يكشنبه ۲۸ آبان ۱۳۸۵ - سال چهاردهم - شماره ۴۱۳۶ - Nov 19, 2006
چه بر سر فيروزه اسلام خواهد آمد؟
روزگار كبود مسجد فيروزه اي
آزاده صبوري - آوا بابازاده
002082.jpg
002085.jpg
اين بناي تاريخي به دليل اهميت زياد، بار ديگر مورد توجه قرار گرفته
و به دست جوانان هنرمند ايراني در حال بازسازي است.
در آرامگاه بنا، هنرمند، از كاشي هاي شش ضلعي لاجوردي براي تزئين استفاده كرده است. ازاره ها با تخته سنگ هايي از جنس مرمر و با كتيبه هايي حجاري شده به نقوش اسليمي ظريف تزيين شده اند.

لحظه اي كه با تمام وجود قدم به درون مسجد كبود نهاديم، با آنكه از آن همه زيبايي چيز زيادي به جاي نمانده، باز هم اين فضاي ايراني اسلامي است كه روحمان را با دنيايي از عرفان و ملكوت گره مي زند.
در مركز استان آذربايجان شرقي هستيم، استاني كه در طول تاريخ مردمان غيورش مرزهاي آن را از تجاوز قبائل مختلف در امان نگه داشته و هنرمندان ايراني نيز با ساخت بنايي چنين آسماني مرهمي بر دردهاي مردم اين خطه كهن بودند.
هنگامي كه در اين شهر تاريخي به گشت و گذار پرداختيم در خيابان امام خميني بعد از چهارراه منصور، در پاركي حقير، بنايي اصيل نظرمان را به خود جلب كرد.
مسجد كبود كه عمارت مظفريه نيز خوانده مي شود به دستور جهانشاه بن شاه يوسف از فرمانروايان قره قويونلو ساخته شده است. ولي ادامه كار بنا به خواست خاتون جان بيگم زوجه جهانشاه و در سال 870 ه‍. ق به پايان رسيد. اين بناي تاريخي به دليل اهميت زيادي كه دارد، بار ديگر مورد توجه قرار گرفته و به دست جوانان هنرمند ايراني در حال بازسازي است.
در محوطه بيروني مسجد اين غازهاي سفيد و كودكان در حال بازي هستند كه به استقبال بازديد كنندگان مي آيند. پس چه شد آن همه عظمت كه اين بنا در طول تاريخ شاهد آن بوده؟!...
همانطور كه از نامش پيداست، اين عمارت تماما با كاشي هاي لاجوردي و فيروزه فام پوشيده شده است؛كاشي هايي از جنس دريا و آسمان.
در لابلاي اين فيروزه ها، كاشي هايي به رنگ سياه و سفيد نيز خود نمايي مي كنند كه به سبك و سياق معرق در كنار هم با نظمي چشم نواز چيده شده اند.
سر در اصلي مسجد با كاشي كاري معرق و كتيبه هاي به خط ثلث و تابلو هايي با خط كوفي شامل سوره هاي قرآن از كاملترين نمونه هاي معرق دوران اسلامي به شمار مي روند.
در آرامگاه بنا، هنرمند، از كاشي هاي شش ضلعي لاجوردي براي تزئين استفاده كرده است. ازاره ها با تخته سنگ هايي از جنس مرمر و با كتيبه هايي حجاري شده به نقوش اسليمي ظريف تزيين شده اند.
با آنكه هنرمند كاشيكار تمام ظرافت خود را در ساخت آن بكار گرفته است ولي نبود نور كافي درون مسجد، ديده شدن اين ظرافت ها را با مشكل مواجه كرده است. كاش مي شد اين همه ذوق سليم را با جلوه بيشتري در انظار بازديد كنند گان نمايان ساخت تا از قدرت نقوش اسليمي آن كاسته نشود.
گنبد عظيم مسجد يكي از بزرگترين ساخته هاي آجري معماران دوره ايلخاني به شمار مي آيد. تقسيم وزن گنبد بر روي پايه هاي متعدد آن كه از داخل به خوبي ديده مي شود بزرگترين دست آورد هنرمندان ايراني در طول تاريخ معماري ايران است كه ريشه در دوران ساساني دارد.
