساندم. يعني يك دفعه شرايط تغيير كرد و از تهيه كننده و مدير توليد و... همه عوض شدند. قويدل به سريال موفق ارتش سري اشاره مي كند. بحث قويدل جداي از اين موارد بر سر پرداخت هزينه و دستمزد نيز هست، او مي گويد: من هنوز دستمزد سريال روح مهربان را نگرفته ام و بايد بگويم كه هنوز دستمزد سريال شب چراغ را هم نگرفته ام! حالا شما از پرستاران صحبت مي كنيد؟! به قول اسماعيل عفيفه بايد ديد روند توليد، قراردادها و جمع شدن آنها دور هم چگونه است و اگر بتوانيم ما هم چنين كنيم، يعني بتوانيم يك عده بازيگر و نويسنده را نگه داريم، شايد به نتيجه اي مثل آنها برسيم!
ما تازه راه افتاديم
جالب است بدانيد پرستاران نه سريال پرهزينه اي است و نه داستان و موضوع پيچيده اي دارد. همه اتفاقات در يك بيمارستان در سيدني استراليا مي گذرد. بخش 17 در اين بيمارستان لوكيشن اصلي است. بيماراني كه از بخش هاي ديگر نياز به مراقبت ويژه دارند به اين بخش آورده مي شوند. بي جهت نيست كه سعيد شاهسواري معتقد است تلويزيون استراليا هميشه كارهاي عجيب و غريب مي كند، ولي تا كنون شما سراغ داريد تهيه كننده اي 6 سال تهيه كننده يك سريال باشد. او اين چرخه را چرخه گيج كننده اي مي داند كه معتقد است بايد وارد آن نشد. شاهسواري مي گويد: ما تازه اول راهيم!
اما گفته هاي محمدرضا ورزي نيز خواندني است. او فيلم ابراهيم خليل الله را در اكران دارد و اكنون در حال ساخت سريال پدرخوانده است و مي گويد: پرستاران كار خوبي است اما اين قبيل كارها انگار امتحان خودش را در تلويزيون پس داده و كمي لوث شده است . ورزي با اشاره به اين كه عده اي معتقدند ما نويسنده و قصه نويس خوب نداريم، گفت: من مخالفم، به نظرم ما در نسل جوان خيلي استعدادهاي كشف نشده داريم كه بايد كشف شوند. او به اين مورد اشاره مي كند كه اتفاقاً يك جايي نويسنده ها وقتي با گروهي كار مي كنند تبديل به باند مي شوند و آن وقت است كه ديگر چيزي براي گفتن ندارند. او نيز معتقد است نظمي كه حتي در پشت صحنه و جلو دوربين سريال هاي خارجي حاكم است، عاملي براي پيشرفت آنهاست.
مسأله مديريت
داشتن امكانات، بازيگر با تجربه، نويسنده حرفه اي و سرمايه اي كه با مديريت درست صرف كار شود براي هر كار موفقي الزامي است.
اين پاسخ محمدرضا هنرمند در خصوص امكان تجربه هاي مشابه پرستاران در تلويزيون ايران است.او چالش اصلي را فقدان مديريت مي داند و مي گويد: ما اگر قصه نويس خوبي هم نداريم، بخشي از آن ناشي از نداشتن مديريت قوي و با كفايت است. هنرمند اين روزها سريال زير تيغ را روي آنتن دارد. آيا در زير تيغ اين مديريت وجود داشته است؟، او مي گويد: بايد اول كار را ببينيد بعد راجع به آن حرف بزنيم!
مهران مهام تهيه كننده سريال نرگس مثالي درباره سريال پرستاران مي زند و مي گويد: در يك قسمت از اين سريال، وقتي پرستار آمپولي به بيماري مي زد، حال او خوب نمي شد و بدتر مي شد، يك روز كشيك كشيدند ببينند پرستار او كيست؟ ديدند پرستار به جاي اين كه آمپول را به بيمار بزند، آن را براي شوهر مريضش مي برد، اين يك نمونه كوچك است. آيا ما مي توانيم به اين موضوع در سريال هايمان بپردازيم؟ مهام معتقد است كه ما براي ساخت سريال متفاوت و متنوع با محدوديت سوژه مواجهيم، چيزي كه قبل از او كارگردانان و تهيه كنندگان نيز به آن اشاره كردند. او معتقد است حتي بعضي نويسنده هاي طنزنويس ما به دليل اينكه 90 شب مي نويسند، ديگر حاضر به يادگيري پايه هاي نويسندگي نيستند و فكر مي كنند كه ديگر يك نويسنده تمام عيار شده اند. مهام با اشاره به محدوديت سوژه مي گويد: ما در سريال نرگس كه يك موضوع و معضل اجتماعي را مطرح مي كرد دچار مشكلات زيادي شديم، خيلي ها مي پرسيدند آخرش چي مي شه، شوكت مي ميره و بهروز ايدز مي گيرد. ولي شما پايان داستان را عوض كرديد. از او مي پرسيم كه حالا واقعاً پايان سريال را عوض كرديد؟ او مي گويد: باور كنيد نه؟! مهام در سريال باران عشق كه تجربه همكاري با 5 نويسنده را داشته است مثل شادمهر راستين، مسعود بهبهاني نيا، جابر قاسمعلي و... اما به گفته خودش چون از ابتدا تكليف اقتصادي كار مشخص بود، به هيچ مشكلي هم برنخورده است .