به گفته كارشناسان در هيچ نقطه اي از دنياي اسلام اين همه ظرافت و عظمت يك جا و در كنار هم پديد نيامده است. ذهن با ديدن اين همه زيبايي به آرامشي بديع دست مي يابد ولي چه كوتاه زماني ست كه اين احساس ناب با روح آدمي درگير است زيرا وجود قهوه خانه اي با ميزو صندلي هاي پلاستيكي رنگارنگ در پارك اطراف مسجد انسان را دوباره به زندگي دنيوي باز مي گرداند.
سقف آرامگاه و گنبد خانه اصلي مسجد در زلزله اي كه در سال هزاروصد و نودوسه (هجري قمري ) تبريز را لرزاند تخريب گرديد، بخش هاي تخريب شده به همت مرحوم استاد رضا معماران در سال 1352 با نظارت سازمان ملي حفاظت آثار باستاني بازسازي گرديد.
كاشيكاري محراب مسجد، جلوه اي بديع از اين هنر را در مسجد به نمايش گذارده است كه مقرنس هايي با پوشش معرق و طرح هاي اسليمي و كاشيكاري هايي به رنگ هاي فيروزه اي،  لاجوردي، سفيد و طلايي را در برابر ديدگان قرار مي دهد.
هنگامي كه قدم به بيرون نهاديم، با وجود آنكه مسجد كبود تبريز به همت گوهر شناسان در حال بازسازي است، اما كاملا نبود فضايي مناسب در اطراف چنين بناي كم نظيري را حس كرديم.
انتظار مي رود مسئوليني كه با نگاهي متفاوت به خود بنا مي نگرند به نماي بيروني اين اثر ارزشمند و چشم انداز خارجي آن نيز توجه كنند.
بي گمان، فراهم آوردن محيطي آرام و شايستة معماري اصيلِ مسجد كبود، كمترين كاري است كه مي توان براي اين بناي كهن انجام داد.

چشم انداز
002094.jpg
نبود فضايي مناسب در اطراف چنين بناي كم  نظيري مشهود است.
انتظار مي رود مسئوليني كه با نگاهي متفاوت به خود بنا مي نگرند به نماي بيروني اين اثر ارزشمند و چشم انداز خارجي آن نيز توجه كنند.
بي گمان، فراهم آوردن محيطي آرام و شايستة معماري اصيلِ مسجد كبود، كمترين كاري است كه مي توان براي اين بناي كهن انجام داد.

سرپرست محيط انساني سازمان محيط زيست:
آزاد راه تهران-شمال، طرح مديريت زيست محيطي ندارد
گروه شهري موضوع تخريب محيط زيست و عدم اجراي تعهدات در پروژه آزادراه تهران- شمال در جلسه دادستاني كل كشور مورد بررسي قرار گرفت.
دكتر اصيليان، سرپرست معاونت محيط زيست انساني سازمان حفاظت محيط زيست در گفت وگو با ايسنا، در خصوص اين جلسه گفت: مجريان طرح در اين جلسه همچنان مدعي شدند كه تعهدات خود را در خصوص محيط زيست انجام دادند اين در حاليست كه اين تعهدات انجام نشده است.
اصيليان در خصوص مسير اين پروه گفت: آزادراه تهران ـ شمال به 4 منطقه شامل منطقه يك كن تا دوآب ، منطقه 2 دوآب تا پل زنگوله ، منطقه 3 پل زنگوله تا پل ذغال و منطقه 4 از پل ذغال تا چالوس تقسيم بندي شده است.
سرپرست معاونت محيط انساني سازمان حفاظت محيط زيست افزود: منطقه يك به مناقصه گذاشته شده است و كنسرسيوم چيني برنده مناقصه شده است. همچنين بزرگترين تونل اين منطقه تونل تالون است كه 5 كيلومتر طول دارد و 3 هزار متر آن توسط مجريان حفاري شده است و 2 هزار متر نيز قرار است توسط چيني ها حفاري شود.
وي با اشاره به اين كه منطقه 2 آزادراه تهران ـ شمال هم به مناقصه گذاشته شده است، افزود: منطقه 3 نيز با توجه به زلزله رخ داده، مجددا در دست بازنگري است كه اگر مسير، پايداري لازم را ندارد تغيير كند. همچنين در خصوص منطقه 4 نيز بايد گفت كه در اين منطقه بيشترين كار اجرايي انجام شده و از لحاظ درصد پيشرفت جلوتر از ساير مناطق است.
اصيليان در خصوص مشكلات زيست محيطي پروژه آزادراه تهران ـ شمال تاكيد كرد: متأسفانه علي رغم اخطاريه هاي مكرر صادر شده، مسؤولان پروژه اقدامي در خصوص ارايه طرح مديريت زيست محيطي انجام نداده اند.
وي با اشاره به اين كه قبلا كميته اي تحت عنوان كميته اجرايي در پروژه آزادراه تهران ـ شمال وجود داشت افزود: اين كميته متشكل از نمايندگان وزارت راه، طرف مشاركت كننده، مديران دفاتر محيط زيست، نمايندگان تشكلهاي زيست محيطي و مجريان آزادراه بود و وظيفه آن تصميم گيري در خصوص مشكلات زيست محيطي آزادراه و پيگيري آنها بود.
اصيليان ادامه داد: اين كميته تنها يكبار در تاريخ 2/11/84 با درخواست محيط زيست تشكيل شد و بر اساس صورتجلسه تنظيمي مسؤولان پروژه ملزم شدند طرح مديريت زيست محيطي هر 4 منطقه آزادراه را ارايه كنند كه مسؤولان تنها براي منطقه يك اين طرح را ارايه كردند و براي ساير مناطق، طرحي به سازمان حفاظت محيط زيست ارايه
نشده است.
وي با اشاره به اين كه بر اساس همين صورتجلسه آغاز عمليات اجرايي آزادراه تهران ـ شمال در ساير مناطق مشروط به ارايه طرح مديريت زيست محيطي شده است، به ايسنا گفت: متأسفانه مسؤولان اين پروژه نه تنها اقدامي در اين خصوص انجام نداده اند، بلكه علي رغم اخطاريه هاي مكرر محيط زيست استان و اداره محيط زيست چالوس نخاله هاي عمليات خود را در مراتع مردم تخليه كرده اند كه اين امر سبب اعتراض اهالي محل شده است.
سرپرست معاونت محيط انساني سازمان حفاظت محيط زيست با اشاره به اين كه عمليات عمراني آزادراه تهران ـ شمال موجب تغيير مسير بخشهايي از رودخانه حفاظت شده چالوس شده است، گفت: پساب حاصل از سيستم هاي سردكننده و دستگاه حفاري و فاضلاب ها در منطقه 3 به رودخانه مجاور كه يكي از سرشاخه هاي رودخانه چالوس است تخليه مي شود.
وي با اشاره به اين كه علاوه بر طرح مديريت زيست محيطي بايد طرح نظارت و بازرسي بر روند ملاحظات زيست محيطي اين پژوه نيز به سازمان ارايه شود، افزود: به گفته مسؤولان پروژه آزادراه، طرح نظارت و بازرسي بر روند ملاحظات زيست محيطي براي يكي از فازهاي اين پروژه در حال انجام است، كه هنوز گزارش آن ارايه نشده است.
وي با اشاره به اين كه مجري پروژه آزادراه بخشي از خاكهاي مازاد حفاري اين منطقه را در فاصله 600 متري بالادست روستاي دونا و در مسيري منتهي به رودخانه دونا تخليه مي كند، اين امر را غيرقابل توجيه خوانده و به خبرگزاري دانشجويان ايران گفت: علي رغم مكاتبات انجام شده مسؤولان پروژه به اين امر نيز توجه نكرده اند.
وي با اشاره به اين كه مجوز احداث آزادراه تهران ـ شمال مشروط به انجام نظارت و بازرسي و ارايه طرح مديريت زيست محيطي در فاز بهره برداري و ساخت وساز بوده است، تاكيد كرد: در صورت عدم رعايت اين مسايل، ادامه عمليات مي تواند صدمات جبران ناپذيري بر محيط زيست وارد مي شود، چرا كه 3/94 درصد از پروژه هنوز باقي مانده است و اين همه مشكل تنها در 5/7 درصد پيشرفت پروژه حادث شده است!