8 سال، 9 سري توليد، 366 قسمت
پرستاران با اين آمار و ارقام توليدي شگفت انگيز است .بعضي از كارگردانان و تهيه كنندگان ما معتقدند كه اين كار حتماً بعضي قسمت هايش در شهرك هايي ساخته مي شود و الا با مشكل مواجه مي شوند. مرضيه برومند، كارگردان سريال هاي هتل و كتابفروشي هدهد به اين نكته اشاره مي كند، اما آمار نشان مي دهد كه تمام لوكشين هاي اين كار در بيمارستان عمومي آل سنيت در غرب سيدني فيلمبرداري مي شود .برخي از صحنه ها نيز در بيمارستان عمومي كنكورد و بيمارستان هورنس باي فيلمبرداري مي شود. به خصوص صحنه هاي خارجي و صحنه هاي مربوط به اتاق عمل. اما برومند با اشاره به فعاليت هاي انجام شده در كشور خودمان نيز سريال بخش 4 جراحي به كارگرداني مسعود فروتن را نيز از اين حال و هوا خارج نمي بيند. كارگردان كتابفروشي هدهد يكي از نقطه قوت و موفقيت سريال هاي خارجي را پيش توليد خوب و طراحي متن هاي حساب شده مي داند. او نيز با گفته هاي مهام موافق است كه ما سراغ هر شغلي برويم، كساني كه در آن شغل فعاليت دارند اعتراض مي كنند، برومند مي گويد: مثل اين كه تنها ديوار ما هنرمندان كوتاه است.
الان امكان ساخت چنين آثاري نيست!
شهاب الدين حجازي به نكته تازه اي جداي از ديگران اشاره مي كند. عامل درست چيدن آدم ها كنار همديگر در يك پروژه عامل مهمي است كه مسلماً در پرستاران نيز به آن توجه شده است. او به نويسنده هايي اشاره مي كند و معتقد است كه اگر بگوييم نويسنده نداريم بهتر است.
حجازي پيشنهاد خوبي دارد، او مي گويد: بايد در تلويزيون كار خوب انجام دهيم. بايد به جايي برسيم كه مخاطب برنامه خوب و جذابي را شاهد باشد تا به سراغ برنامه خارجي نرود. او در پايان گفته هايش اشاره مي كند كه بايد از تكرار كارها فقط به بهانه پركردن آنتن بپرهيزيم. گفته هاي كارگردان نيمكت نيز در ادامه اين نقطه نظرات خواندني است، رحمانيان كه بيشتر در زمينه نمايشنامه نويسي تبحر دارد درباره اين قبيل برنامه سازي مي گويد: طبيعي است، يك مجموعه نويسندگان خوب به كار مي گيرند كه طي 10 سال هم ممكن است با هم فعاليت كنند كه مربوط به پروسه توليد آنها مي شود. رحمانيان معتقد است كه اول بايد ديد تلويزيون تصميم دارد اين كار را بكند؟ و تعدادي بازيگر و نويسنده را به كار بگيرد يا نه؟! به نظر رحمانيان در اختيار گرفتن بخش نويسنده ها آسان تر است. اما به عقيده او اكنون اين زمان فرا نرسيده كه ما در كشورمان 15 - 10 بازيگر را براي سالها به كار بگيريم چون مگر ما چند بازيگر با تجربه داريم؟ حرف او نيز حساب شده است. اما كارگردان نمايش نيز بيشتر از اين در اين رابطه صحبت نمي كند، چون مي گويد كه بومي تلويزيون نيست و بيشتر حرفه اش تئاتر و نمايشنامه نويسي است. رحمانيان در پاسخ به اين سؤال كه آيا اگر به شما پيشنهاد شود كاري به اين شكل با وجود تمام امكانات و شرايطش انجام دهيد، موافقت مي كنيد يا نه؟ گفت: هرگز اين كار را نمي كنم چون علاقه من تئاتر است. اما او براي تئاتر چنين مراحلي را پشت سر گذاشته است، خودش مي گويد: نوشتن نمايش فنز 2 ماه طول كشيد ولي يكسال و نيم تحقيق درباره آن انجام داديم.
حرف آخر
در حال حاضر سه سري از اين مجموعه تا قسمت صد و بيست و پنجم روي DVD به بازار عرضه شده است و از نظر هزينه اين سريال (پرستاران) با بودجه بالغ بر 4/1 ميليون دلار در سال توليد مي شود كه از اين نظر رقم چندان بالايي نيست. پس مي توان سريالي ساخت كه لوكيشن گران قيمت نخواهد، بازيگر نقش يك نداشته باشد و در عين حال جذابيت و تنوع كه نشانه هاي جذب مخاطب امروزي است را داشته باشد. تاكنون كشورهاي مختلف اين آزمايش را انجام داده اند و سربلند بيرون آمده اند. فكر نمي كنيد زمان آن است كه تلويزيون ما نيز دست به تجربه اي بزند، نتيجه هر چه باشد، به يكبار امتحانش مي ارزد.
|