وي تاكيد كرد: بر اساس تصميم جلسه دادستاني كل كشور مقرر شد پس از بازديدي كه بزودي از اين پروژه صورت مي گيرد نسبت به تصميم گيري نهايي اقدام شود.

اجراي راهبردهاي مديريتي و تحقيقات گسترده،
نياز تالاب انزلي
002088.jpg
گروه شهري تالاب انزلي نيازمند تحقيقات گسترده و اجراي راهبردهاي مديريتي است تا مسايل اقتصادي در كنار ارزشهاي اكولوژيكي مورد بررسي قرار گيرد.
دكتر كريم ثابت رفتار عضو هيأت علمي دانشگاه گيلان با بيان اين مطلب در دومين گردهمايي علمي پژوهشي پروژه پايلوت تطبيقي تالاب انزلي به ايسنا گفت: تا سال 1351 هيچگونه مديريت سازمان يافته با چار چوب مشخص در مورد تالاب وجود نداشت اما نقطه عطف مطالعات تالاب انزلي بعد از كنوانسيون رامسر اتفاق افتاد.
وي افزود: به دنبال اجرايي شدن اين كنوانسيون و هيجاني كه در خصوص حفاظت از تالابها حاكم شد، تالاب انزلي به دليل موقعيت ويژه، ويژگي هاي منحصر به فرد و وسعت زيادش به عنوان يكي از هجده تالاب مورد اهميت در آن برهه مطرح گرديد. بدين ترتيب از سال 1351 تا 1352 تمركز برنامه هاي مديريتي توسط سازمان حفاظت محيط زيست بر روي تالاب انزلي آغاز شد و افزايش تنوع خصوصا تنوع پرندگان به دنبال اين برنامه هاي حفاظتي صورت گرفت.
عضو هيأت علمي دانشگاه گيلان تصريح كرد: پس از پيروزي انقلاب تا مدتي ارگان مشخصي جوابگوي نيازهاي حفاظتي تالاب نبود تا اينكه از سال 67 مجدداً اين مديريت به نحوي به سازمان حفاظت محيط زيست سپرده شد. ثابت رفتار با بيان اين كه بايد به طور سيستماتيك به مسايل مربوط به تالاب پرداخته شود، خاطرنشان كرد: تاكنون مشكلاتي از قبيل خشك شدن تالاب، پيشروي آب و هجوم گونه غير بومي آزولا از جمله وقايعي است كه طي سالهاي اخير حيات تالاب را به مخاطره انداخته است و آنچه بايد مورد توجه قرار گيرد، مديريت تالاب انزلي همراه با مديريت حوزه آبريز آن است، زيرا مديريت اين دو بخش از هم گسسته نبوده و حوزه آبريز حريم تالاب محسوب مي شود.

تخريب جنگل هاي شمال
با سرعتي بيش از معدل جهاني
گروه شهري سرعت تخريب و پسروي جنگل هاي شمال موجب شده تا مساحت جنگل هاي شمال به كمتر از 2 ميليون هكتار كاهش يابد.
استاد دانشگاه منابع طبيعي دانشگاه تهران به ايسنا گفت: روند تخريب و پسروي جنگل هاي شمال در مقايسه با نرم جهاني نه تنها كمتر نبوده بلكه تا حدودي بيشتري هم بوده است.
دكتر محمد رضا مهاجر در چهارمين كارگاه آموزشي منطقه اي نشانه گذاري و جنگل شناسي همگام با طبيعت در نوشهر اظهار داشت: در ايران باستان 5 ميليون هكتار جنگل در شمال وجود داشت كه سطح اين جنگلها اكنون به 9/1 ميليون هكتار كاهش
يافته است.
وي با اشاره به اين كه امروزه در دنيا حدود 4 ميليارد هكتار جنگل وجود دارد، افزود: طي 10 هزار سال گذشته با گسترش شهر نشيني و تمدن بشري اين جنگل ها از بين رفت.
استاد دانشگاه تهران در ادامه اظهار داشت: حدود 13 ميليارد هكتار خشكي بر روي كره زمين وجود دارد كه چنانچه در اين سطح دخالتي از سوي انسان صورت نگيرد و آن را به حال خود رها كند، تقريبا نصف اين منطقه قابليت جنگل شدن را دارد.

عدم پاسخ وزارت نيرو به سازمان ميراث فرهنگي
002091.jpg
گروه شهري - مسئولان استاني وزارت نيرو از سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري خواستند حريم شكني اين وزارتخانه را ناديده بگيرند. مدير پايگاه تاريخي توس با بيان اين مطلب به خبرگزاري ميراث آريا گفت: متأسفانه دكل هاي برق سازمان نيرو، حريم آرامگاه فردوسي را شكسته و منظر شمالي آن را بر هم زده است. صابري گفت: در پي نامه اسفنديار رحيم مشايي رئيس سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري به مسئولان وزارت نيرو، هنوز پاسخي دريافت نشده است. وي تصريح كرد: مسئولان استاني اين وزارتخانه از ما خواسته اند به اين مسئله اهميت ندهيم، زيرا هزينه بسياري براي آن صرف شده است. صابري اظهار داشت: متأسفانه اين ادعا تنها يك بهانه است و آنها مي توانند با جابه جايي تعداد محدودي از دكل ها، اين مسئله را به سادگي برطرف كنند.

عجايب ايران
لاله واژگون
002097.jpg
گروه شهري -يكي از گياهان منطقه زاگرس گلي به نام لاله واژگون است كه همه ساله مشتاقان بسياري را به سوي خود مي كشاند. از ويژگي هاي اين گياه دوره كوتاه گل دهي آن است. به نظر مي رسد خاستگاه اوليه آن ايران بوده و سپس به ساير نقاط دنيا برده شده است. اين گياه را به خاطر رويش واژگون گلهايش لاله واژگون نام داده اند. لاله واژگون در مناطق كردنشين اورامانات به نام هاي اشك مريم، اشك سياوش و حسن و حسين هم شناخته مي شود. اين گل را در فصل هاي ارديبهشت و خرداد در بعضي از نقاط ايران و به رنگ هاي متفاوت قرمز، زرد و نارنجي مي توان تماشا كرد. اين گياه براي دام مضر است. نام علمي لاله واژگون Fritillaria Imperialis و به معناي تاج امپراطوري است. به نظر مي آيد در سرستون هايي كه متعلق به عهد ساساني هستند و هم اكنون در طاق بستان نگهداري مي شوند، نقش اين گل ديده مي شود. در اين سرستون ها معمولا نقش اين گل در كنار نقش سر پادشاه ساساني حك شده است.

نگاه دوم
تعدي به بافت تاريخي يزد
002100.jpg
گروه شهري ساخت كتابخانه بولوار بسيج در بافت تاريخي يزد مغاير قانون است و سازمان ميراث فرهنگي با ادامه ساخت آن مخالف است.
مسئولان سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري با تأكيد بر اين مطلب موافقت با ادامه اين پروژه را منوط به رعايت قوانين سازمان ميراث فرهنگي دانستند.
به گزارش خبرگزاري ميراث فرهنگي، در حاشيه نشست روساي منطقه اي سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري در استان يزد، مسئولان سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي وگردشگري و استاني يزد با استاندار و مسئولان سازمان مسكن و شهرسازي اين استان ديدار و درباره ساخت كتابخانه اي با ارتفاع غيرمجاز در بافت تاريخي اين شهر گفتگو مي كنند.
شنيده ها حاكي از آن است كه اين جلسه براي اعلام موافقت سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي وگردشگري با ساخت اين كتابخانه در حد غير مجاز برگزار مي شود.
يك سال پيش سازمان مسكن و شهرسازي استان يزد بدون مجوز شهرداري و موافقت سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري اقدام به ساخت يك كتابخانه در بافت تاريخي يزد كرد.
امروز اين كتابخانه با ارتفاعي معادل 18 متر در بافتي تاريخي يزد احداث شده است. اين در حالي است كه قانون حداكثر 9 متر ارتفاع را براي آن بافت مجاز مي داند، به همين دليل كارشناسان اين كتابخانه را بزرگترين مانع در راه ثبت جهاني يزد مي دانند.
دادگستري يزد پس از شكايت سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري از سازمان مسكن و شهرسازي يزد با توجه به نبود مجوز ساخت از سوي شهرداري و مخالفت سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري، دو ماه پيش راي به غير قانوني بودن ساخت كتابخانه داد و از سازمان مسكن و شهرسازي خواست تا ارتفاع آن را تعديل كند اما اين سازمان از اجراي راي دادگاه سر باز زد.
فريبرز دولت آبادي ، معاون حفظ و احياي سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي وگردشگري ضمن رد اعلام موافقت سازمان با ادامه ساخت كتابخانه بولوار بسيج يزد به ميراث خبر گفت: در اين جلسه كه در حاشيه نشست روساي منطقه اي سازمان برگزار مي شود سرنوشت كتابخانه و بافت تاريخي با مسئولان استاني يزد مورد بررسي قرار مي گيرد اماقرار نيست در اين جلسه موافقت سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري با ادامه ساخت آن اعلام شود.
وي در عين حال تصميم گيري درباره بافت تاريخي يزد و كتابخانه آن را منوط به بازديد از كتابخانه و برگزاري اين جلسه دانست.
در همين حال عزيزالله سيفي ، رئيس سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري يزد نيز با تكذيب خبر موافقت اين سازمان با ادامه ساخت كتابخانه بولوار بسيج به ميراث خبر گفت: قرار است با حضور روساي استاني سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي وگردشگري يزد، معاون گردشگري سازمان، معاون حفظ و احيا و چند تن ديگر از مسئولان سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري جلسه اي به منظور بررسي كتابخانه بولوار بسيج در بافت تاريخي يزد برگزار شود.
وي موافقت سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري يزد را با ادامه ساخت اين كتابخانه تنها در حد شايعه دانست.
از سوي ديگر محمدحسن خادم زاده ، مدير پايگاه پژوهشي يزد نيز ساخت اين كتابخانه را باعث از دست رفتن شانس جهاني شدن يزد دانست و به ميراث خبر گفت: به رئيس سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري و معاون وزير مسكن اعلام كرده ام كه ساخت اين كتابخانه شانس جهاني شدن بافت تاريخي اين شهر را منتفي مي كند.
منيژه جعفري ، مسئول حقوقي سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري يزد نيز در گفت و گو با ميراث خبر ضمن اظهار بي  اطلاعي از اين موافقت، صدور مجوز براي ساخت كتابخانه را باعث هرج و مرج و تعدي بيشتر به بافت تاريخي يزد دانست و افزود: اگر با ساخت اين كتابخانه موافقت شود ديگر نمي توان از ساخت وسازهاي ديگر جلوگيري كرد.
به گفته وي در حال حاضر سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري استان تمامي تلاش خود را به كار گرفته تا از ساخت و سازها جلوگيري كند اما اگر اين موافقت انجام شود تمامي قوانين سازمان ميراث فرهنگي زير سوال مي رود و ديگر نمي توان از تخريب ها در بافت تاريخي يزد جلوگيري كرد.
مسئول حقوقي سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري يزد همچنين ساخت كتابخانه را مغاير با قوانين سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري و كميسيون ماده پنج دانست.
عليرضا انيسي ، قائم مقام معاون حفظ و احيا در سازمان ميراث فرهنگي نيز كه از مدعوين اين جلسه است ضمن اظهار بي اطلاعي از موافقت سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري با اين امر اعلام كرد به دليل يك سفر كاري ديگر در اين جلسه شركت نمي كند.

زادبوم
اجتماعي
ادب و هنر
اقتصادي
دانش فناوري
بـورس
حوادث
بين الملل
فرهنگ و آموزش
سياسي
سلامت
شهري
موسيقي
ورزش
صفحه آخر
همشهري ضميمه
|  اجتماعي   |   ادب و هنر   |   اقتصادي   |   دانش فناوري   |   بـورس   |   زادبوم   |   حوادث   |   بين الملل   |  
|  فرهنگ و آموزش   |   سياسي   |   سلامت   |   شهري   |   موسيقي   |   ورزش   |   صفحه آخر   |  
|   صفحه اول   |   آرشيو   |   شناسنامه   |   چاپ صفحه   |